قتل غزاله شکور

قتل غزاله شکور؛ پایان غم‌انگیز دوستی آرمان و غزاله

آرمان عبدالعالی و غزاله شکور

آرمان 16 ساله (متولد 1374ش) و غزاله 17 ساله (متولد 1373ش) در یک سفر خانوادگی به آنتالیای ترکیه در سال 1390ش باهم آشنا شدند. این آشنایی ادامه پیدا کرد تا این‌که دو سال بعد، ماجرای آن‌ها با ناپدیدشدن غزاله، به یکی از پیچیده‌ترین پرونده‌های جنایی در ایران تبدیل شد.

ماجرای گم‌شدن غزاله

طبق اظهارات پدر و مادر غزاله، وی ساعت 3 بعد از ظهر روز 12 اسفند 1392ش برای مراجعه به دکتر پوست از خانه خارج شد و تا ساعت 10 شب که پدر و مادرش با مراجعه به پلیس مفقودی وی را اعلام کردند هیچ خبری از او نبود. حتی تلفن همراه وی نیز خاموش بود. بررسی‌ها و تحقیقات اولیه پلیس نشان داد که غزاله پس از ترک مطب دکتر با آرمان قرار داشته است. دو روز پس از ناپدیدشدن غزاله، آرمان احضار شد. او آخرین کسی بود که با غزاله تماس تلفنی و ارتباط پیامکی داشت.

اعترافات آرمان

با احضار آرمان، وی ابتدا اظهار بی‌اطلاعی کرد؛ سپس در بازجویی اولیه ادعا کرد که آن‌روز با غزاله فقط ارتباط تلفنی داشته است. کم‌کم با ارائه شواهد، آرمان پذیرفت که غزاله به خانه آن‌ها آمده ولی پس از بدرقه غزاله و بستن درب، ناگهان صدای جیغ شنیده و پس از بازکردن درب با صورت خونی غزاله روبرو شده که به خاطر خیس بودن راه‌پله‌ها سُرخورده است. سپس، وی غزاله را به خانه می‌آورد ولی وقتی می‌فهمد که او نفس نمی‌کشد دورش کیسه زباله کشیده و با چمدان چرخ‌دار به میدان مینا برده و جسد او را داخل سطل زباله انداخته است.

قصه راه‌پله‌های خیس، دوام چندانی نیاورد زیرا اظهارات دوست آرمان که رسماً در رابطه با قتل غزاله با او صحبت کرده بود و بررسی دوربین‌های مداربسته نزدیک به محل زندگی متهم، باعث شد تا در بازجویی بعدی، آرمان، به قتلِ عمد دوست‌دخترش اعتراف کند. آرمان، علت قتل را عصبانیت و درگیری به‌خاطر تصمیم غزاله به مهاجرت عنوان کرد. طبق گفته آرمان، غزاله از وی می‌خواهد تا این رابطه را فراموش کند که آرمان او را هل داده و سر غزاله به دستگیره تخت برخورد کرده و از حال می‌رود. پس از آن، آرمان چند بار دیگر هم سر غزاله را به دستگیره تخت می‌کوبد سپس با میله بارفیکس، پنج یا شش ضربه به سر او می‌زند. اصابت جسم سخت به سر مقتوله، در آزمایش‌های دی ان ای از روی خون پاشیده شده به درب اتاق، درب ورودی منزل و میله بارفیکس تایید شد.

آیا آرمان کودک بود؟

آرمان در هنگام ارتکاب قتل دوست‌دخترش غزاله، 7 روز تا 18 سالگی کامل فاصله داشت، به‌همین خاطر برخی رسانه‌ها بر کودک بودن وی تاکید کردند. با این وجود، نتایج دو نوبت معاینات گروه پزشکی در سال 1393ش نشان داد که وی به حرمت اعمال ارتکابی، آگاهی داشته و علائمی از اختلالات روانی که باعث فقدان کنترل اراده و قوه تمیز او گردد، مشاهده نشد. او در زمان ارتکاب جرم از سلامت کامل روانی برخوردار بوده است.

