انحراف جنسی
انحراف جنسی؛ هر نوع برانگیختگی یا رفتار جنسی غیرطبیعی و مغایر با عرف و شرع.
امروزه انحراف جنسی نسبت به گذشته مصادیق بیشتری یافته است. خودارضایی، عریان‌نمایی، یادگارخواهی و هم‌جنس‌گرایی بعضی از مصادیق انحراف جنسی است. در دوران کنونی، به‌دلیل تهاجم فرهنگ بیگانه، زمینه‌ها و عوامل انحراف جنسی در ایران، چند برابر شده است. گسترش انحرافات جنسی موجب تهدید بقای نوع انسان و ناپایداری نهاد خانواده می‌شود.
مفهوم‌شناسی
انحراف جنسی از منظر آموزه‌های دینی، هر گونه رفتار جنسی ناسازگار با فطرت و شیوه‌های پذیرفته‌شده در دین است.[۱] تنها راه شرعی مشخص شده در دستورات دینی، ازدواج است و رفتار جنسی خارج از آن، انحراف جنسی است.[۲] از منظر روان‌شناسی، هرگونه علاقۀ جنسی مقاوم و شدید که موجب ناراحتی و عوارض بالینی شود[۳] و همچنین با فعالیت‌های اجتماعی و شغلی تداخل کند و خود و دیگران را در معرض خطر قرار دهد، اختلالات انحراف جنسی یا پارافیلیا نامیده می‌شود.[۴] در ویراست‌های اولیۀ راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی (DSM) از واژۀ انحراف جنسی برای نابهنجاری‌های جنسی استفاده می‌شد، اما از ویرایش سوم در سال 1987م برای توصیف انحرافات جنسی از اصطلاح «پارافیلیا» استفاده می‌شود؛ با این توجیه که این واژه، جنبۀ توصیفی بیشتر و تحقیر کمتری دارد. بعضی محققان این تغییر رویکرد را در راستای سیاست‌های غربی برای قبح‌زدایی وعادی‌سازی انحرافات جنسی دانسته‌اند.[۵]
انواع انحرافات جنسی
بعضی موارد شایع انحرافات جنسی به شرح زیر است: زنا، هم‌جنس‌بازی، نمایشگری و مبدل‌پوشی، بچه‌بازی یا کودک‌خواهی، حیوان‌بازی، خودارضایی، آزارگری و آزارخواهی، تماشاگری و هرزه‌بینی، واسطه‌گری و ناموس‌فروشی.[۶]
پیامدهای انحرافات جنسی
آسیب‌های فردی
انحرافات جنسی، ذهن انسان را پراکنده[۷] و اراده را ضعیف کرده[۸] و باعث می‌شود انسان در حالت هیجان و برانگیختگی مداوم قرار گیرد که موجب فرسایش و بیماری روان شده[۹] و مانع رشد معنوى و ارتباط انسان با خدا می‌شود؛ امام علی پیروی از شهوت را موجب پست شدن شخصیت انسان دانسته است.[۱۰] مطالعات نشان داده روابط جنسی زودهنگام در نوجوانی علاوه بر خطر ابتلا به بیماری‌های مقاربتی، موجب می‌شود که نوجوان، آسیب‌های روانی و افسردگی بیشتری را تجربه کند[۱۱] و اعتماد به‌نفس را از دست بدهد.[۱۲] همچنین افرادی که به‌دنبال روابط جنسی خارج از چارچوب ازدواج می‌روند، نسبت به کسانی که خویشتن‌داری جنسی دارند بیشتر به خودکشی می‌اندیشند.[۱۳] از سوی دیگر، انحرافات جنسی با پیشرفت تحصیلی در تعارض است و بر اساس پژوهش‌ها، دانشجویان ناپرهیزگار در مقایسه با دانشجویان خویشتندار، نمرات پایین‌تری کسب می‌کنند.[۱۴] رفتارهای جنسی انحرافی به دیگر آسیب‌های اجتماعی نیز دامن زده و باعث کاهش سرمایه‌های اجتماعی و انسانی می‌شود.[۱۵]
آسیب‌های خانوادگی
