میله گل سنجد (جشن)

میله گل سنجد (جشن)؛ مراسم شادمانی جمعی در موسم شکفتن درختان سنجد در ولایت لوگر افغانستان.

میلۀ گل سنجد، همه‌ساله در سومین ماه بهار همزمان با رویش گل‌های درختان سنجد در ولایت لوگر برگزار می‌شود. این مراسم همانند دیگر جشن‌های افغانستان با برنامه‌های متنوعی مانند سخنرانی، شعرخوانی، مشاعره و برپایی نمایشگاه‌های عرضۀ کتاب، صنایع دستی و هنری برای علاقه‌مندان همراه است.

تاریخچه

جشن گل سنجد نخستین‌بار در 1385ش، در ولایت لوگر برگزار شد و بعد از آن میلۀ گل سنجد همه‌ساله از سوی فرهنگیان و ریاست اطلاعات و فرهنگ ولایت لوگر برپا می‌شود.

برنامه‌ها

میلۀ گل سنجد با سخنرانی مسئولین و مقامات حکومتی آغاز می‌شود و با اشعار شاعران و فرهنگیان ادامه می‌یابد. پیش از حاکمیت طالبان، علاوه بر سخنرانی‌ها، قرائت پیام رئیس‌جمهور به این مناسبت و برنامه‌های سرگرمی و تفریحی نیز در این میله، جای داشت.

محتوای اشعار

شاعران این جشن با زبان‌های پشتو و دری، در مورد آزادی، زیبایی طبیعت و بهار می‌سرایند و پیش از حاکمیت طالبان بیشترین دغدغۀ اهالی فرهنگ و شعر مربوط به دوری از خشونت و جنگ و برقراری صلح،تلاش در جهت وحدت ملی، تأمین منافع ملی و رفاه همگانی در کشور بود. اهالی ادب یکی از عوامل عقب‌افتادگی ادبیات را تداوم جنگ می‌دانستند و حتی در برخی سال‌ها شعار این جشن را صلح و آتش‌بس قرار دادند. نویسندگان شرکت‌کننده، این جشن فرهنگی را فرصت مناسبی برای انتقاد از عملکرد حکومت می‌دیدند و مسئولین را به چالش می‌کشیدند. توصیۀ سخنرانان در میلۀ گل سنجد هم موضوعات صلح و دوری از جنگ را شامل می‌شد.

جشن گل سنجد در دورۀ حاکمیت طالبان

این جشن در 2022م، با عنوان آزادی و استقلال، با موضوعات شعری مختلف مانند استقلال، تمجید از طالبان، پایان اشغال، حفظ ارزش‌های دینی و فرهنگی، حجاب اسلامی و وحدت ملی برگزار شد. شاعران و نویسندگان در حاکمیت طالبان به‌دلیل ترس از بازداشت، انتقاد از حکومت را کنار گذاشتند.

مکان برگزاری جشن

شهرهای محمد آغه و پُل علم در ولایت لوگر محل برگزاری میلۀ گل سنجد است.

تنوع شرکت‌کنندگان

علاوه‌بر ساکنان ولایت لوگر، هنرمندان، فرهنگیان و شاعران از ولایات کنر، خوست، غزنی، میدان‌وردک، پکتیا، پکتیکا، ننگرهار و کابل، از مهمانان این جشن فرهنگی هستند.

میزبان جشن

ریاست اطلاعات و فرهنگ لوگر با همکاری برخی انجمن‌های فرهنگی ادبی میزبانی میلۀ گل سنجد را به‌ عهده دارند.

کارکردها

1. فرهنگی اجتماعی

الف) رشد و گسترش ادبیات؛ برنامۀ اصلی جشن گل سنجد مشاعره و شعرخوانی است و نویسندگان و شاعران با زبان ادبیات و شعر، افکار و نظرات خود را به مسئولین و مردم منتقل می‌کنند.

ب) گسترش فرهنگ کتاب‌خوانی؛ به‌منظور ارتقای سطح فرهنگی مردم، نمایشگاه یک‌روزۀ کتاب با موضوعات گوناگون در معرض دید علاقه‌مندان قرار می‌گیرد.

ج) آشنایی با آثار تاریخی؛ در کنار این جشن، با هدف آشنایی مردم با تاریخ و آثار باستانی کشور، برخی از اقلام و آثار تاریخی به نمایش گذاشته می‌شود.

د) تقدیر از شاعران؛ در انتهای مراسم، شاعران از سوی ریاست اطلاعات و فرهنگ با اهدای لوح و تندیس مورد تقدیر قرار می‌گیرند و به‌منظور حمایت از فرهنگیان و شاعران، اشعار آنها به‌چاپ می‌رسد.

ه) تشویق به آبادانی؛ سخنرانان و مسئولین در چنین جلساتی از جوانان می‌خواهند برای ترقی کشور تلاش کنند.

و) تقویت صلح؛ شاعران با سرایش اشعاری با محتوای صلح، تقبیح جنگ و خشونت، زمینه‌ساز رسیدن به صلح و زندگی مسالمت‌آمیز هستند.

ز) تقویت دوستی؛ حضور مردم و فرهنگیان از شهرهای مختلف و آشنایی با یکدیگر موجب دوستی آنها و تقویت محبت بین مردم می‌شود.

2. هنری

نمایشگاه خطاطی و نقاشی از دیگر کارکردهای میلۀ گل سنجد است که همزمان با دیگر برنامه‌ها در این جشن برگزار می‌شود تا شرکت‌کنندگان از آثار اهالی هنر بازدید داشته باشند.

3. اقتصادی

از کارکردهای میلۀ گل سنجد برپایی نمایشگاه صنایع دستی از مردم این ولایت است تا از این طریق به چرخۀ اقتصادی منطقه کمک شود.

4. گردشگری داخلی

با حضور مردم از دیگر ولایات و شهرها در این جشن، تعامل فرهنگی و گردشگری داخلی تقویت و مردم از مکان‌ها، آثار تاریخی، آداب و رسوم اهالی شهر آگاه می‌شوند.

منابع

• «برپایی مشاعرۀ عنعنه‌یی گل سنجد در لوگر»، وب‌سایت آژانس اطلاعاتی باختر، تاریخ درج مطلب: 25 مه 2022م.
• «برگزاری پانزدهمین جشنوارۀ عنعنوی گل سنجد در لوگر»، وب‌سایت سلام وطندار، تاریخ درج مطلب: 4 خرداد 1400ش.
• «برگزاری میلۀ گل سنجد در لوگر»، وب‌سایت شبکۀ اطلاع‌رسانی افغانستان، تاریخ درج مطلب: 18 اردبیهشت 1389ش.
• «تجلیل از میلۀ گل سنجد در لوگر»، وب‌سایت آژانس اطلاعاتی باختر، تاریخ درج مطلب: 28 مه 2016م.
• «جشنوارۀ گل سنجد در زیر سایۀ سانسور برگزار شد»، وب‌سایت روزنامۀ 8 صبح، تاریخ درج مطلب: 6 جوزا (خرداد) 1401ش.
• حمید، تمیم، «جشنوارۀ سنتی شعر گل سنجد در لوگر برگزار شد»، وب‌سایت طلوع‌نیوز، تاریخ درج مطلب: 16 جوزا (خرداد) 1399ش.
• عباسی، زبیر، «از جشن میلۀ گل سنجد در لوگر تجلیل به‌عمل آمد»، وب‌سایت فرحت‌نیوز، تاریخ درج مطلب: 24 مه 2021م.