مشارکت اجتماعی زنان: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۴: | خط ۴: | ||
در ادبیات مدرن مشارکت بهمعنای ایجاد فرصتهایی برای توانمندسازی تمامی اعضای جامعه برای همکاری فعالانه، نفوذ بر فرآیند پیشرفت و سهیم شدن در منافع حاصل از توسعه است.<ref>Midgley, Community Participation, Social Development, 1989, P23.</ref> در این رویکرد مشارکت بر این بینش استوار است که تمامی افراد حق دارند در امور مربوط به خود احساس مسئولیت کرده و در تصمیمگیریهایی که بر زندگی آنها اثرگذار هستند، دخالت کنند. کارشناسان بر این باورند که مشارکتی منجر به ترقی و تکامل در یک جامعه خواهد شد که مشارکت تمامی اقشار و گروهها را بهدنبال داشته باشد.<ref>وینر و هانتینگتون، درک توسعۀ سیاسی، 1379ش، ص16.</ref><br> | در ادبیات مدرن مشارکت بهمعنای ایجاد فرصتهایی برای توانمندسازی تمامی اعضای جامعه برای همکاری فعالانه، نفوذ بر فرآیند پیشرفت و سهیم شدن در منافع حاصل از توسعه است.<ref>Midgley, Community Participation, Social Development, 1989, P23.</ref> در این رویکرد مشارکت بر این بینش استوار است که تمامی افراد حق دارند در امور مربوط به خود احساس مسئولیت کرده و در تصمیمگیریهایی که بر زندگی آنها اثرگذار هستند، دخالت کنند. کارشناسان بر این باورند که مشارکتی منجر به ترقی و تکامل در یک جامعه خواهد شد که مشارکت تمامی اقشار و گروهها را بهدنبال داشته باشد.<ref>وینر و هانتینگتون، درک توسعۀ سیاسی، 1379ش، ص16.</ref><br> | ||
مشارکت اجتماعی دلالت بر گسترش روابط بین گروهی داشته و در قالب انجمنهای داوطلبانه، باشگاهها، اتحادیهها و گروهها شکل میگیرد. هدف اصلی این انجمنها و گروهها نیز مشارکت و درگیر ساختن مردم در فرآیندهای اجتماعی مختلف و در قالب سیاستهای اجتماعی است.<ref>محسنی تبریزی، بررسی زمینۀ مشارکتی روستاییان و ارتباط آن با ترویج کشاورزی، 1369ش، ص108.</ref> | مشارکت اجتماعی دلالت بر گسترش روابط بین گروهی داشته و در قالب انجمنهای داوطلبانه، باشگاهها، اتحادیهها و گروهها شکل میگیرد. هدف اصلی این انجمنها و گروهها نیز مشارکت و درگیر ساختن مردم در فرآیندهای اجتماعی مختلف و در قالب سیاستهای اجتماعی است.<ref>محسنی تبریزی، بررسی زمینۀ مشارکتی روستاییان و ارتباط آن با ترویج کشاورزی، 1369ش، ص108.</ref> <br> | ||
کارشناسان معتقدند که جوامع، برای برپایی توسعۀ اقتصادی در یک کشور، به استفاده از زنان در تصمیمات عمومی و در نظر گرفتن احتیاجات و علائق آنها نیازمند هستند. آنها بر این باورند که این مشارکت نهتنها برای ایجاد برابری، بلکه برای برقراری حقوق زنان، توجه به مسائل آنها و روبهرو شدن با محیطهای کاری همچون زندگی اجتماعی آنها، اهمیت مییابد.<ref>Hanish, A Governance Perspective on The Role of Cooperatives in Rural Development, 2005, P3.</ref> در مقابل نگاه انتقادی نسبت به تعریفی که در ادبیات مدرن از مشارکت اجتماعی زنان صورت گرفته است نیز وجود دارد. این نگاه معتقد است که در پشت این اصطلاحات نگاه ابزاری و سودجویانه نسبت به زنان در غرب وجود دارد. نگاه سرمایهسالار غرب همه چیز را بهگونهای تعریف میکند که در خدمت آن باشد. چون مرد قدرت بیشتری دارد، در واقع این نظام نیز مردسالارانه است؛ چون بهتر خدمت میکند.<ref> خامنهای، [https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=51655 «بیانات در دیدار اقشار مختلف بانوان»، پایگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیتالله خامنهای.]</ref> | |||
