پرش به محتوا

بغلان: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۸ آوریل ۲۰۲۳
اصلاح نویسه
(اصلاح نویسه)
خط ۱: خط ۱:
'''<big>بغلان</big>'''؛ از ولایت‌های شمال‌شرقی افغانستان.
'''<big>بغلان</big>'''؛ از ولایت‌های شمال‌شرقی افغانستان.


بَغْلان، از ولایت‌های کهن افغانستان است و طبق آثار به‌دست آمده قدمت آن به دو هزار سال قبل از اسلام ‌می‌رسد. این ولایت در ۲۳۰ کیلومتری کابل و در امتداد شاهراه کابل- مزارشریف قرار دارد و ۸ ولایت شمالی را به پایتخت افغانستان متصل می‌کند.
بَغْلان، از ولایت‌های کهن [[افغانستان]] است و طبق آثار به‌دست آمده قدمت آن به دو هزار سال قبل از [[اسلام ‌]]می‌رسد. این ولایت در ۲۳۰ کیلومتری [[کابل]] و در امتداد شاهراه کابل- مزارشریف قرار دارد و ۸ ولایت شمالی را به پایتخت افغانستان متصل می‌کند.
==نام‌گذاری==
==نام‌گذاری==
کلمۀ بَغلان اولین‌بار در کتیبه‌های منطقۀ سرخ‌کوتَل دیده شد که در آنها به‌صورت «بک لنک»، «بغالنا» و «بغا لنکا» آمده است. واژه «بک» یا «بغ» در زبان سُغدی به معنی ایزد و بزرگ است و در اینجا مراد خداوند است. «لنگ» به معنی جای و محل است که ترکیب این دو (بک لنک) به معنی جای خدا و محل پرستش خدا است. واژۀ «بغلان» تغییر‌یافتۀ «بک لنک» است.<ref>یمین، افغانستان تاریخی، 1388ش، ص90؛ جاوید، افغانستان کنونی در شاهنامه فردوسی، 1394ش، ص897.</ref>
کلمۀ بَغلان اولین‌بار در کتیبه‌های منطقۀ سرخ‌کوتَل دیده شد که در آنها به‌صورت «بک لنک»، «بغالنا» و «بغا لنکا» آمده است. واژه «بک» یا «بغ» در زبان سُغدی به معنی ایزد و بزرگ است و در اینجا مراد خداوند است. «لنگ» به معنی جای و محل است که ترکیب این دو (بک لنک) به معنی جای خدا و محل پرستش خدا است. واژۀ «بغلان» تغییر‌یافتۀ «بک لنک» است.<ref>یمین، افغانستان تاریخی، 1388ش، ص90؛ جاوید، افغانستان کنونی در شاهنامه فردوسی، 1394ش، ص897.</ref>


==تاریخچه==
==تاریخچه==
بر اساس کاوش‌های باستان‌شناسان فرانسوی در معبد سُرْخ‌کوتَل واقع در ۱۲ کیلومتری شهر پُلْ‌خُمْرِی، این منطقه مرکز کَنیشْکا، امپراتور معروف کوشانی (۱۲۵-۱۵۲م‌)  بوده و تاریخچۀ آن به دورۀ کوشانیان برمی‌گردد.<ref> [https://www.iribnews.ir/fa/news/3146867/%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D9%8E%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%AC%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%DA%86%D9%87-%D8%A7%D9%87%D9%85%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF ایران‌دوست، «ولایت بَغلان افغانستان کجاست و چه اهمیتی دارد؟»، خبرگزاری صدا و سیما.]</ref> برخی ساخت این شهر را نیز به کنیشکا نسبت می‌دهند.<ref>یمین، افغانستان تاریخی، 1388ش، ص۹۰.</ref> آثار به‌دست آمده قدمت بغلان را دو هزار سال قبل از اسلام نشان می‌دهد که در آن زمان کوتَل رُباطَک و سرخ کوتل مکان عبادت آتش‌پرستان بوده است.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/241305/1/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%86 «در مورد شهرستان بغلان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref>
