پرش به محتوا

احمدشاه ابدالی: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۴۲۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۲ ژوئن ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:
احمد‌شاه ابدالی، سرسلسلۀ پادشاهی ابدالی‌ها در افغانستان است و نزد قوم پشتون محبوبیت زیادی دارد؛ زیرا وی را بنیان‌گذار دولت مدرن در افغانستان می‌دانند.
احمد‌شاه ابدالی، سرسلسلۀ پادشاهی ابدالی‌ها در افغانستان است و نزد قوم پشتون محبوبیت زیادی دارد؛ زیرا وی را بنیان‌گذار دولت مدرن در افغانستان می‌دانند.
==نام‌گذاری==
==نام‌گذاری==
احمد به‌دلیل تعلق خاندانی به قبایل «اَبداِلی» به «احمدشاه ابدالی» شهرت دارد. پس از آنکه در مجلس انتخاب وی به‌عنوان پادشاه، یک عالم دین وی را «پادشاه دُوران» و «دُرِ دُران» خواند، در محاورات سیاسی و اسناد مکتوب، خود او «احمدشاه دُرانی» و قبیلۀ وی نیز «قبیلۀ دُرانی» خوانده شده است.<ref>«از احمدشاه ابدالی تا عبدالرحمن»، وبلاگ خراسان‌زمین.</ref>  
احمد به‌دلیل تعلق خاندانی به قبایل «اَبداِلی» به «احمدشاه ابدالی» شهرت دارد. پس از آنکه در مجلس انتخاب وی به‌عنوان پادشاه، یک عالم دین وی را «پادشاه دُوران» و «دُرِ دُران» خواند، در محاورات سیاسی و اسناد مکتوب، خود او «احمدشاه دُرانی» و قبیلۀ وی نیز «قبیلۀ دُرانی» خوانده شده است.<ref>«[https://www.khorasanzameen.net/php/read.php?id=956 از احمدشاه ابدالی تا عبدالرحمن»، وبلاگ خراسان‌زمین.]</ref>  
==کودکی و نوجوانی==
==کودکی و نوجوانی==
محل تولد احمد را ملتان،<ref>سمیعی، «احمد شاه درانی»، وب‌سایت مرکز دائرۀ المعارف بزرگ اسلامی.</ref>  و برخی دیگر هرات دانسته‌اند که سپس همراه مادر به فراه رفته است.<ref>فرهنگ، افغانستان در پنج قرن اخیر، 1367ش، ص71.</ref>  برخی تاریخ تولد وی را در 1722م<ref>فرهنگ، افغانستان در پنج قرن اخیر، 1367ش، ص71.</ref>  و برخی هم در بین سال‌های 1726 – 1728م، دانسته‌اند. احمد قبل از تولد یا در دوران [[کودکی]]، پدر خود را از دست داد و تحت سرپرستی مادر خود قرار گرفت. وی مدتی بعد به برادر بزرگ خود «ذوالفقار»، حاکم [[هرات]] پیوست اما در امور سیاسی این شهر دخالتی نکرد.<ref>سمیعی، «احمد شاه درانی»، وب‌سایت مرکز دائرۀ المعارف بزرگ اسلامی.</ref>   
محل تولد احمد را ملتان،<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/article/228008/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%B4%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C سمیعی، «احمد شاه درانی»، وب‌سایت مرکز دائرۀ المعارف بزرگ اسلامی.]</ref>  و برخی دیگر هرات دانسته‌اند که سپس همراه مادر به فراه رفته است.<ref>فرهنگ، افغانستان در پنج قرن اخیر، 1367ش، ص71.</ref>  برخی تاریخ تولد وی را در 1722م<ref>فرهنگ، افغانستان در پنج قرن اخیر، 1367ش، ص71.