مخمل کوه
مخملکوه؛ کوهی مرتفع و پوشیده از گلسنگ در شمال شرقی شهر خرم‌آباد. مخملکوه، کوهی بلند در حد‌فاصل خرم‌آباد و الشتر قرار دارد و قسمتی از شهر خرم‌آباد در دامنة این کوه مرتفع قرار دارد.[۱] سطح این کوه با پوششی از گلسنگ پوشیده شده است. مخملکوه از دو طرف به دو تنگة مهم ختم میشود.[۲]
موقعیت جغرافیایی
منطقه مخمل‌كوه در استان لرستان و شمال شهر خرم‌آباد واقع شده است. اين منطقه از شمال به روستاي تنگ شبيخون، از جنوب به پادگان مالك‌اشتر، از شرق به كوه شير‌چغا و از غرب به جادة الشتر محدود شده و فاصله تقريبي آن از شهر خرم‌آباد 8 کیلومتر و از شهرستان الشتر 35 كيلومتر است.[۳]
ویژگی
ارتفاع مخملکوه به ۱۹۰۰ متر می‌رسد. تنگه و آبشار شبیخون نیز جزئی از محوطه و طبیعت مخملکوه است.[۴] سطح بیرونی این کوه با لایه‌ای از بافت رسوبی و گلسنگ پوشیده شده است. با شروع فصل بارندگی، رنگ گلسنگها سبز‌رنگ و بسیار دیدنی میشود و پوشش مخمل‌گونة سبز‌رنگی به این کوه مرتفع می‌دهد.[۵] قسمت‌‌هایی از مخملکوه که بیشتر در معرض نور و گرمای خورشید قرار گرفته در اثر تغییر رنگ گلسنگها به‌رنگ تیره و سیاه دیده میشود؛ اما بخش‌های دیگر این کوه که کمتر در معرض نور خورشید است به‌رنگ سبز دیده میشود.[۶] این پوشش گیاهی خاص با تغییرات آب‌‌و‌‌هوایی در هر فصل سال رنگ تازه‌‌ای به‌خود می‌‌گیرد. امتداد سفید‌کوه و مخملکوه، تنگه شبیخون را ایجاد می‌کند. عبور آب آبشار شبیخون از لا‌به‌لای صخره‌ها و گلسنگ‌های مخملکوه و جریان آب آبشار در دامنة این کوه، زیبایی بی‌نظیری به مخملکوه داده است.[۷] وجود گلسنگ‌های موجود بر روی سطح کوه مانع از گل‌آلود شدن آب سر‌ا‌زیر شده از کوه میشود. مخملکوه ییلاق کوچ‌نشینان است و بهترین شرایط را برای اتراق آنها در دامنة این کوه فراهم می‌آورد. [۸] یکی دیگر از ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد مخملکوه، وجود پارک جنگلی به‌وسعت 500 هکتار در دامنه شمالی این کوه و در تنگ شبیخون است که بر زیبایی مخملکوه افزوده است.[۹] ترکیب کوهستان، پوشش گیاهی سر‌سبز و جنگل بلوط منظره‌ای حیرت‌انگیز ایجاد کرده که بهترین شرایط را برای تفریح و آرامش روحی و جسمی انسان فراهم می‌کند.[۱۰] از دیگر ویژگی‌های بارز مخملکوه، مناسب‌بودن مسیر و ارتفاع این کوه برای کوه‌پیمایی کوهنوردان است.[۱۱] مخملکوه جزئی از کوه‌‌های زاگرس شرقی است که در دوره سنوزوئیک یا همان نوزیستی زمینشناسی ایجاد شده‌‌اند و صعود به ارتفاعات این کوه به‌دلیل بافت جوان آن سخت و طاقت‌فرسا نیست.[۱۲]
گردشگری
مخملکوه منطقه‌ای طبیعی، گردشگری و تفریحی است. وجود گونه‌های گیاهی و جانوری متعدد در این منطقه، مخملکوه را به یک تفریح‌گاه حفاظت‌شدة طبیعی تبدیل کرده است.[۱۳] گونه‌های گیاهی مانند: گلسنگ، گیاهات مرتعی، آویشن‌کوهی، بابونه و علفزار‌های خود‌رو فضای شگفت‌انگیزی به‌سطح و دامنة مخملکوه داده است.[۱۴] همچنین بز‌کوهی، سنجاب، شغال، گراز، قرقاول، سمور، قوچ و کبک از جمله حیواناتی هستند که در این زیست‌بوم طبیعی زندگی می‌‌کنند و مخملکوه را به یک باغ‌وحش طبیعی تبدیل‌کرده است.[۱۵] آبشار مخملکوه، آبشار شبیخون و تنگة زیبای شبیخون از دیگر جاذبه‌های گردشگری مخملکوه به‌شمار می‌رود که شرایط مناسبی را برای بازدید طبیعت‌گردان و علاقه‌مندان به زیست‌محیط‌های طبیعی فراهم کرده است.[۱۶] نزدیک‌بودن این مکان دیدنی به شهر، امکان دسترسی راحت‌تر،به این مکان را برای مردمان بومی و گردشگران فراهم می‌کند.[۱۷] بهترین زمان برای بازدید از مخملکوه، تنگه و آبشار شبیخون، فصل بهار است که زیبایی این منطقة طبیعی بکر را چند‌برابر می‌کند.[۱۸] تلفیق سر‌سبزی، آبشار و کوه در کنار یکدیگر بهترین شرایط را برای گردشگران به‌منظور کوهنوردی، پیاده‌روی، طبیعت‌گردی و تفریح فراهم می‌کند.[۱۹] صخره‌‌نوردی در تنگه شبیخون یکی‌دیگر از تفریحات مهیج در منطقة مخملکوه است.[۲۰] از دیگر جاذبه‌های گردشگری و دیدنی که در نزدیکی مخملکوه قرار دارد، هفت‌حوض، سراب‌دره کهمان و آبشار کاکا‌رضا است که با سفر به مخملکوه می‌توان از این جاذبه‌های طبیعی نیز بازدید کرد.
