زن در اندیشۀ آیت‌الله خامنهای
زن در اندیشۀ آیت‌الله خامنهای؛ دیدگاه آیت‌الله خامنهای دربارۀ جایگاه فردی و اجتماعی زن مسلمان.
زن در اندیشۀ آیت‌الله خامنهای، به‌عنوان مکمل مرد بوده که توانایی طی‌کردن مسیر کمال را دارا است و تعالی هر یک از آنها در گرو ارتقای دیگری است. وی معتقد است که زنان به‌عنوان نیمی از جمعیت کشور و نیمی از نیروی انسانی، در بازسازی کشور نقش اساسی دارند. از جمله امتیازهای اندیشۀ اسلامی نسبت به زن از منظر او، این است که زنان نیز می‌توانند همچون مردان در قالب دانشمند، فیلسوف و عنصر فعال در صحنه‌های سیاسی، اداری و دولتی به جامعه خدمت کنند. به نظر آیت‌الله خامنهای، حضور اجتماعی زنان همراه با ایفای نقش مادری و همسری ضرورت دارد.
اهمیت جایگاه و نقش زنان
زن در اندیشۀ آیت‌الله خامنهای از اهمیت و جایگاه بسیار بالا برخوردار است. وی زن را عنصری با ایمان، عفیف، مدیر، محور و مایۀ آرامش می‌داند که در خانواده و در فرایند پیشرفت جامعه، اثرگذار است.[۱] به باور وی مسئلۀ مادری، همسری و خانه‌داری، از جمله مسائل اساسی و حیاتی زنان است و مبنا قراردادن خانواده در تمام طرح‌ها و برنامه‌ها لازم است. دستیابی زن به رتبه‌های عالی در صورتی ارزش تلقی می‌شود که زن پایگاه و جایگاه اصلی خود در خانه را حفظ کرده باشد.[۲] از منظر آیت‌الله خامنهای، عفت، عصمت، حفظ حجاب و نبود اختلاط بین زن و مرد و آرایش‌نکردن در برابر چشم مردان بیگانه‌ای که از او لذت ببرند، دعوت به حفظ کرامت است. وی فرهنگ غرب را مروج برهنگی و ابتذال و حضور زنان در هرجا را نابودکنندۀ کرامت زن می‌داند.[۳]
زن در فرهنگ غرب
از دیدگاه آیت‌الله خامنهای، فرهنگ غرب با به لجن‌‌کشیدن هویت مردان، و پایین‌کشیدن شخصیت و هویت زنان تا سرحد یک شیء و بهانه‌ای برای لذت‌جویی مردانِ هوسبازِ قدرت‌مدار، ظلم بزرگی به زنان روا داشته و آنها را از حقوق اساسی خود محروم کرده است. برخی از اصول حاکم بر فرهنگ غرب از منظر وی عبارتاند از:
1. اختلاط، آزادی و بی‌بندوباری در روابط زن و مرد و آزادی جنسی و هم‌جنسی؛
2. وسیله‌شدن زنان برای لذت‌بردن مردان؛
3. پایه قراردادن زنان برای رواج مصرف‌گرایی، تجمل‌گرایی، اشرافی‌گری و مدپرستی؛
4. تحریک مردان با برهنگی و بی‌حجابی و رهاساختن زنان؛
5. سست‌کردن بنیان خانواده و رهاکردن و بی‌پناه و بی‌هویت‌کردن کودکان و رهاکردن آنها در جامعه‌ای به شدت آزاردهنده؛
6. افراط و تفریط در دفاع از حقوق زنان و ایجاد پدیده‌ای به‌نام فمینیسم.[۴]
احیای شخصیت زن با ورود اسلام
از منظر آیت‌الله خامنهای، اسلام نسبت به زن و مرد یک نگاه واقع‌‌‌بینانۀ متناسب با آفرینش و فطرت و نیازهای حقیقی دارد و بر اساس نیازهای فطری و واقعی و جهت‌گیری الهی بر محورهای ذیل استوار است:
1. ایجاد نگرش صحیح به نقش زن؛
2. روش‌های صحیح قرارگرفتن زن و مرد در کنار هم در خانواده و جامعه؛
3. ترویج فرهنگ خویشتن‌داری جنسی و ایجاد مرز مشخص بین زن و مرد با حجاب و عفاف؛
4. تعیین مرزها و نقش‌ها در سه حوزۀ تکامل فردی، خانواده و فعالیت‌های اجتماعی برای زنان و دفاع از حقوق آنها در این سه حوزه؛