</ref>  و برخی هم در بین سال‌های 1726 – 1728م، دانسته‌اند. احمد قبل از تولد یا در دوران [[کودکی]]، پدر خود را از دست داد و تحت سرپرستی مادر خود قرار گرفت. وی مدتی بعد به برادر بزرگ خود «ذوالفقار»، حاکم [[هرات]] پیوست اما در امور سیاسی این شهر دخالتی نکرد.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/article/228008/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%B4%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C سمیعی، «احمد شاه درانی»، وب‌سایت مرکز دائرۀ المعارف بزرگ اسلامی].</ref>   
==جوانی==  
==جوانی==  
در زمان حملۀ نادر افشار به‌ هرات و فراه، ذوالفقار با برادران خود علی‌مردان و احمد، به دربار حسین‌خان غلجائی حاکم قندهار پناهنده شدند اما حسین‌خان آنها را به‌زندان انداخت. بعد از حملۀ نادر در 1738م به قندهار و براندازی حکومت غلجائی، آنها را از بند رها و به [[مازندران]] تبعید کرد.<ref>موسوی دالینی، «واکاوی عمل‌کرد سیاسی – نظامی احمدشاه درانی و پیامدهای آن»، 1394ش، ص136. </ref>  ذوالفقار در مازندران مسموم شد و احمد در آنجا باقی ماند تا این که به ‌دربار نادرشاه راه پیدا کرد و در نهایت وارد سپاه نادر شد.<ref>غبار، افغانستان در مسیر تاریخ، 1391ش، ص354.</ref>   
در زمان حملۀ نادر افشار به‌ هرات و فراه، ذوالفقار با برادران خود علی‌مردان و احمد، به دربار حسین‌خان غلجائی حاکم قندهار پناهنده شدند اما حسین‌خان آنها را به‌زندان انداخت. بعد از حملۀ نادر در 1738م به قندهار و براندازی حکومت غلجائی، آنها را از بند رها و به [[مازندران]] تبعید کرد.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/431493/%D9%88%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C-%D8%B9%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D9%8F%D8%B1%D9%91%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%86 موسوی دالینی، «واکاوی عمل‌کرد سیاسی – نظامی احمدشاه درانی و پیامدهای آن»، 1394ش، ص136.] </ref>  ذوالفقار در مازندران مسموم شد و احمد در آنجا باقی ماند تا این که به ‌دربار نادرشاه راه پیدا کرد و در نهایت وارد سپاه نادر شد.<ref>غبار، افغانستان در مسیر تاریخ، 1391ش، ص354.</ref>   
==زمینه‌ها و بستر اجتماعی==
==زمینه‌ها و بستر اجتماعی==
===1. شرایط خانوادگی===
===1. شرایط خانوادگی===
احمد از طرف پدر به‌خانوادۀ سدوزائی قبیلۀ ابدالی و از طرف مادر به‌خانوادۀ الکوزائی ابدالی مربوط می‌شود.<ref>سمیعی، «احمد شاه درانی»، وب‌سایت مرکز دائرۀ المعارف بزرگ اسلامی.</ref>  تولد و دوران [[کودکی]] او با از دست دادن پدر و هرج و مرج‌های سیاسی، نظامی و جنجال‌های طایفه‌ای و فئودالی، هم‌زمان بود که در تکوین شخصیت و آیندۀ سیاسی وی اثرگذار بود.<ref>غبار، افغانستان در مسیر تاریخ، 1391ش، ص354.</ref>