بر اساس کاوش‌های باستان‌شناسان فرانسوی در معبد سُرْخ‌کوتَل واقع در ۱۲ کیلومتری شهر پُلْ‌خُمْرِی، این منطقه مرکز کَنیشْکا، امپراتور معروف کوشانی (۱۲۵-۱۵۲م‌)  بوده و تاریخچۀ آن به دورۀ کوشانیان برمی‌گردد.<ref> [https://www.iribnews.ir/fa/news/3146867/%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D9%8E%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%AC%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%DA%86%D9%87-%D8%A7%D9%87%D9%85%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF ایران‌دوست، «ولایت بَغلان افغانستان کجاست و چه اهمیتی دارد؟»، خبرگزاری صدا و سیما.]</ref> برخی ساخت این شهر را نیز به کنیشکا نسبت می‌دهند.<ref>یمین، افغانستان تاریخی، 1388ش، ص۹۰.</ref> آثار به‌دست آمده قدمت بغلان را دو هزار سال قبل از [[اسلام]] نشان می‌دهد که در آن زمان کوتَل رُباطَک و سرخ کوتل مکان عبادت آتش‌پرستان بوده است.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/241305/1/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%86 «در مورد شهرستان بغلان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref>
در نیمۀ نخست‌ قرن سوم میلادی، ساسانیان‌ سرزمین‌ كوشان را تصرف کردند و این‌ پرستش‌گاه‌ در یک‌ آتش‌سوزی‌ عمدی‌ ویران‌ شد. در این دوره، فرمانروایان‌ محلی‌ و شاهزادگان‌ ساسانی بر بغلان‌ حکـومت‌ می‌كردند. هم‌زمان با فتوحات‌ مسلمانان‌، این‌ منطقه در تصرف‌ هفتالیان‌ باقی‌ بود و آنان‌ در برابر مسلمان ایستادگی‌ می‌كردند تا اینکه در سال ۹۱ق‌ قتیبة بن‌ مسلم‌ باهلی‌ آن را فتح کرد.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/article/228857/%D8%A8%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%86 همدانی، «بغلان»، وب‌سایت مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی.]</ref>
 
در نیمۀ نخست‌ قرن سوم میلادی، [[ساسانیان‌]] سرزمین‌ كوشان را تصرف کردند و این‌ پرستش‌گاه‌ در یک‌ آتش‌سوزی‌ عمدی‌ ویران‌ شد. در این دوره، فرمانروایان‌ محلی‌ و شاهزادگان‌ ساسانی بر بغلان‌ حکـومت‌ می‌كردند. هم‌زمان با فتوحات‌ مسلمانان‌، این‌ منطقه در تصرف‌ هفتالیان‌ باقی‌ بود و آنان‌ در برابر [[مسلمان]] ایستادگی‌ می‌كردند تا اینکه در سال ۹۱ق‌ قتیبة بن‌ مسلم‌ باهلی‌ آن را فتح کرد.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/article/228857/%D8%A8%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%86 همدانی، «بغلان»، وب‌سایت مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی.]</ref>
==جمعیت‌‌شناسی==
==جمعیت‌‌شناسی==
===۱. ساکنین===
===۱. ساکنین===
بغلان، اندکی بیش از ١ میلیون نفر جمعیت دارد.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/241305/1/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%86 «در مورد شهرستان بغلان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref> بیشتر جمعیت آن را نیز اقوام تاجیک، هزاره، ازبیک، پشتون<ref>[http://atis.af/baghlan-province/ محمدی، «ولایت بغلان»، وب‌سایت سیستم معلوماتی گردشگری افغانستان.]</ref> و عرب تشکیل می‌دهند و اقلیتی از بلوچ و گوجر (قجر) نیز در این ولایت زندگی می‌کنند.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/241305/1/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%86 «در مورد شهرستان بغلان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref> ۸۰ درصد مردم بغلان روستانشین و ۲۰ درصد هم شهرنشین هستند.<ref>[http://atis.af/baghlan-province/ محمدی، «ولایت بغلان»، وب‌سایت سیستم معلوماتی گردشگری افغانستان.]</ref>
