میله گل کچالو

میله گل کچالو (جشن)؛ مراسم شادی به‌مناسبت شکفتن گل کچالو (سیب‌زمینی) هنگام بهار در بامیان.

میلۀ گُل کَچَالُو، در سال‌های اخیر و تا پیش از حاکمیت طالبان، در بامیان برگزار می‌شد. در این جشن مردم دورهم جمع می‌شدند تا به‌بهانۀ شکفتن گل‌های کچالو (سیب‌زمینی) لحظات شادی را سپری کنند.

تاریخچه

میلۀ گل کچالو در سال‌های اخیر میان مردم ولایت بامیان افغانستان رسم شده است و از  قدمت خاصی برخوردار نیست. این جشن نخستین‌بار در 22 سرطان (تیر) 1396ش، از سوی وزارت زراعت و ادارۀ محلی در مرکز بامیان به‌مدت دو روز برگزار شد و تا قبل از تسلط طالبان در افغانستان ادامه داشت.

برنامه‌های جشن

این مراسم با حضور مقامات بلندپایۀ کشوری و برخی مهمانان از شهرهای دیگر و مقامات خارجی همراه با دعا آغاز می‌شد و مقامات با ارائۀ گزارش کارهای انجام‌شده در مورد محصولات کشاورزی به‌خصوص کچالو و تشویق کشاورزان به ‌رقابت سالم و افزایش میزان تولید کچالو، توجه دهقانان و شرکت‌کنندگان را به ‌خود جلب می‌کردند. برنامه با شعر، آهنگ و موسیقی محلی توسط گروه‌های مختلف دختران و پسران و نمایش محصولات صنایع دستی ادامه پیدا می‌کرد.

خوراکی‌های جشن

در جشن گل کچالو از انواع کچالوهای پخته‌شده و فرآورده‌های آن رونمایی می‌شد، این فرآورده‌ها و تنوع غذایی، 40 نوع غذای کچالو را شامل می‌شد که موارد زیر بخش از آن است: قولوخی، آوجوشک (‌آب‌پز)، بخارپز، بولانی‌کچالو، تنوری، لقمه، چیپس، قورمه‌کچالو، چیپس ورقی، پِیرکِی، غُل‌کچالو، سمبوسه‌کچالو، کوکو، خلال‌کچالو. همچنین درکنار انواع کچالوهای پخته‌شده، غذاهای محلی متنوع مانند دَلدَه، کَشکَو، قوروتی، شیربرنج، نان‌دیگی، خَجُور، لَلمِیلدَه و کیچیری نیز معرفی می‌شد.

کارکردها

1. تقویت صادرات

هر سال بیش از 300 متریک تن و در برخی سال‌ها 380 متریک تن کچالو در بامیان برداشت می‌شود. برگزاری این جشن و نشر اخبار آن از طریق رسانه‌های مختلف باعث تلاش برای پیدا کردن بازارهای جهانی می‌شد تا از راه فروش و صادرات گستردۀ کچالو وضعیت مالی و رفاه مردم و کشور بهبود یابد و یا به ازای آن، گندم وارد کنند.

2. تقویت دهقانان

در جشن گل کچالو از کشاورزان تقدیر و برای آنها مشوق‌های مالی در نظر گرفته می‌شد تا بتوانند با رقابت سالم محصولات خود را افزایش داده و در رونق اقتصادی کشور سهیم شوند.

3. تقویت دوستی

با جمع‌شدن مردم در کنار هم و سپری‌کردن لحظات شاد، همدلی و همگرایی بین آنها بیشتر می‌شد. 4. تسهیلات؛ مسئولان حکومتی قبل از طالبان همزمان با پرپایی جشن گل کچالو، خدماتی مانند در اختیار قراردادن تراکتور، کود شیمیایی، تخم‌های اصلاح‌شده و ایجاد سردخانه برای کشاورزان انجام می‌دادند. از ابتدای استقرار نظام جمهوری اسلامی در افغانستان در طی 15 سال از سوی حکومت و مؤسسات همکار بیش از 2000 ذخیره‌خانۀ کچالو (سردخانه) در بامیان برای دهقانان کچالو ساخته شده است.