احمد از طرف پدر به‌خانوادۀ سدوزائی قبیلۀ ابدالی و از طرف مادر به‌خانوادۀ الکوزائی ابدالی مربوط می‌شود.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/article/228008/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%B4%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C سمیعی، «احمد شاه درانی»، وب‌سایت مرکز دائرۀ المعارف بزرگ اسلامی].</ref>  تولد و دوران [[کودکی]] او با از دست دادن پدر و هرج و مرج‌های سیاسی، نظامی و جنجال‌های طایفه‌ای و فئودالی، هم‌زمان بود که در تکوین شخصیت و آیندۀ سیاسی وی اثرگذار بود.<ref>غبار، افغانستان در مسیر تاریخ، 1391ش، ص354.</ref>


===2. فضای اجتماعی===
===2. فضای اجتماعی===
دورۀ جوانی او با عزت و فرماندهی آغاز و در این مدت او با اقشار مختلف جامعه محشور شد. طعم تلخ یتیمی، اسارت، تبعید و مشاهدۀ افول و عروج دولت‌های افغانی و نادری در هرات، [[قندهار]] و ایران، او را به‌پختگی رساند.<ref>غبار، افغانستان در مسیر تاریخ، 1391ش، ص354.</ref>  
دورۀ جوانی او با عزت و فرماندهی آغاز و در این مدت او با اقشار مختلف جامعه محشور شد. طعم تلخ یتیمی، اسارت، تبعید و مشاهدۀ افول و عروج دولت‌های افغانی و نادری در هرات، [[قندهار]] و ایران، او را به‌پختگی رساند.<ref>غبار، افغانستان در مسیر تاریخ، 1391ش، ص354.</ref>  
==ویژگی‌های شخصیتی==
==ویژگی‌های شخصیتی==
احمدشاه، باسواد بود و به زبان پشتو شعر میسرود. به شعرا، ادیبان و قشر روحانی احترام می‌گذاشت.<ref>غبار، افغانستان در مسیر تاریخ، 1391ش، ص354.</ref>  وی از عیاشی و تجمل به‌دور بود<ref>غبار، افغانستان در مسیر تاریخ، 1391ش، ص357.</ref>  و در سوار‌کاری و نظامی‌گری مهارت داشت. او را زیرک و باتدبیر و در عین حال خشن و بی‌رحم،<ref>فرهنگ، افغانستان در پنج قرن اخیر، 1367ش، ص76.</ref>  متعصب، قوم‌گرا، دارای اندیشۀ زن‌ستیزانه<ref>«از احمدشاه ابدالی تا عبدالرحمن»، وبلاگ خراسان‌زمین.</ref>  و انحصارطلب توصیف کرده‌اند؛<ref> موسوی دالینی، «واکاوی عمل‌کرد سیاسی – نظامی احمدشاه درانی و پیامدهای آن»، 1394ش، ص149.</ref>  اما برخی از مورخان احمدشاه را فرد زاهد، حلیم و خوش‌اخلاق دانسته‌‌اند.<ref>غبار، افغانستان در مسیر تاریخ، 1391ش، ص354.</ref>   
احمدشاه، باسواد بود و به زبان پشتو شعر میسرود. به شعرا، ادیبان و قشر روحانی احترام می‌گذاشت.<ref>غبار، افغانستان در مسیر تاریخ، 1391ش، ص354.</ref>  وی از عیاشی و تجمل به‌دور بود<ref>غبار، افغانستان در مسیر تاریخ، 1391ش، ص357.</ref>  و در سوار‌کاری و نظامی‌گری مهارت داشت. او را زیرک و باتدبیر و در عین حال خشن و بی‌رحم،<ref>فرهنگ، افغانستان در پنج قرن اخیر، 1367ش، ص76.</ref>  متعصب، قوم‌گرا، دارای اندیشۀ زن‌ستیزانه<ref>[https://www.khorasanzameen.net/php/read.php?id=956 «از احمدشاه ابدالی تا عبدالرحمن»، وبلاگ خراسان‌زمین.]</ref>  و انحصارطلب توصیف کرده‌اند؛<ref> [[C:\Users\Najafi\Downloads\Eitaa Desktop\موسوی دالینی، واکاوی عمل¬کرد سیاسی – نظامی احمدشاه درانی و پیامدهای آن، 1394ش،|موسوی دالینی، «واکاوی عمل‌کرد سیاسی – نظامی احمدشاه درانی و پیامدهای آن»، 1394ش، ص149.]]</ref>  اما برخی از مورخان احمدشاه را فرد زاهد، حلیم و خوش‌اخلاق دانسته‌‌اند.<ref>غبار، افغانستان در مسیر تاریخ، 1391ش، ص354.</ref>   
