انتخابات 1402

انتخابات 1402؛ برگزاری دوازدهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی و ششمین انتخابات مجلس خبرگان رهبری در اسفند 1402ش.

انتخابات 1402، به برگزاری دوازدهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی و ششمین انتخابات مجلس خبرگان رهبری در پایان سال 1402ش اشاره دارد که از اصلی‌ترین عرصه‌های کنش سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و بین‌المللی نظام جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود. این انتخابات نماد مردم‌سالاری دینی و تجلی ارادۀ مردم در تعیین سرنوشت خود است. به نظر کارشناسان افزایش مشارکت مردمی در آن، ارادۀ ملی و اقتدار نظام اسلامی را به معرض نمایش گذاشته و نشان می‌دهد که مردم ایران از انسجام و عزم ملی برخوردارند و در بعد خارجی نیز عزت ملی و شوکت سیاسی آنها را به جهانیان نشان می‌دهد.

معرفی

انتخابات 1402ش، انتخابات دوازدهمین دورۀ «مجلس شورای اسلامی» و ششمین دورۀ «مجلس خبرگان رهبری» است که در روز جمعه، ۱۱ اسفندماه ۱۴۰۲ش در سراسر کشور برگزار می‌شود. نامزدهای این انتخابات برای رسیدن به ۲۹۰ کرسی «قوۀ مقننه» و ۸۸ کرسی مجلس خبرگان رهبری با یکدیگر رقابت می‌کنند. بر اساس قانون، دولت موظف است تا پیش از پایان هر دورۀ مجلس، انتخابات را برگزار کند به‌طوری که کشور در هیچ زمان بدون مجلس نباشد. از میان تعداد کل نمایندگان مجلس شورای اسلامی، پنج نفر به ترتیب ذیل مربوط به اقلیتهای دینی است: زرتشتیان و کلیمیان هرکدام یک نماینده، مسیحیان آشوری و کلدانی به‌صورت مجموع یک نماینده و مسیحیان ارمنی جنوب و شمال هرکدام یک نماینده.

نقش انتخابات در جمهوری اسلامی ایران

در نظام‌ جمهوری اسلامی ایران، انتخابات حق طبیعی و قانونی مردم انگاشته می‌شود که خداوند با حاکم‌کردن انسان‌ها بر سرنوشت اجتماعی‏شان بر عهدۀ آنان گذاشته است. مردم با این حق، ارادۀ خود را در حاکمیت، اعمال و سرنوشت کشور خود را با حضور فعالانه و مشارکت آگاهانه، تعیین می‌کنند. اصل ۶ قانون اساسی نیز بر ادارۀ امور کشور با اتکا بر آرای عمومی مردم تأکید دارد و به باور صاحب‌نظران کارنامۀ انتخاباتی نظام جمهوری اسلامی با برگزاری ۳۹ مورد در طول 45 سال، کارنامۀ بسیار درخشانی داشته و انتخابات مختلف در طی این سال‌ها، نماد مردم‌سالاری دینی، مظهر حضور مردم، احقاق حق، توانایی و اقتدار ملی برای کشور بوده است. در نظام جمهوری اسلامی ایران، انتخابات علاوه‌بر شکل‌بخشیدن به اصل ‌نظام، در تثبیت و تداوم ارکان مختلف آن نیز نقش داشته و روند حیات نظام بر عهدۀ مردم گذاشته است.

اهمیت انتخابات 1402

به نظر کارشناسان انتخابات 1402 به‌دلیل موقعیت زمانی و تحولات سیاسی و اجتماعی، شرایط بین‌المللی و منطقه‌ای، وضعیت و صف‌بندی جریان‌ها و گروه‌های سیاسی داخلی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