5. خودکفایی

کچالوی بامیان سالانه نصف مصرف مورد نیاز کشور به کچالو را تأمین می‌کند و در صورت عدم واردات این محصول از دیگر کشورها و تأمین اقلام مورد نیاز کشاورزان و کچالوکاران از سوی حکومت، نیاز به وارد کردن کچالو به‎‌ کشور رفع می‌شد.

6. عایدات

علی‌رغم انتظار بیشتر کشاورزان برای عایدات بیشتر از فروش کچالو، طی یک‌سال حاصل فروش کچالو در بامیان 6 میلیارد افغانی بوده است.

7. افتتاح پروژه‌های دیگر

همزمان با برگزاری میلۀ گل کچالو، تعدادی پروژه‌ دیگر کشاورزی مانند ایجاد و تحویل سردخانه‌های کچالو به بهره‌برداری می‌رسید و توزیع دستگاه‌های خشک‌کن میوه و سبزی برای بانوان شاغل نیز انجام می‌شد.

8. تقویت و معرفی صنایع دستی

یکی دیگر از کارکردهای جشن گل کچالو برگزاری نمایشگاه‌های صنایع دستی ساکنان بامیان بود که با هدف معرفی و تقویت این صنعت از سوی مقامات حکومت سابق برای شرکت‌کنندگان جشن گل کچالو صورت می‌گرفت.

9. تقویت گردشگری

یکی از کارکردهای برگزاری این جشن، جذب گردشگران داخلی و خارجی بود.

10. تفریح و شادی

مردم به ‌بهانۀ استقبال از جشن گل کچالو همراه با آهنگ، آوازخوانی و موسیقی محلی به تفریح و شادی می‌پرداختند.

منابع

اکرمی، اسحاق، «رقابت کچالوها در بامیان، گزارش ویژه تلویزیون بامیان»، صفحه تلویزیون بامیان در یوتیوب، تاریخ بازدید: 16 بهمن 1402ش.

«تولید 380 هزار تن کچالو در بامیان»، صفحه تلویزیون بامیان در یوتیوب، تاریخ بازدید: 16 بهمن 1402ش.

«جشنوارۀ گل کچالو؛ بودجه زراعت بامیان 200 میلیون افزایش یافته است»، وب‌سایت اطلاعات روز، تاریخ درج مطلب: 3 اسد 1398ش.

«چهارمین جشنواره گل کچالو با افتتاح پروژه‌های بزرگ زراعتی برگزار شد»، صفحه وزارت زراعت، آبیاری و مالداری در یوتیوب، تاریخ بازدید: 16 بهمن 1402ش.

«جشنواره گل کچالو در بامیان»، صفحه Bamyan Journal در یوتیوب، تاریخ بازدید: 16 بهمن 1402ش.

«چهارمین جشنواره گل کچالو در بامیان برگزار شد»، صفحه تلویزیون بامیان در یوتیوب، تاریخ بازدید: 16 بهمن 1402ش.

«دومین چشنوار گل کچالو در پایتخت هزارستان بامیان»، صفحه هزارستان لند در یوتیوب، تاریخ بازدید: 16 بهمن 1402ش.

غفاری، هادی، «دومین جشنوار گل کچالو در بامیان برگزار شد»، وب‌سایت آژانس خبری پژواک، تاریخ درج مطلب: 27 جون 2018م.

غفاری، هادی، «سومین جشنوارۀ گل کچالو در بامیان برگزار شد»، وب‌سایت آژانس خبری پژواک، تاریخ درج مطلب: 25 جولای 2019م.

محمدی، ضیا، «بامیان، جشن گل کچالو»، وب‌سایت فیسبوک، تاریخ درج مطلب: 20 ژانویه 2018م.

«نخستین جشنوارۀ گل کچالو در بامیان برگزار شد»، وب‌سایت اطلاعات روز، تاریخ درج مطلب: 22 سرطان 1396ش.