خطرات تخریبی
مخملکوه اگرچه یک منطقه طبیعی با زیبایی حیرت‌انگیز است، اما عوامل متعدد انسانی و حیوانی این طبیعت زیبا و بکر را تهدید می‌کند. احداث ساختمان‌ها و خانه‌های مسکونی در دامنة کوه و پیش‌روی در دامنة مخملکوه از جمله عوامل تهدید‌کننده و تخریبی این منطقة بکر است.[۲۱] افزایش حضور دام، چرای بی‌رویه و استفاده بیشینه از گیاهان موجود در این رویشگاه طبیعی، سبب از بین رفتن بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری این منطقه شده است.[۲۲] همچنین کاهش بيش‌از‌حد پوشش گياهي این منطقه، سبب فرسایش خاک و از‌بین‌رفتن مواد آلی خاک این منطقه شده که کاهش سر‌سبزی سطح کوه و تخریب این زیست‌بوم طبیعی را به‌دنبال دارد.[۲۳]
امکانات رفاهی
مخملکوه به‌دلیل نزدیک‌بودن به شهر خرم‌آباد دارای شرایط اقامت مناسبی است. وجود هتل‌‌ها، مسافر‌خانه‌‌ها و سوئیت‌های اجاره‌ای موجود در شهر خرم‌آباد، امکان اقامت برای گردشگران و توریست‌ها را فراهم می‌کند. گردشگران و طبیعت‌گردانی که تمایل دارند تجربة اقامت در کوهستان مخملکوه و طبیعت بکر این منطقه را داشته باشند، لازم است برای اتراق در این مکان از امکانات کمپینگ و چادر مسافرتی شخصی استفاده کنند.[۲۴]
مسیر دسترسی
دسترسی به مخملکوه، از شهر خرم‌آباد، با پیمودن 15 کیلومتر در جادة الشتر، یا از شهرستان الشتربا پیمودن ۳۵ کیلومتر به‌سمت خرم‌آباد، امکان‌پذیر است.[۲۵]
پانویس
- ↑ . میر‌سید‌حسینی و همکاران، «بررسي تأثیر چراي دام بر ویژگي‌هاي شیمیایي خاك و پوشش گیاهي مرتع (بررسي موردي: مخمل‌كوه، استان لرستان)»، 1395ش، ص99.
- ↑ . «مخملکوه؛ یکی از شگرف‌‌ترین شگفتی‌‌های حیات»، وب‌سایت میزبون، تاریخ بازدید: 22 تیر 1401ش.
- ↑ . اسماعیلی‌پور و تکیه‌خواه، «ارتقای مدل تجزیه و تحلیل سیستمی ارزیابی توان تفرجی پارک جنگلی مخملکوه خرم‌آباد با استفاده از عامل منابع آبی»، 1392ش، ص2.
- ↑ میر‌سید‌حسینی و همکاران، «بررسي تأثیر چراي دام بر ویژگي‌هاي شیمیایي خاك و پوشش گیاهي مرتع (بررسي موردي: مخمل‌كوه، استان لرستان)»، 1395ش، ص101.
- ↑ «راهنمای رفتن به مخملکوه خرم‌آباد»، وب‌سایت بوم‌نشین، تاریخ بازدید: 22 تیر 1401ش.
- ↑ . اسماعیلی‌پور و تکیه‌خواه، «ارتقای مدل تجزیه و تحلیل سیستمی ارزیابی توان تفرجی پارک جنگلی مخملکوه خرم‌آباد با استفاده از عامل منابع آبی»، 1392ش، ص3.
- ↑ . «آبشار مخملکوه خرم‌آباد»، وب‌سایت ایران توریسم آنلاین، تاریخ بازدید: 22 تیر 1401ش.
- ↑ . «آبشار مخملکوه خرم‌آباد»، وب‌سایت ایران توریسم آنلاین، تاریخ بازدید: 22 تیر 1401ش.
- ↑ . «مخملکوه شگفتی طبیعت لرستان»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 22 تیر 1401ش.
