قندهار: تفاوت میان نسخه‌ها

'''<big>قندهار</big>'''؛ ولایتی در جنوب و جنوب‌شرق افغانستان.

==نام‌گذاری==

برخی قندهار را برگرفته از نام اسکندر می‌دانند و معقدند اسکندر پس از تصرف این مناطق، اسکندریه‌ای در اینجا بنا کرد که به زبان محلی «اسکندرهار» نامیده می‌شد و به‌مرور زمان به‌صورت اسکندریه، الکزندره، کندهاره و کندهار شد که معرّب آن قندهار می‌شود.<ref>یمین، افغانستان تاریخی، 1388ش، ص۲۰۸؛ انصاری، قندهار بعد از اسلام تا پایان عصر صفوی، ۱۳۸۰ش، ص۳۷.</ref> برخی دیگر آن را مترادف «معبد» و «پرستشگاه» می‌دانند، زیرا در سانسکریت کملۀ «هار» به معنی معبد است و به‌صورت پسوند در اسامی شهرها آمده مثل قندهار، ننگرهار.<ref>انصاری، قندهار بعد از اسلام تا پایان عصر صفوی، ۱۳۸۰ش، ص۳۵.</ref> برخی دیگر نیز آن را از نام یونانی شهر گُندُفاریا، برگرفته از نام گُندُفَر، فرمانروای پارتیِ هند می‌دانند که سکه‌هایش در قندهار است.<ref>[https://www.iribnews.ir/fa/news/3174437/%D9%82%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%D8%B1-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 تقی‌زاده، «قندهار؛ ولایتی با معماری زیبا در افغانستان»، خبرگزاری صدا و سیما.]</ref> در کتاب اوستا از این منطقه به‌نام «هراوارتی» یاد شده و اسم «آراکوزیا» هم به آن اطلاق شده است.<ref>جیلانی، جغرافیای ولایات افغانستان، ۱۳۷۹ش، ص۱۳۰.</ref>

==تاریخچه==

  حکومت غلجایی قندهار در ۱۷۳۸م به‌دست نادر افشار پایان داده شد. پس از قتل نادر در ۱۷۴۷م، احمدشاه ابدالی، با نیروی ۶ هزار نفری به سوی قندهار آمد و لویه‌جرگه‌ای را در مزار شیرسرخ قندهار برای انتخاب یک رهبر ملی از میان خود افغان‌ها تشکیل داد و سرانجام بعد از ۹ روز، خود او به‌عنوان پادشاه خراسان تعیین شد. او در سال۱۷۵۳م یا ۱۷۵۴م شهر کنونی قندهار را ساخت و ‌نام آن را «احمدشاهی» گذاشت و به آن لقب «اشرف‌البلاد» داد.<ref>[https://www.baryanews.com/amp/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D9%82%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%D8%B1/ «معرفی ولایت قندهار»، خبرگزاری بریا.]</ref>

==جمعیت‌شناسی==

===۱. ساکنین===

اقوام ساکن در قندهار را پشتون‌‌، تاجیک، بلوچ، آیماق، هزاره و تعداد کمی هم هندو تشکیل می‌دهند. پشتون‌ها ۷۰ درصد جمعیت را شامل می‌شوند.<ref>[https://hamsenfi.com/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D9%82%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86.html ماهوره، «معرفی ولایت قندهار افغانستان»، هم‌صنفی سایت دانشجویان افغانستان.]</ref>

===۲. دین و مذهب===

===۳. زبان===

زبان مردم قندهار، پشتو و دری است.<ref>دولت‌‌آبادی، شناسنامۀ افغانستان، ۱۳۷۱ش، ص۸۸.</ref>

==جغرافیا==

===۱. موقعیت===

===۲. آب‌وهوا===

===۳. منابع آبی===

دریاهای (رود) ارغستان، ارغنداب، ترنگ، دَهلَه، معروف و ناوه در این ولایت جریان دارد.<ref>[https://www.baryanews.com/amp/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D9%82%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%D8%B1/ «معرفی ولایت قندهار»، خبرگزاری بریا.]</ref>

==اقتصاد==

===۱. محصولات کشاورزی===

===۲. دامداری===

قندهار به‌دلیل اینکه دارای ۳۰۴۶۴ هکتار مرتع و چراگاه است دامداری در آن رونق خاصی دارد. همچنین در برخی ولسوالی‌های آن کرم ابریشم پرورش داده می‌شود.<ref>عظیمی، افغانستان و نقاط شگفت‌انگیز آن، ۱۳۹۰ش، ص۳۳۶.</ref>

این ولایت دارای معادن آهن، سرب و جَسْت، نقره، سیمان، طلا، اورانیوم، همچنین سنگ‌های قیمتی چون شاه‌مقصود و لَعل پیازی است.<ref>انصاری، قندهار بعد از اسلام تا پایان عصر صفوی، ۱۳۸۰ش، ص۷۳-۷۶.</ref>

===۴. صنایع دستی===

==فرهنگ و هنر==

===۱. آداب‌ورسوم===

قندهار دارای یک دانشگاه دولتی با ۸۶۲۱ دانشجو و ۲۴۲ استاد<ref>«برآورد نفوس کشور: ۱۳۹۹ش»، ۱۳۹۹ش، ص۹۷.</ref> و چهار دانشگاه خصوصی به‌نام‌های ملالی، بینوا، سبا و میرویس نیکه است.<ref>«برآورد نفوس کشور: ۱۳۹۹ش»، ۱۳۹۹ش، ص۱۰۳.</ref>

===۳. مدرسه دینی و مسجد===

==تقسیمات کشوری==

==گردشگری==

قندهار دارای آثار باستانی و گردشگری بسیاری است که برخی از آنها عبارت‌اند از:

==زیرساخت‌ها==

===میدان هوایی (فرودگاه)===

===راه زمینی===

===مراکز صحی===

قندهار دارای3 شفاخانه (بیمارستان)، ۲۷ مرکز صحی جامع، ۲۹ مرکز صحی اساسی و ۴۸ مرکز صحی فرعی است.<ref>«برآورد نفوس کشور: ۱۳۹۹ش»، ۱۳۹۹ش، ص۱۳۱.</ref> تعداد  ۵۴۷ دکتر، ۳۲۳ دکتر مرد و ۲۲۴ دکتر زن هم در این بخش‌ها مشغول به طبابت هستند.<ref>«برآورد نفوس کشور: ۱۳۹۹ش»، ۱۳۹۹ش، ص۱۳۷.</ref>