جشن گل بادام

جشن گل بادام؛ آیین فرهنگی و اجتماعی به مناسبت شکفتن گل‌های بادام در ولایت دایکندی افغانستان.

جشن گل بادام، آیین فرهنگی و اجتماعی است که هر سال در اوج شکوفایی گل‌های بادام در مرکز ولایت دایکندی برگزار می‌شود. در این روز گردهمایی مردمی، برنامه‌های شادی‌آفرین اجرا می‌شود و داشته‌هاي فرهنگي و محصولات زراعتي و باغ‌داري به نمایش درمي‌آید. با استقبال و پشتیبانی مردم، رویداد طبیعی گل‌کردن درختان بادام، به جشنوارة فرهنگي و هنري «گل بادام» تبدیل شده و انسجام اجتماعی، رونق اقتصادی و گسترش بازي‌هاي سنتی و محلي را در پی داشته است.

تاريخچه

جشن ‌گل بادام از رخدادهاي جديد فرهنگي در ولايت دايكندي بوده و آغاز آن به سال 1388ش، برمي‌گردد؛[۱] در ولایت دایکندی درخت بادام زودتر از دیگر درختان، شکوفه می¬زند و فراوانی آن نیز در این ولایت، چشمگیر است. بادام مرغوب دایکندی در بازارهای افغانستان و حتی در بازارهای خارجی، جایگاه خوبی دارد. باغ‌داران و کشاورزان دایکندی جشن گل بادام را در آغاز سال نو هنگام شکفتن گل‌های بادام در شهر «نِیلِی» مرکز ولایت دایکندی و برخی از ولسوالی‌های (شهرستان) این ولایت مانند میرامور برگزار می‌کنند. از سال 1396ش، جشن گل بادام به جشنوارۀ فرهنگی و هنری گل بادام ارتقا یافته و برنامه¬های فرهنگي و هنري و انواع سرگرمي به اين جشنواره افزوده شده است.[۲]

اهداف جشنواره

هدف این جشنواره معرفی فرهنگ محلی و محصولات زراعتی و باغی به¬خصوص بادام و رشد اقتصاد محلی در این ولایت است.[۳] از دیگر اهداف این جشنواره رساندن پیام همگرایی ملی و صلح و دوستی به سایر نقاط کشور و جلوگیری از مصادره شدن هویت منطقه¬ای این ولایت است که سال¬ها بادام این ولایت به نام دیگر ولایات به بازارهای داخلی و خارجی عرضه می¬شد.[۴]

برنامه‌های جشن گل بادام

1 نمايش¬ محصولات زراعتي

کشاورزان و باغ¬داران دایکندی در این جشنوارۀ ملی در غرفه¬های متعددی انواع محصولات کشاورزی چون توت‌خشک، برگه آلو، برگه زردآلو، چهارمغز (گردو) و سایر محصولات خود را در معرض دید حاضران می‌گذارند. [۵]

2 نمايش صنايع دستي

زنان از فرصت این جشنواره استفاده کرده، انواع صنایع دستی مرسوم در فرهنگ و سبک زندگی محلی خود را در غرفه¬ها به نمایش می¬گذارند.[۶] صنایع دستی مرسوم در دایکندی خامک¬دوزی لباس¬ها و اشیای زینتی، گراف انواع پرده¬ها و پشتی¬های جهازی و انواع بافتنی¬¬ها چون کلاه و گلیم است.[۷]

3 نمايش غذاهاي سنتي

در فرهنگ محلی مردم دایکندی غذاهای سنتی زیادی وجود دارد که در این جشنواره به نمایش گذاشته می‌شود؛ رایج¬ترین غذاهای محلی یا مواد اولیه آن در این منطقه، روغن¬ حیوانی، انواع محصولات لبنی، حلوای سرخ، بَتَه (تشکیل شده از برنج، ماش و روغن) و قَدید (گوشت خشک‌شده) است.[۸]