بغلان، اندکی بیش از ١ میلیون نفر جمعیت دارد.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/241305/1/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%86 «در مورد شهرستان بغلان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref> بیشتر جمعیت آن را نیز اقوام تاجیک، هزاره، ازبیک، پشتون<ref>[http://atis.af/baghlan-province/ محمدی، «ولایت بغلان»، وب‌سایت سیستم معلوماتی گردشگری افغانستان.]</ref> و عرب تشکیل می‌دهند و اقلیتی از بلوچ و گوجر (قجر) نیز در این ولایت زندگی می‌کنند.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/241305/1/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%86 «در مورد شهرستان بغلان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref> ۸۰ درصد مردم بغلان روستانشین و ۲۰ درصد هم شهرنشین هستند.<ref>[http://atis.af/baghlan-province/ محمدی، «ولایت بغلان»، وب‌سایت سیستم معلوماتی گردشگری افغانستان.]</ref>
هزاره‌های آن بیشتر در ولسوالی‌های دوشی خوست‌ و فرنگ، تاله ‌و برفک خنجان، دهنه‌غوری و پل‌خمری ساکن هستند، که جمعیت قابل توجهی از آنها سنی هستند. تاجیک‌ها در ولسوالی‌های شمال‌شرقی و ازبیک‌ها در شمال‌غربی سکونت دارند.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/241305/1/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%86 «در مورد شهرستان بغلان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref>
هزاره‌های آن بیشتر در ولسوالی‌های دوشی خوست‌ و فرنگ، تاله ‌و برفک خنجان، دهنه‌غوری و پل‌خمری ساکن هستند، که جمعیت قابل توجهی از آنها سنی هستند. تاجیک‌ها در ولسوالی‌های شمال‌شرقی و ازبیک‌ها در شمال‌غربی سکونت دارند.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/241305/1/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%86 «در مورد شهرستان بغلان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref>
===۲. مذهب===
===۲. مذهب===
مردم بغلان از لحاظ مذهبی پیرو مذهب تسنن و تشیع هستند و شیعیان آن نیز اثناعشری و اسماعیلیه هستند.<ref>دولت¬آبادی، شناسنامۀ افغانستان، 1387ش، ص۲۷.</ref>
مردم بغلان از لحاظ مذهبی پیرو مذهب تسنن و [[تشیع]] هستند و [[شیعیان]] آن نیز اثناعشری و اسماعیلیه هستند.<ref>دولت¬آبادی، شناسنامۀ افغانستان، 1387ش، ص۲۷.</ref>
===۳. زبان===
===۳. زبان===
زبان‌های دری، پشتو و ازبکی در این ولایت رایج است.<ref>دولت¬آبادی، شناسنامۀ افغانستان، 1387ش، ص۲۷.</ref>
زبان‌های دری، پشتو و ازبکی در این ولایت رایج است.<ref>دولت¬آبادی، شناسنامۀ افغانستان، 1387ش، ص۲۷.</ref>
==جغرافیا==
==جغرافیا==
===۱. موقعیت جغرافیایی===
===۱. موقعیت جغرافیایی===
بغلان، از ولایات شمال‌شرقی افغانستان است. از شمال با ولایت قندوز، از شمال‌شرقی با ولایت تخار، از غرب و جنوب‌غربی با ولایت پنجشیر، از جنوب با ولایت پروان، از جنوب‌غربی با ولایت بامیان و از شرق با ولایت سمنگان متصل است.<ref>[http://atis.af/baghlan-province/ محمدی، «ولایت بغلان»، وب‌سایت سیستم معلوماتی گردشگری افغانستان.]</ref>
بغلان، از ولایات شمال‌شرقی [[افغانستان]] است. از شمال با ولایت قندوز، از شمال‌شرقی با ولایت تخار، از غرب و جنوب‌غربی با ولایت پنجشیر، از جنوب با ولایت پروان، از جنوب‌غربی با ولایت [[بامیان]] و از شرق با ولایت سمنگان متصل است.<ref>[http://atis.af/baghlan-province/ محمدی، «ولایت بغلان»، وب‌سایت سیستم معلوماتی گردشگری افغانستان.]</ref>


===۲. آب‌وهوا===
===۲. آب‌وهوا===
از لحاظ اقلیمی، بغلان اقلیمی معتدل دارد که در تابستان گرم و در پاییز و زمستان سرد است. در زمستان دمای هوا به منفی ۲۲ الی ۳۲ درجۀ سانتی‌گراد می‌رسد. ولسوالی (شهرستان) خِنْجان از جمله ولسوالی‌های سردسیر آن به‌شمار می‌رود که در تابستان حرارت آن از مثبت ۱۸ سانتی‌گراد بالا نمی‌رود. میانگین بارش سالانۀ آن نیز ۲۶۹۸ میلی‌متر است.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/241305/1/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%86 «در مورد شهرستان بغلان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref>