5. جلوگیری از تبرج و خودنمایی، مصرف‌گرایی، مدپرستی، اشرافی‌گری و سرگرم شدن زنان به امور پست و شهوانی؛
6. اصل قراردادن بنیان خانواده در جامعه؛
7. رکن قراردادن زن در استحکام بنیان خانواده؛
8. مشخص‌بودن حقوق زن در خانواده.[۵]
ویژگی‌های زن در سبک زندگی اسلامی - ایرانی
بر اساس اندیشۀ آیت‌الله خامنهای، زن در صورتی که بخواهد از حیثیت اجتماعی شایستۀ خود برخوردار باشد، بایستی به روح آموزه‌های اسلام و خانواده پایبند باشد.[۶] برخی از ویژگی‌های زن در سبک زندگی اسلامی – ایرانی از منظر وی عبارتاند از:
1. تلاشگر در راه خودسازی معنوی و اخلاقی؛
2. تلاشگر در راه فرزانگی و علم؛
3. پیش‌قدم در راه جهاد و مبارزه (از هر نوع)؛
4. بی‌اعتنایی نسبت به ارزش‌های مادی، مال دنیا و تجملات بی‌ارزش؛
5. عفیف و طاهر به حدی که دفع‌کنندۀ نظر هرز بیگانه باشد؛
6. دل آرامِ مرد و فرزندان در محیط خانه؛
7. مایۀ آرامش و آسایش محیط خانواده؛
8.با زن اسلامی-ایرانی، پاکتر از راهبه و شجاع‌تر از سرباز؛
9. قانع؛
10. ایثارگر؛
11. پرورش‌دهندۀ فرزندان سالم از جهت روانی و اعصاب و بی‌عُقده با کمک سخنان پرمهر و عاطفه؛
12. الگوبودن زنان مسلمان ایرانی در حجاب، حرکت‌های اجتماعی، استقامت و حفظ خانواده.[۷]
الگوهای زنان مسلمان
آیت‌الله خامنهای، قرارگرفتن زن در مسیر کمال را در دنیای امروز بدون الگو میسر نمی‌داند. وی معتقد است تجملات، خوش‌گذرانی‌ها، هوس‌های زودگذر و تسلیم‌شدن در برابر احساسات بی‌بنیاد همچون تار عنکبوتی طنیده بر پای انسان رهرو است که او را از حرکت بازمی‌دارد.[۸] بر اساس بیانات آیت‌الله خامنهای، زنان می‌توانند با الگو قراردادن فاطمۀ زهرا و زینب کبری توانایی فهم درست، هوشیاری در درک موقعیت‌ها و انتخاب بهترین کارها ولو با فداکاری و ایستادن پای همه چیز، تکلیف بزرگی که خدا بر دوش او قرار داده را به نحو احسن انجام دهند.[۹] از نظر او، اگر جامعۀ اسلامی بتواند زنان الگو، باعظمت، زهرایی و زینبی تربیت کند، آن زمان زن به مقام شامخ خود نائل شده و دنیا و تاریخ را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد.[۱۰] وی زنان الگو در تاریخ اسلام را حضرت زهرا؛ حضرت زینب؛ حضرت سکینه؛ همسر فرعون؛ حضرت مریم و دختران شعیب بیان می‌کند. از منظر وی، این الگوها به‌ویژه حضرت زهرا و حضرت زینب، در هر سه حوزۀ فردی، خانوادگی و اجتماعی، در قله قرار دارند. آیت‌الله خامنهای، شناخت درست این الگوها و تلاش برای نزدیک شدن به آنها را از جمله وظایف مهم در شناخت شخصیت، حقوق و دفاع از زنان می‌داند.[۱۱]
جایگاه زن در خانوادۀ اسلامی
بر اساس بیانات آیت‌الله خامنهای، اسلام زن را از آن جهت که نسبت به مرد در خانواده و در ارتباط با فرزندان زحمت بیشتری را تحمل می‌کند، در جایگاه حقیقی خود قرار داده است. از این‌رو در محضر عدل الهی از ارزش حقِ بالاتری برخوردار است.[۱۲] از طرفی از مرد خواسته است که در خانواده حق تکلیف، تحمیل، زیاده‌روی، اعمال قدرت‌های جاهلانه و غیر قانونی نداشه باشد. برخی از ویژگی‌های جایگاه زن در خانواده از دیدگاه وی عبارتاند:
1. رکن اساسی؛ از منظر آیت‌الله خامنهای زن از آن جهت که هم به‌وجودآورندۀ خانواده است و هم اداره‌کنندۀ آن و داشتن نقش اصلی در تربیت فرزندان و تقویت روحیۀ شوهر، رکن اساسی خانواده محسوب می‌شود؛
2. حافظ خانواده؛ وی زنِ عاقل، با تدبیر و خانه‌دار را حافظ خانواده دانسته و در نبود زن، مرد را ناتوان در حفظ خانواده می‌داند؛[۱۳]
3. محور اصلی عواطف خانواده؛ از نظر او، کانون خانواده محل رشد و بالندگی عواطف و احساسات است که نیازمند یک محور اصلی است که آن خانم خانه است که اگر او نباشد، خانواده معنایی ندارد. او درمانگر طبیعت خاص و شکنندۀ مرد را فقط نوازش زن دانسته که حتی نوازش مادر نمی‌تواند جایگزین آن شود.[۱۴]
4. سهم بیش‌تر زن در تولید نسل؛ بر اساس بیانات وی، سهم زن و مرد در بنای خانواده یکسان نیست و هر کدام کمیت خاص خود را دارد. به‌عنوان مثال در تولید نسل که از جمله کارهای اساسی انسان است، نقش مرد کمتر از نقش زن است. زن در دوران بارداری و شیرخوارگی فرزند، نقش طولانی دارد و به‌طور کلی امکان حضانت زن نسبت به فرزند بیش از مرد است.[۱۵]
5. مادری؛ از منظر آیت‌الله خامنهای، نقش مادری از جمله مسائل اساسی و حیاتی زن در خانواده، حق حیات، مایۀ ادامۀ نسل بشر، انتقال دهندۀ فرهنگ، معرفت، تمدن و ویژگی‌های اخلاقی یک قوم و جامعه و خلق و خوی خود به فرزند و عامل بهشتی‌شدن انسان است.[۱۶]
6. گرما‌بخش کانون خانواده؛ وی معتقد است، برای زن، وزیر و یا نخست وزیربودن افتخار نیست، بلکه افتخار زن این است که بتواند محیط خانواده خود را گرم اداره کند و حافظ آن باشد.[۱۷]
چالش‌های زن مسلمان در خانواده
آیت‌الله خامنهای، با تأکید بر نقش تعیین‌کننده و سازندۀ زنان بر همسر، فرزندان، پدر و برادران خود، نادیده‌گرفتن شأن و حق بانوی مسلمان در خانواده و عائله را از جمله مشکلات مهم زن می‌داند. از نظر او بخش مهمی از رسیدگی به این مشکلات بر عهدۀ قانون‌گذار بوده و بخش مهم دیگر آن بر عهدۀ خودِ زنان است. برخی از توصیه‌های وی به زنان جامعه برای برطرف‌کردن مشکلات آنها در خانواده عبارتاند از:
1. تحصیل علم، کسب معارف دین و انس‌گرفتن با کتاب؛
2. آگاهی از حقوقی که اسلام برای زن مسلمان در خانواده قرار داده است.[۱۸]
جایگاه اجتماعی زن در نظام اسلامی
از نظر آیت‌الله خامنهای، زن به‌مثابۀ یک عنصر انسانی توانایی طی‌کردن مراحل کمال انسانی را دارد و همانند مرد می‌تواند[۱۹] به نحوی که هم خصوصیات زنانگی او (که برگرفته از مجموعه احساس‌ها و خواسته‌های او است) حفظ شود در هیئت دانشمند، فیلسوف و عنصر فعال در صحنه‌های سیاسی، اداری و دولتی، به جامعه خدمت کند و هم به میدان معنویت و علم و هم به حضور در میدان سیاسی، تشویق شده باشد.[۲۰]
ضرورت حضور زن در اجتماع