1. این انتخابات به دو نهاد حکومتی جمهوری اسلامی ایران مربوط می‌شود؛ اولی مجلس شورای اسلامی که از قوای سه‌گانۀ تعریف‌شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، رکن اصلی قانون‌گذاری در ایران، نماد مردم‌سالاری دینی و مظهر ارادۀ مردم در تعیین سرنوشت خود است. دومی مجلس خبرگان رهبری است که تعیین‌کننده‌ترین و مهم‌ترین رکن از ارکانِ نظام اسلامی، نقطۀ تمایز نظام جمهوری اسلامی، مظهر حضور مردم و مردم‌سالاری دینی، پایۀ اسلامی جامعه و نظام اسلامی، پشتوانه‌ و ذخیرۀ معنویِ نظام محسوب می‌شود و به باور اندیشمندان در حفظ و استمرار بخشیدن رهبری دینی و انقلابی از طریق تعیین رهبری و مراقبت نسبت به حفظ شرایط رهبری، حاکمیت ارزش‌های اسلامی و تحقق اسلام در واقعیت زندگی، هدایت مردم توسط علمای دین در مقیاس اجتماعی و حکومتی و موجب سرازیر شدن آرامش الهی در جامعۀ اسلامی نقش اساسی دارد.
2. انتخابات 1402ش اولین انتخابات پس از اغتشاشات 1401ش است که با هدف شکاف بین ملت و نظام، ضربه به امنیت ملی، ایجاد مانع بر سر راه پیشرفت و حل مشکلات کشور با شعار زن، زندگی و آزادی طراحی شد. به نظر کارشناسان حضور پرشور مردم در پای صندوق‌های رأی، طراحان فتنۀ سال قبل را ناامید خواهد کرد، همانگونه که حضور مردم در تظاهرات ۹ دی 1388ش موجب خاموشی «فتنۀ ۸۸» شد.
3. امروزه که دولت تلاش دارد با تمام توان و ظرفیت خود کاستی‌ها و مشکلات مختلف کشور را حل و بسیاری از پروژه‌های ناتمام را تکمیل کند، این انتخابات می‌تواند به مجلس نیرومند و کارآمد منجر شود که به‌شکل ریشه‌ای مشکلات را احصاء و برای آن قانون وضع و با ریل‌گذاری مناسب دولت را در حل مشکلات یاری کند. مجلس قوی، موجب قوت دولت و در نهایت قوت ایران می‌شود.
4. کشورهای غربی به‌ویژه آمریکا و رژیم صهیونیستی در منطقه به‌خصوص بعد از عملیات طوفان الاقصی، زخم کاری از جبهۀ مقاومت دریافت کردند و جمهوری اسلامی ایران را مسبب همه ناکامی‌های خود در منطقه می‌دانند و به دنبال فرصتی برای انتقام هستند؛ به‌همین دلیل انتخابات 1402 را زیر نظر داشته و برای آن برنامه‌ها کشیده‌اند. حضور حداکثری و انتخاب نمایندگان صالح و کارآمد، متخصص و متعهد انقلابی، نقشه‌های شوم آنها را نقش بر آب خواهد کرد.

ویژگی‌ها

انتخابات 1402 دارای ویژگی‌هایی است که در انتخابات قبلی وجود نداشت؛ ثبت‌نام غیر حضوری یا الکترونیکی و طولانی‌شدن بررسی‌های هیأت نظارت و شورای نگهبان از جملۀ این تفاوت‌ها بوده که برای مثال ۵۰ روز برای هیأت نظارت مرکزی و یک‌ماه برای شورای نگهبان پیش‌بینی شده است. همچنین انتخابات مجلس دوازدهم، با قانون جدید برگزار می‌شود؛ این قانون در مرداد 1402ش تصویب و ابلاغ شد که از نکات متمایزکنندۀ قانون جدید انتخابات مجلس، زمان ثبت‌نام داوطلبان چند ماه قبل از ثبت‌نام اصلی (پیش‌ثبت‌نام) است؛ بر همین اساس از ۱۶ مرداد به‌مدت هفت روز، فرآیند پیش‌ثبت‌نام داوطلبان نامزدی در انتخابات مجلس دوازدهم برگزار شد؛ پس از آن، موعد ثبت‌نام نهایی داوطلبان در ۲۷ مهر فرا رسید.