- ↑ . راوند و همکاران، «بررسی خصوصیات زمینشناسی مهندس و ژئو‌تکنیکی ساختگاه سد مخملکوه»، 1396ش، ص36.
- ↑ . اسماعیلی‌پور و تکیه‌خواه، «ارتقای مدل تجزیه و تحلیل سیستمی ارزیابی توان تفرجی پارک جنگلی مخملکوه خرم‌آباد با استفاده از عامل منابع آبی»، 1392ش، ص7.
- ↑ . راوند و همکاران، «بررسی خصوصیات زمینشناسی مهندس و ژئو‌تکنیکی ساختگاه سد مخملکوه»، 1396ش، ص37.
- ↑ . «مخملکوه شگفتی طبیعت لرستان»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 22 تیر 1401ش.
- ↑ . اسماعیلی‌پور و تکیه‌خواه، «ارتقای مدل تجزیه و تحلیل سیستمی ارزیابی توان تفرجی پارک جنگلی مخملکوه خرم‌آباد با استفاده از عامل منابع آبی»، 1392ش، ص8.
- ↑ . میر‌سید‌حسینی و همکاران، «بررسي تأثیر چراي دام بر ویژگي‌هاي شیمیایي خاك و پوشش گیاهي مرتع (بررسي موردي: مخمل‌كوه، استان لرستان)»، 1395ش، ص105.
- ↑ . «مخملکوه: یکی از شگرف‌‌ترین شگفتی‌‌های حیات»، وب‌سایت میزبون، تاریخ بازدید: 22 تیر 1401ش.
- ↑ میر‌سید‌حسینی و همکاران، «بررسي تأثیر چراي دام بر ویژگي‌هاي شیمیایي خاك و پوشش گیاهي مرتع (بررسي موردي: مخمل كوه، استان لرستان)»، 1395ش، ص102.
- ↑ . اسماعیلی‌پور و تکیه‌خواه، «ارتقای مدل تجزیه و تحلیل سیستمی ارزیابی توان تفرجی پارک جنگلی مخملکوه خرم‌آباد با استفاده از عامل منابع آبی»، 1392ش، ص5.
- ↑ . «مخملکوه؛ یکی از شگرف‌‌ترین شگفتی‌‌های حیات»، وب‌سایت میزبون، تاریخ بازدید: 22 تیر 1401ش.
- ↑ . «مخملکوه شگفتی طبیعت لرستان»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 22 تیر 1401ش.
- ↑ . اسماعیلی‌پور و تکیه‌خواه، «ارتقای مدل تجزیه و تحلیل سیستمی ارزیابی توان تفرجی پارک جنگلی مخملکوه خرم آباد با استفاده از عامل منابع آبی»، 1392ش، ص6.
- ↑ . «مخملکوه شگفتی طبیعت لرستان»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 22 تیر 1401ش.
- ↑ . میر‌سید‌حسینی و همکاران، «بررسي تأثیر چراي دام بر ویژگي‌هاي شیمیایي خاك و پوشش گیاهي مرتع (بررسي موردي: مخمل‌كوه، استان لرستان)»، 1395ش، ص115.
- ↑ . اسماعیلی‌پور و تکیه‌خواه، «ارتقای مدل تجزیه و تحلیل سیستمی ارزیابی توان تفرجی پارک جنگلی مخملکوه خرم‌آباد با استفاده از عامل منابع آبی»، 1392ش، ص8.
- ↑ . «راهنمای رفتن به مخملکوه خرم آباد»، وب‌سایت بوم‌نشین، تاریخ بازدید: 22 تیر 1401ش.
منابع
- «آبشار مخملکوه خرم‌آباد»، وب‌سایت ایران‌توریسم آنلاین، تاریخ بازدید: 22 تیر 1401ش.
- اسماعیلی‌پور، فریبا و تکیه‌خواه، جاهده، «ارتقای مدل تجزیه و تحلیل سیستمی ارزیابی توان تفرجی پارک جنگلی مخملکوه خرم‌آباد با استفاده از عامل منابع آبی»، مجله تحقیقات جغرافیایی، شماره 110، 1392ش.
- راوند، محمد و همکاران، «بررسی خصوصیات زمینشناسی مهندس و ژئو‌تکنیکی ساختگاه سد مخملکوه»، پژوهش‌های نوین علوم مهندسی، شماره 11، 1396ش.
- «راهنمای رفتن به مخملکوه خرم‌آباد»، وب‌سایت بوم‌نشین، تاریخ بازدید: 22 تیر 1401ش.
- «مخملکوه شگفتی طبیعت لرستان»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 22 تیر 1401ش.
- «مخملکوه؛ یکی از شگرف‌‌ترین شگفتی‌‌های حیات»، وب‌سایت میزبون، تاریخ بازدید: 22 تیر 1401ش.
- میر‌سید‌حسینی، حسین و همکاران، «بررسي تأثیر چراي دام بر ویژگي‌هاي شیمیایي خاك و پوشش گیاهي مرتع (بررسي موردي: مخمل‌كوه، استان لرستان)»، مجله کشاورزی و بوم‌شناختی، 1395ش.