سیر قضایی پرونده

آرمان، 10 ماه بعد از اعتراف به قتل عمد دوست‌دخترش، در جلسه ۱۴ دی 1393ش، منکر قتل عمد شد و دوباره داستان سُرخوردن و مرگ غزاله را مطرح کرد. با این حال، دادگاه، آرمان را متهم به قتل غزاله دانست و او را به قصاص محکوم کرد. پس از تایید حکم قصاص توسط دیوان عالی کشور، حکم به واحد اجرای احکام فرستاده شد اما در شهریور 1395ش رییس وقت قوه قضاییه (صادق آملی لاریجانی) برای بررسی بیشتر، جلوی اجرای حکم اعدام را گرفت. بررسی مجدد، دو سال طول کشید و ایرادی در پرونده ملاحظه نشد و مجدداً پرونده جهت اجرای حکم اعاده شد. در هشتم اسفند 1397ش جلسه صلح و سازش به‌منظور اخذ رضایت از پدر و مادر غزاله با حضور خادمان و پرچم حرم امام رضا برگزار شد. اولیای دم گذشت خود را منوط به معرفی محل اختفای جسد کردند. بعد از پایان فرصت و پیدانشدن جسد غزاله، روز ۱۱ دی 1398ش برای سومین بار تاریخ اجرای حکم قصاص آرمان تعیین شد. آن روز آرمان در زندان رجایی‌شهر پای چوبه‌ی دار رفت. در آخرین لحظه، پدر و مادر غزاله باز هم به او یک ماه فرصت دادند تا محل اختفای جسد فرزندشان را اعلام کند.

ماجرای مرخصی تحصیلی، تمدید دفترچه بیمه و مسدود شدن صفحه فیس‌بوک

در این یک ماه وکلای آرمان با ارائه اسناد جدید مدعی شدند که بعد از تاریخ قتل، برای غزاله در دانشگاه محل تحصیلش برگه مرخصی صادر شده و دفترچه بیمه‌اش هم تمدید شده است. همچنین حساب فیس‌بوک وی نیز بسته‌ شده است. به همین دلیل دو قاضی که رای به قصاص داده بودند، تصمیم گرفتند بار دیگر آرمان محاکمه شود از این رو پرونده با توجه به درخواست اعاده دادرسی از سوی محکوم‌علیه به شعبه هم‌عرض ارجاع شد. با استعلام صورت‌گرفته مشخص شد هم درخواست مرخصی و هم تمدید دفترچه بیمه، توسط خانواده غزاله صورت گرفته است، نه خود غزاله. بسته شدن صفحه مقتوله در فیس‌بوک نیز شش ماه پس از قتل وی بوده و این اقدام به‌طور خودکار توسط شرکت فیس‌بوک صورت گرفته است. آرمان، این بار توسط قضات دادگاه کیفری ۱ استان تهران، به‌جرم قتل غزاله به قصاص محکوم شد. بار دیگر، آرمان در ادعایی جدید، گفت این احتمال وجود دارد ساعاتی بعد از آن‌که جسد غزاله را به سطل زباله انداخته، او به هوش آمده و آنجا را ترک کرده است اما کشف نمونه خون غزاله در خانه آرمان و بازسازی دقیق صحنه جرم، باعث شد این ادعا بی‌اساس تشخیص داده شود. نهایتاً بعد از فرجام‌خواهی، پرونده به دیوان عالی کشور ارجاع داده شد و در ۱۰ اسفند 13۹۹ش حکم اعدام او تایید شد.

تلاش برای بخشش

در طول هشت سالی که پرونده قتل غزاله شکور در جریان بود بسیاری از فعالان اجتماعی، سلبریتی‌ها و کمیته صلح قوه قضاییه، جهت گرفتن رضایت اولیای دم تلاش کردند. حتی در شب اجرای حکم، 11 دی 1398ش، جمعی از هنرمندان و فعالان اجتماعی از جمله مجید مجیدی، پرویز پرستویی، سید حسن آقامیری، رامبد جوان و احسان علیخانی با تقاضای بخشش، درست چند دقیقه قبل از اعدام، اجرای حکم را به تعویق انداختند. آخرین جلسه صلح و سازش، روز ۱۷ مهر ۱۴۰۰ در دادسرای جنایی تهران با حضور قاضی، خانواده‌های شکور و عبدالعالی برگزار شد که بازهم بی‌نتیجه به پایان رسید.