در پژوهش‌ها ثابت شده، وقتی نیازهای جنسی از راهی غیر از چارچوب مشروع زناشویی ارضا شود، معنویت، عاطفه و صمیمیت در خانواده، کمرنگ می‌شود و احتمال انحراف در همسر نیز بیشتر می‌شود. همچنین در تربیت صحیح فرزندان آنها نیز، اختلال جدی به‌وجود می‌آید.[۱۶] افزایش آمار طلاق و افزایش زنان آسیب دیده، شاهد این مدعا است؛ اما افراد خویشتندار، در مسائل خانوادگی بهتر عمل کرده و شادکامی و رضایت بالاتری از زندگی خود داشته‌اند.[۱۷]
آسیب‌های اجتماعی
پژوهش‌ها نشان‌دهندۀ ارتباط مستقیم میان انحرافات جنسی و آسیب‌های اجتماعی است.[۱۸] بعضی از مهم‌ترین آسیب‌های اجتماعی که بر اثر انحرافات جنسی در جامعه ایجاد می‌شود عبارت است از: زیاد شدن اختلالات روانی و بیماری‌های مقاربتی در جامعه، گسترش فقر به‌علت از بین‌رفتن روحیۀ کار و تلاش در جامعه، گسترش فساد اخلاقی و کم‌شدن امنیت و اعتماد در جامعه، فروپاشی نهاد خانواده و افزایش کودکان بی‌سرپرست.[۱۹]
زمینه‌ها و عوامل انحرافات جنسی
تهاجم فرهنگی
جامعۀ ایرانی همواره دارای مبالات جنسی و رعایت حریم زن و مرد بوده است. نفوذ فرهنگ بیگانه از دورۀ رضاخان موجب گسترش زمینه‌های لاابالی‌گری جنسی در ایران شد.[۲۰] از این منظر، نفوذ فرهنگ غربی در جامعۀ مسلمان، جوانان را به انحرافات جنسی و شهوات آلوده می‌کنند.[۲۱]
عوامل فردی
از جمله مهم‌ترین عوامل فردی می‌توان به بی‌تقوایی،[۲۲] ضعف در حیا و پوشش‌های نامناسب، ضعف در عزت‌نفس و همچنین تجربه‌های سوء روابط عاطفی و جنسی گذشته اشاره کرد.[۲۳] خیال‌پردازی‌های جنسی نیز در نابهنجاری‌ها مؤثر است.[۲۴] در روایتی از امام علی، فکر زیاد در گناهان عامل کشیده‌شدن به گناه دانسته شده است.[۲۵]
عامل ژنتیکی
بعضی مطالعات به افزايش غیرطبیعی ترشح آندروژن در مردان اشاره کرده که می‌تواند موجب بلوغ زودرس و در نتیجه موجب انحراف جنسی و اختلال رفتاری و افسردگی شود.[۲۶]
عوامل خانوادگی
بعضی عوامل مهم خانوادگی که سبب انحرافات جنسی می‌شود عبارت است از: ضعف در تربیت جنسی فرزندان، عدم حاکمیت ارزش‌های دینی در خانواده،[۲۷] عدم تمکین در امور زناشویی[۲۸] وهمچنین فقر عاطفی در خانواده.[۲۹] زمینۀ بسیاری از انحرافات جنسی در خانواده، ناشی از کمرنگ شدن شدن محبت میان زن و شوهر است.[۳۰]
عوامل اجتماعی
دوستان منحرف،[۳۱] ضعیف شدن فرهنگ عفاف و عادی شدن روابط غیرشرعی خصوصا در محیط تحصیلی و کار، تهاجم رسانه‌ها و معرفی الگوهای منحرف در روابط زن و مرد، تضعیف علاقمندی به ازدواج، اعتیاد، فقر، بیکاری و زیاده‌خواهی مالی، از مهم‌ترین عوامل اجتماعی در انحراف جنسی دانسته شده است.[۳۲]
انحراف جنسی در آموزه‌های اسلامی
فراتر از مصادیق مورد توجه در راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی، در آموزه‌های دینی مواردی مانند خودارضایی، هرزه‌نگاری و کثافت‌خواری جنسی نیز انحراف جنسی محسوب می‌شود.[۳۳] در آموزه‌های اسلام بر مواظبت از انحراف غریزۀ جنسی تأکید شده و این ویژگی در قرآن از نشانه‌های افراد رستگار معرفی شده است.[۳۴] علاوه‌بر آن، در دستورات دینی برای جلوگیری از انحراف جنسی فرزندان وظایفی بر عهدۀ والدین نهاده شده است، مانند پنهان‌داشتن روابط زناشويى والدین از چشم فرزندان، آموزش اجازه‌گرفتن به فرزندان برای ورود به اتاق پدر و مادر و همچنین جداسازى بستر خواب فرزندان.[۳۵]
