رقص لری: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
رقص لری، با پیشنۀ کهن و تاریخی، در مراسم جشن و شادی اقوام لُر به‌صورت گروهی بین زنان و مردان همراه با موسیقی محلی برپا می‌شود. | رقص لری، با پیشنۀ کهن و تاریخی، در مراسم جشن و شادی اقوام لُر به‌صورت گروهی بین زنان و مردان همراه با موسیقی محلی برپا می‌شود. | ||
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
در دورۀ | در دورۀ [[مادها]]، برای نمایش دادن چگونگی جنگ‌ها، از حرکت دست همراه با دستمال به‌صورت آرام یا تند، استفاده می‌کردند. به‌واسطۀ این حرکت‌ها، پادشاه از شروع جنگ یا حمله به دشمن، با‌خبر می‌شد. در رقص لُری، یک پا به عقب گذاشتن و با سرعت دو پا را جلو آوردن به این معنی بود که اگر در جنگ، یک قدم عقب‌نشینی شده، ولی با سرعت، دو قدم، حمله کرده‌اند. رقص لُری، حماسی‌ترین نوع رقص در طول تاریخِ ایران<ref>[https://amozeshraghs.com/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B1%D9%82%D8%B5-%D9%84%D8%B1%DB%8C/ «تاریخچه رقص لری»، وب‌سایت آموزش رقص.]</ref> است. تصویرِ انسان‌های در حال رقص، روی سفال‌های کشف شده و مفرغ‌های نگهداری شده در موزۀ لوور<ref>[https://abadis.ir/fatofa/%D8%B1%D9%82%D8%B5-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%B1%DB%8C/ «رقص‌های لری»، وب‌سایت آبادیس.]</ref>، نشان‌گر از پیشینۀ رقص لری در سال 612 قبل از میلاد است<ref>[https://amozeshraghs.com/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B1%D9%82%D8%B5-%D9%84%D8%B1%DB%8C/ «تاریخچه رقص لری»، وب‌سایت آموزش رقص.]</ref>. | ||
==چگونگی== | ==چگونگی== | ||
رقص لری که در زبان محلی به آن دَس‌گِرِته، باختِه<ref>[https://lib.eshia.ir/12294/2/66/%D8%B1%D9%82%D8%B5_%D9%84%D8%B1%DB%8C آنی‌زاده، «ختنه و ختنه‌سوران»، ج2، ص66.]</ref>، چووپی یا بازی می‌گویند، در مراسم جشن و عروسی با آداب خاص، از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و در هر نسل، شیوه‌های قدیمی آن حفظ شده است. در این رقص که به‌صورت جمعی و زنجیروار اجرا می‌شود، افراد به‌واسطۀ نفر اول که به او «سَر‌چووپی یا چووپی‌کِش» می‌گویند، هماهنگ می‌شوند<ref>[https://namnak.com/%D8%B1%D9%82%D8%B5-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%B1%DB%8C-%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%86.p1644 «رقص‌های لری و ویژگی‌های آن»، وب‌سایت نمناک.]</ref>. «سرچووپی» دستمال رنگی به دست دارد و هدایت‌کنندۀ دستۀ رقص است. او بعد از یک دور سرچوپی‌گری، دستمال را به دیگری داده تا نوبت «چووپی‌کشی» به بقیۀ افراد برسد. هیجان رقص لری، با شاباش تماشاچیان و کِل زدن و هلهلۀ زنان، دوچندان می‌شود و نوازندگان از تار، تُمبک و | رقص لری که در زبان محلی به آن دَس‌گِرِته، باختِه<ref>[https://lib.eshia.ir/12294/2/66/%D8%B1%D9%82%D8%B5_%D9%84%D8%B1%DB%8C آنی‌زاده، «ختنه و ختنه‌سوران»، ج2، ص66.]</ref>، چووپی یا بازی می‌گویند، در مراسم جشن و عروسی با آداب خاص، از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و در هر نسل، شیوه‌های قدیمی آن حفظ شده است. در این رقص که به‌صورت جمعی و زنجیروار اجرا می‌شود، افراد به‌واسطۀ نفر اول که به او «سَر‌چووپی یا چووپی‌کِش» می‌گویند، هماهنگ می‌شوند<ref>[https://namnak.com/%D8%B1%D9%82%D8%B5-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%B1%DB%8C-%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%86.p1644 «رقص‌های لری و ویژگی‌های آن»، وب‌سایت نمناک.]</ref>. «سرچووپی» دستمال رنگی به دست دارد و هدایت‌کنندۀ دستۀ رقص است. او بعد از یک دور سرچوپی‌گری، دستمال را به دیگری داده تا نوبت «چووپی‌کشی» به بقیۀ افراد برسد. هیجان رقص لری، با شاباش تماشاچیان و کِل زدن و هلهلۀ زنان، دوچندان می‌شود و نوازندگان از تار، [[تُمبک]] و [[کمانچه]]، ساز و [[دُهل]]، بهره می‌گیرند. این رقص، با آهنگ کُند آغاز و با آهنگ نیمه‌تُند و تند، اوج گرفته و با آهنگ ملایم به پایان می‌رسد<ref>[https://vista.ir/w/a/27/ks59i «رقص‌های لری و ویژگی‌های آن»، مجلۀ ویستا.]</ref>. | ||
