محمدعلی رجایی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''<big>محمدعلی رجایی</big>'''، معلمی که در جمهوری اسلامی ایران به جایگاه ریاست جمهوری رسید. محمدعلی رجایی، دومین رئیس‌جمهور ایران بود که در تاریخ هشتم شهریورماه سال 1360ش در حادثه بمب‌گذاری دفتر نخست‌وزیری به شهادت رسید. ==کودکی و نوجوانی== محمدعلی...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''<big>محمدعلی رجایی</big>'''، معلمی که در جمهوری اسلامی ایران به جایگاه ریاست جمهوری رسید. | '''<big>محمدعلی رجایی</big>'''، معلمی که در جمهوری اسلامی ایران به جایگاه ریاست جمهوری رسید. | ||
محمدعلی رجایی، دومین رئیس‌جمهور ایران بود که در تاریخ هشتم شهریورماه سال 1360ش در حادثه بمب‌گذاری دفتر نخست‌وزیری به شهادت رسید. | محمدعلی رجایی، دومین رئیس‌جمهور [[ایران]] بود که در تاریخ هشتم شهریورماه سال 1360ش در حادثه بمب‌گذاری دفتر نخست‌وزیری به [[شهادت]] رسید. | ||
==کودکی و نوجوانی== | ==کودکی و نوجوانی== | ||
محمدعلی رجائی در 25 خرداد سال 1312ش در قزوین به دنیا آمد. پدر او پیشه‌ور بود و با مغازه خرازی در بازار، معاش خانواده را تامین میکرد.<ref>[https://www.jamaran.news/%D9%85%D8%A4%D9%84%D9%81-128-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «زندگی‌نامه شهید محمدعلی رجایی»، وب‌سایت جماران.]</ref> محمدعلی در چهارسالگی پدر را از دست داد و مسئولیت اداره زندگی به‌عهده مادر و برادر سیزده‌ساله افتاد.<ref>[https://www.delgarm.com/entertainment/biography1/196975-%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C « زندگی‌نامه کامل شهید محمدعلی رجایی»، وب‌سایت دلگرم.]</ref> | محمدعلی رجائی در 25 [[خرداد]] سال 1312ش در [[قزوین]] به دنیا آمد. پدر او پیشه‌ور بود و با مغازه خرازی در بازار، معاش [[خانواده]] را تامین میکرد.<ref>[https://www.jamaran.news/%D9%85%D8%A4%D9%84%D9%81-128-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «زندگی‌نامه شهید محمدعلی رجایی»، وب‌سایت جماران.]</ref> محمدعلی در چهارسالگی پدر را از دست داد و مسئولیت اداره زندگی به‌عهده مادر و برادر سیزده‌ساله افتاد.<ref>[https://www.delgarm.com/entertainment/biography1/196975-%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C « زندگی‌نامه کامل شهید محمدعلی رجایی»، وب‌سایت دلگرم.]</ref> | ||
==جوانی== | ==جوانی== | ||
در سال ۱۳۲۶ش که محمدعلی در سن چهارده‌سالگی بود با مادر به تهران رفت.<ref>[https://www.delgarm.com/entertainment/biography1/196975-%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C « زندگی‌نامه کامل شهید محمدعلی رجایی»، وب‌سایت دلگرم.]</ref> او با کمک برادر به شاگردی در بازار تهران مشغول شد. ابتدا در یک مغازه آهن‌فروشی و سپس بلورفروشی کار کرده و با درآمدی که کسب میکرد به همراه مادر زندگی را می‌گذراند.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/6766/1/%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «در مورد شهید رجایی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref> رجایی همزمان با کار در بازار، تحصیلات خود را که موقتا رها کرده بود، دوباره ادامه داد؛ اما از جلسات دینی و مذهبی هم غافل نبود و شب‌ها به جلسات قرآن میرفت. در چهارده یا پانزد‌ه‌‌‌سالگی به دبستان ملی حمدیه (گذرقلی) رفت و در کلاس شبانه جامعه تعلیمات اسلامی شرکت کرد. در این مدرسه، محمدعلی با گروه‌های مذهبی همکاری و همراهی میکرد.