بر اساس بیانات آیت‌الله خامنهای، شخصیت اجتماعی زن به‌عنوان عضوی از این مجموعۀ بزرگ از جمله مسائل مهم در جامعه است. وی در تبیین دیدگاه اسلام در مورد ضرورت حضور زنان در اجتماع، تشویق زنان جامعه را به بی‌اعتنائی به شرکت در فعالیت‌های اجتماعی، تعلیم علم، مادربودن و همسربودن، خیانت به این قشر از جامعه می‌داند. وی، ندادن مسئولیت‌های عمومی به زنان و اینکه خود زنان هم نقشی را فرض نمی‌کردند را از جمله کوتاهی‌های اعمال شده نسبت به زن در گذشته، برمی‌شمرد که به برکت انقلاب همان خودآگاهی و احساس شخصیت که در مردان به‌وجود آمد در زنان نیز با جست بیشتری به‌وجود آمده است.[۲۱] برخی از دیدگاه‌های آیت‌الله خامنهای در زمینه ضرورت حضور اجتماعی زنان عبارتاند از:
1. حضور زنان در میدان تلاش و جهاد عمومی، فعالیت‌های مشروع همگانی، صحنه مبارزه با دشمن و سازندگی به اشکال مختلف؛
2. مباح و مطلوب و مجاز بودن فعالیت زنان در عرصه‌های اجتماعی، به‌طور کامل؛
3. احساس مسئولیت‌کردن و اهتمام زنان به امور مسلمانان و جامعۀ اسلامی و امور جهان اسلام و تمام مسائلی که در دنیا می‌گذرد؛
4. حضور زن در اجتماع را به‌معنای حضور زن در خانواده دانستن و به‌معنای اینکه همسر و فرزندان او نیز وارد عرصه فعالیت‌های اجتماعی شده‌اند؛[۲۲]
5. ضرورت حضور اجتماعی زنان همراه با ایفای نقش مادری و همسری.[۲۳]
وظایف زن در جامعه
از منظر آیت‌الله خامنهای، زنان در اصلاح و پیشرفت جامعه نقش برجسته‌ای دارند. برخی از این وظایف زنان بر اساس اندیشۀ وی عبارتاند از:
1. اصلاح جامعه با سالم ماندن محیط خانواده به برکت وجود زن؛[۲۴]
2. مؤثر دانستن نقش زنان به‌عنوان نیمی از جمعیت کشور و نیمی از نیروی انسانی در بازسازی کشور. آیت‌الله خامنهای معتقد است اگر بینش غلط نسبت به زنان جامعه وجود داشته باشد بازسازی به‌معنای حقیقی و در سطح وسیع آن شدنی نیست.[۲۵]
حوزه‌های حضور زنان در اجتماع
بر اساس بیانات آیت‌الله خامنهای فعالیت‌های اجتماعی زنان در پنج حوزه قابل تقسیم است:
1. تحصیلات؛ از جمله اموری که همواره مورد تأکید آیت‌الله خامنهای بوده، گسترش تعلیم و تربیت بانوان است.[۲۶] وی تحصیل زنان و حضور زنان تحصیل کرده در اجتماع را از جمله افتخارهای نظام جمهوری اسلامی بیان می‌کند و معتقد است که امنیت و کرامت زن در خانواده باید به گونه‌ای حفظ شود که از تحصیل علم محروم نشود.[۲۷]
2. اشتغال؛ آیت‌الله خامنهای معتقد است که یک کشور از نیروی کار زنان بی‌نیاز نیست. از منظر وی اشتغال زنان با رعایت شرایط ذیل بدون مانع است:
2.1. حفظ کرامت و ارزش‌های معنوی و انسانی زن؛
2.2. عدم تزاحم شغل با تربیت فرزند و حفظ خانواده؛
2.3. همخوانی کار با ویژگی‌های روحی و جسمی زنان؛
2.4. عدم اجبار و تحمیل کارهای سنگین به زنان؛
2.5. عدم خضوع در برابر مردان؛
2.6. عدم لطمه زدن به پیوند زن و شوهر؛
2.7. حفظ حریم محرم و نامحرم.[۲۸]
3. عرصۀ سیاسی؛ آیت‌الله خامنهای حضور زنان در عرصه‌های سیاسی را در جامعه مؤثر می‌داند و از بانوانی که اهل اقدام، نویسندگی و اهل فکر و سخن‌گفتن هستند می‌خواهد که در دفاع از انقلاب کوشا باشند.[۲۹]
4. عرصۀ دفاع مقدس (مجاهدت‌ها)؛ بر اساس اندیشۀ آیت‌الله خامنهای، اگر زنان نسبت به فکری ایمان داشته باشند و در راه عملی‌کردن آن علی‌رغم موانع موجود، گام بردارند، می‌توانند بر فرزندان، همسر و حتی برادران و پدارنشان هم تأثیر تعیین‌کننده و سازنده داشته باشند. بر این اساس حضور زنان در عرصه دفاع و جهاد به دو قسم قابل تقسیم است:
4.1. حضور غیر مستقیم: آیت‌الله خامنهای معتقد است اگر زن‌ها جنگ را به‌عنوان یک ارزش تلقی نمی‌کردند، مردها انگیزه‌ای برای به میدان رفتن را نداشتند. او از جمله عوامل مهم در روانه‌شدن خیل بسیجی‌ها به سمت جبهه‌ها، روحیۀ مادرها و همسران و زن‌ها بیان می‌کند.[۳۰]
4.2. حضور مستقیم: به نظر آیت‌الله خامنهای، زنان پیش از انقلاب همواره مورد ستم سیاسی و فرهنگی بودند، اما انقلاب اسلامی زمینه را برای خلق فعالیت‌های حماسی برای زنان دوشادوش مردان و در مواردی فراتر از مردان، فراهم کرد. او نقش تعیین‌کنندۀ زنان در پیروزی انقلاب اسلامی و حضور مستقیم آنها در این عرصه را مورد توجه قرار می‌دهد. از نظر وی زنان، با ایمان، آگاهی و به دورماندن آنها از منجلاب فساد فرهنگ غرب، می‌توانند در تغییر و تحول تاریخی و جهانی نقش اول را ایفا کنند.[۳۱]
5. عرصۀ ورزش قهرمانی؛ از منظر آیت‌الله خامنهای، ورزش به‌معنای پرورش جسم و تضمین سلامت بوده که برای زن و مرد لازم است.[۳۲] وی، درخشش بانوان ایران را در میادین جهانی ورزش عرصۀ دیگری از پیشرفت‌های پس از انقلاب اسلامی بیان می‌کند.[۳۳]
نقش زنان در امور فرهنگی و آموزشی
آیت‌الله خامنهای، فساد فرهنگی را از جمله ابزار استکبار جهانی بر ضد ملت ایران می‌داند که در دراز مدت خطرآفرین است. بر این اساس حضور زنان در امور فرهنگی و آموزشی را از جمله مسئولیت‌های مهم زنان جامعه بیان می‌کند.[۳۴]
حق مالکیت و استقلال اقتصادی زن در اسلام
آیت‌الله خامنهای در تبیین دیدگاه اسلام در مورد حق مالکیت و استقلال زن، این حق را رسمی و تثبیت شده بیان می‌کند. وی معتقد است که بر اساس موازین اسلام زن مالک ثروت خود است و قادر است بدون اذن شوهر و یا پدر در مال و ملک خود دخل و تصرف کند.[۳۵]
شرایط حضور اجتماعی زن
برخی از شرایط حضور زن در اجتماع بر اساس اندیشۀ آیت‌الله خامنهای عبارتاند از:
1. طهارت؛
2. عفت؛
3. احساس مسئولیت؛
4. حفظ حریم در روابط زن و مرد؛
5. دوری از معاشرت‌های بی‌قید و شرط و نامناسب که در آن جهات فرهنگی و اخلاقی خاص رعایت نشده باشد؛
6. رعایت تقوای الهی در روابط زن و مرد؛
7. رعایت فرهنگ عدم اختلاط زن و مرد در اسلام؛
8. تکبر و عدم خضوع در صحبت با مرد نامحرم؛
9. دوری از فتنۀ جنسی با وجود جواز همکاری زن و مرد؛
1ه پوشش درست و پرهیز از آرایش و جلسات و معاشرت‌های آنچنانی در همۀ محیط‌ها.[۳۶]
عوامل انحطاط زنان
از دیدگاه آیت‌الله خامنهای برخی از عوامل انحطاط زنان عبات‌اند از:
1. رواج فرهنگ غرب؛ به‌معنای فرهنگ تجمل، آرایش و مصرف‌گرایی، شهوت‌رانی، تحت‌الشعاع قراردادن مسائل اساسی کشور کشش‌ها و جاذبه‌های جنسی؛
2. برجای‌ماندن تعلیمات غربی در برخی خانواده‌ها؛ بر اساس بیانات آیت‌الله خامنهای، تمایل برخی از خانواده‌ها به انجام آداب و اطوار و نوع پوشش و معاشرت به سبک فرهنگ غرب، نتیجۀ تعلیم‌های معلمان غربی در دوران سلطنت خاندان منفور پهلوی است که در طول ده‌ها سال در این کشور نفوذ و رشد یافته و با وجود انقلاب در کشور و تحول بزرگی که در فرهنگ و ذهنیت مردم به‌وجود آمد، هنوز ادامه دارد؛