از لحاظ اقلیمی، بغلان اقلیمی معتدل دارد که در [[تابستان]] گرم و در پاییز و [[زمستان]] سرد است. در زمستان دمای هوا به منفی ۲۲ الی ۳۲ درجۀ سانتی‌گراد می‌رسد. ولسوالی (شهرستان) خِنْجان از جمله ولسوالی‌های سردسیر آن به‌شمار می‌رود که در تابستان حرارت آن از مثبت ۱۸ سانتی‌گراد بالا نمی‌رود. میانگین بارش سالانۀ آن نیز ۲۶۹۸ میلی‌متر است.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/241305/1/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%86 «در مورد شهرستان بغلان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref>
===۳. رشته‌کوه‌ها===
===۳. رشته‌کوه‌ها===
در جنوب و شرق بغلان کوه‌های هندوکش واقع شده‌است که متوسط ارتفاع آن به ۵۰۰۰ متر از سطح دریا می‌رسد؛ دیگر رشته‌کوه‌های این ولایت، کوه مغلان، چِنْغور و مختار است.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/241305/1/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%86 «در مورد شهرستان بغلان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref>  
در جنوب و شرق بغلان کوه‌های هندوکش واقع شده‌است که متوسط ارتفاع آن به ۵۰۰۰ متر از سطح دریا می‌رسد؛ دیگر رشته‌کوه‌های این ولایت، کوه مغلان، چِنْغور و مختار است.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/241305/1/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%86 «در مورد شهرستان بغلان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref>  
خط ۳۰: خط ۳۲:
==اقتصاد==
==اقتصاد==
===۱. کشاورزی===
===۱. کشاورزی===
محصولاتی چون گندم، برنج، پنبه، پسته، خربزه، هندوانه، و میوه‌جاتی شامل توت، شفتالو (هلو) و سیب در این ولایت کشت می‌شود.<ref>[http://atis.af/baghlan-province/ محمدی، «ولایت بغلان»، وب‌سایت سیستم معلوماتی گردشگری افغانستان.]</ref> گندم و برنج عمده¬ترين محصولات آن است. برنج و خربزۀ آن از شهرت برخوردار است.<ref>جاوید، افغانستان کنونی در شاهنامۀ فردوسی، 1394ش، ص898.</ref> این محصولات علاوه بر مصرف داخلی ولایت، به ولایت‌های کابل و بلخ نیز صادر می‌شود.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/241305/1/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%86 «در مورد شهرستان بغلان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref>
محصولاتی چون [[گندم]]، [[برنج]]، پنبه، پسته، خربزه، [[هندوانه]]، و میوه‌جاتی شامل توت، شفتالو (هلو) و سیب در این ولایت کشت می‌شود.<ref>[http://atis.af/baghlan-province/ محمدی، «ولایت بغلان»، وب‌سایت سیستم معلوماتی گردشگری افغانستان.]</ref> گندم و برنج عمده‌ترين محصولات آن است. برنج و خربزۀ آن از شهرت برخوردار است.<ref>جاوید، افغانستان کنونی در شاهنامۀ فردوسی، 1394ش، ص898.</ref> این محصولات علاوه بر مصرف داخلی ولایت، به ولایت‌های کابل و بلخ نیز صادر می‌شود.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/241305/1/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%86 «در مورد شهرستان بغلان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref>
===۲. صنعت===
===۲. صنعت===