<ref>[https://www.delgarm.com/entertainment/biography1/196975-%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «زندگی‌نامه کامل شهید محمدعلی رجایی»،وب‌سایت دلگرم.]</ref> رجایی در این سال‌ها، دست‌فروشی میکرد و با فروش ظروف در محلات جنوب شهر درآمدی کسب میکرد.<ref>[https://www.delgarm.com/entertainment/biography1/196975-%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «زندگی‌نامه کامل شهید محمدعلی رجایی»،وب‌سایت دلگرم.]</ref> محمدعلی رجایی در سال ۱۳۴۱ش با دختر یکی از بستگان خود به نام عاتقه صدیقی ازدواج کرد.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/6766/1/%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «در مورد شهید رجایی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref> حاصل این ازدواج بیست‌ساله یک پسر و دو دختر بود.<ref>[https://www.asriran.com/fa/news/361288/%D9%87%D9%85%D9%87-%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%A4%D8%B3%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 «همه همسران روسای جمهور ایران + عکس»، وب‌سایت عصر ایران.]</ref> | در سال ۱۳۲۶ش که محمدعلی در سن چهارده‌سالگی بود با [[مادر]] به [[تهران]] رفت.<ref>[https://www.delgarm.com/entertainment/biography1/196975-%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C « زندگی‌نامه کامل شهید محمدعلی رجایی»، وب‌سایت دلگرم.]</ref> او با کمک برادر به شاگردی در بازار تهران مشغول شد. ابتدا در یک مغازه آهن‌فروشی و سپس بلورفروشی کار کرده و با درآمدی که کسب میکرد به همراه مادر زندگی را می‌گذراند.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/6766/1/%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «در مورد شهید رجایی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref> رجایی همزمان با کار در بازار، تحصیلات خود را که موقتا رها کرده بود، دوباره ادامه داد؛ اما از جلسات دینی و مذهبی هم غافل نبود و شب‌ها به جلسات [[قرآن]] میرفت. در چهارده یا پانزد‌ه‌‌‌سالگی به دبستان ملی حمدیه (گذرقلی) رفت و در کلاس شبانه جامعه تعلیمات اسلامی شرکت کرد. در این مدرسه، محمدعلی با گروه‌های مذهبی همکاری و همراهی میکرد.<ref>[https://www.delgarm.com/entertainment/biography1/196975-%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «زندگی‌نامه کامل شهید محمدعلی رجایی»،وب‌سایت دلگرم.]</ref> رجایی در این سال‌ها، دست‌فروشی میکرد و با فروش ظروف در محلات جنوب شهر درآمدی کسب میکرد.<ref>[https://www.delgarm.com/entertainment/biography1/196975-%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «زندگی‌نامه کامل شهید محمدعلی رجایی»،وب‌سایت دلگرم.]</ref> محمدعلی رجایی در سال ۱۳۴۱ش با دختر یکی از بستگان خود به نام عاتقه صدیقی [[ازدواج]] کرد.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/6766/1/%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «در مورد شهید رجایی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref> حاصل این ازدواج بیست‌ساله یک پسر و دو دختر بود.<ref>[https://www.asriran.com/fa/news/361288/%D9%87%D9%85%D9%87-%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%A4%D8%B3%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 «همه همسران روسای جمهور ایران + عکس»، وب‌سایت عصر ایران.]</ref> | ||