==فعالیت‌های سیاسی==  
==فعالیت‌های سیاسی==  
باکشته شدن نادر افشار در ژوئن 1747م، احمد که 25 سال عمر داشت، با به‌دست آوردن مُهر نادر، به سوی قندهار حرکت و با ورود به‌قندهار زمینۀ پادشاهی خود را فراهم کرد.<ref>موسوی دالینی، «واکاوی عمل‌کرد سیاسی – نظامی احمدشاه درانی و پیامدهای آن»، 1394ش، ص137.</ref>  سابقۀ احمدشاه و نیروهای تحت امر او در سپاه نادرشاه<ref>غبار، افغانستان در مسیر تاریخ، 1391ش، ص354.</ref>  و دست‌یابی به منابع مالی کافی و توپ‌خانۀ نادری، دست‌یابی به مالیات کابل و پشاور(260 میلیو روپیه)<ref>موسوی دالینی، «واکاوی عمل‌کرد سیاسی – نظامی احمدشاه درانی و پیامدهای آن»، 1394ش، ص139.</ref>  و وضعیت نامطلوب سیاسی و اجتماعی ناشی از نظام ملوک‌الطوایفی که توده‌های جامعه، آمادۀ پذیرش یک دولت مرکزی مقتدر و امنیت، دلایل انتخاب احمدشاه بودند.<ref>غبار، افغانستان در مسیر تاریخ، 1391ش، ص355.</ref>  
باکشته شدن نادر افشار در ژوئن 1747م، احمد که 25 سال عمر داشت، با به‌دست آوردن مُهر نادر، به سوی قندهار حرکت و با ورود به‌قندهار زمینۀ پادشاهی خود را فراهم کرد.<ref>[[C:\Users\Najafi\Downloads\Eitaa Desktop\موسوی دالینی، واکاوی عمل¬کرد سیاسی – نظامی احمدشاه درانی و پیامدهای آن، 1394ش،|موسوی دالینی، «واکاوی عمل‌کرد سیاسی – نظامی احمدشاه درانی و پیامدهای آن»، 1394ش، ص137.]]</ref>  سابقۀ احمدشاه و نیروهای تحت امر او در سپاه نادرشاه<ref>غبار، افغانستان در مسیر تاریخ، 1391ش، ص354.</ref>  و دست‌یابی به منابع مالی کافی و توپ‌خانۀ نادری، دست‌یابی به مالیات کابل و پشاور(260 میلیو روپیه)<ref>[[C:\Users\Najafi\Downloads\Eitaa Desktop\موسوی دالینی، واکاوی عمل¬کرد سیاسی – نظامی احمدشاه درانی و پیامدهای آن، 1394ش،|موسوی دالینی، «واکاوی عمل‌کرد سیاسی – نظامی احمدشاه درانی و پیامدهای آن»، 1394ش، ص139.]]</ref>  و وضعیت نامطلوب سیاسی و اجتماعی ناشی از نظام ملوک‌الطوایفی که توده‌های جامعه، آمادۀ پذیرش یک دولت مرکزی مقتدر و امنیت، دلایل انتخاب احمدشاه بودند.<ref>غبار، افغانستان در مسیر تاریخ، 1391ش، ص355.</ref>  
==فعالیت‌های نظامی==
==فعالیت‌های نظامی==