کارشناسان معتقدند که جوامع، برای برپایی توسعۀ اقتصادی در یک کشور، به استفاده از زنان در تصمیمات عمومی و در نظر گرفتن احتیاجات و علائق آنها نیازمند هستند. آنها بر این باورند که این مشارکت نهتنها برای ایجاد برابری، بلکه برای برقراری حقوق زنان، توجه به مسائل آنها و روبهرو شدن با محیطهای کاری همچون زندگی اجتماعی آنها، اهمیت مییابد.<ref>Hanish, A Governance Perspective on The Role of Cooperatives in Rural Development, 2005, P3.</ref> در مقابل نگاه انتقادی نسبت به تعریفی که در ادبیات مدرن از مشارکت اجتماعی زنان صورت گرفته است نیز وجود دارد. این نگاه معتقد است که در پشت این اصطلاحات نگاه ابزاری و | |||
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
مشارکت اجتماعی زنان در طول تاریخ مطابق | مشارکت اجتماعی زنان در طول تاریخ مطابق با شرایط وجود داشته است؛ در قرآن و آموزههای اسلامی، زنانی مانند مریم، آسیه، خدیجه، فاطمه زهرا، زینب کبرا و سکینه دختر امام حسین، بهعنوان الگو و گروه مرجع معرفی شدهاند.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=7284 خامنهای، «بیانات در اجتماع بانوان خوزستان»، پایگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتالله خامنهای]</ref>از حیث نظری نیز در اسلام بیعت زن، مالکیّت زن و حضور زن در عرصههای سیاسی و اجتماعی پذیرفته شده است.<ref>سوره ممتحنه، آیهی ۱۲</ref> در اسلام زنان مانند مردان در قبال سرنوشت فردی و اجتماعی خود مسئول هستند و هیچ تفاوتی در اصل این مسئولیت وجود ندارد؛ تفاوت تنها در نحوه و عرصه ایفای آن است.<ref>خامنهای، «بیانات در اجتماع بانوان خوزستان»، پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتالله عظمی خامنهای</ref> اما در طول تاریخ، مشارکت زنان با موانع زیادی روبهرو بوده است. با این حال، بحث مشارکت اجتماعی امروز زنان مطابق تعریف جدیدی است که در ادبیات مدرن ارائه شده است. تعریف مدرن سبب شده است و بر اساس آن، با نادیده گرفتن بسیاری از مصادیق مشارکت اجتماعی زنان، مشارکت اجتماعی زنان دستاورد الگوی توسعه غربی معرفی میشود و تمام جوامع دیگر با آن سنجش شده است.<ref>Momsen, Woment and Development in the Third World, 1991, P104.</ref> مطالبات زنان در جاهای مختلف را نیز سعی دارند که در همان راستایی تفسیر نمایند که مشارکت اجتماعی را تعریف کردهاند؛ مانند برابر در کار و اشتغال، تساوی جنسیتی، حضور در عرصههای مختلف اجتماعی.<ref>قریشی و دیگران، «بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اجتماعی زنان بالای 20 سال شهر تبریز»، 1391ش، ص117.</ref><br> | ||
در تاریخ ایران، مشارکت اجتماعی زنان در برهههای مختلف متناسب با سبک زندگی برآمده از فرهنگ و تمدن وجود داشته است و پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی]]، حضور زنان در عرصههای اجتماعی و اقتصادی پررنگتر شده است. اما در عین حال رسانههای دشمن و رقیب ایران از عدم حضور زنان دم میزنند؛ دلیل آن این است که الگوی مشارکت آنها همان الگوی غربی و الگوی ماقبل انقلاب اسلامی و دورۀ پهلوی است؛ که طبق نظر کارشناسان براساس همان الگون نیز مشارکت زنان بعد از انقلاب از هر زمان دیگر بیشتر است. امروزه، زنان در عرصههای مختلف بهخصوص زمینههای گوناگون فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی حضور دارند. <ref>خامنهای، [https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=51655 «بیانات در دیدار اقشار مختلف بانوان»، پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیتالله عظمی خامنهای.]</ref> | |||
==مشارکت اجتماعی زنان پس از انقلاب اسلامی ایران== | ==مشارکت اجتماعی زنان پس از انقلاب اسلامی ایران== |