==خاستگاه فکری== | ==خاستگاه فکری== | ||
رجایی، بیست‌وهفت سال در درس اخلاق و قرآن آیت‌الله طالقانی شرکت داشت و ایمان، مبارزه و انقلابی‌گری را در وجود خویش نهادینه کرد. او برای مبارزه با حکومت پادشاه پهلوی که ظلم و ستم آشکار آن را مشاهده میکرد، احزاب سیاسی و حرکت‌های مبارزه‌طلبانه آن زمان را، از حزب مؤتلفه اسلامی گرفته تا جبهه ملی، نهضت آزادی و سازمان مجاهدین، با ترازوی اعتقادات دینی خود، محک می‌‌زد. رجایی پس از تحمل زندان‌های کمیته، اوین و قصر، با مشاهده حرکت مردمی به رهبری امام خمینی به این نتیجه رسید که تفکرات حزبی حاکم بر مبارزان دیگر احزاب و حرکت‌ها باطل هستند و شیوه درست مبارزه اجتماعی، همان حرکت مردم به رهبری روحانیت و به‌ویژه امام خمینی است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/130/136/2045/%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1-%D9%88-%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D9%88-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «نگرشی به تعامل رهبر و پیرو؛ امام خمینی و شهید رجایی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref> | رجایی، بیست‌وهفت سال در درس اخلاق و [[قرآن]] آیت‌الله طالقانی شرکت داشت و ایمان، مبارزه و انقلابی‌گری را در وجود خویش نهادینه کرد. او برای مبارزه با حکومت پادشاه پهلوی که ظلم و ستم آشکار آن را مشاهده میکرد، احزاب سیاسی و حرکت‌های مبارزه‌طلبانه آن زمان را، از حزب مؤتلفه اسلامی گرفته تا جبهه ملی، نهضت آزادی و سازمان مجاهدین، با ترازوی اعتقادات دینی خود، محک می‌‌زد. رجایی پس از تحمل زندان‌های کمیته، اوین و قصر، با مشاهده حرکت مردمی به رهبری [[امام خمینی]] به این نتیجه رسید که تفکرات حزبی حاکم بر مبارزان دیگر احزاب و حرکت‌ها باطل هستند و شیوه درست مبارزه اجتماعی، همان حرکت مردم به رهبری روحانیت و به‌ویژه امام خمینی است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/130/136/2045/%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1-%D9%88-%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D9%88-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «نگرشی به تعامل رهبر و پیرو؛ امام خمینی و شهید رجایی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref> | ||
==سیره اخلاقی== | ==سیره اخلاقی== | ||
محمدعلی در دوران نوجوانی و جوانی در هیچ‌یک از اعمال و رفتار ناپسند همسالان خود شرکت نمی‌کرد و می‌کوشید با تهیه وسایل ورزش باستانی، توجه آن‌ها را به ورزش جلب کند.<ref>[https://www.delgarm.com/entertainment/biography1/196975-%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «زندگی‌نامه کامل شهید محمدعلی رجایی»،وب‌سایت دلگرم.]</ref> محمدعلی رجایی اوقات فراغت خود را صرف درس و مطالعه میکرد، به‌طوری‌که همت او در مطالعه دروس، زبانزد فامیل بود. او در اوقات فراغت خود به زیارت بقاع متبرکه قزوین میرفت. او روزهای جمعه بر سر تربت پدر و برادر رفته و فاتحه‌ای میخواند.<ref>[https://www.delgarm.com/entertainment/biography1/196975-%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «زندگی‌نامه کامل شهید محمدعلی رجایی»،وب‌سایت دلگرم.]</ref> | محمدعلی در دوران نوجوانی و جوانی در هیچ‌یک از اعمال و رفتار ناپسند همسالان خود شرکت نمی‌کرد و می‌کوشید با تهیه وسایل ورزش باستانی، توجه آن‌ها را به ورزش جلب کند.