راه‌های پیشگیری از انحرافات جنسی
از آنجایی که در صورت تحریک غریزه جنسی، کنترل آن بسیار سخت می‌شود، راهکار اصلی کنترل آن در آموزه‌های دینی، پیشگیری و مصون‌سازی است.[۳۶] بعضی از راهکارها برای پیشگیری عبارت است از:
1-کاهش و کنترل ارتباط‌هایی که موجب انحراف جنسی می‌شود[۳۷]
2- کنترل عوامل تحریک‌کنندۀ شنیداری و گفتاری؛[۳۸]
قرآن به زنان دستور داده به گونه‌ای سخن نگویند که باعث به‌طمع افتادن دل‌های بیمار شود.[۳۹]
3-مراقبت از چشم؛[۴۰]
در قرآن دستور داده شده که مومنین از نامحرمان چشم فرو بندند.[۴۱]
4-تقویت مهارت خویشتن‌داری جنسی؛
که در آموزه‌های دینی با عنوان تقوا از آن نام برده شده است.[۴۲]
5-آموزش تنظیم هیجانی؛
پژوهش‌ها نشان داده افرادی که تنظیم هیجانی را آموزش دیده و از راهبردهای آن استفاده کرده‌اند، کمتر وسوسه شده و کمتر به سایت‌های پورنوگرافی توجه نشان داده و انحراف جنسی کمتری داشته‌اند.[۴۳]
6- ارتباط خوب با خانواده؛
پژوهش‌ها نشان داده هنگامی که رابطۀ نوجوان با خانواده خوب بوده، احتمال رفتار جنسی پیش از ازدواج نیز کاهش یافته است.[۴۴]
7- عزت نفس، نظم و وفاداری؛
مطالعات نشان داده مؤلفه‌های عزت نفس بالا، نظم و ترتیب در زندگی، اراده و وفاداری، هرکدام به‌طور مستقل در خودمهارگری جنسی مؤثر است.[۴۵]
درمان
امروزه رویکردهای مختلفی در درمان انحرافات جنسی وجود دارد. در رویکرد زیستی، غالباً از داروهای ضدافسردگی افزایش‌دهندۀ سروتونین (SSRI) برای کاهش تحریک جنسی استفاده می‌شود.[۴۶] در روان‌درمانی نیز راهکارهای خاصی مانند تکنیک شرطی‌سازی انزجارآور برای درمان خودارضایی[۴۷] و بیزاری‌درمانی در اختلال یادگارخواهی، استفاده می‌شود.[۴۸]
پانویس
- ↑ جلائي نوبري، «بررسی عوامل میل به ناهنجاری‌های جنسی بر اساس اخلاق اسلامی»، 1400ش، ص238.
- ↑ مروتی و دیگران، «علل و عوامل انحرافات جنسی از دیدگاه قرآن و روایات»، 1393 ش، ص96.
- ↑ فرست، دستنامۀ تشخیص افتراقی DSM-5، 1399ش، ص296.
- ↑ کومر، روان‌شناسی نابهنجاری، ج1، 1400ش، ص505.
- ↑ شفیعی سروستانی، سلامت جنسی در جامعه اسلامی، 1395ش، ص33.
- ↑ نورعلیزاده میانجی، سلامت و اختلال جنسی همسران، 1401ش، ص578.
- ↑ فقیهی، تربيت جنسي: مباني، اصول و روش‌ها از منظر قرآن و حديث، 1387ش، ص 425.
- ↑ حسینی رنانی، «عوامل تضعیف اراده از منظر احادیث»، خبرگزاری فارس.
- ↑ پسندیده، مهارت خویشتن‌داری جنسی، 1398ش، ص11.
- ↑ فقیهی، تربيت جنسي: مباني، اصول و روش‌ها از منظر قرآن و حديث، 1387ش، ص 424 و 428.
- ↑ زارعی توپخانه و چراغیان، انقلاب جنسی و نهضت خودمهارگری در غرب، 1401ش، ص91.
- ↑ زارعی توپخانه و چراغیان، انقلاب جنسی و نهضت خودمهارگری در غرب، 1401ش، ص113.
- ↑ زارعی توپخانه و چراغیان، انقلاب جنسی و نهضت خودمهارگری در غرب، 1401ش، ص104.
- ↑ زارعی توپخانه و چراغیان، انقلاب جنسی و نهضت خودمهارگری در غرب، 1401ش، ص132.
