مشارکت اجتماعی زنان: تفاوت میان نسخه‌ها
←عوامل و ویژگی‌های مؤثر
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
==عوامل و ویژگی‌های مؤثر== | ==عوامل و ویژگی‌های مؤثر== | ||
کارشناسان، در الگوی نظری، مشارکت اجتماعی زنان را متأثر از مجموعه‌ای از متغیرهای متعامل در نظر گرفته‌اند. این متغیرها، در پنج گروه مستقل و در عین حال مرتبط با یکدیگر دسته‌بندی شده‌اند: | کارشناسان، در الگوی نظری، مشارکت اجتماعی زنان را متأثر از مجموعه‌ای از متغیرهای متعامل در نظر گرفته‌اند. این متغیرها، در پنج گروه مستقل و در عین حال مرتبط با یکدیگر دسته‌بندی شده‌اند: | ||
# ویژگی‌های فرهنگی- ارزشی زن: این گروه در برگیرندۀ متغیرهایی است که همزمان بر تمایل فرد به مشارکت اجتماعی و رفتار مشارکت اجتماعی تأثیرگذار هستند؛ جمع‌گرایی و میل به کار گروهی، نوپذیری، تقدیرگرایی و عدالت‌جویی.<ref>[https://www.sid.ir/paper/420120/fa شادی‌طلب و کمالی، «مشارکت اجتماعی زنان»، 1381ش، ص28-29.]</ref> این | # ویژگی‌های فرهنگی- ارزشی زن: این گروه در برگیرندۀ متغیرهایی است که همزمان بر تمایل فرد به مشارکت اجتماعی و رفتار مشارکت اجتماعی تأثیرگذار هستند؛ جمع‌گرایی و میل به کار گروهی، نوپذیری، تقدیرگرایی و عدالت‌جویی.<ref>[https://www.sid.ir/paper/420120/fa شادی‌طلب و کمالی، «مشارکت اجتماعی زنان»، 1381ش، ص28-29.]</ref> این ارزش‌ها از جامعه‌ای تا جامعه دیگر متفاوت است و مثلا در جوامع اسلامی ارزش‌هایی همچون حیا و عفاف، حفظ حریم‌های اجتماعی، منزلت و جایگاه مادی زنان، مهم است. | ||
# ویژگی‌های خانوادگی زن: این گروه از متغیرها، پایگاه اجتماعی- اقتصادی خانواده، فرهنگ سیاسی خانواده، میزان پایبندی خانواده به سنت‌ها، الگوهای تصمیم‌گیری [[خانواده]] و نقش زن در تصمیم‌گیری‌ها، بعد خانوار (تعداد فرزندان) و میزان انسجام خانوادگی زنان را شامل می‌شود. از این زاویه خواستن مشارکت اجتماعی زنان به یک صورت از همۀ جوامع درست نیست. چون ویژگی‌های خانواده متفاوت است. چناکه در اسلام در صورت تعارض مشارکت اجتماعی با خانواده اولویت با مسئولیت خانواده است. | # ویژگی‌های خانوادگی زن: این گروه از متغیرها، پایگاه اجتماعی- اقتصادی خانواده، فرهنگ سیاسی خانواده، میزان پایبندی خانواده به سنت‌ها، الگوهای تصمیم‌گیری [[خانواده]] و نقش زن در تصمیم‌گیری‌ها، بعد خانوار (تعداد فرزندان) و میزان انسجام خانوادگی زنان را شامل می‌شود. از این زاویه خواستن مشارکت اجتماعی زنان به یک صورت از همۀ جوامع درست نیست. چون ویژگی‌های خانواده متفاوت است. چناکه در اسلام در صورت تعارض مشارکت اجتماعی با خانواده اولویت با مسئولیت خانواده است. | ||
# عوامل جمعیتی، اجتماعی و اقتصادی: متغیرهایی همچون سن، پایگاه اجتماعی- اقتصادی زن، وضعیت تأهل، مدت اقامت در شهر، سابقۀ مشارکت و میزان استفادۀ زن از رسانه‌ها را در برمی‌گیرد که برای تحلیل جامعه‌شناختی از مشارکت اجتماعی ضروری هستند. این عوامل، همچنین، بر فرصت‌های رسیدن زن به موفقیت و رضایت‌مندی در زندگی، استفادۀ بهینه از فرصت‌ها و وسایل نهادینه‌شده برای دستیابی به اهداف فرهنگی و نیز انطباق با قواعد رفتار اجتماعی مورد انتظار تأثیرگذار هستند. | # عوامل جمعیتی، اجتماعی و اقتصادی: متغیرهایی همچون سن، پایگاه اجتماعی- اقتصادی زن، وضعیت تأهل، مدت اقامت در شهر، سابقۀ مشارکت و میزان استفادۀ زن از رسانه‌ها را در برمی‌گیرد که برای تحلیل جامعه‌شناختی از مشارکت اجتماعی ضروری هستند. این عوامل، همچنین، بر فرصت‌های رسیدن زن به موفقیت و رضایت‌مندی در زندگی، استفادۀ بهینه از فرصت‌ها و وسایل نهادینه‌شده برای دستیابی به اهداف فرهنگی و نیز انطباق با قواعد رفتار اجتماعی مورد انتظار تأثیرگذار هستند. | ||
# ویژگی‌های روان‌شناختی اجتماعی: این گروه از متغیرها، به زمینۀ گسترده‌تری از یک تحلیل جامعه‌شناختی توجه دارند. عواملی همچون نیاز به موفقیت، احساس خود اثربخشی، سبقت‌جویی و میل به اثبات برتری فردی و بیگانگی اجتماعی به‌عنوان متغیرهای روان‌شناختی اجتماعی همزمان بر درجۀ تمایل فرد به [[مشارکت اجتماعی]] و رفتار واقعی مشارکت تأثیرگذار هستند. | # ویژگی‌های روان‌شناختی اجتماعی: این گروه از متغیرها، به زمینۀ گسترده‌تری از یک تحلیل جامعه‌شناختی توجه دارند. عواملی همچون نیاز به موفقیت، احساس خود اثربخشی، سبقت‌جویی و میل به اثبات برتری فردی و بیگانگی اجتماعی به‌عنوان متغیرهای روان‌شناختی اجتماعی همزمان بر درجۀ تمایل فرد به [[مشارکت اجتماعی]] و رفتار واقعی مشارکت تأثیرگذار هستند. | ||
# تمایل فرد به مشارکت اجتماعی: این گروه از متغیرها، بر تمایلات اولیه و آمادگی روانی فرد برای ارتکاب عمل واقعی مشارکت تأثیرگذار هستند. کارشناسان معتقدند که تحقق عمل واقعی مشارکت در زمینه‌هایی صورت می‌گیرد که شامل موارد قانونی، عرفی، مکانی، زمانی و اقتصادی باشند. این ویژگی سبب شده است که زنان مسلمان ایرانی در بسیاری از شرایط تاریخی تمایل به مشارکت اجتماعی نداشته‌ند چون با مبانی اعتقادی انها سازگار نبوده است. علاوه بر آن، این زمینه‌ها، نشان‌دهندۀ محدودیت‌ها و موانع مشارکت اجتماعی زنان بوده و تمایل به مشارکت یا ارتکاب عمل واقعی مشارکت را تحت تأثیر خود قرار می‌دهند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/420120/fa شادی‌طلب و کمالی، «مشارکت اجتماعی زنان»، 1381ش،ص28-29.]</ref> | # تمایل فرد به مشارکت اجتماعی: این گروه از متغیرها، بر تمایلات اولیه و آمادگی روانی فرد برای ارتکاب عمل واقعی مشارکت تأثیرگذار هستند. کارشناسان معتقدند که تحقق عمل واقعی مشارکت در زمینه‌هایی صورت می‌گیرد که شامل موارد قانونی، عرفی، مکانی، زمانی و اقتصادی باشند. این ویژگی سبب شده است که زنان مسلمان ایرانی در بسیاری از شرایط تاریخی تمایل به مشارکت اجتماعی نداشته‌ند چون با مبانی اعتقادی انها سازگار نبوده است. علاوه بر آن، این زمینه‌ها، نشان‌دهندۀ محدودیت‌ها و موانع مشارکت اجتماعی زنان بوده و تمایل به مشارکت یا ارتکاب عمل واقعی مشارکت را تحت تأثیر خود قرار می‌دهند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/420120/fa شادی‌طلب و کمالی، «مشارکت اجتماعی زنان»، 1381ش،ص28-29.]</ref> | ||
==موانع== | ==موانع== | ||
پژوهش‌های صورت‌گرفته در ایران، موانع مشارکت اجتماعی زنان در جوامع را به دو گروه موانع فردی و خانوادگی تقسیم کرده‌اند: | پژوهش‌های صورت‌گرفته در ایران، موانع مشارکت اجتماعی زنان در جوامع را به دو گروه موانع فردی و خانوادگی تقسیم کرده‌اند: | ||