<ref>[https://www.delgarm.com/entertainment/biography1/196975-%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «زندگی‌نامه کامل شهید محمدعلی رجایی»،وب‌سایت دلگرم.]</ref> محمدعلی رجایی اوقات فراغت خود را صرف درس و مطالعه میکرد، به‌طوری‌که همت او در مطالعه دروس، زبانزد فامیل بود. او در اوقات فراغت خود به زیارت بقاع متبرکه [[قزوین]] میرفت. او روزهای جمعه بر سر تربت پدر و برادر رفته و فاتحه‌ای میخواند.<ref>[https://www.delgarm.com/entertainment/biography1/196975-%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «زندگی‌نامه کامل شهید محمدعلی رجایی»،وب‌سایت دلگرم.]</ref> | ||
==فعالیت‌ها== | ==فعالیت‌ها== | ||
===علمی=== | ===علمی=== | ||
در سال ۱۳۳۰ش رجائی با مشورت برادر و یکی از نزدیکان خود، تصمیم گرفت به نیروی هوایی وارد شود و با مدرک ششم ابتدایی توانست به‌صورت پیمانی به استخدام نیروی هوایی درآید.<ref>[https://www.delgarm.com/entertainment/biography1/196975-%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «زندگی‌نامه کامل شهید محمدعلی رجایی»،وب‌سایت دلگرم.]</ref> رجایی بدین شیوه توانست با حقوق نیروی هوایی به امرار معاش خود و مادر کمک کند و این پنج سال فرصتی شد تا شبانه به تحصیلات خود ادامه دهد. وی فقط در ایام تابستان فرصت حضور در جلسات مذهبی را پیدا میکرد.<ref>[https://www.delgarm.com/entertainment/biography1/196975-%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «زندگی‌نامه کامل شهید محمدعلی رجایی»،وب‌سایت دلگرم.]</ref> | در سال ۱۳۳۰ش رجائی با مشورت برادر و یکی از نزدیکان خود، تصمیم گرفت به نیروی هوایی وارد شود و با مدرک ششم ابتدایی توانست به‌صورت پیمانی به استخدام نیروی هوایی درآید.<ref>[https://www.delgarm.com/entertainment/biography1/196975-%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «زندگی‌نامه کامل شهید محمدعلی رجایی»،وب‌سایت دلگرم.]</ref> رجایی بدین شیوه توانست با حقوق نیروی هوایی به امرار معاش خود و مادر کمک کند و این پنج سال فرصتی شد تا شبانه به تحصیلات خود ادامه دهد. وی فقط در ایام [[تابستان]] فرصت حضور در جلسات مذهبی را پیدا میکرد.<ref>[https://www.delgarm.com/entertainment/biography1/196975-%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «زندگی‌نامه کامل شهید محمدعلی رجایی»،وب‌سایت دلگرم.]</ref> | ||
===فرهنگی=== | ===فرهنگی=== | ||
رجایی پس از اتمام دوره آموزشی نیروی هوایی و دریافت درجه گروه‌بانی، در سال ۱۳۳۲ش دیپلم گرفت. از آنجایی که در شهریور ماه دیپلم خود را دریافت کرد نمی‌توانست در آزمون ورودی دانشگاه‌ها شرکت کند. پس به بیجار رفت و در یک دبیرستان به تدریس زبان انگلیسی پرداخت. با تمام شدن سال تحصیلی، مجددا به تهران بازگشت و این‌بار در دانش‌سرای عالی تربیت معلم به تحصیل مشغول شد. پس از دو سال، با اخذ مدرک کارشناسی ریاضی به استخدام وزارت آموزش و پرورش درآمد. ابتدا به ملایر و سپس به خوانسار رفت و شغل معلمی را ادامه داد و یک سال را با موفقیت گذراند. سال تحصیلی که به پایان رسید رجایی به تهران برگشت و در دوره کارشناسی ارشد در رشته آمار وارد دانشگاه شد و همزمان در مدرسه کمال نیز تدریس خود را ادامه داد.