- ↑ زارعی توپخانه و چراغیان، انقلاب جنسی و نهضت خودمهارگری در غرب، 1401ش، ص135.
- ↑ نورعلیزاده، «سبب‌شناسی انحرافات جنسی و آسیب‌های آن»، خبرگزاری رسا.
- ↑ زارعی توپخانه و چراغیان، انقلاب جنسی و نهضت خودمهارگری در غرب، 1401ش، ص72 و 128.
- ↑ زارعی توپخانه و چراغیان، انقلاب جنسی و نهضت خودمهارگری در غرب، 1401ش، ص73.
- ↑ «انحراف جنسی»، ویکی پرسش.
- ↑ خامنه‌ای، «بیانات در دیدار جمعی از کارگزاران فرهنگی»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آيت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ خامنه‌ای، «بیانات در دیدار جوانان و دانشجویان سیستان و بلوچستان»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آيت‌الله خامنه‌ای.
- ↑ معراج‌الدین و احمدی‌فر، «راهکارهای مقابله با انحرافات جنسی از منظر قرآن و حدیث»، 1399ش، ص82.
- ↑ نورعلیزاده، «عفت‌ورزی و کامیابی مطلوب دو راهکار اسلام برای مقابله با انحرافات جنسی است»، وب‌سایت بلاغ.
- ↑ جلائی نوبری، «بررسی عوامل میل به ناهنجاری‌های جنسی بر اساس اخلاق اسلامی»، 1400ش، ص246.
- ↑ تمیمی آمدی، غرر الحکم و درر الکلم، 1410ق، ج1، ص623.
- ↑ محمدصالحی دارانی و نظیفی، «بررسی جرم شناختی تأثیر اختلالات هورمون آندروژن بر انحرافات جنسی»، 1393ش، ص526.
- ↑ نورعلیزاده، «عفت‌ورزی و کامیابی مطلوب دو راهکار اسلام برای مقابله با انحرافات جنسی است»، وب‌سایت بلاغ.
- ↑ معراج‌الدین و احمدی‌فر، «راهکارهای مقابله با انحرافات جنسی از منظر قرآن و حدیث»، 1399ش، ص84.
- ↑ مروتی و دیگران، «علل و عوامل انحرافات جنسی از دیدگاه قرآن و روایات»، 1393ش، ص103.
- ↑ مروتی و دیگران، «علل و عوامل انحرافات جنسی از دیدگاه قرآن و روایات»، 1393ش، ص103.
- ↑ معراج‌الدین و احمدی‌فر، «راهکارهای مقابله با انحرافات جنسی از منظر قرآن و حدیث»، 1399ش، ص83.
- ↑ نورعلیزاده، «عفت‌ورزی و کامیابی مطلوب دو راهکار اسلام برای مقابله با انحرافات جنسی است»، وب‌سایت بلاغ.
- ↑ نورعلیزاده میانجی، سلامت و اختلال جنسی همسران: رویکردی اسلامی و روان‌شناختی، 1401ش، ص578.
- ↑ سورۀ مومنون، آیۀ 5.
- ↑ اعرافی، تربیت فرزند با رویکرد فقهی، 1400ش، ص139.
- ↑ نورعلیزاده، «عفت‌ورزی و کامیابی مطلوب دو راهکار اسلام برای مقابله با انحرافات جنسی است»، وب‌سایت بلاغ.
- ↑ پسندیده، مهارت خویشتن‌داری جنسی، 1398ش، ص18.
- ↑ پسندیده، مهارت خویشتن‌داری جنسی، 1398ش، ص28.
- ↑ سوره احزاب، آیه 32.
- ↑ جلائی نوبری، «بررسی عوامل میل به ناهنجاری‌های جنسی براساس اخلاق اسلامی»، 1400 ش، ص245.
- ↑ سوره نور، آیه 30.
- ↑ پسندیده، مهارت خویشتن‌داری جنسی، 1398ش، ص16.
- ↑ ویسی شیتاب، «اثربخشی آموزش تنظیم هیجانی بر انحراف جنسی، اضطراب اجتماعی و خودکنترلی کاربران سایت‌های پورنوگرافی»، 1401ش، ص358.
- ↑ زارعی توپخانه و چراغیان، انقلاب جنسی و نهضت خودمهارگری در غرب، 1401ش، ص81.