احمدشاه در سپاه نادر از پاسداری شاه تا مرحلۀ نائبی قوای پاسداران افغان که تعداد آنها به چهارهزار نفر می‌رسید، ارتقاء یافت.<ref>فرهنگ، افغانستان در پنج قرن اخیر، 1367ش، ص71.</ref>  احمد در لشکر‌کشی‌های نادر افشار شرکت کرد<ref>موسوی دالینی، «واکاوی عمل‌کرد سیاسی – نظامی احمدشاه درانی و پیامدهای آن»، 1394ش، ص136</ref>  و در شب کشته‌شدن نادر، در دفاع از حرم نادر تلاش‌های زیادی کرد که به پاس آن، الماس کوه نور و دیگر جواهرات را از جانب زن نادرشاه دریافت می‌کند.<ref>کاتب، سراج‌التواریخ، 1331ش، ج اول، ص10.</ref>  وی پس از به‌قدرت رسیدن، ارتشی تشکیل داد و در کنار ارتش قومی، اقدام به تشکیل چند دسته سپاه دائمی کرد که از خزانۀ دولت حقوق دریافت می‌کردند.<ref>فرهنگ، افغانستان در پنج قرن اخیر، 1367ش، ص77-78.</ref>     
احمدشاه در سپاه نادر از پاسداری شاه تا مرحلۀ نائبی قوای پاسداران افغان که تعداد آنها به چهارهزار نفر می‌رسید، ارتقاء یافت.<ref>فرهنگ، افغانستان در پنج قرن اخیر، 1367ش، ص71.</ref>  احمد در لشکر‌کشی‌های نادر افشار شرکت کرد<ref>[[C:\Users\Najafi\Downloads\Eitaa Desktop\موسوی دالینی، واکاوی عمل¬کرد سیاسی – نظامی احمدشاه درانی و پیامدهای آن، 1394ش،|موسوی دالینی، «واکاوی عمل‌کرد سیاسی – نظامی احمدشاه درانی و پیامدهای آن»، 1394ش، ص136]]</ref>  و در شب کشته‌شدن نادر، در دفاع از حرم نادر تلاش‌های زیادی کرد که به پاس آن، الماس کوه نور و دیگر جواهرات را از جانب زن نادرشاه دریافت می‌کند.<ref>کاتب، سراج‌التواریخ، 1331ش، ج اول، ص10.</ref>  وی پس از به‌قدرت رسیدن، ارتشی تشکیل داد و در کنار ارتش قومی، اقدام به تشکیل چند دسته سپاه دائمی کرد که از خزانۀ دولت حقوق دریافت می‌کردند.<ref>فرهنگ، افغانستان در پنج قرن اخیر، 1367ش، ص77-78.</ref>     
==پیامدهای پادشاهی احمدشاه==
==پیامدهای پادشاهی احمدشاه==
===1. ایجاد امپراطوری پشتونی (قبیله‌ای)===
===1. ایجاد امپراطوری پشتونی (قبیله‌ای)===
احمد ابدالی بخش بزرگی از خراسان را تحت حاکمیت خود درآورد و با محوریت قندهار و رویکرد قبیله‌ای،<ref>فرهنگ، افغانستان در پنج قرن اخیر، 1367ش، ص76-77.</ref>  امپراطوری افغانی (پشتونی) را به‌وجود آورد.<ref>سمیعی، «احمد شاه درانی»، وب‌سایت مرکز دائرۀ المعارف بزرگ اسلامی.</ref>   
احمد ابدالی بخش بزرگی از خراسان را تحت حاکمیت خود درآورد و با محوریت قندهار و رویکرد قبیله‌ای،<ref>فرهنگ، افغانستان در پنج قرن اخیر، 1367ش، ص76-77.</ref>  امپراطوری افغانی (پشتونی) را به‌وجود آورد.<ref>س[https://www.cgie.org.ir/fa/article/228008/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%B4%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C میعی، «احمد شاه درانی»، وب‌سایت مرکز دائرۀ المعارف بزرگ اسلامی.]</ref>   
===2. ایجاد طبقۀ اشراف اداری و قبیله‌ای===
===2. ایجاد طبقۀ اشراف اداری و قبیله‌ای===
نظام اداری حکومت احمدشاه، هرچند از نظر شکلی ترکیبی از ادارۀ مغولی و ایرانی بود اما در عمل زیر سلطۀ نظام قبیله‌ای و فئودالی افغانی (پشتونی) بود.<ref>فرهنگ، افغانستان در پنج قرن اخیر، 1367ش، ص93-94.</ref>