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/6766/1/%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «در مورد شهید رجایی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref> | رجایی پس از اتمام دوره آموزشی نیروی هوایی و دریافت درجه گروه‌بانی، در سال ۱۳۳۲ش دیپلم گرفت. از آنجایی که در [[شهریور]] ماه دیپلم خود را دریافت کرد نمی‌توانست در آزمون ورودی دانشگاه‌ها شرکت کند. پس به بیجار رفت و در یک دبیرستان به تدریس [[زبان انگلیسی]] پرداخت. با تمام شدن سال تحصیلی، مجددا به [[تهران]] بازگشت و این‌بار در دانش‌سرای عالی تربیت معلم به تحصیل مشغول شد. پس از دو سال، با اخذ مدرک کارشناسی ریاضی به استخدام وزارت آموزش و پرورش درآمد. ابتدا به ملایر و سپس به خوانسار رفت و شغل معلمی را ادامه داد و یک سال را با موفقیت گذراند. سال تحصیلی که به پایان رسید رجایی به تهران برگشت و در دوره کارشناسی ارشد در رشته آمار وارد دانشگاه شد و همزمان در مدرسه کمال نیز تدریس خود را ادامه داد.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/6766/1/%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «در مورد شهید رجایی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref> | ||
==رجایی در زندان== | ==رجایی در زندان== | ||
محمدعلی رجایی در آذر ۱۳۵۳ش به‌علت ارتباط با سازمان مجاهدین خلق از سوی ساواک دستگیر و روانه زندان شد. او پس از تحمل چهارده‌‌ماه زندان، محاکمه و به پنج سال حبس محکوم شد و پس از گسترش مبارزات علیه حکومت پهلوی، در آبان 1357ش آزاد شد.<ref>[https://fa.wikishia.net/view/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «محمدعلی رجایی»، ویکی شیعه.]</ref> | محمدعلی رجایی در [[آذر]] ۱۳۵۳ش به‌علت ارتباط با سازمان مجاهدین خلق از سوی ساواک دستگیر و روانه زندان شد. او پس از تحمل چهارده‌‌ماه زندان، محاکمه و به پنج سال حبس محکوم شد و پس از گسترش مبارزات علیه حکومت پهلوی، در [[آبان]] 1357ش آزاد شد.<ref>[https://fa.wikishia.net/view/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «محمدعلی رجایی»، ویکی شیعه.]</ref> | ||
==رابطه رجایی با دیگر شخصیت‌ها== | ==رابطه رجایی با دیگر شخصیت‌ها== | ||
رجایی پس از آزادی از زندان، با تمام توان در کنار امام خمینی ایستاد و او را مرجع و پیشوای دینی و سیاسی خود قرار داد و تا لحظه شهادت در امور کشورداری و اجرایی مملکت، به تاسی از امام خمینی و نظرات او همت می‌گمارد.<ref>راعی گلوجه، زندگی‌نامه سیاسی شهید رجایی، 1382ش، ص209. </ref> امام خمینی از نظر رجایی، بهترین الگوی عملی و رفتاری است که هر سخن و کلام او مملو از آموزه‌ها و پیامهای قدسی است. او هنگامی که قصد انتخاب وزرای کابینه داشت و حتی بعد از آن، بارها اعلام کرد که وزرای کابینه او باید مقلد امام خمینی باشند.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/130/136/2045/%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1-%D9%88-%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D9%88-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «نگرشی به تعامل رهبر و پیرو؛ امام خمینی و شهید رجایی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref> | رجایی پس از آزادی از زندان، با تمام توان در کنار امام خمینی ایستاد و او را مرجع و پیشوای دینی و سیاسی خود قرار داد و تا لحظه [[شهادت]] در امور کشورداری و اجرایی مملکت، به تاسی از امام خمینی و نظرات او همت می‌گمارد.<ref>راعی گلوجه، زندگی‌نامه سیاسی شهید رجایی، 1382ش، ص209. </ref> امام خمینی از نظر رجایی، بهترین الگوی عملی و رفتاری است که هر سخن و کلام او مملو از آموزه‌ها و پیامهای قدسی است. او هنگامی که قصد انتخاب وزرای کابینه داشت و حتی بعد از آن، بارها اعلام کرد که وزرای کابینه او باید مقلد امام خمینی باشند.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/130/136/2045/%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1-%D9%88-%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D9%88-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «نگرشی به تعامل رهبر و پیرو؛ امام خمینی و شهید رجایی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref> | ||
