فمینیسم اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

فمینیسم اسلامی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۱ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۰:۴۴

۲ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۱ دسامبر ۲۰۲۲

←‏فمینیسم اسلامی در ایران

دیداریویکی‌متن

فاطمه کمالی

۵۰۴

ویرایش

@@ خط ۲۱: / خط ۲۱: @@
 از فمنیست‌های مسلمان ایرانی می‌توان به نیره توحیدی (1329ش)، ژیلا شریعت‌پناهی (1330ش)، افسانه نجم‌آبادی (1325ش)، هاله افشار (1323-1401ش)، هاله سحابی (1336-1390ش) و پروین پایدار (1328-1384ش) اشاره کرد.<ref>حسین‌زاده و عباسیان، «نقد و بررسی مبانی فکری و شاخصه‌های فمینیسم اسلامی»، 1394ش، ص211.</ref>
 ==فمینیسم اسلامی در ایران==
-از سال‌های آغازین انقلاب اسلامی، صورت‌های نخستین فمینیسم اسلامی در ایران پدیدار شد.<ref>نصرت‌ خوارزمی و دیگران، «کنش فرهنگی زنان پس از انقلاب اسلامی: تحلیل گفتمان مطالبات فمینیسم اسلامی در جمهوری اسلامی ایران»، 1399ش، ص941.</ref> این امر ابتدا در میان اقشاری شکل گرفت که به‌ظاهر از اسلامی شدن حکومت استقبال کردند و معتقد بودند که حکومت جدید، زنان را از شیء‌انگاری در حکومت پهلوی نجات داده است<ref>Poya, Women, work and Islamism: Ideology and resistance in Iran, 1999،p4.</ref> و خود را مدافع آرمان‌های انقلاب و نظام اسلامی دانستند.<ref>نصرت‌ خوارزمی و دیگران، «کنش فرهنگی زنان پس از انقلاب اسلامی: تحلیل گفتمان مطالبات فمینیسم اسلامی در جمهوری اسلامی ایران»، 1399ش، ص945.</ref> اینان پس از مدتی دریافتند که احکام اسلامی؛ مانند عدم تشابه حقوق و تکالیف زن و مرد در اسلام و ریاست مرد در خانواده در حکومت اسلامی مورد توجه است و همین امر آنان را با چالش‌هایی روبه‌رو کرد و سرآغاز فعالیت‌های این گروه شد.<ref>Poya, Women, work and Islamism: Ideology and resistance in Iran, 1999،,p4.</ref> در سال 1370ش به‌دلیل قدرت یافتن گروه‌های نواندیش دینی، این دوره به شکوفایی فمینیسم اسلامی در ایران نام‌گذاری شد. با گذشت زمان و قدرت‌یابی بیش‌تر آنان، هدف این گروه اصلاح قوانین جمهوری اسلامی و تغییر سبک زندگی سنتی قرار گرفت.<ref>نصرت‌ خوارزمی و دیگران، «کنش فرهنگی زنان پس از انقلاب اسلامی: تحلیل گفتمان مطالبات فمینیسم اسلامی در جمهوری اسلامی ایران»، 1399ش، ص942.</ref> این افراد «کنوانسیون محو کلیۀ اَشکال تبعیض علیه زنان»<ref group="یادداشت">معاهدۀ بین‌المللی که در سال 1979م به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد در آمد.<ref> را به‌دلیل استواری آن بر مفهوم تشابه به جای تساوی، مورد حمایت جدی قرار دادند و با تکیه بر این مفهوم فعالیت‌هایی را در این زمینه انجام دادند.<ref>اسحاقی، «تأملی بر پیکره و فعالیت‌های فمینیسم»، 1387ش، ص13.</ref> در این میان دیدگاه فقیهانی چون یوسف صانعی (1316-1399ش)، ابراهیم جناتی (1311ش) و موسوی بجنوردی (1322ش) نیز در ایجاد فضای بهتر برای این گفتمان مؤثر بود. <ref>Mir-Hosseini, & Tapper, Islam and democracy in Iran: Eshkevari and the quest for reform, 2006,p26</ref> درمجموع محورهای مورد توجه فمینیسم اسلامی در ایران را می‌توان به کاهش هویت زنان در خانواده و اجتماع، توقف قانون‌گذاری نابرابر میان زنان و مردان، دستیابی به تشابه حقوقی با تأکید بر برابری ارزشی میان زن و مرد و گسترش مشارکت زنان در جامعه تقسیم کرد.<ref>نصرت‌ خوارزمی و دیگران، «کنش فرهنگی زنان پس از انقلاب اسلامی: تحلیل گفتمان مطالبات فمینیسم اسلامی در جمهوری اسلامی ایران»، 1399ش، ص946-947.</ref>