داوطلبان انتخابات 1402

1. مجلس شورای اسلامی

ثبت‌نام داوطلبان انتخابات دوازدهمین دورۀ مجلس شورای اسلامی طی مدت یک هفته در ۲۷ مهر تا ۳ آبان ۱۴۰۲ انجام شد. در این مدت 24829 نفر ثبت‌نام قطعی داشتند که از میان آنها بنا به روایت سخنگوی ستاد انتخابات، تا روز 17 بهمن 1402ش تعداد ۱۴۰۳۸ کاندیدا از سوی شورای نگهبان مجوز ورود به انتخابات را دریافت کرده‌اند. به گفتۀ مدیرکل انتخابات وزارت کشور، ۸۸ درصد داوطلبین را آقایان و 12 درصد را بانوان تشکیل می‌دهند. ۲۸ درصد داوطلبان در بازۀ سنی ۳۰ تا ۴۰ سال، ۳۷ درصد را ۴۰ تا۵۰ سال، ۲۶ درصد را ۵۰ تا ۶۰ سال و ۹ درصد داوطلبان را افراد ۶۰ تا ۷۵ سال تشکیل دادند. 23 درصد داوطلبان قطعی سابقۀ ایثارگری و ۲ درصد نیز سابقۀ نمایندگی در ادوار نهم، دهم و یازدهم مجلس شورای اسلامی را در کارنامۀ خود دارند.

2. مجلس خبرگان

برای دوره ششم مجلس خبرگان رهبری، ۵۱۰ نامزد برای تصاحب ۸۸ کرسی ثبت‌نام کرده‌اند که از جمله آنها ۵۲ نفر از نمایندگان فعلی مجلس خبرگان هستند. هادی طحان نظیف سخنگوی شورای نگهبان در ۴ بهمن ۱۴۰۲ اعلام کرد تعداد ۱۳۸ نفر در انتخابات مجلس خبرگان رهبری در سراسر کشور احراز صلاحیت شده‌اند. با توجه به شرط اجتهاد برای داوطلبان مجلس خبرگان رهبری، آزمون کتبی برای آنها در صبح روز سه‌شنبه ۳۰ آبان ۱۴۰۲ در شهر قم برگزار شد. داوطلبانی که سابقه نمایندگی مجلس خبرگان رهبری را داشته یا در آزمون‌های دوره‌های پیشین این مجلس، حائز نمره قبولی شده‌اند، نیاز به آزمون ندارند. داوطلبان هنگام نام‌نویسی، باید مدرک سطح چهار حوزه را ارائه دهند. از کل ۵۱۰ نفر ثبت‌نام‌کنندۀ مجلس خبرگان رهبری، ۳۲۸ نفر نیاز به آزمون کتبی-شفاهی و ۶۴ نفر (قبول‌شدگان آزمون کتبی داوطلب دوره‌های گذشته) نیاز به آزمون شفاهی داشته‌اند؛ مابقی ۶۸ نفر (نمایندگان فعلی) ۵۰ نفر (قبول‌شدگان آزمون‌های دوره‌های گذشته یا نمایندگان ادوار) نیاز به شرکت در این آزمون را نداشتند.