==مسئولیت‌ها== | ==مسئولیت‌ها== | ||
پس از پیروزی انقلاب اسلامی | پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]]، محمدعلی رجایی به‌عنوان وزیر آموزش‌وپرورش در کابینه مهدی بازرگان منصوب شد. مسئولیت او در این پست، بعد از استعفای بازرگان نیز با حکم امام خمینی ادامه داشت. در انتخابات دوره اول مجلس شورای اسلامی به تاریخ ۲۴ [[اسفند]] ۱۳۵۸ش، محمدعلی رجایی از سوی جامعه روحانیت مبارز و حزب جمهوری اسلامی به‌عنوان نماینده منتخب مردم [[تهران]] به مجلس اول راه یافت.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/6766/1/%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «در مورد شهید رجایی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref> | ||
در این مجلس، کمیته‌ای مشترک از مجلس و دولت، ۳ نفر را معرفی کردند که از آن میان محمدعلی رجایی در جلسه غیرعلنی در ۱۸ مرداد همان سال، به سمت نخست‌وزیری منصوب شد.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/6766/1/%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «در مورد شهید رجایی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref> پس از عزل بنی‌صدر، در مرداد 1360ش و در شرایط بحرانی جنگ، انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار شد و رجایی به منصب ریاست‌جمهوری رسید.<ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران، 1387ش، ج1، ص320 و ص344.</ref> | در این مجلس، کمیته‌ای مشترک از مجلس و دولت، ۳ نفر را معرفی کردند که از آن میان محمدعلی رجایی در جلسه غیرعلنی در ۱۸ مرداد همان سال، به سمت نخست‌وزیری منصوب شد.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/6766/1/%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «در مورد شهید رجایی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref> پس از عزل بنی‌صدر، در [[مرداد]] 1360ش و در شرایط بحرانی جنگ، انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار شد و رجایی به منصب ریاست‌جمهوری رسید.<ref>فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران، 1387ش، ج1، ص320 و ص344.</ref> | ||
==رجایی در سازمان ملل== | ==رجایی در سازمان ملل== | ||
مهم‌ترین اتفاقی که در دوره نخست‌وزیری محمدعلی رجایی رخ داد عزیمت وی به نیویورک و سخنرانی در مجمع سالانه سازمان ملل متحد بود که در تاریخ 27 مهر 1359ش ایراد کرد.<ref>زیرنظر شورای علمی اداره کل آرشیو، اسناد و موزه، دولت‌های ایران (از میرزا نصرالله‌خان مشیرالدوله تا میرحسین موسوی)، 1378ش، ص456</ref> رجایی در این سخنرانی، با نشان دادن پای شکنجه‌دیده خود تلاش کرد جنایات حکومت پهلوی را به جهانیان اثبات کند.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/07/26/1548612/%D9%88%D9%82%D8%AA%DB%8C-%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1-%D9%BE%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%84%D9%84-%D8%A8%D9%87-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1 «وقتی رئیس‌جمهور پای خود را در سازمان ملل به نمایش گذاشت + تصاویر»، وب‌سایت تسنیم.]