نظام اداری حکومت احمدشاه، هرچند از نظر شکلی ترکیبی از ادارۀ مغولی و ایرانی بود اما در عمل زیر سلطۀ نظام قبیله‌ای و فئودالی افغانی (پشتونی) بود.<ref>فرهنگ، افغانستان در پنج قرن اخیر، 1367ش، ص93-94.</ref>
خط ۳۴: خط ۳۴:
==سیاست خارجی احمدشاه ابدالی==
==سیاست خارجی احمدشاه ابدالی==
===1. روابط احمدشاه با ایران===
===1. روابط احمدشاه با ایران===
کریم خان زند، در مورد خراسان حالت بی‌طرفی اختیار کرد و برخی براین نظراند که میان کریم خان زند و احمدشاه ابدالی، توافقاتی صورت گرفته است. شاهرخ نوۀ نادر افشار بعد از شکست در جنگ هرات، و محاصرۀ شهر [[مشهد]] توسط احمدشاه، (جنگ دوم) در یک توافق‌نامۀ صلح، قبول کرد که خطبه و سکه به‌نام احمدشاه باشد اما مهر فرامین، ارقام و احکام به‌نام شاهرخ باشد.<ref> موسوی دالینی، «واکاوی عمل‌کرد سیاسی – نظامی احمدشاه درانی و پیامدهای آن»، 1394ش، ص147.</ref>  
کریم خان زند، در مورد خراسان حالت بی‌طرفی اختیار کرد و برخی براین نظراند که میان کریم خان زند و احمدشاه ابدالی، توافقاتی صورت گرفته است. شاهرخ نوۀ نادر افشار بعد از شکست در جنگ هرات، و محاصرۀ شهر [[مشهد]] توسط احمدشاه، (جنگ دوم) در یک توافق‌نامۀ صلح، قبول کرد که خطبه و سکه به‌نام احمدشاه باشد اما مهر فرامین، ارقام و احکام به‌نام شاهرخ باشد.<ref> [http://ensani.ir/fa/article/431493/%D9%88%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C-%D8%B9%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D9%8F%D8%B1%D9%91%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%86 موسوی دالینی، «واکاوی عمل‌کرد سیاسی – نظامی احمدشاه درانی و پیامدهای آن»، 1394ش، ص147.]</ref>  
===2. روابط احمدشاه با هند===
===2. روابط احمدشاه با هند===
احمدشاه پس از به‌قدرت رسیدن، اولین حملۀ نظامی را به سمت کابل و پیشاور انجام داد که در آن زمان جزء امپراطوری هند به‌شمار می‌رفت. وی هشت بار بر قلمرو امپراطوری هند حمله کرده است که خونین‌ترین آن جنگ پانی‌پت به‌حساب می‌آید.<ref>کاتب، سراج‌التواریخ، ،1331ش، ج اول، ص10-27.</ref>  
احمدشاه پس از به‌قدرت رسیدن، اولین حملۀ نظامی را به سمت کابل و پیشاور انجام داد که در آن زمان جزء امپراطوری هند به‌شمار می‌رفت. وی هشت بار بر قلمرو امپراطوری هند حمله کرده است که خونین‌ترین آن جنگ پانی‌پت به‌حساب می‌آید.<ref>کاتب، سراج‌التواریخ، ،1331ش، ج اول، ص10-27.</ref>  
خط ۴۲: خط ۴۲:
سیاست جنگی احمدشاه، سبب شد که دولت زیر حاکمیت او در انزوای سیاسی قرار گیرد.<ref>فرهنگ، افغانستان در پنج قرن اخیر، 1367ش، ص76.</ref>   
سیاست جنگی احمدشاه، سبب شد که دولت زیر حاکمیت او در انزوای سیاسی قرار گیرد.<ref>فرهنگ، افغانستان در پنج قرن اخیر، 1367ش، ص76.</ref>   
==آثار==
==آثار==
احمد شاه، به‌رغم آن‌که در طول دورۀ سلطنت خود به‌امور نظامی و جنگی مصروف بود، از خود دیوان شعری به‌ [[زبان پشتو]] با عنوان «هرا» به‌یادگار گذاشته است.<ref>محمدی، «احمدشاه درانی و نقش خانوادۀ آن در ادبیات افغانستان»، وبلاگ محمدامیر محمدی ابلاغ.</ref>  