لزوم مشارکت فراگیر در انتخابات 1402

1. در سبک زندگی اسلامی، هدف نهایی هر فعالیتی رشد و تعالی انسان بوده و توسعۀ انسانی بر هر امری مقدم است. مشارکت مردم در انتخابات 1402 از اصلی‌ترین ابزار یادگیری اجتماعی، رشد فردی و امر دینی محسوب می‌شود.
2. در نظام اسلامی مشارکت در انتخابات تنها «حق» نیست که بتوان از آن صرف‌نظر کرد بلکه چون در سبک زندگی دینی، هر فردی نسبت به سرنوشت جامعه، رشد و پیشرفت آن مسئول دانسته می‌شود، رأی‌دادن «وظیفۀ» ملی و دینی است.
3. مشارکت فراگیر چون فرصت رشد همگانی و برابر استعدادها را در جامعه فراهم می‌کند، عین عدالت است و از طرف دیگر چون نظارت جمعی را افزایش می‌دهد، باعث کاهش انواع فساد، توزیع عادلانه و شفافیت می‌شود.
4. مشارکت مردم سبب شکل‌گیری گفتگوی اجتماعی شده و اعتماد عمومی را در جامعه افزایش می‌دهد.
5. در فضای مشارکت عمومی، فرصت برای کاهش تعارضات اجتماعی و افزایش وحدت اجتماعی فراهم می‌شود.
6. مشارکت حداکثری مردم، اشتباهات در تصمیمگیری‌های کلان و جمعی را کاهش می‌دهد، زیرا در چنین فضای اجتماعی، هر کسی نقطه‌ضعف دیگری را برطرف می‌کند.
7. پشتوانۀ مردمی حاصل از مشارکت و افزایش مشروعیت و مقبولیت نظام، توان رایزنی‌های بینالمللی سیاست خارجی در راستای تحقق منافع ملی کشور را به‌طور چشمگیری، بالا می‌برد.
8. سلامت روانی جامعه در سایۀ مشارکت فراگیر و جامعۀ همگراتر، ارتقاء پیدا می‌کند.
9. امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای به‌عنوان رهبران انقلاب اسلامی ایران، همواره بر اهمیت مشارکت مردم و برگزاری انتخابات تأکید کرده‌اند. به باور آنها نه‌تنها جمهوریت بلکه اسلامیت نظام نیز به انتخابات وابسته است و هرگونه تبلیغ علیه مشارکت مردم را مخالفت با ایران، اسلام و جمهوری اسلامی دانسته‌اند.

نقش نخبگان در انتخابات 1402

به نظر کارشناسان برای تحقق راهبردهای اساسی انتخابات 1402، شکوه و پرباری و بر طرف‌شدن مشکلات کشور همه مردم وظیفه دارند، اما نخبگان از نقش بیشتری برخودارند؛ برای مثال آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی تأکید کرده است که علمای دین، اساتید دانشگاه، اساتید حوزه، صداوسیما، مطبوعاتی‌ها، جوان‌ها، افراد در داخل خانواده، همه می‌توانند منادی انتخابات باشند و مردم را به انتخابات دعوت کنند. زیرا اگر مشارکت مردم ضعیف باشد مجلس ضعیف خواهد شد و توانایی کامل برای رفع مشکلات کشور نخواهد داشت.

نقش رأی‌اولی‌ها

به نظر کارشناسان رأی‌اولی‌ها (کسانی که تازه به سن 18 سالگی رسیدهاند) در انتخابات 1402ش از کنشگران مهم این عرصۀ مهم ملی هستند که اولین رأی و انتخاب خود را برای برگزیدن بهترین فرد در صندوق رأی خواهند انداخت و آینده‌ای روشن را رقم خواهند زد. حضور فعال رأی‌اولی‌ها بر شور و نشاط انتخابات می‌افزاید و بدخواهان نظام اسلامی را دچار ناامیدی می‌کند. به‌همین دلیل در شهرهای مختلف در سراسر کشور آیین‌ها و همایش‌های زیادی با عناوین گوناگون از جمله «جشن تکلیف سیاسی»، برای فرهنگ‌سازی انتخابات در میان جوانان برگزار شده و بسیاری از شهرهای کشور آمار رأی‌اولی‌های خود را اعلام کرده است. برای مثال، گیلان با ۲۴ هزار نفر، مهاباد ۹۰۰ نفر، قزوین ۱۵ هزار، لنگرود بیش از ۴ هزار نفر، استان فارس ۱۴۶ هزار نفر، شهرستان پارس‌آباد ۳ هزار و ۱۶۲ نفر، خاش ۴ هزار نفر، استان مرکزی ۱۹۷۲۰ نفر و کردستان ۸ هزار نفر رأی‌اولی در انتخابات 1402 شرکت می‌کنند.

