حقوق جنسی زن
حقوق جنسی زن؛ نیازهای جنسی برآمده از غریزۀ زنانه که باید پاسخ داده شود.
نیاز جنسی، از نیازهای زیستی، روانی، عاطفی و اجتماعی آدمی به‌شمار می‌آید و کیفیت ارضای آن، نقش بسیار مهمی در سلامت فرد و جامعه ایفا می‌کند.[۱] در صورتی که این نیاز، پاسخ داده نشود، انحرافات جنسی، اختلالات عصبی، روانی و اجتماعی افزایش خواهد یافت.[۲] گروهی از روان‌کاوان معتقدند بین غریزۀ جنسی و اموری مانند تلاش آدمی، وظیفه‌شناسی، تحمل سختی‌ها و پذیرش رنج، رابطه وجود دارد و ارضای درست این غریزه موجب کمال انسان می‌شود.[۳] دیدگاه‌های متعددی دربارۀ ارضای نیاز جنسی مطرح شده است؛[۴] دیدگاه افراطی که معتقد است این نیاز بدون هیچ محدودیتی ارضا شود؛[۵] دیدگاه تفریطی که غریزۀ جنسی را شیطانی دانسته و معتقد است این میل باید سرکوب شود.[۶] اما دیدگاه اسلام، پرهیز از افراط و تفریط در ارضای غریزۀ جنسی[۷] و ارضای آن در چارچوب ازدواج است.[۸] جامعه‌شناسان نیز ازدواج را رفتار به‌هنجار جنسی دانسته[۹] و معتقدند ازدواج فقط بین زن و مرد منعقد می‌شود. پیوند ازدواج، حقوق و تکالیفی را برای همسران ایجاد می‌کند که حقوق جنسی جزئی از این حقوق است.[۱۰]
مفهوم شناسی
حق، هرگاه به امور ارزشی و اجتماعی مثل حقوق همسران مربوط شود، مواردی را در بر می‌گیرد که لازم است؛ همسران آن را انجام دهند.[۱۱]
واژۀ جنس، به تفاوت‌های بیولوژیکی اطلاق می‌شود.[۱۲] هرگاه از این واژه معنای خاص آن اراده شود به غریزه جنسی اشاره دارد.[۱۳] و حق جنسی زن، مواردی است که مرد باید برای رفع نیازهای جنسی همسرش بر عهده بگیرد.
مصادیق حق جنسی زن
یکـی از اهـداف اصلـی و مهـم ازدواج، تأمیـن نیازهـای جنسـی زن و مرد است.[۱۴] از نظر فیزیولوژی، زن تنها با ارتباط جسمی ارضاء نمی‌شود بلکه به آمادگی‌های جسمی، روحی و روانی نیازمند است.[۱۵] فرایند رابطۀ جنسی در زنان طی چهار مرحلۀ انگیزش، آمیزش، اوج لذت جنسی و فرو نشینی انجام می‌گیرد.[۱۶] مرحلۀ انگیزش در زنان به‌راحتی صورت نمی‌گیرد. لازم است؛ زن آرامش داشته باشد، مورد مودت رفتاری قرار بگیرد، ارتباط عاشقانه و عاطفی را تجربه کرده باشد؛ شریک جنسی او پاکیزه باشد، تا به مرحلۀ انگیزش برسد.[۱۷] امـوری مانند ابراز محبت، نـوازش، رعایت نظافت، آراسـتگی، معطربودن و ملاعبـه در روابـط جنسـی از عمده‌تریـن عوامـل حفـظ عفت و از نیازهای زنان محسـوب می‌شـود و در روایات اسلامی نیز شـوهران به این مسـئله، سفارش شـده‌اند.[۱۸] در مرحلۀ آمیزش نیز لازم است؛ مرد دقت کند که زن برای رسیدن به اوج لذت جنسی نیازمند مدت زمان بیشتری است و باید بین زن و مرد هماهنگی ایجاد شود تا زن نیز همچون مرد این مرحله را تجربه کند.[۱۹] در آخرین مرحلۀ رابطه، چون زن قادر است دوباره به ارگاسم برسد برای همین به نوازش همسر نیاز دارد؛ تا احساس نکند، همسرش به او بی‌توجه است.[۲۰]
علمای مسلمان با استناد به آیات قرآن[۲۱] حق استمتاع را برای زن ثابت کرده‌اند. دیدگاه مشهور فقهی با استناد به آیۀ 226 سورۀ بقـره، حق جنسی زن را هر چهار ماه یک‌بار می‌داند؛ اما به‌دلیل ناسازگاری این امر با نیازهای جنسی زنان، هدف ازدواج و معاشرت به معروف، این فاصله زمانی مورد پذیرش همه فقها نبوده است.[۲۲] هم‌خوابی[۲۳] و حق قسم هم در آموزه‌های اسلام برای زن در نظر گرفته شده است. بنا بر این حق به دلالت آیات قرآن،[۲۴] بر مرد لازم است؛ از هـر چهـار شـب، دست‌کم یـک شـب را در کنـار همسـر دائمـی‌اش بگذرانـد؛[۲۵] مبنای قرآنی این بحث، دو اصل «معاشرت به معروف»[۲۶] و «یکسانی زوجین در حقوق و تکالیف»[۲۷] است.
پانویس
- ↑ جان‌بزرگی و پناهی، روانشناسی مرد و زن، 1396ش، ص45.
- ↑ حسینخانی، هفـت روش پیشـگیری از انحرافـات جنسـی، 1387ش، ص 72؛ مطهری، اخلاق جنسی در اسلام و غرب، 1348ش، ص63.