3. تزریق ارزش‌های کاذبی همچون طلاپرستی و دلخوش‌‌بودن به چیزهای بی‌ارزش در جامعۀ زنان شهری؛
4. دورکردن زنان جامعۀ اسلامی ایران از ارزش‌ها به‌جهت اینکه زنان جهان سوم آرمانخواه و دارای فکر روشن نباشند؛
5. غافل‌کردن زنان از اصالت‌ها و ارزش‌های معنوی؛ ها ترویج فرهنگ مصرف‌گرایی و روی‌آوردن به تجملات به‌جهت دورنگه‌داشتن زنان از مسائل سیاسی و آگاهی‌های اجتماعی؛
7. ترویج بی‌بندوباری؛
8. ترویج آزادی‌های غلط به‌معنای آزادی از قید و بندهای خانوادگی، نفوذ مطلق مرد، ازدواج و تشکیل خانواده و پرورش فرزند، آزادی جنسی و عدم خویشتن‌داری جنسی با هدف شهوت‌رانی زودگذر به‌جهت قراردادن زن به‌عنوان ابزار لذت‌جویی مردان هرزه.[۳۷]
وظایف زنان ایران برای کسب هویت اسلامی
برخی از وظایف زنان در ایران اسلامی به‌خصوص زنان جوان و دختران دانش‌آموز و دانشجو، از دیدگاه آیت‌الله خامنهای عبارتاند از:
1. زنده‌کردن هویت والای زن اسلامی آنچنان که چشم دنیا را به‌خود جلب کند؛ به‌معنای حفظ هویت و خصوصیت زنانۀ خود -که طبیعت و فطرت است و برای هر جنسی خصوصیات آن جنس ارزش دارد- در عین حال پیشروی در میدان ارزش‌های معنوی مانند عبادت، تقرب به خدا، معرفت الهی و سیر وادی‌های عرفان؛
2. پیشرفت در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی، صبر، ایستادگی، مقاومت، حضور سیاسی، درک و هوش سیاسی، شناخت کشور خود و آیندۀ آن؛
3. شناخت هدف‌های ملی و بزرگ و اهداف اسلامی مربوط به کشورهای اسلامی و ملت‌های اسلامی، شناخت دشمن و توطئه‌های و روش‌های او.[۳۸]
آسیب‌ها و راهکارها
بر اساس بیانات آیت‌الله خامنهای، با وجود فرهنگ غنی و انسان‌ساز در نظام اسلامی، در برخی موارد حرکت‌های دفاع از حقوق زنان، تحت فشارهای روانی و تبلیغات غربی و بر اساس فرهنگ غربی سعی در برطرف کردن نابسامانی‌ها و گره‌های مشکلات زنان هستند ولی چنین حرکت‌هایی نه‌تنها موفق نمی‌شوند، بلکه نابسامانی‌ها و چالش‌های فرهنگ غربی را هم بر مشکلات می‌افزایند. از منظر وی حرکات دفاع از حقوق زنان می‌بایست تابع اصول برخاسته از اسلام و استقلال فرهنگی و سیاسی کشور بوده و از فرهنگ غلط غربی در امان باشد تا به‌طور حقیقی حقوق زنان را پاس بدارد. این اصول عبارتاند از:
1. پرهیز از موضع انفعال و اثرپذیری از فرهنگ غرب و تقلید از حرکت‌های افراط و تفریط؛
2. الگو قراردادن هدف، شعارها و برنامه‌ها بر اساس رعایت احکام اسلامی؛
3. مورد توجه قرار گرفتن وظایف زن و مرد بر اساس فطرت آنها؛
4. دخالت‌دادن رشد معنوی و اخلاقی زنان در کلیه برنامه‌ها؛
5. اولویت‌دادن استحکام بنیان خانواده و دفاع از حقوق زنان در درون خانواده؛
6. تنظیم مقررات و قوانین در برخورد با متعدیان به حقوق زن.[۳۹]
پانویس
- ↑ «زن اسلامی در اجتماع اثرگذار، مدیر خانواده و مایۀ آرامش مرد/ حضور ایران در منطقه ربطی به آمریکا و اروپا ندارد»، خبرگزاری فارس.