==بازنمایی آیین ایرانی== | ==بازنمایی آیین ایرانی== | ||
از نظر کارشناسان، هر کدام از حرکت‌ها در رقص لُری، معنایِ آیینی دارد. حرکت‌های دست، پا و دستمال در رقص لُری، نشان از آیین‌های ایرانی دارد. شروع حرکت با پای راست، نشان از ستایشِ راستی<ref>[https://golvani.ir/1395/05/%D8%B1%D9%82%D8%B5%E2%80%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%B1%DB%8C/ «رقص‌های لری را بشناسید»، پایگاه خبری گلونی.]</ref> است. حرکت دستمال، یعنی آزادی و کوبیدن دو پا بر روی زمین به معنی اهمیت سرزمین است. در رقص لُری، دست‌ها در دست یا روی شانۀ یکدیگر قرار دارد که به معنای همبستگی و پشت‌هم بودن<ref>[https://amozeshraghs.com/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B1%D9%82%D8%B5-%D9%84%D8%B1%DB%8C/ «تاریخچه رقص لری»، وب‌سایت آموزش رقص.]</ref> است. | از نظر کارشناسان، هر کدام از حرکت‌ها در رقص لُری، معنایِ آیینی دارد. حرکت‌های دست، پا و دستمال در رقص لُری، نشان از آیین‌های ایرانی دارد. شروع حرکت با پای راست، نشان از ستایشِ راستی<ref>[https://golvani.ir/1395/05/%D8%B1%D9%82%D8%B5%E2%80%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%B1%DB%8C/ «رقص‌های لری را بشناسید»، پایگاه خبری گلونی.]</ref> است. حرکت دستمال، یعنی [[آزادی]] و کوبیدن دو پا بر روی زمین به معنی اهمیت سرزمین است. در رقص لُری، دست‌ها در دست یا روی شانۀ یکدیگر قرار دارد که به معنای همبستگی و پشت‌هم بودن<ref>[https://amozeshraghs.com/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B1%D9%82%D8%B5-%D9%84%D8%B1%DB%8C/ «تاریخچه رقص لری»، وب‌سایت آموزش رقص.]</ref> است. | ||
==انواع== | ==انواع== | ||
سنگین سَماع، سه‌پا، چوبی، دو‌پا، اِشکاری، رقص دستمال<ref>[https://amozeshraghs.com/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B1%D9%82%D8%B5-%D9%84%D8%B1%DB%8C/ «تاریخچه رقص لری»، وب‌سایت آموزش رقص.]</ref> عشایری، چپی<ref>[https://golvani.ir/1395/05/%D8%B1%D9%82%D8%B5%E2%80%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%B1%DB%8C/ «رقص‌های لری را بشناسید»، پایگاه خبری گلونی.]</ref> و شانه‌شَکی<ref>[https://lib.eshia.ir/12294/2/66/%D8%B1%D9%82%D8%B5_%D9%84%D8%B1%DB%8C آنی‌زاده، «ختنه و ختنه‌سوران»، ج2، ص66.]</ref>، از جمله انواع رقص لری است و هر کدام، ویژگی‌هایی دارند: | سنگین سَماع، سه‌پا، چوبی، دو‌پا، اِشکاری، رقص دستمال<ref>[https://amozeshraghs.com/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B1%D9%82%D8%B5-%D9%84%D8%B1%DB%8C/ «تاریخچه رقص لری»، وب‌سایت آموزش رقص.]</ref> عشایری، چپی<ref>[https://golvani.ir/1395/05/%D8%B1%D9%82%D8%B5%E2%80%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%B1%DB%8C/ «رقص‌های لری را بشناسید»، پایگاه خبری گلونی.]</ref> و شانه‌شَکی<ref>[https://lib.eshia.ir/12294/2/66/%D8%B1%D9%82%D8%B5_%D9%84%D8%B1%DB%8C آنی‌زاده، «ختنه و ختنه‌سوران»، ج2، ص66.]</ref>، از جمله انواع رقص لری است و هر کدام، ویژگی‌هایی دارند: | ||