- ↑ شعاع کاظمی و فتحعلی‌زاده و شهابی‌نژاد، روانشناسی زن و خانواده، 1397ش، ص85-83.
- ↑ فقیهی، تربیـت جنسـی: مبانـی، اصـول و روشهـا از منظـر قـرآن و حدیـث، 1387ش، ص.13
- ↑ فقیهی، تربیـت جنسـی: مبانـی، اصـول و روشهـا از منظـر قـرآن و حدیـث، 1387ش، ص39.
- ↑ فقیهی، تربیـت جنسـی: مبانـی، اصـول و روشهـا از منظـر قـرآن و حدیـث، 1387ش، ص46.
- ↑ فقیهی، تربیـت جنسـی: مبانـی، اصـول و روشهـا از منظـر قـرآن و حدیـث، 1387ش، ص50.
- ↑ سوره نور، آیه 32.
- ↑ فقیهی، تربیـت جنسـی: مبانـی، اصـول و روشهـا از منظـر قـرآن و حدیـث، 1387ش، ص296-295.
- ↑ جوادی آملی، خانواده و حقوق متقابل، 1393ش، ص45.
- ↑ مصباح یزدی، نظریه حقوقی اسلام، 1380ش ، ص21.
- ↑ زیبایی نژاد، تحلیلی بر مهم¬ترین مسائل زن و خانواده در ایران، 1393ش، ص100.
- ↑ فقیهی، تربیـت جنسـی: مبانـی، اصـول و روشهـا از منظـر قـرآن و حدیـث، 1387ش، ص13.
- ↑ طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، 1390ش، ج15، ص113.
- ↑ حسینی، روابط سالم در خانواده، 1386ش، ص62.
- ↑ شیبلی هاید، روان شناسی زنان: سهم زنان در تجربۀ بشری، 1382ش، ص385.
- ↑ فقیهی، تربیـت جنسـی: مبانـی، اصـول و روشهـا از منظـر قـرآن و حدیـث، 1387ش، ص275-269.
- ↑ کلینی، الکافی، 1407ق، ج5، ص567.
- ↑ فقیهی، تربیـت جنسـی: مبانـی، اصـول و روشهـا از منظـر قـرآن و حدیـث، 1387ش، ص287
- ↑ فقیهی، تربیـت جنسـی: مبانـی، اصـول و روشهـا از منظـر قـرآن و حدیـث، 1387ش، ص290
- ↑ سوره بقره، آیه 187؛ سوره نـور، آیه 23؛ سوره روم، آیه 21
- ↑ فضل‌الله، من وحی القرآن، 1419ق، ج4، ص278–275.
- ↑ قوجایی خامنه و برخوردار، بررسی تطسیقی حقوق جنسی زوجه از دیدگاه علامه طباطبایـی وعلامه فضل¬الله، 1399ش.
- ↑ سـوره نسـاء، آیات 3 و 129.
- ↑ محقـق حلـی، شرائع الاسلام، 1374ش، ص555.
- ↑ احمدیـه، معاشرت به معروف، 1390ش، ص158
- ↑ نوبهـار، حـدود روابـط جنسـی زن و شـوهر در چارچـوب قاعـده معاشـرت بـه معـروف، 1397ش.
منابع
- جان‌بزرگی، مسعود و پناهی، علی‌احمد، روانشناسی مرد و زن، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، 1396ش.
- شیبلی هاید، جانت، روانشناسی زنان: سهم زنان در تجربۀ بشری، ترجمۀ اکرم خمسه، تهران، ارجمند، 1385ش.
- جوادی آملی، عبدالله، خانواده و حقوق متقابل، قم، اسراء، 1393ش.
- حسینی، داوود، روابط سالم در خانواده، قم، بوستان کتاب، 1386ش.
- حسـینخانی، هـادی، هفـت روش پیشـگیری از انحرافـات جنسـی، قـم، موسسـه آموزشـی و پژوهشـی امـام خمینـی، 1387ش.
- زیبایی‌نژاد، محمدرضا، تحلیلی بر مهم‌ترین مسائل زن و خانواده در ایران، قم، دفتر تحقیقات و مطالعات زنان، 1393ش.
- شعاع کاظمی، مهرانگیز و همکاران، روانشناسی زن و خانواده، تهران، آوای نور، 1397ش
- طباطبایـی، محمدحسـین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، 1390ش.
- فضل‌الله، محمد‌حسین، من وحی القرآن، بیروت، دار الملک، 1419ق.
- فقیهـی، علینقـی، تربیـت جنسـی: مبانـی، اصـول و روشهـا از منظـر قـرآن و حدیـث، قـم، دارالحدیث، 1387ش.
- قوجایی خامنه، مریم و برخوردار، معصومه، بررسی تطبیقی حقوق جنسی زوجه از دیدگاه علامه طباطبایـی و علامه فضل‌الله، مطالعات قرآنی جامعه، 1399ش،
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه،1407ق.
- محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الاسلام، مترجم: ابوالقاسم یزدی، تهران، دانشگاه تهران، 1374ش.
- مصباح، محمدتقی، نظریه حقوقی اسلام، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1380ش.
- مطهری، مرتضی، اخلاق جنسی در اسلام و غرب، تهران، محمدی، 1348ش.
- احمدیه، مریم، معاشرت به معروف، مطالعات راهبردی زنان، تابستان، 1390ش.
- نوبهـار، رحیـم و حسـینی، سـیده ام‌البنیـن، حـدود روابـط جنسـی زن و شـوهر در چارچـوب قاعـده معاشـرت بـه معـروف، مجلـه خانواده‌‌پژوهـی، 1397ش.