مادر غزاله در پاسخ به درخواست بخشش با تاکید بر تک‌فرزندبودن غزاله گفته بود: برای او امید و آرزوهای زیادی داشتم. طوری بزرگش کردم که کمبودی نداشته باشد و در رفاه باشد؛ اما یک‌دفعه آرمان تمام نقشه‌هایی را که برای آینده غزاله داشتم نابود کرد. وی بعدها در گفت‌وگویی اظهار کرد: آرمان و خانواده‌اش پرونده را به سمت‌وسویی کشاندند که ما مجبور بودیم به‌جای احقاق حق، ثابت کنیم که دخترمان واقعاً از بین رفته است. همه این‌ها قلب ما را بیشتر به درد آورد و باعث شد به‌جایی برسیم که دیگر نتوانیم به دست‌کشیدن از قصاص فکر کنیم.

برخی فعالان اجتماعی این رویه برای اخذ رضایت و گذشتن از حق قانونی قصاص را اشتباه مهلک خوانده‌اند؛ زیرا جامعه با شدت وارد این پرونده‌ها می‌شود و نسبت به مجازات فرد حساسیت نشان می‌دهد و انتظار دارد که مطابق این انتظار عمل شود؛ اما طرفداران رویکرد مذکور چنین می‌پندارند که خانواده مقتول موظف است که رضایت بدهد و اگر نبخشند، مرتکب فعل قبیحی شده‌اند. این اشتباه مهلک، خانواده مقتول را در رنج مضاعف قرار می‌دهد، و در نتیجه، خانواده مقتول حاضر به رضایت نمی‌شود؛ زیرا از یک حق قانونی برخوردار است و بدهکار محسوب نمی‌شود.

ماجرای جسد مقتوله

پیدا نشدن جسد غزاله یکی از دلایلی بود که وکلای آرمان به‌عنوان دلیلی بر امکان عدم وقوع قتل مطرح می‌کردند، در حالی که ادله و مستندات موجود در پرونده از جمله اقرار متهم به نحوه وقوع قتل، کشف دی‌ان‌ای مقتوله در صحنه جرم و اظهارات فرد مطلع در خصوص قتل غزاله شکور، برای اثبات وقوع قتل توسط آرمان عبدالعالی کافی بود. تحقیقات درباره علت پیدا نشدن جسد مقتوله، حکایت از این دارد که با توجه به تاریخ وقوع قتل در 12 اسفند 1392ش و تاریخ بازداشت آرمان عبدالعالی که پس از سن قانونی (18 سال تمام) و در ۲۰ اسفند 1392ش اتفاق افتاده، حداقل هشت روز از قتل غزاله شکور می‌گذشته و در همین مدت چندین تن زباله به مرکز دفع زباله منتقل‌شده که عملاً کار یافتن جسد را غیرممکن می‌سازد. در این زمینه برخی از نزدیکان مقتوله، احتمال وجود کسی یا کسانی جهت کمک به اختفای جسد را دور از ذهن ندانسته‌اند.

اجرای حکم

حکم قصاص آرمان عبدالعالی سرانجام در سوم آذرماه 1400ش اجرا شد. وی در مدت هفت سالی که در زندان بود مدرک مهندسی کامپیوتر را اخذ کرده و موفق شد در کنکور کارشناسی ارشد سال‌ 1397ش در رشته مهندسی پزشکی دانشگاه تربیت‌مدرس پذیرفته شود.

منابع

• «آرمان هم نمی‌داند جسد غزاله کجاست»، سایت روزنامه همشهری، 24 مهر 1400ش.
• «اشتباه مهلک در کسب رضایت»، خبرگزاری میزان، تاریخ درج مطلب: 3 آذر 1400ش.
• «تراژدی آرمان و غزاله؛ از آنتالیا تا رجایی‌شهر»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 3 آذر 1400ش.
• «جزییات پرونده قتل غزاله شکور به‌دست آرمان عبدالعالی؛ تشریح نحوه احراز قتل و مستندات پرونده»، خبرگزاری میزان، تاریخ درج مطلب: 3 آذر 1400ش.
• «حکم قصاص آرمان عبدالعالی اجرا شد»، خبرگزاری میزان، تاریخ درج مطلب: 3 آذر 1400ش.
• «روایتی تازه از دلایل توقف اجرای حکم اعدام آرمان »، سایت روزنامه همشهری، 12 دی 1398ش.
• «غزاله شکور کیست؟ ماجرای قتل غزاله توسط آرمان عبدالعالی»، وبسایت ویکی‌ایرانی، 3 آذر 1400ش.