پرش به محتوا

ملا ممدجان: تفاوت میان نسخه‌ها

۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۸ ژانویهٔ ۲۰۲۳
(صفحه‌ای تازه حاوی «<big>'''ملا ممدجان،'''</big> ترانۀ قدیمی و مشهور در افغانستان. مُلّا مَمَدجان (ملامحمدجان)، ترانۀ فولکلوریک و مشهور افغانستانی است که داستان عاشقانه‌ای را روایت می‌کند. این ترانه در دورۀ تیموریان در شهر هرات ساخته و اجرا شده است و تاکنون خوانندگان...» ایجاد کرد)
 
خط ۵: خط ۵:
موضوع ترانه، داستانی عاشقانه است؛ پسری جوان، به‌نام محمدجان که شاگرد مدرسۀ دینی گوهرشاد در هرات بوده و دختری به‌نام عایشه، ناخواسته یکدیگر را می‌بینند و عاشق همدیگر میشوند. محمدجان، به خواستگاری عایشه می‌رود اما خانوادۀ دختر، به او جواب رد می‌دهد. مدت‌ها می‌گذرد و این دو جوان عاشق، در تب دوری همدیگر می‌سوزند و می‌نالند. عایشه در روزهایی که کاروان زیارتی از هرات به «مزارشریف» در حال حرکت بوده، این بیت را می‌خواند: «بیا که بریم به‌مزار ملا ممدجان *** سِیل گل لاله‌زار ملا ممدجان». «امیرعلی شیرنوایی»، وزیر «سلطان‌حسین بایقرا» این ترانه را می‌شنود و از ماجرا باخبر می‌شود. با تلاش این وزیر، خانوادۀ دختر راضی می‌شوند تا ملا محمدجان و عایشه با هم ازدواج کنند. به‌دستور وزیر، بیتهای دیگری بر سرودۀ عایشه، اضافه و این ترانه کامل می‌شود.<ref>[https://shahrestanadab.com/Content/ID/10488/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%85%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%85%D8%AF-%D8%AC%D8%A7%D9%86-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87-%D8%B4%D8%AF--%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C-%D8%B9%D8%B5%D9%85%D8%AA%DB%8C عصمتی، «ترانه ملا ممدجان چگونه ساخته شد؟»، وب‌سایت شهرستان ادب.]</ref>  
موضوع ترانه، داستانی عاشقانه است؛ پسری جوان، به‌نام محمدجان که شاگرد مدرسۀ دینی گوهرشاد در هرات بوده و دختری به‌نام عایشه، ناخواسته یکدیگر را می‌بینند و عاشق همدیگر میشوند. محمدجان، به خواستگاری عایشه می‌رود اما خانوادۀ دختر، به او جواب رد می‌دهد. مدت‌ها می‌گذرد و این دو جوان عاشق، در تب دوری همدیگر می‌سوزند و می‌نالند. عایشه در روزهایی که کاروان زیارتی از هرات به «مزارشریف» در حال حرکت بوده، این بیت را می‌خواند: «بیا که بریم به‌مزار ملا ممدجان *** سِیل گل لاله‌زار ملا ممدجان». «امیرعلی شیرنوایی»، وزیر «سلطان‌حسین بایقرا» این ترانه را می‌شنود و از ماجرا باخبر می‌شود. با تلاش این وزیر، خانوادۀ دختر راضی می‌شوند تا ملا محمدجان و عایشه با هم ازدواج کنند. به‌دستور وزیر، بیتهای دیگری بر سرودۀ عایشه، اضافه و این ترانه کامل می‌شود.<ref>[https://shahrestanadab.com/Content/ID/10488/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%85%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%85%D8%AF-%D8%AC%D8%A7%D9%86-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87-%D8%B4%D8%AF--%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C-%D8%B9%D8%B5%D9%85%D8%AA%DB%8C عصمتی، «ترانه ملا ممدجان چگونه ساخته شد؟»، وب‌سایت شهرستان ادب.]</ref>  
==متن ترانه==
==متن ترانه==
ب|بیا که بریم به مزار ملا ممدجان<ref>[https://shahrestanadab.com/Content/ID/10488/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%85%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%85%D8%AF-%D8%AC%D8%A7%D9%86-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87-%D8%B4%D8%AF--%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C-%D8%B9%D8%B5%D9%85%D8%AA%DB%8C عصمتی، «ترانه ملا ممدجان چگونه ساخته شد؟»، وب‌سایت شهرستان ادب.]</ref>  
بیا که بریم به مزار ملا ممدجان<ref>[https://shahrestanadab.com/Content/ID/10488/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%85%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%85%D8%AF-%D8%AC%D8%A7%D9%86-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87-%D8%B4%D8%AF--%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C-%D8%B9%D8%B5%D9%85%D8%AA%DB%8C عصمتی، «ترانه ملا ممدجان چگونه ساخته شد؟»، وب‌سایت شهرستان ادب.]</ref>  
{{آغاز نستعلیق}}
{{آغاز نستعلیق}}
{{شعر|نستعلیق}}
{{شعر|نستعلیق}}
خط ۱۷: خط ۱۷:
  {{پایان شعر}}
  {{پایان شعر}}
{{پایان نستعلیق}}
{{پایان نستعلیق}}
==ویژگی==
==ویژگی==
سرایندۀ این ترانه، دختری است که آن را در وصف معشوق خود می‌سراید و در نهایت به او می‌رسد. داستان این ترانه، برخلاف اکثر داستان‌های عاشقانه، از زبان یک زن، روایت شده است که در بیشتر فرهنگ‌ها تابو محسوب می‌شود.<ref>[http://avayetar.blogfa.com/post/98/%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%84%D8%A7-%D9%85%D9%85%D8%AF%D8%AC%D8%A7%D9%86-%D9%88%D9%86%D8%BA%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%B4- دانشور، «داستان ملا ممدجان و نغمۀ ماندگارش»، وبلاگ آوای تار.]</ref>   
سرایندۀ این ترانه، دختری است که آن را در وصف معشوق خود می‌سراید و در نهایت به او می‌رسد. داستان این ترانه، برخلاف اکثر داستان‌های عاشقانه، از زبان یک زن، روایت شده است که در بیشتر فرهنگ‌ها تابو محسوب می‌شود.<ref>[http://avayetar.blogfa.com/post/98/%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%84%D8%A7-%D9%85%D9%85%D8%AF%D8%AC%D8%A7%D9%86-%D9%88%D9%86%D8%BA%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%B4- دانشور، «داستان ملا ممدجان و نغمۀ ماندگارش»، وبلاگ آوای تار.]</ref>   
۱٬۶۴۱

ویرایش