4 اجراي برنامه¬هاي سرگرمي

در جشنوارۀ فرهنگی و هنری گل بادام، انواع بازی¬ها و سرگرمی¬های محلی مانند موسیقی محلی هزارگی (دنبوره یا دوتار)، اتن ملی، چوب¬جنگی، پشتی¬گیری (نوعی کشتی محلی) اجرا می‌شود. [۹] گاهی تئاتر و بازی فوتبال نیز در این جشنواره اجرا و برگزار می¬شود. همچنین هنرمندان زن به نمایش مشک¬زنی مي‌پردازند و نقش زنان را در جمع‌آوري محصول بادام بازنمایی مي‌کنند.[۱۰]

کارکردهای جشن گل بادام

1. اقتصادی

جشنوارگل بادام، زمینۀ آموزش و توسعۀ دانش باغداری را برای مردم فراهم کرده است. مسایل اقتصادی چون توزیع نهال¬های مثمر و غیر مثمر، آموزش طریقۀ غرس و حراست نهال¬ها، تشریک مساعی و خواست باغداران از مسئولان محلی جهت ایجاد مراکز توسعۀ بادام از ثمرات این جشنواره است.[۱۱]

2. فرهنگی

جشنوارۀ گل بادام از نظر فرهنگی باعث تبادل اطلاعات مفید، سنت¬ها و ارزشی¬¬¬های اجتماعی شده است. مناطق مختلف با فرهنگ پوشش، گویش، سرگرمی¬ها و بازی¬های مخصوص خود، در این جشنواره مشارکت و هنرنمایي می‌کنند که موجب رشد فرهنگ بومی شده است. [۱۲]

3. اجتماعی و روانی

جشنوارۀ گل بادام، موجب از بین رفتن اثرات نامطلوب جنگ‌های داخلی و ایجاد نشاط اجتماعی در این منطقه از افغانستان شده و ولایت دایکندی را به یکی از ولایات امن تبدیل کرده است. قبايل و اقوام با خرده‌فرهنگ‌های مختلف با برپایی این جشنواره، احساس نزديكي و پيوند فرهنگي بیشتری دارند.

جايگاه ملي

جشنوارۀ گل بادام دایکندی در کنار هفت جشنوارۀ دیگر به¬عنوان جشنوارۀ ملی در وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان، ثبت شده است.[۱۴]

چالش‌های جشنواره

جشنوارۀ گل بادام دایکندی، پس از تسلط دوبارۀ طالبان بر افغانستان با محدودیت‌هایی روبرو شده است. طالبان از حضور زنان در این جشنواره و اجرای برخی برنامه¬های هنری جلوگیری می‌کنند. در منطقۀ میرامور، اداره امر به معروف طالبان از خیراتی که به مناسبت سال نو در این جشنواره انجام می¬شد، ممانعت کردند.[۱۵]

منابع

• «برگزاری دومین جشنوارۀ گل بادام در دایکندی»، وب¬سایت آژانش خبری افغان، تاريخ بازديد:30 مرداد 1402ش.
• «جشن فرهنگی گل بادام و حذف هنرنمایی زنان توسط طالبان در دایکندی»؛ خبرگزاری زنان افغانستان، تاريخ درج مطلب: 4 حمل (فروردین) 1402ش.
• «جشنوارۀ گل بادام با حضور هزاران نفر در دایکندی برگزار شد»؛ وب‌سایت روزنامۀ 8 صبح، تاریخ در مطلب: 11 حمل (فروردین) 1400ش.
• «دومین جشنوارۀ گل بادام در دایکندی برگزار شد»؛ وب¬سایت شکبۀ آی‌فیلم2، تاريخ بازديد: 30 مراد 1402ش.
• «سومین جشنوارۀ گل بادام در دایکندی برگزار شد»؛ افغانستان ما، تاريخ درج مطلب: 1 ثور (اردیبهشت) 1398ش.
• «شرکت هزاران تن در ششمین جشنوارۀ فرهنگی_‌هنری گل‌ بادام در دایکندی»؛ وب¬سایت سلام وطن¬دار، تاريخ بازديد: 30 مرداد1402ش.
• «شکوهمندی جشن گل بادام با حضور بی‌پیشینه‌ی زنان»؛ وب‌سایت نیمرخ، تاريخ درج مطلب: 12 حمل (فروردین) 1400ش.