قربانعلی عرفانی یکه ولنگی: تفاوت میان نسخه‌ها

قربانعلی عرفانی، از علمای سیاست‌مدار و از بنیان‌گذاران حزب وحدت اسلامی در افغانستان بود.  

قربانعلی عرفانی در سال 1323ش در منطقۀ «سیاه دره» ولسوالی (شهرستان) یکه‌ولنگ، ولایت بامیان افغانستان، متولد شد. او تحصیلات علوم حوزوی را نزد «شیخ موسی کلانی» آغاز کرد.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/84696 « زندگینامه مرحوم استاد قربانعلی عرفانی» خبرگزاری شفقتنا.]</ref>  

عرفانی در سال 1346ش برای ادامۀ تحصیلات علوم دینی به نجف مهاجرت کرد و تا سال 1359ش نزد آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی، آیت‌الله سید محمدباقر صدر، امام خمینی و آیت‌‌‏الله سید مصطفی خمینی، سطوح عالی دانش‌های حوزوی را آموخت.<ref>.[https://af.shafaqna.com/FA/84696 « زندگینامه مرحوم استاد قربانعلی عرفانی» خبرگزاری شفقتنا.]</ref>  

عرفانی هرچند از نظر علمی و مکتب اجتهادی شیعه در جلسات درس آیت‌الله خویی شرکت می‌کرد، اما، از نظر سیاسی پیرو اندیشه‌های امام خمینی و سیدمحمد باقر صدر بود. او بارها در مصاحبه‌های خود متذکر شد که برای آگاهی بیشتر و دقیق‌تر از مسائل جاری به امام خمینی مراجعه کرده است. در برخی موارد، امام خمینی او را به فعالیت فرهنگی و ارتباط با طلاب سایر کشورها سفارش ‌می‌کرد.<ref>[https://www.payam-aftab.com/fa/news/45848/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87 .استاد قربانعلی عرفانی درگذشت+ زندگینامه، خبرگزاری پیام آفتاب.]</ref>  آشنایی عرفانی با عبدالعلی مزاری سبب شد که تحت تأثیر اندیشه‌ها و رویکرد عدالت‌خواهانۀ او نیز باشد.<ref>[http://afghanpaper.com/nbody.php?id=104666 «پیام سرور دانش به مناسبت درگذشت عرفانی» شبکه اطلاع‌رسانی افغانستان.]</ref>  

عرفانی در مناسبت‌های مختلف به‌نام «طلاب علوم اسلامی افغانستان» اطلاعیه صادر می‌کرد. او هنگام تحصیل در نجف و همچنین در زمان بازگشت به ‌افغانستان، به وضعیت هزاره‌ها و شیعیان توجه ویژه‌ای داشت و هدف خود را انجام تکلیف دینی- اجتماعی خویش تعریف کرده بود.  

عرفانی را متواضع و خوش‌برخورد توصیف کرده‌اند که همواره دغدغۀ تحقق عدالت، ثبات و امنیت و اجرای ارزش‌های اسلامی در افغانستان را داشت.<ref>[http://afghanpaper.com/nbody.php?id=104666 . «پیام سرور دانش به مناسبت درگذشت عرفانی» شبکه اطلاع‌رسانی افغانستان.]</ref>   

عرفانی همزمان با فراگیری علوم اسلامی به توصیۀ امام خمینی مشغول فعالیت فرهنگی شد و همراه با دوستان خود هیئت سینه‌زنی «الجاریه‌الافغانیه – شباب‌الهزاره» را راه‌اندازی کرد.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/84696 « زندگینامه مرحوم استاد قربانعلی عرفانی» خبرگزاری شفقتنا.]</ref>  برخی، از این هیئت به نام «شباب الهزاره ینادی یاحسین» نیز یاد می‌کنند. همچنین او با کمک دوستان خود «انجمن روحانیت مبارز افغانستان» را تأسیس کرد که اساس‌نامه آن را به تأیید امام خمینی نیز رساندند.<ref>[https://fa.wikishia.net/view/%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C .قربانعلی عرفانی، ویکی شیعه.]</ref>  

عرفانی اولین کنشگری سیاسی خود را از نجف آغاز کرد؛ موضع‌گیرهای عرفانی با صدور اطلاعیه‌های سیاسی او به‌عنوان نمایندۀ یک جریان و حرکت سیاسی معرفی شد. او، در آن اطلاعیه از حکومت جمهوری حمایت کرده و این امر سبب اعتراض سفیر وقت افغانستان در عراق شد.<ref>.[https://www.adeli-af.com/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%EF%BA%AF-%EF%BA%AD%EF%BB%AB%EF%BA%92%EF%BA%AE%D8%A7%EF%BB%A5-%EF%BB%A7%EF%BA%B4%EF%BB%9E-%D8%A7%EF%BB%AD%EF%BB%9D-%D8%AC/ «استاد عرفانی از رهبران نسل اول جهاد درگذشت» وب‌لاگ شخصی سید جعفر عادلی حسینی.]</ref>  همزمان با خروج امام خمینی از نجف، عرفانی نیز مانند دیگر فعالان سیاسی پیرو خط امام خمینی، تحت فشار قرار گرفت؛ در نتیجه او در سال 1357ش، از نجف به قم مهاجرت کرد. عرفانی در قم با کمک افرادی همچون سیدحسین حسینی دره‌صوفی، ضامن‌علی واحدی، عبدالعلی مزاری، میرحسین صادقی ترکمنی (پروانی)، یوسف واعظی، عبدالحسین اخلاقی، خادم‌حسین ناطقی و عزیزالله شفق، سازمان نصر افغانستان را در جهت مبارزه علیه رژیم کمونیستی تأسیس کرده و نشریه‏ای را با عنوان «پیام مستضعفین» منتشر کردند.<ref>[https://www.payam-aftab.com/fa/news/45848/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87 «استاد قربانعلی عرفانی درگذشت+ زندگینامه»، خبرگزاری پیام آفتاب.]</ref>   

