دریاچه نمک (قم)؛ دریاچه‌ای شبیه به نمک‌زار در نزدیکی قم.
دریاچه نمک قم، دارای مساحتی در حدود 2000 کیلومتر مربع است. این دریاچه، که به دریاچۀ نمک «مسیله» نیز معروف است در منطقۀ کویر مرکزی ایران و حد فاصل استان‌های قم، اصفهان و سمنان قرار دارد.[۱] دریاچۀ نمک قم، از جمله دریاچه‌های کهن ایران است که با نام‌های دیگری از جمله «دریاچه نمک کاشان»، «دریاچه قم» و «دریاچه آران» نیز شناخته می‌شود.[۲]
این دریاچه، حاصل یک فرونشست زمین‌ساختی است[۳] که به‌دلیل تبخیر زیاد، شور شده و در زمان خشکی، سطح دریاچه، به‌صورت یک نمک‌زار وسیع نمایان می‌شود. شکل ظاهری این دریاچه، به‌صورت یک مثلث است که قاعدۀ آن در سمت جنوب و رأس آن نیز در سمت شمال قرار دارد. طول دریاچه نمک، در حدود 56 کیلومتر است و در ارتفاع 795 متری از سطح دریا واقع شده است.[۴]
دریاچه نمک، از آب رودخانه‌های قره‌چای و قم‌رود از سمت غرب و رودخانه‌های جاجرود، کرج و شور فشاپویه از سمت شمال‌غرب تغذیه می‌شود.[۵] امروزه، سدسازی‌های متعدد، مانند سد پانزده خرداد بر روی قم‌رود و سد ساوه بر روی رود قره‌چای، موجب کم‌آب شدن این دریاچه شده است.[۶]
در سال‌های اخیر، به‌واسطۀ رهاسازی آب (حق آب قم‌رود) در برخی ماه‌های سال، جلبک‌های این دریاچه شکوفا شده و رنگ آب در آن به رنگ قرمز درمی‌آید. همین موضوع، این دریاچه را به مقصدی برای جذب گردشگر در این منطقه تبدیل کرده است.[۷]
چهره‌های متفاوت این دریاچه، در روزهای مختلف سال، آن را به یک دریاچه جذاب برای مردم و متخصصان تبدیل کرده است. در روزهای بارانی و در مواقع ذوب برف‌های زاگرس، این دریاچه تبدیل به منطقه‌ای خنک با آب شور می‌شود و در روزهای گرم سال نیز، به‌دلیل تبخیر این آب شور، طلاهای سفید پنهان شده در این دریاچه که سرشار از مواد معدنی هستند، نمایان می‌شوند.[۸]
در نزدیکی دریاچه نمک، دریاچۀ دیگری به‌نام «حوض سلطان» با مساحتی در حدود 106 کیلومتر مربع قرار دارد.[۹] دریاچه نمک قم، در بیشتر مواقع با دریاچۀ حوض سلطان اشتباه گرفته می‌شود.[۱۰]
پانویس
- ↑ سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشي، جغرافياي استان قم، 1383ش، ص21.
- ↑ «معرفی دریاچه نمک قم»، لست سکند.
- ↑ «آشنایی با دریاچه نمک-قم»، سایت روزنامه همشهری.
- ↑ جعفري، گيتاشناسي ايران، ج3، دايرة‌المعارف جغرافيايي ايران، 1379ش، ص528.
- ↑ سازمان نقشه‌برداري كشور، اطلس زمين‌شناسي (اطلس ملي ايران)، 1382ش، ص10 و 11.
- ↑ سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشي، جغرافياي استان قم، 1383ش، ص21؛
نجفي‌كاني، مقدمه‌اي بر جغرافياي طبيعي ايران، 1381ش، ص62. - ↑ «دریاچه نمک حوض سلطان به رنگ سرخ»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «معرفی دریاچه نمک قم»، لست سکند.
- ↑ جعفري، گيتاشناسي ايران، ج3، دايرة‌المعارف جغرافيايي ايران، 1379ش، ص444.
- ↑ «جاذبه‌های طبیعی و تاریخی کویر مرنجاب»، باشگاه خبرنگاران جوان.
منابع
- «آشنایی با دریاچه نمک-قم»، سایت روزنامه همشهری، تاریخ بازدید: 21 تیر 1401ش.
- «جاذبه‌های طبیعی و تاریخی کویر مرنجاب»، باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ بارگذاری: 1 فروردین 1393ش.
- جعفري، عباس، گيتاشناسي ايران، دايرة‌المعارف جغرافيايي ايران، چ1، تهران، گيتاشناسي، 1379ش.
- «دریاچه نمک حوض سلطان به رنگ سرخ»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ بارگذاری: 29 خرداد 1399ش.
- سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشي، جغرافياي استان قم، چ5، تهران، شركت چاپ و نشر كتا‌ب‌هاي درسي ايران، 1383ش.
- سازمان نقشه‌برداري كشور، اطلس زمين‌شناسي (اطلس ملي ايران)، نگارش دوم، چ1، تهران، سازمان نقشه‌برداري كشور (سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور)، 1382ش.
- «معرفی دریاچه نمک قم»، لست سکند، تاریخ بازدید: 21 تیر 1401ش.
- نجفي‌كاني، علي‌اكبر، مقدمه‌اي بر جغرافياي طبيعي ايران، چ1، تهران، سازمان جغرافيايي نيروهاي مسلح، 1381ش.