ولایت بغلان از ولایات صنعتی افغانستان است و کارخانه‌های متعدد تولیدی دارد. مهمترین آنها کارخانۀ سیمان دهنۀ غوری، نساجی پل‌خمری، کارخانۀ قند بغلان، سپین زر، تأسیسات معدن ذغال‌سنگ منطقۀ کَرْکَرْ و دودکش، پایه‌سازی سیلو پل‌خمری، تصدی کاماز و میکانیزه زراعتی است. برخی از این کارخانه‌ها طی جنگ‌های داخلی از بین رفتند.<ref>دولت¬آبادی، شناسنامۀ افغانستان، 1387ش، ص۲۹؛ [https://www.tabnak.ir/fa/tags/241305/1/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%86 «در مورد شهرستان بغلان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref>
ولایت بغلان از ولایات صنعتی [[افغانستان]] است و کارخانه‌های متعدد تولیدی دارد. مهمترین آنها کارخانۀ سیمان دهنۀ غوری، نساجی پل‌خمری، کارخانۀ قند بغلان، سپین زر، تأسیسات معدن ذغال‌سنگ منطقۀ کَرْکَرْ و دودکش، پایه‌سازی سیلو پل‌خمری، تصدی کاماز و میکانیزه زراعتی است. برخی از این کارخانه‌ها طی جنگ‌های داخلی از بین رفتند.<ref>دولت¬آبادی، شناسنامۀ افغانستان، 1387ش، ص۲۹؛ [https://www.tabnak.ir/fa/tags/241305/1/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%86 «در مورد شهرستان بغلان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref>


===۳. معدن===
===۳. معدن===
بغلان با داشتن معادن فراوان زغال‌سنگ، گچ و سیمان از جمله ولایات غنی افغانستان است.<ref>[http://atis.af/baghlan-province/ محمدی، «ولایت بغلان»، وب‌سایت سیستم معلوماتی گردشگری افغانستان.]</ref> هفت معدن زغال‌سنگ در مناطق کَرْکَر، دودکش، آهن‌دره، تاله و برفک، ده صلاح و نهرین موجود است.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/241305/1/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%86 «در مورد شهرستان بغلان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref>
بغلان با داشتن معادن فراوان زغال‌سنگ، گچ و سیمان از جمله ولایات غنی [[افغانستان]] است.<ref>[http://atis.af/baghlan-province/ محمدی، «ولایت بغلان»، وب‌سایت سیستم معلوماتی گردشگری افغانستان.]</ref> هفت معدن زغال‌سنگ در مناطق کَرْکَر، دودکش، آهن‌دره، تاله و برفک، ده صلاح و نهرین موجود است.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/241305/1/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%86 «در مورد شهرستان بغلان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref>
==فرهنگ و هنر==
==فرهنگ و هنر==
===۱. رسانه===
===۱. رسانه===
خط ۴۲: خط ۴۴:
موسیقی محلی از گذشته‌ در این ولایت رواج داشته و هنرمندان از آلات موسیقی مانند غیچَک، دَنْبُوره، طبل و زیربغلی استفاده می‌کنند. در یک دهۀ اخیر با بازگشت هنرمندان بغلانی از کشورهای غربی، موسیقی شرقی و غربی نیز در بین جوانان رواج یافت اما موسیقی محلی هنوز پرطرفدار است و اکبر بغلانی از هنرمندان مشهور این ولایت است.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/241305/1/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%86 «در مورد شهرستان بغلان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref>
موسیقی محلی از گذشته‌ در این ولایت رواج داشته و هنرمندان از آلات موسیقی مانند غیچَک، دَنْبُوره، طبل و زیربغلی استفاده می‌کنند. در یک دهۀ اخیر با بازگشت هنرمندان بغلانی از کشورهای غربی، موسیقی شرقی و غربی نیز در بین جوانان رواج یافت اما موسیقی محلی هنوز پرطرفدار است و اکبر بغلانی از هنرمندان مشهور این ولایت است.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/241305/1/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%86 «در مورد شهرستان بغلان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref>