همزمان با پیروزی مجاهدین در افغانستان و پیدایش اختلاف و جنگ‌های داخلی به‌خصوص بین احزاب جهادی شیعه، عرفانی با همفکری استاد اکبری و سجادی لعلی طرح وحدت احزاب شیعی را مطرح کردند که احزاب بسیاری، استقبال کرده و به آن پیوستند.<ref>[https://www.payam-aftab.com/fa/news/45848/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87 .استاد قربانعلی عرفانی درگذشت+ زندگینامه، خبرگزاری پیام آفتاب.]</ref>     

عرفانی در زادگاه خود، کتابخانۀ عمومی و مدرسۀ علمیه‌ ساخت. همچنین در غرب کابل، مجتمعی شامل مدرسۀ علمیه، مسجد باقرالعلوم و مرکز فرهنگی احداث کرد.<ref>[https://fa.wikishia.net/view/%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C .قربانعلی عرفانی، ویکی شیعه].</ref>  

عرفانی از بنیانگذاران و اعضای هیئت رئیسۀ سازمان نصر بود. او همچنین، از مؤسسین حزب وحدت اسلامی و عضو برجستۀ شورای مرکزی آن حزب در زمان دبیر کلی عبدالعلی مزاری بود. عرفانی، پس از مرگ عبدالعلی مزاری به‌دست طالبان، به معاونت دبیرکلی این حزب، انتخاب شد. حامد کرزی، اولین رئیس‌جمهور نظام سابق افغانستان، عرفانی را به‌عنوان سناتور انتصابی و سپس مشاور خود در امور اقوام برگزید. عرفانی همچنین در انتخابات پارلمانی ۱۳۸۹ش، از شهر کابل به پارلمان افغانستان راه یافت و نیز یکی از اعضای مجمع جهانی اهل‌بیت بود.<ref>[https://fa.wikishia.net/view/%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C .قربانعلی عرفانی، ویکی شیعه.]</ref>   

عرفانی به‌دلیل ارتباطی که با امام خمینی برقرار کرده بود، هم با حکومت سلطنتی ظاهر شاه و هم با حکومت کمونیستی مخالفت کرده و آن را غیراسلامی می‌دانست.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/84696 .«زندگینامه مرحوم استاد قربانعلی عرفانی» خبرگزاری شفقتنا.]</ref>  او با حکومت شبه‌جمهوری داودخان نیز به مخالفت برخاست.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/84696 «زندگینامه مرحوم استاد قربانعلی عرفانی» خبرگزاری شفقتنا.]</ref>  

برخی آثار مکتوب و پژوهشی قربان‌علی عرفانی را از منبع موثق و دست‌اول در تاریخ معاصر افغانستان دانسته‌اند؛ مانند «از کنگره تا کنگره» که به اتفاقات و شکل‌گیری حزب وحدت پرداخته است و «تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی بامیان» و «امام خمینی و انقلاب اسلامی افغانستان».<ref> [https://af.shafaqna.com/FA/84696 .«زندگینامه مرحوم استاد قربانعلی عرفانی» خبرگزاری شفقتنا.]</ref>  همچنین او کتابی به‌نام «امر به معروف و نهی از منکر» در حوزۀ نجف به نشر رساند که نوعی حرکت سیاسی در حوزۀ نجف تلقی می‌شد.<ref> [http://www.afghanpaper.com/nbody.php?id=123202 «متن سخنان معاون دوم رییس جمهور در سالگرد عرفانی» شبکه اطلاع‌رسانی افغانستان.]</ref>  

اشرف غنی رئیس‌جمهور وقت، عرفانی را معمار وحدت و دکتر عبدالله او را شخصیت خردمند، خوانده است.<ref>[https://middleeastpress.com/slideshow/%E2%80%8E%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86-%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D8%AA/ «گرامیداشت از اولین سالروز درگذشت استاد قربانعلی عرفانی» خبرگزاری خاورمیانه].</ref>  سرور دانش معاون رئیس‌جمهور پیشین افغانستان، عرفانی را شخصیت اندیشمند، سیاستمدار، فرهنگ دوست، عالم روشن‌نگر، نواندیش، پایبند به ارزش‌های دینی و فضایل اخلاقی، فروتن، متواضع، بردبار و شکیبا در مقابل هر نوع حادثه و تلخ‌ترین برخوردها، همگرا و وحدت‌طلب می‌دانست.<ref>[http://www.afghanpaper.com/nbody.php?id=123202 «متن سخنان معاون دوم رییس جمهور در سالگرد عرفانی» شبکه اطلاع‌رسانی افغانستان.]</ref>   

عرفانی در اثر بیماری سرطان در 30 میزان (مهر) 1394ش، در شهر قم درگذشت. پیکر او، از قم به کابل و سپس، طی تشریفات رسمی به مدرسۀ باقرالعلوم منتقل شد. پس از ادای نماز، پیکر قربان‌علی عرفانی، در صحن این مدرسه به خاک سپرده شد.<ref>[http://afghanpaper.com/nbody.php?id=105026 «مراسم تشییع استاد عرفانی برگزار شد»، وب‌سایت شبکه اطلاع‌رسانی افغانستان.]</ref>