+از سال‌های آغازین انقلاب اسلامی، صورت‌های نخستین فمینیسم اسلامی در ایران پدیدار شد.<ref>نصرت‌ خوارزمی و دیگران، «کنش فرهنگی زنان پس از انقلاب اسلامی: تحلیل گفتمان مطالبات فمینیسم اسلامی در جمهوری اسلامی ایران»، 1399ش، ص941.</ref> این امر ابتدا در میان اقشاری شکل گرفت که به‌ظاهر از اسلامی شدن حکومت استقبال کردند و معتقد بودند که حکومت جدید، زنان را از شیء‌انگاری در حکومت پهلوی نجات داده است<ref>Poya, Women, work and Islamism: Ideology and resistance in Iran, 1999،p4.</ref> و خود را مدافع آرمان‌های انقلاب و نظام اسلامی دانستند.<ref>نصرت‌ خوارزمی و دیگران، «کنش فرهنگی زنان پس از انقلاب اسلامی: تحلیل گفتمان مطالبات فمینیسم اسلامی در جمهوری اسلامی ایران»، 1399ش، ص945.</ref> اینان پس از مدتی دریافتند که احکام اسلامی؛ مانند عدم تشابه حقوق و تکالیف زن و مرد در اسلام و ریاست مرد در خانواده در حکومت اسلامی مورد توجه است و همین امر آنان را با چالش‌هایی روبه‌رو کرد و سرآغاز فعالیت‌های این گروه شد.<ref>Poya, Women, work and Islamism: Ideology and resistance in Iran, 1999،,p4.</ref> در سال 1370ش به‌دلیل قدرت یافتن گروه‌های نواندیش دینی، این دوره به شکوفایی فمینیسم اسلامی در ایران نام‌گذاری شد. با گذشت زمان و قدرت‌یابی بیش‌تر آنان، هدف این گروه اصلاح قوانین جمهوری اسلامی و تغییر سبک زندگی سنتی قرار گرفت.<ref>نصرت‌ خوارزمی و دیگران، «کنش فرهنگی زنان پس از انقلاب اسلامی: تحلیل گفتمان مطالبات فمینیسم اسلامی در جمهوری اسلامی ایران»، 1399ش، ص942.</ref> این افراد «کنوانسیون محو کلیۀ اَشکال تبعیض علیه زنان» <ref group="یادداشت">معاهدۀ بین‌المللی که در سال 1979م به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد در آمد.</ref> را به‌دلیل استواری آن بر مفهوم تشابه به جای تساوی، مورد حمایت جدی قرار دادند و با تکیه بر این مفهوم فعالیت‌هایی را در این زمینه انجام دادند.<ref>اسحاقی، «تأملی بر پیکره و فعالیت‌های فمینیسم»، 1387ش، ص13.</ref> در این میان دیدگاه فقیهانی چون یوسف صانعی (1316-1399ش)، ابراهیم جناتی (1311ش) و موسوی بجنوردی (1322ش) نیز در ایجاد فضای بهتر برای این گفتمان مؤثر بود. <ref>Mir-Hosseini, & Tapper, Islam and democracy in Iran: Eshkevari and the quest for reform, 2006,p26</ref> درمجموع محورهای مورد توجه فمینیسم اسلامی در ایران را می‌توان به کاهش هویت زنان در خانواده و اجتماع، توقف قانون‌گذاری نابرابر میان زنان و مردان، دستیابی به تشابه حقوقی با تأکید بر برابری ارزشی میان زن و مرد و گسترش مشارکت زنان در جامعه تقسیم کرد.<ref>نصرت‌ خوارزمی و دیگران، «کنش فرهنگی زنان پس از انقلاب اسلامی: تحلیل گفتمان مطالبات فمینیسم اسلامی در جمهوری اسلامی ایران»، 1399ش، ص946-947.</ref>
 ==مخالفت با فمینیسم اسلامی==