نقش احزاب و گروه‌های سیاسی

برخی از کارشناسان، جریان‌ها و احزاب سیاسی مختلف را از بازیگران اصلی و مهم انتخابات مجلس دوازدهم در ۱۴۰۲ش می‌دانند که در این میان کنشگران سیاسی در سه جریان اصلی «اصولگرا»، «اصلاح‌طلب» و «اعتدال» در حال رایزنی و تدارک برنامه برای حضور در انتخابات1402 هستند. به گزارش رسانه‌ها، سه تشکل سیاسی در جریان اصلاح‌طلب و اعتدالی، رایزنی‌های انتخاباتی خود را برای رسیدن به یک لیست مشترک در انتخابات مجلس دوازدهم آغاز کرده‌اند. حزب کارگزاران سازندگی به دبیرکلی «حسین مرعشی» ، حزب ندای ایرانیان به دبیرکلی «سیدشهاب‌الدین طباطبایی» و حزب اعتدال و توسعه با دبیرکلی «محمدباقر نوبخت» در حال بحث و بررسی برای نحوه ورود به انتخابات هستند. حزب اعتدال و توسعه هم از یک‌سو فهرست خود را برای انتخابات آماده کرده و از سوی دیگر نیز با دو حزب اصلاح‌طلب در حال مذاکره است تا یک فهرست مشترک ارائه دهند. در جبهۀ اصولگرایان نیز بیشتر در قالب شورای ائتلاف نیروهای انقلاب به ریاست «غلامعلی حداد عادل»، شورای وحدت با محوریت جامعۀ روحانیت مبارز، جبهۀ پایداری انقلاب اسلامی با دبیرکلی «صادق محصولی» و شبکۀ یاران انقلاب اسلامی (شریان) در انتخابات 1400 شرکت می‌کنند. در کنار این سه جریان اصلی، رسانه‌ها از تصمیم نمایندگان ادوار مجلس خبر می‌دهند که در این دوره بنا را بر حضور تاثیرگذار در صحنۀ رقابت گذاشته‌اند و نیروهای اصلی خود را وارد صحنه کرده‌اند.

نقش رسانۀ ملی

به نظر کارشناسان وظیفۀ رسانۀ ملی در انتخابات 1402 بسیار مهم و سنگین است. رسانۀ ملی مسئولیت روشنگری و بصیرت‌افزایی افکار عمومی جامعه را به‌عهده دارد که با تهیه و تولید انواع برنامه‌های مستند و آموزشی باید به واقعیت‌نمایی فعالیت‌های احزاب و گروه‌های سیاسی کشور پرداخته و آگاهی و بصیرت سیاسی اقشار مختلف جامعه را افزایش دهد تا قوۀ تمییز آنان را در دریافت انواع اخبار تقویت و آنها را در انتخاب اصلح و درست یاری کند.

رسانه‌های معاند

به گزارش‌ منابع خبری، اهمیت بسیار بالای انتخابات 1402 و نقش آن در احیای دوبارۀ پیوند میان مردم و حکومت اسلامی، وحدت ملی، انسجام و امنیت کشور باعث شده است که تبلیغات گستردۀ دشمان از جمله رسانه‌های معاند علیه آن بیش از پیش شدت پیدا کند. این رسانه‌ها با حملۀ گسترده و فراگیر سعی در خدشه‌ واردکردن و زیر سؤال‌بردن سلامت انتخابات 1402 دارند تا مردم را دلسرد کنند و میزان مشارکت مردم را پایین بیاورند. به نظر کارشناسان با افزایش سطح آگاهی عموم مردم به‌ویژه قشر جوان جامعه، می‌توان در برابر این شبیخون سیاسی دشمن ایستادگی کرد تا بار دیگر مردم کشور و جهان شاهد شکست آنان در برابر قدرت مردمی و جمهوریت نظام اسلامی باشند.

دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای

آیت‌الله خامنه‌ای انتخابات 1402 را بسیار مهم، تعیین‌‌کننده و زمینه‌ساز تحول می‌داند و با تبیین اهمیت مجلس شورای اسلامی در حل مشکلات موجود و تعیین مسیر حرکت کشور، تأکید کرده است که ملت خود را برای برگزاری انتخابات به بهترین شکل یعنی همراه با 4 ویژگی «مشارکت قوی‌ و پرشور، رقابت واقعی جناح‌ها و دیدگاه‌های مختلف، سلامت حقیقی و امنیت کامل» آماده کند. آیت‌الله خامنه‌ای تأکید کرده که جمهوریت و اسلامیت نظام هر دو به انتخابات وابسته است؛ زیرا تحقق جمهوریت و حاکمیت مردم در ادارۀ کشور هیچ راهی جز برگزاری انتخابات ندارد. وی مشارکت قوی مردم را معجزه‌آفرین خوانده و معتقد است که برگزاری انتخاباتی پرشکوه و با حضور پرشور مردم، موجب وحدت ملی می‌شود، وحدت ملی و حضور پر قدرت مردم در صحنه، قدرت ملی می‌آورد و قدرت ملی موجب امنیت می‌شود که امنیت نیز زمینه‌ساز پیشرفت علمی، شکوفایی اقتصادی و حل مشکلات گوناگون اقتصادی، سیاسی و فرهنگی خواهد بود.

انتخابات الکترونیک

برای اولین‌بار انتخابات 1402 در چهار حوزۀ انتخابیۀ قم، رشت و خمام، آبادان و ملایر به‌صورت الکترونیکی برگزار خواهد شد؛ در حوزه‌های انتخابیه آبادان با ۳ کرسی مجلس شورای اسلامی و ۶ کرسی مجلس خبرگان، حوزه انتخابیه رشت و خُمام با ۳ کرسی مجلس شورای اسلامی و ۴ کرسی مجلس خبرگان، قم، جعفرآباد و کَهَک با ۳ کرسی مجلس شورای اسلامی و ۱ کرسی خبرگان و حوزۀ انتخابیه ملایر با ۲ کرسی مجلس شورای اسلامی و ۲ کرسی مجلس خبرگان.

نظرسنجی میزان مشارکت

نظرسنجی‌ها از افزایش تمایل مردم برای حضور در انتخابات حکایت دارد. کارشناسان با اشاره به نظرسنجی‌های صورت گرفته در سطح ملی و استانی، معتقدند که مطابق نتایج نظرسنجی صورت‌گرفته توسط مراکز معتبر افکار سنجی، میزان تمایل به مشارکت مردمی در دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی با افزایش روبه‌رو است و از ارکانی که به‌صورت قطعی میزان انگیزه برای مشارکت را بالا خواهد آورد برگزاری سالم انتخابات و ایجاد فضای رقابتی عادلانه است. به گفتۀ مسئولان ستاد انتخابات تمهیدات ویژه‌ای نیز برای مشارکت وسیع مردم اندیشیده شده و با کوچکترین تخلف انتخاباتی برخورد خواهد شد.

مهم‌ترین شاخص‌ها

برخی کارشناسان بر این باورند که مهم‌ترین شاخص‌ها در انتخابات 1402 برای مجلس شورای اسلامی عبارتند از: دوری از تهمت، عدم تخریب رقبا، پرهیز از دوقطبی‌سازی، تعامل سازنده با دولت و دیگر دستگاه‌ها، پایبندی به اصل شفافیت، تقویت بنیۀ نظارتی، تصویب قوانین کارآمد و مؤثر و با قابلیت اجرائی‌شدن، حفظ ارتباط مستمر با مردم، تلاش برای تحقق آرمان‌های انقلاب و منویات رهبری انقلاب اسلامی، شناسایی خلأهای محلی و ملی و کمک به دولت برای برطرف‌ساختن آنها و کمک به بهبود ساختارها و رفع کاستی‌ها.