===3. مساجد===
===3. مساجد===
بغلان تعداد 3076 مسجد دارد، که از این تعداد ۲۹۵۰ به‌صورت غیررسمی است و مابقی رسمی است.<ref> «برآورد نفوس کشور: ۱۳۹۹ش»، ۱۳۹۹ش، ص۱۱۹.</ref>
بغلان تعداد 3076 [[مسجد]] دارد، که از این تعداد ۲۹۵۰ به‌صورت غیررسمی است و مابقی رسمی است.<ref> «برآورد نفوس کشور: ۱۳۹۹ش»، ۱۳۹۹ش، ص۱۱۹.</ref>
==آموزش و تحصیلات عالی==
==آموزش و تحصیلات عالی==
===۱. مکاتب===
===۱. مکاتب===
خط ۵۴: خط ۵۶:
==گردشگری==
==گردشگری==
===۱. آثار تاریخی===
===۱. آثار تاریخی===
آثار تاریخی بسیاری در بغلان وجود دارد که از جملۀ آنها می‌توان تپۀ سرخ کوتل، چَپَن قلعه، شَمْرَق و چهارشنبه تیپه در مسیر شاهراه ابرشیم را نام برد. همچنین بر ديوار دامنۀ کوه‌های روستای شمرق آثار حک شده‌ای کشف شد که مجموعه‌ای از اشکال کنده‌کاری شده از يک کاروان در حال حرکت را نشان می‌دهد و شامل چندين شتر، فيل، اسب و انسان می‌شود که پشت سر هم هستند.<ref>[http://atis.af/baghlan-province/ محمدی، «ولایت بغلان»، وب‌سایت سیستم معلوماتی گردشگری افغانستان.]</ref>
آثار تاریخی بسیاری در بغلان وجود دارد که از جملۀ آنها می‌توان تپۀ سرخ کوتل، چَپَن قلعه، شَمْرَق و چهارشنبه تیپه در مسیر شاهراه ابرشیم را نام برد. همچنین بر ديوار دامنۀ کوه‌های روستای شمرق آثار حک شده‌ای کشف شد که مجموعه‌ای از اشکال کنده‌کاری شده از يک کاروان در حال حرکت را نشان می‌دهد و شامل چندين شتر، فيل، [[اسب]] و انسان می‌شود که پشت سر هم هستند.<ref>[http://atis.af/baghlan-province/ محمدی، «ولایت بغلان»، وب‌سایت سیستم معلوماتی گردشگری افغانستان.]</ref>
===۲. چشمۀ شفا===
===۲. چشمۀ شفا===
در حومۀ شمالی شهر پل‌خمری، چشمه‌ای به‌نام چشمۀ شفا وجود دارد که از مناطق طبیعی زیبا و جذاب است. منبع آب این چشمه کوه معدن سیمان است، مردم محلی برای درمان بیماری‌های پوستی از آن استفاده می‌کنند. این چشمه به‌صورت یک حمام به شکل ابتدایی در هشت اتاق (چهار مردانه و چهار زنانه) کنار هم ساخته شده است.<ref>[http://atis.af/baghlan-province/ محمدی، «ولایت بغلان»، وب‌سایت سیستم معلوماتی گردشگری افغانستان.]</ref>
در حومۀ شمالی شهر پل‌خمری، چشمه‌ای به‌نام چشمۀ شفا وجود دارد که از مناطق طبیعی زیبا و جذاب است. منبع آب این چشمه کوه معدن سیمان است، مردم محلی برای درمان بیماری‌های پوستی از آن استفاده می‌کنند. این چشمه به‌صورت یک حمام به شکل ابتدایی در هشت اتاق (چهار مردانه و چهار زنانه) کنار هم ساخته شده است.<ref>[http://atis.af/baghlan-province/ محمدی، «ولایت بغلان»، وب‌سایت سیستم معلوماتی گردشگری افغانستان.]</ref>
کنار این چشمه، یک پارک ‏تفریحی ساخته شده که مردم از داخل و خارج ولایت برای تفریح به آن‌جا می‌آیند.<ref>[http://atis.af/baghlan-province/ محمدی، «ولایت بغلان»، وب‌سایت سیستم معلوماتی گردشگری افغانستان.]</ref>
کنار این چشمه، یک پارک ‏تفریحی ساخته شده که مردم از داخل و خارج ولایت برای تفریح به آن‌جا می‌آیند.<ref>[http://atis.af/baghlan-province/ محمدی، «ولایت بغلان»، وب‌سایت سیستم معلوماتی گردشگری افغانستان.]</ref>
==زیرساخت‌ها==
==زیرساخت‌ها==
خط ۷۸: خط ۸۱:
* یمین، محمدحسین، افغانستان تاریخی، کابل، سعید، 138۰ش.
* یمین، محمدحسین، افغانستان تاریخی، کابل، سعید، 138۰ش.
[[رده: ویکی‌زندگی]] [[رده: افغانستان]] [[رده: آثار باستانی]]
[[رده: ویکی‌زندگی]] [[رده: افغانستان]] [[رده: آثار باستانی]]
[[رده: موسیقی]]
[[رده: مکان تاریخی]]
۲٬۰۹۲

ویرایش