- ↑ «کرامت وشخصیت زن مسلمان»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ حسینی باقرآبادی، «حجاب و عفاف زنان و کلام مقام معظم رهبری»، ص135.
- ↑ شخصیت و حقوق زنان: در رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی، 1383ش، ص7.
- ↑ شخصیت و حقوق زنان: در رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی، 1383ش، ص39-90..
- ↑ «بیانات و توصیه‌های رهبر انقلاب با موضوع «نقش و رسالت زن» منتشر شد»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «بیانات در دیدار جمعی از زنان»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنهای
- ↑ حدیث ولایت، 1375ش، ص138.
- ↑ «زن امروز دنیا الگو می‌خواهد؛ اگر الگوی او زینب و فاطمه‌ی زهرا باشند، کارش عبارت است از فهم درست، هوشیاری در درک موقعیت‌ها و انتخاب بهترین کارها»، خبرگزاری میزان.
- ↑ پورعباس، «زینب (س)، نمونه کامل یک زن مسلمان»، سایت بصیرت.
- ↑ شخصیت و حقوق زنان: در رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی، 1383ش، ص10.
- ↑ «بیانات در دیدار جمعی از پرستاران با رهبر انقلاب»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنهای.
- ↑ «بیانات در جمع زنان خوزستان»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنهای.
- ↑ «کرامت وشخصیت زن مسلمان»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ بانکی‌پورفرد، آیینه زن: مجموعه موضوعی سخنان مقام معظم رهبری، 1381ش، ص128.
- ↑ «مروری بر بیانات رهبر انقلاب درباره نقش بی‌بدیل مادری و همسری زنان»، خبرگزاری فارس.
- ↑ بانکی‌پورفرد، آیینه زن: مجموعه موضوعی سخنان مقام معظم رهبری، 1381ش، ص128.
- ↑ «زن در بیان رهبر معظم انقلاب»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ بانکی‌پورفرد، آیینه زن: مجموعه موضوعی سخنان مقام معظم رهبری، 1381ش، ص178.
- ↑ «بیانات در دیدار جمعی از زنان»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنهای.
- ↑ حدیث ولایت، 1375ش، ج6، ص138.
- ↑ زن از دیدگاه مقام معظم رهبری، 1378ش، ص65-98.
- ↑ چهار ساله دوم، 1364ش، ج1، ص394.
- ↑ بانکی‌پورفرد، آیینه زن: مجموعه موضوعی سخنان مقام معظم رهبری، 1381ش، ص182.
- ↑ زن از دیدگاه مقام معظم رهبری، 1378ش، ص58.
- ↑ زن از دیدگاه مقام معظم رهبری، 1378ش، ص96-97.
- ↑ لولاآور و شاهمرادی زواره، «واکاوی نقش اجتماعی زن از منظر آیت‌الله خامنه ای»، ص19.
- ↑ بانکی‌پور، نقش و رسالت زن: عرصه‌های حضور اجتماعی زن، 1393ش، ص52-56.
- ↑ لولاآور و شاهمرادی، «واكاوي نقش اجتماعي زن از منظر آيت‌الله خامنه‌اي»، ص21-22.
- ↑ شخصیت و حقوق زنان: در رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی، 1383ش، ص112-114.
- ↑ بانکی‌پورفرد، آیینه زن: مجموعه موضوعی سخنان مقام معظم رهبری، 1381ش، ص180.
- ↑ بانکی‌پور، نقش و رسالت زن: عرصه‌های حضور اجتماعی زن، 1393ش، ج5، ص140-141.
- ↑ «نظر رهبری درباره ورزش بانوان»، وب‌سایت تابناک.
- ↑ بانکی‌پور، نقش و رسالت زن: عرصه‌های حضور اجتماعی زن، 1393ش،ج5، ص45.