منابع

• «آخرین آمار ثبت‌نام کنندگان در دوازدهمین دوره انتخابات مجلس»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۲۸ مهر ۱۴۰۲ش.
• «آزمون کتبی داوطلبان ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری برگزار شد»، وب‌سایت شورای نگهبان، تاریخ درج مطلب: ۲ آذر ۱۴۰۲ش.
• «انتخابات ۱۱ اسفند ۱۴۰۲»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ بازدید: 15 بهمن 1401ش.
• «انتخابات اسفندماه ۱۴۰۲: تبیین راهبرد رهبر معظم انقلاب اسلامی دربارۀ انتخابات»، وب‌سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، تاریخ درج مطلب: 23 دی 1402ش.
• «انتخابات پرشور عامل وحدت ملی می‌شود»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۲۷ دی ۱۴۰۲ش.
• «انتخابات نماد مردم‌سالاری دینی در نظام اسلامی»، وب‌سایت مگیران، تاریخ درج مطلب: ۱۶ آذر ۱۴۰۲ش.
• «اهمیت انتخابات در جمهوری اسلامی ایران»، وب‌سایت بصیرت، تاریخ انتشار: ۲۱ فروردين ۱۴۰۰ش.
• «پایان نام‌نویسی داوطلبان ششمین دوره مجلس خبرگان /آیت الله جنتی نام نویسی نکرد / کدام چهره‌ها ثبت نام کردند؟»، وب‌سایت تابناک، تاریخ درج مطلب: ۲۰ آبان ۱۴۰۲ش.
• «تعداد نهایی داوطلبان انتخابات نمایندگی مجلس شورای اسلامی مشخص شد»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: 3 آبان 1402ش.
• «چرا انتخابات خبرگان مهم است؟»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: 13 بهمن 1394ش.
• «جزئیات سازوکار آموزش برگزاری انتخابات الکترونیک در ۴ حوزه»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۲۸ دی ۱۴۰۲ش.
• جعفری، حمید، «اهمیت انتخابات ۱۴۰۲»، وب‌سایت بلاغ، تاریخ درج مطلب: ۲۵ آذر ۱۴۰۲ش.
• جعفری، علی، «مجلس شورای اسلامی»، وب‌سایت پژوهه، تاریخ درج مطلب: 10 فروردین 1387ش.
• «جمهوریت و اسلامیت نظام هر دو به انتخابات وابسته است»، وب‌سایت پیشخوان، تاریخ درج مطلب: 3 دی 1402ش.
• حسین‌زاده، عباس، «مجلس خبرگان»، وب‌سایت پژوهه، تاریخ درج مطلب: 24 تیر 1387ش.
• «رأی‌اولی‌ها»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج بازدید: 17 بهمن 1402ش.
• «روز آزمون مجلس خبرگان رهبری چگونه گذشت»، وب‌سایت رزنامۀ آرمان امروز، تاریخ درج مطلب: 30 آبان 1402ش.
• «سیاست‌های کلی برگزاری انتخابات ۱۴۰۲ تشریح شد»، پایگاه اطلاع‌ رسانی دولت، تاریخ درج مطلب: ۱۵ آبان ۱۴۰۲ش.
• «صف‌آرایی ادواری‌ها در انتخابات مجلس»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: 10 دی 1402ش.
• «فرمان مهم رهبر انقلاب برای افزایش مشارکت در انتخابات اسفند ۱۴۰۲»، خبر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۲ دی ۱۴۰۲ش.
• «قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی»، وب‌سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، تاریخ درج مطلب: 8 آذر 1378ش.
• «نتایج بررسی صلاحیت‌های انتخابات مجلس خبرگان رهبری مشخص شد/ بیش از ۶۵۰ داوطلب دیگر برای انتخابات مجلس شورای اسلامی تایید شدند»، وب‌سایت شورای نگهبان، تاریخ درج مطلب: ۴ بهمن ۱۴۰۲ش.
• «نظرسنجی‌ها از افزایش تمایل مردم برای حضور در انتخابات حکایت دارد»، وب‌سایت وزارت کشور، تاریخ درج مطلب: ۱۹ مهر ۱۴۰۲ش.
• «نقشه راه انتخابات 1402»، وب‌سایت نور نیوز، تاریخ درج مطلب: 11 دی 1402ش.
• مرنی، آزاده، «خیز رسانه‌های معاند برای ایجاد اخلال در انتخابات 1402»، وب‌سایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 26 شهريور 1402ش.
• «10 دلیل بر اهمیت مشارکت در انتخابات»، وب‌سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، تاریخ درج مطلب: 19 بهمن 1402ش.
• «۵۵۰ کاندیدا؛ شاه کلید انتخابات اسفند ۱۴۰۲ می شوند؟ /تصمیم آخر شورای نگهبان»، خبر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۷ بهمن ۱۴۰۲ش.