جان پدر کجاستی؟

تلفن همراه دانشجویی که 142 بار زنگ خورده و در آخر پیام «جان پدر کجاستی؟» را دریافت کرده بود

جان پدر کجاستی؟، پیام پدری به فرزند خود در زمان حملۀ انتحاری در دانشگاه کابل.

«جان پدر کجاستی؟» پیام و روایت غم‌انگیز از ترس و اضطراب پدر یکی از دانشجویان دانشگاه کابل است که بعد از آگاهی از حملۀ تروریستی به آن دانشگاه، چندبار با فرزند خود تماس گرفته و پاسخی نشنیده بود. این پیام که عصارۀ درد پدران و مادران افغانستان و تاریخی دراز از مقاومت، رنج‌دیدگی، حسرت و مظلومیت را در خود خلاصه کرده است، موجی از واکنش‌های عاطفی و همدلانه را در سراسر افغانستان و جهان ایجاد کرد و باعث خلق ده‌ها اثر هنری در رشته‌های مختلف شد.

تاریخچه

با اوج‌گیری حملات تروریستی بر تجمعات و مراکز فرهنگی و آموزشی در کابل، روز دوشنبه، 12 آبان 1399ش، دانشگاه کابل نیز مورد حملۀ گروه تروریستی داعش قرار گرفت که 23 نفر دانشجو کشته و 32 نفر زخمی شدند.

جزئیات

حبیب‌الله افشار، پدر یکی از دانشجویان، وقتی از حمله به دانشگاه کابل باخبر شد، 142 بار به گوشی دختر 22 سالۀ خود به‌نام «حنیفه افشار» که دانشجوی این دانشگاه بود، تماس گرفت و وقتی جوابی دریافت نکرد، پیامک فرستاد که «جان پدر کجاستی؟».

واکنش‌ها

دولت افغانستان روز سه‌شنبه ۱۴ آبان را عزای ملی اعلام کرد و پرچم این کشور در نمایندگی‌های سیاسی آن در سراسر جهان به‌صورت نیمه‌افراشته درآمد.

بازتاب‌ها

1. همدردی جهانی

این پیام که حاوی ترس شدید و دلواپسی یک پدر بود، جهان را تکان داد و در میان کاربران شبکه‌های اجتماعی فارسی‌زبان، به هشتگ داغ و نماد همدلی برای بیان اندوه نسبت به تهاجم‌هایی که بر دانش و آگاهی در افغانستان می‌شود، بدل شد. همچنین، برج آزادی در تهران به رنگ پرچم افغانستان درآمد و در شهرهای تهران و مشهد بیلبوردهای بزرگ «جان پدر کجاستی؟»، به‌نشانۀ همدردی با مردم افغانستان نصب شد.

2. ادبیات

شاعران افغانستان و ایران با شنیدن پیام «جان پدر کجاستی؟»،‌ صدها بداهه، رباعی، غزل و قصیده سرودند. از جمله علیرضا قزوه، شاعر و نویسندۀ ایرانی نوشت:

جرم تو چیست نازنین؟ صدق و صفا و راستی		ای که تو از خدای خود غیر خدا نخواستی
ای به فدای خندۀ زخمی و دل شکسته‌ات		شکر خدا که همچنان سرخوشی و به پاستی
کابل زخم خورده‌ام! وقت برای گریه نیست		گریۀ با تبسمی، گم شده در خداستی
کابل جان خسته‌ام! شانۀ ما پناه تو		چشم و زبان پارسی! نور دو چشم ماستی
کابل جان چه می‌کشی؟ از دست حرامیان		کابل بی‌پناه من! قبلۀ عشق و راستی
دختر شعر فارسی! کابل من! چه می‌کنی		حرف بزن! عزیز من! جان پدر کجاستی؟

3. هنر

سازمان یونسکو و ایران در بزرگداشت هفتۀ هنر افغانستان نمایشگاهی مجازی از آثار هنری را با عنوان «جان پدر کجاستی»، در شاخه‌های خوش‌نویسی، نقاشی و نگارگری، عکاسی، گرافیک و صنایع دستی برگزار کرد و همایون شجریان، خوانندۀ معروف ایرانی و خوانندگان دیگر، با تولید آثار در رشتۀ موسیقی به‌فضای همدلی و جاودانگی پیام «جان پدر کجاستی؟» کمک کردند.

4. مجموعۀ شعر

مجموعۀ شعر «جان پدر کجاستی؟»، شامل 115 شعر از شاعران نام‌آشنا، با تلاش زهرا حسین‌زاده گردآوری و توسط انتشارات سورۀ مهر چاپ شده است که به موضوع واقعۀ تروریستی دانشگاه کابل می‌پردازد. در بخشی از این کتاب، شعر «پرویز آرزو»، شاعر افغانستانی را می‌خوانیم:

حوصله گشته تنگ‌تر، جان پدر، کجاستی؟		درد رسیده پشت در، جان پدر، کجاستی؟
روز سیاه آمده، ماه به آه آمده		گشته سپیده دربه‌در، جان پدر، کجاستی؟
بس که زبانه زد شرر، از دل این زمینِ شر		ریخت ز آسمان جگر، جان پدر، کجاستی؟
عقل پر از جنون شده، قلبِ پرنده خون شده		گم شده باز بال و پر، جان پدر، کجاستی؟
برگ به برگ مرگ گل، نورِ امید گشته گل		خاک به سر شده سحر، جان پدر، کجاستی؟

5. کتاب

احسان محمدی در موضوع نگرانی‌ها و تهدیدهای امنیتی دانش‌آموزان و دانشجویان افغانستانی، کتاب «جان پدر کجاستی؟» را نوشته است که توسط دفتر نشر معارف در سال 1401ش به چاپ رسیده است.

منابع

• «کتاب جان پدر کجاستی؟ منتشر شد»، وب‌سایت سورۀ مهر، تاریخ درج مطلب: 6 شهریور 1400ش.
• «جان پدر کجاستی؛ تاریخی از مقاومت، رنج‌دیدگی و مظلومیت»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: 22 آذر 1399ش.
• «جان پدر کجاستی؟؛ ایرانی و افغانستانی داغدار غم دانشگاه کابل»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 15 آبان 1399ش.
• «جان پدر کجاستی؟ مجموعه شعر یادمان شهدای واقعۀ تروریستی دانشگاه کابل»، وب‌سایت پاتوق کتاب فردا، 10تاریخ درج مطلب: آذر 1401ش.
• «جان پدر کجاستی؟» خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 7 اسفند 1399ش.
• «جان پدر کجاستی»، وب‌سایت پاتوق کتاب فردا، تاریخ درج مطلب: 10 آذر 1401ش.
• حسین‌زاده، زهرا، جان پدر کجاستی؟، تهران، سورۀ مهر، 1401ش.
• «درباره سووشون جان پدر کجاستی جدیدترین اثر همایون شجریان»، وب‌سایت شهرآرا نیوز، تاریخ درج مطلب: 17 دی 1399ش.
• «عزای عمومی در افغانستان در پی حمله تروریستی به دانشگاه کابل»، وب‌سایت پارس تودی، تاریخ درج مطلب: 12 آبان 1399ش.
• «واکنش‌ دنیای ادبیات به تراژدی دانشگاه کابل؛»، خبرگزاری ایمنا، تاریخ درج مطلب: 17 آبان 1399ش.