- ↑ «حق کرامت الهی زن از منظر حضرت آیت‌الله خامنهای»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنهای.
- ↑ بانکی‌پورفرد، آیینه زن: مجموعه موضوعی سخنان مقام معظم رهبری، 1381ش، ص223-237.
- ↑ بانکی‌پورفرد، آیینه زن: مجموعه موضوعی سخنان مقام معظم رهبری، 1381ش، ص271-299.
- ↑ شخصیت و حقوق زنان: در رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی، 1383ش، ص107.
- ↑ شخصیت و حقوق زنان: در رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی، 1383ش، ص9.
منابع
قرآن کریم.
- بانکی‌پورفرد، امیرحسین، آیینه زن: مجموعه موضوعی سخنان مقام معظم رهبری، قم، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، 1381ش.
- بانکی‌پور، امیرحسین، نقش و رسالت زن: عرصه‌های حضور اجتماعی زن، تهران، انقلاب اسلامی، 1393ش.
- «بیانات در جمع زنان خوزستان»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنهای، تاریخ درج مطلب: 20 اسفند1375ش.
- «بیانات در دیدار اعضاء شورای فرهنگی، اجتماعی زنان»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آيت‌الله خامنهای، تاریخ درج مطلب: 4 دی 1370ش.
- «بیانات در دیدار جمعی از زنان»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آيت‌الله خامنهای، تاریخ درج مطلب: 30، آذر 1379ش.
- «بیانات دردیدار جمعی از پرستاران با رهبر انقلاب»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آيت‌الله خامنهای، تاریخ درج مطلب: 20 دی 1373ش.
- «بیانات و توصیه‌های رهبر انقلاب با موضوع «نقش و رسالت زن» منتشر شد»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 2 اردیبهشت 1393ش.
- پورعباس، کامران، «زینب (س)، نمونه کامل یک زن مسلمان»، سایت بصیرت، تاریخ درج مطلب: 30 آذر 1399ش.
- چهارسالۀ دوم، تهران، اطلاعات، 1368ش.
- «حجاب و عفاف زنان و کلام مقام معظم رهبری حفظه الله»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: 24 آذر 1399ش.
- حسینی باقرآبادی، عباس، «حجاب و عفاف زنان و کلام مقام معظم رهبری»، مجلۀ مبلغان، شمارۀ 192، تیر و مرداد 1394ش.
- دانشگاه اسلامی و رسالت دانشجوی مسلمان، روابط عمومی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری، بی‌تا.
- حدیث ولایت: مجموعه رهنمودهای مقام معظم رهبری، تهران، ، سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، 1375ش.
- دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، وب‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: 10 دی 1402ش.
- زن از دیدگاه مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله خامنهای، تهران، نوادر، 1378ش.
- «زن اسلامی در اجتماع اثرگذار، مدیر خانواده و مایۀ آرامش مرد/ حضور ایران در منطقه ربطی به آمریکا و اروپا ندارد»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: 17 اسفند 1396ش.
- «زن امروز دنیا الگو می‌خواهد؛ اگر الگوی او زینب و فاطمه‌ی زهرا باشند، کارش عبارت است از فهم درست، هوشیاری در درک موقعیت‌ها و انتخاب بهترین کارها»، خبرگزاری میزان،تاریخ درج مطلب: 9 بهمن 1398ش.
- «زن در بیان رهبر معظم انقلاب»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: 12 آبان1388ش.
- شخصیت و حقوق زنان: در رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی، تهران، قدر ولایت، 1383ش.
- «کرامت وشخصیت زن مسلمان»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، 5 مرداد 1385ش.
- کمالی، علی، قرآن و مقام زن، قم، اسوه، 1371ش.
- لولاآور، منصوره و راضیه شاهمرادی زواره، «واکاوی نقش اجتماعی زن از منظر آیت‌الله خامنهای»، فصلنامۀ علمي-پژوهشي نظريه‌هاي اجتماعي متفكران مسلمان، شمارۀ 1، بهار و تابستان1393ش.
- «مروری بر بیانات رهبر انقلاب درباره نقش بی‌بدیل مادری و همسری زنان»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: 23 دی 1401ش.
- «نظر رهبری درباره ورزش بانوان»، وب‌سایت تابناک، تاریخ درج مطلب: 5 شهریور 1401ش.
علی بیرانوند