</ref> | مهم‌ترین اتفاقی که در دوره نخست‌وزیری محمدعلی رجایی رخ داد عزیمت وی به نیویورک و سخنرانی در مجمع سالانه سازمان ملل متحد بود که در تاریخ 27 [[مهر]] 1359ش ایراد کرد.<ref>زیرنظر شورای علمی اداره کل آرشیو، اسناد و موزه، دولت‌های ایران (از میرزا نصرالله‌خان مشیرالدوله تا میرحسین موسوی)، 1378ش، ص456</ref> رجایی در این سخنرانی، با نشان دادن پای شکنجه‌دیده خود تلاش کرد جنایات حکومت پهلوی را به جهانیان اثبات کند.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/07/26/1548612/%D9%88%D9%82%D8%AA%DB%8C-%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1-%D9%BE%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%84%D9%84-%D8%A8%D9%87-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1 «وقتی رئیس‌جمهور پای خود را در سازمان ملل به نمایش گذاشت + تصاویر»، وب‌سایت تسنیم.]</ref> | ||
==دیدگاه‌ها درباره رجایی== | ==دیدگاه‌ها درباره رجایی== | ||
امام خمینی در بیانیه‌ای پس از خبر بمب‌گذاری دفتر نخست‌وزیری، درباره محمدعلی رجایی بیان کرد که آقای رجایی همواره در جبهه‌های نبرد با قدر‌ت‌های باطل و فاسد گام برمی‌داشت و هجرت در راه خدا و شهادت را فوز عظیم می‌دانست.<ref>مرکز مدارک انقلاب اسلامی، فرزند ملت در آئینه انقلاب اسلامی، 1361ش، ج1، ص52.</ref> | [[امام خمینی]] در بیانیه‌ای پس از خبر بمب‌گذاری دفتر نخست‌وزیری، درباره محمدعلی رجایی بیان کرد که آقای رجایی همواره در جبهه‌های نبرد با قدر‌ت‌های باطل و فاسد گام برمی‌داشت و هجرت در راه خدا و [[شهادت]] را فوز عظیم می‌دانست.<ref>مرکز مدارک انقلاب اسلامی، فرزند ملت در آئینه انقلاب اسلامی، 1361ش، ج1، ص52.</ref> | ||
درباره ساده‌زیستی رجایی گفته‌اند که در زندگی شخصی و دفترکار و نیز امور و تشریفات اداری و اجرایی در نهایت سادگی و بی‌‌آلایشی بود. او برای خود به‌عنوان مقام اول مملکت، منزلت خاصی از جهت مادی متصور نبود.<ref>رجایی، سیره شهید رجایی، 1377ش، ص490 و ص520.</ref> | درباره ساده‌زیستی رجایی گفته‌اند که در زندگی شخصی و دفترکار و نیز امور و تشریفات اداری و اجرایی در نهایت سادگی و بی‌‌آلایشی بود. او برای خود به‌عنوان مقام اول مملکت، منزلت خاصی از جهت مادی متصور نبود.<ref>رجایی، سیره شهید رجایی، 1377ش، ص490 و ص520.</ref> | ||
==شهادت== | ==شهادت== | ||
رجایی در هشت شهریور 1360ش در دفتر نخست وزیری در حمله تروریستی سازمان مجاهدین خلق | رجایی در هشت [[شهریور]] 1360ش در دفتر نخست وزیری در حمله تروریستی سازمان مجاهدین خلق [[ایران]]، به شهادت رسید.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/6766/1/%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C «در مورد شهید رجایی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.] </ref> | ||
==تصویرپردازی== | ==تصویرپردازی== | ||