- ↑ زارعی توپخانه و چراغیان، انقلاب جنسی و نهضت خودمهارگری در غرب، 1401ش، ص141.
- ↑ کومر، روان‌شناسی نابهنجاری، ج1، 1400 ش، ص505.
- ↑ زارعی توپخانه، کنترل غرائز جنسی، 1390ش، ص54.
- ↑ کومر، روان‌شناسی نابهنجاری، ج1، 1400ش، ص507.
منابع
- قرآن.
- اعرافی، علیرضا، تربیت فرزند با رویکرد فقهی، قم، موسسه فرهنگی هنری اشراق و عرفان، 1400ش.
- «انحراف جنسی »، ویکی پرسش، تاریخ بازدید: 30 مرداد 1402ش.
- پسندیده، عباس، مهارت خویشتن‌داری جنسی، مشهد، به‌نشر، 1398ش.
- تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد، غرر الحکم و درر الکلم، قم، دار الكتاب الإسلامي، چ2، 1410 ق.
- جلائي نوبري، حسین، «بررسی عوامل میل به ناهنجاری‌های جنسی بر اساس اخلاق اسلامی»، فصلنامه مطالعات روان‌شناسی و علوم تربیتی، سال چهارم، شماره 25، 1400ش.
- حسینی رنانی، سیدحبیب، «عوامل تضعیف اراده از منظر احادیث»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: 15 اسفند 1390ش.
- خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در دیدار جمعی از کارگزاران فرهنگی»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آيت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: 21 مرداد 1371ش.
- خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانات در دیدار جوانان و دانشجویان سیستان و بلوچستان»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آيت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: 6 اسفند 1381ش.
- زارعی توپخانه، محمد و چراغیان، حدیث، انقلاب جنسی و نهضت خودمهارگری در غرب، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چ2، 1401ش.
- زارعی توپخانه، محمد، کنترل غرائز جنسی، قم، سازمان تبلیغات اسلامی، 1390ش.
- شفیعی سروستانی، ابراهیم، سلامت جنسی در جامعه اسلامی، تهران، مرکز پژوهش و سنجش افکار صدا و سیما، چ1، 1395ش.
- معراج‌الدین، صفر و احمدی‌فر، مصطفی، «راهکارهای مقابله با انحرافات جنسی از منظر قرآن و حدیث»، دوفصلنامه تخصصی اندیشه‌های قرآنی، سال هفتم، شماره 14، 1399ش.
- فرست، مایکل‌بی، دستنامۀ تشخیص افتراقی DSM-5، ترجمه علیرضا بهرامی، تهران، تیمورزاده، چ2، 1399ش.
- فقیهی، علی‌نقی، تربيت جنسي: مباني، اصول و روش‌ها از منظر قرآن و حديث، قم، دارالحدیث، 1387ش.
- کومر، رونالد، روان‌شناسی نابهنجاری، ترجمه فاطمه دهقانی آرانی و رضا رستمی، تهران، دانشگاه تهران، 1400 ش.
- محمدصالحی دارانی، صفورا و نظیفی، عباس، «بررسی جرم‌شناختی تأثیر اختلالات هورمون آندروژن بر انحرافات جنسی»، ششمین کنگره ملی آسیب‌شناسی خانواده، 1393ش.
- مروتی، سهراب و دیگران، «علل و عوامل انحرافات جنسی از دیدگاه قرآن و روایات»، پژوهش‌نامه اسلامی زنان و خانواده، دوره 2، شماره 2، 1393ش.
- نورعلیزاده، مسعود، «عفت‌ورزی و کامیابی مطلوب دو راهکار اسلام برای مقابله با انحرافات جنسی است»، وب‌سایت بلاغ، تاریخ درج مطلب: 9 دی 1397ش.
- نورعلیزاده میانجی، مسعود، سلامت و اختلال جنسی همسران: رویکردی اسلامی و روان‌شناختی، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چ2، 1401ش.
- نورعلیزاده میانجی، مسعود، «سبب‌شناسی انحرافات جنسی و آسیب‌های آن»، خبرگزاری رسا، تاریخ درج مطلب: 28 شهریور 1399ش.
- ویسی شیتاب، سوسن، «اثربخشی آموزش تنظیم هیجانی بر انحراف جنسی، اضطراب اجتماعی و خودکنترلی کاربران سایت‌های پورنوگرافی»، فصلنامه راهبردهای نو در روان‌شناسی و علوم تربیتی،
دورۀ 4، شمارۀ 14، 1401ش.