«دولت عشق» عنوان سریالی هفت قسمتی است که از سوی شبکه دوم سیمای جمهوری اسلامی ایران ساخته و در سال 1381ش از تلویزیون پخش شد. جواد هاشمی در نقش محمدعلی رجایی بازی کرد و حمید بهمنی کارگردان این مجموعه تلویزیونی بود.<ref>[https://www.fardanews.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-96/718140-%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1%D9%87-%D8%A2%D9%82%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%DA%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%AF%D8%B1 «خاطره آقای بازیگر در نقش شهید رجایی + عکس»، وب‌سایت فردانیوز.]</ref> | «دولت عشق» عنوان سریالی هفت قسمتی است که از سوی شبکه دوم سیمای جمهوری اسلامی ایران ساخته و در سال 1381ش از تلویزیون پخش شد. جواد هاشمی در نقش محمدعلی رجایی بازی کرد و حمید بهمنی کارگردان این مجموعه تلویزیونی بود.<ref>[https://www.fardanews.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-96/718140-%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1%D9%87-%D8%A2%D9%82%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%DA%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%AF%D8%B1 «خاطره آقای بازیگر در نقش شهید رجایی + عکس»، وب‌سایت فردانیوز.]</ref> | ||
کتب بسیاری درباره رجایی به زیر چاپ رفته‌اند از جمله: | کتب بسیاری درباره رجایی به زیر چاپ رفته‌اند از جمله: | ||
فرزند ملت در آی‍ی‍ن‍ه انقلاب اسلامی (مجموعه س‍خ‍ن‍ران‍ی‌ه‍ا، م‍ص‍اح‍ب‍ه‌ه‍ا و پیامهای شهید رجایی) (2 جلد)؛ | * فرزند ملت در آی‍ی‍ن‍ه انقلاب اسلامی (مجموعه س‍خ‍ن‍ران‍ی‌ه‍ا، م‍ص‍اح‍ب‍ه‌ه‍ا و پیامهای شهید رجایی) (2 جلد)؛ | ||
چگونگی انتخاب اولین نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران و مكاتبات رجایی با بنی‌صدر؛ | * چگونگی انتخاب اولین نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران و مكاتبات رجایی با بنی‌صدر؛ | ||
آم‍وزگ‍اران ن‍ور (به ی‍اد دو معلم شهید و دو آم‍وزگ‍ار ن‍ور، رجایی و باهنر)؛ | * آم‍وزگ‍اران ن‍ور (به ی‍اد دو معلم شهید و دو آم‍وزگ‍ار ن‍ور، رجایی و باهنر)؛ | ||
پیام شهیدان (دفتر 1)؛ | * پیام شهیدان (دفتر 1)؛ | ||
یادواره شهدای انقلاب اسلامی (جلد 1)؛ | * یادواره شهدای انقلاب اسلامی (جلد 1)؛ | ||
شهید رجایی اس‍وه ص‍ب‍ر و اس‍ت‍ق‍ام‍ت؛ | * شهید رجایی اس‍وه ص‍ب‍ر و اس‍ت‍ق‍ام‍ت؛ | ||
ال‍م‍اس س‍وخ‍ت‍ه (بر اس‍اس زندگی شهید رجایی)؛ | * ال‍م‍اس س‍وخ‍ت‍ه (بر اس‍اس زندگی شهید رجایی)؛ | ||
پ‍ان‍زده سال بعد (م‍ق‍دم‍ه‌ای بر رم‍ان ال‍م‍اس س‍وخ‍ت‍ه بر اس‍اس زندگی شهید رجایی)؛ | * پ‍ان‍زده سال بعد (م‍ق‍دم‍ه‌ای بر رم‍ان ال‍م‍اس س‍وخ‍ت‍ه بر اس‍اس زندگی شهید رجایی)؛ | ||
بی‌مرگ، مثل صنوبر؛ | * بی‌مرگ، مثل صنوبر؛ | ||
حدیث جاودانگی؛ | * حدیث جاودانگی؛ | ||
رمز جاودانگی؛ | * رمز جاودانگی؛ | ||
خ‍لاص‍ه خ‍وب‍ی‌ه‍ا ( ن‍اگ‍ف‍ت‍ه‌ه‍ای‍ی از زندگی شهید محمدعلی رجایی)؛ | * خ‍لاص‍ه خ‍وب‍ی‌ه‍ا ( ن‍اگ‍ف‍ت‍ه‌ه‍ای‍ی از زندگی شهید محمدعلی رجایی)؛ | ||
رجایی در آینه مردم؛ | * رجایی در آینه مردم؛ | ||
شهید رجایی؛ | * شهید رجایی؛ | ||
محمدعلی رجایی؛ | * محمدعلی رجایی؛ | ||
من، محمدعلی رجایی؛ | * من، محمدعلی رجایی؛ | ||
شاهد یاران (شماره 10: یادمان شهدای دولت جمهوری اسلامی ایران) ؛ | * شاهد یاران (شماره 10: یادمان شهدای دولت جمهوری اسلامی ایران) ؛ | ||
سی خاطره از یک نخست‌وزیر.<ref>[https://rasekhoon.net/article/show/141803/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%B1 «کتاب‌شناسی شهیدان رجایی و باهنر»، وب‌سایت راسخون.]</ref> | * سی خاطره از یک نخست‌وزیر.<ref>[https://rasekhoon.net/article/show/141803/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%B1 «کتاب‌شناسی شهیدان رجایی و باهنر»، وب‌سایت راسخون.]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||