احمد شاه، به‌رغم آن‌که در طول دورۀ سلطنت خود به‌امور نظامی و جنگی مصروف بود، از خود دیوان شعری به‌ [[زبان پشتو]] با عنوان «هرا» به‌یادگار گذاشته است.<ref>[http://realmiblagh.blogfa.com/post/747 محمدی، «احمدشاه درانی و نقش خانوادۀ آن در ادبیات افغانستان»، وبلاگ محمدامیر محمدی ابلاغ.]</ref>  
==محبوبیت احمدشاه ابدالی==
==محبوبیت احمدشاه ابدالی==
احمد ابدالی، در میان گروه قومی پشتون بهویژه قبیلۀ درانی محبوبیت زیاد دارد و به «احمدشاه بابا» معروف است<ref>کاتب، سراج‌التواریخ، 1331ش، ج اول، ص30.</ref>  و او را بنیان‌گذار افغانستان فعلی می‌دانند و مورد توجه خاص شاعران و تحلیل‌گران آنها قرار گرفته است.<ref>محمدی، «احمدشاه درانی و نقش خانوادۀ آن در ادبیات افغانستان»، وبلاگ محمدامیر محمدی ابلاغ.</ref>   
احمد ابدالی، در میان گروه قومی پشتون بهویژه قبیلۀ درانی محبوبیت زیاد دارد و به «احمدشاه بابا» معروف است<ref>کاتب، سراج‌التواریخ، 1331ش، ج اول، ص30.</ref>  و او را بنیان‌گذار افغانستان فعلی می‌دانند و مورد توجه خاص شاعران و تحلیل‌گران آنها قرار گرفته است.<ref>[http://realmiblagh.blogfa.com/post/747 محمدی، «احمدشاه درانی و نقش خانوادۀ آن در ادبیات افغانستان»، وبلاگ محمدامیر محمدی ابلاغ.]</ref>   
==درگذشت==
==درگذشت==
احمد ابدالی، پس از 25 سال پادشاهی، در 20 رجب 1186ق در شهر قندهار درگذشت.<ref>کاتب، سراج‌التواریخ، 1331ش، ج اول، ص29.</ref>  مقبرۀ احمدشاه، در باغ روضه، کنار مسجد خرقۀ مبارک موقعیت دارد. گنبد و ساختمان آن در نوع خود از شاه‌کارهای معماری اسلامی و از جاهای دیدنی ولایت قندهار است.<ref>«احمدشاه درانی؛ سیاست‌مدار شاعرپیشه که مهمان مازندرانی‌ها شد»، وب‌سایت فارس افغانستان.</ref>  
احمد ابدالی، پس از 25 سال پادشاهی، در 20 رجب 1186ق در شهر قندهار<ref>کاتب، سراج‌التواریخ، 1331ش، ج اول، ص29.</ref> در سن 51 سالگی درگذشت.درگذشت.<ref>[http://afghanpaper.com/nbody.php?id=97198 روایت دیگر از زندگی احمدشاه بابا»، شبکۀ اطلاع رسانی افغانستان.]</ref>  مقبرۀ احمدشاه، در باغ روضه، کنار مسجد خرقۀ مبارک موقعیت دارد. گنبد و ساختمان آن در نوع خود از شاه‌کارهای معماری اسلامی و از جاهای دیدنی ولایت قندهار است.<ref>«احمدشاه درانی؛ سیاست‌مدار شاعرپیشه که مهمان مازندرانی‌ها شد»، وب‌سایت فارس افغانستان.</ref>  
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
خط ۵۲: خط ۵۲:
==منابع==
==منابع==
* «احمدشاه درانی؛ سیاست‌مدار شاعرپیشه که مهمان مازندرانی‌ها شد»، وب‌سایت فارس افغانستان، تاریخ درج: 9 دی 1394ش.
* «احمدشاه درانی؛ سیاست‌مدار شاعرپیشه که مهمان مازندرانی‌ها شد»، وب‌سایت فارس افغانستان، تاریخ درج: 9 دی 1394ش.
* «از احمدشاه ابدالی تا عبدالرحمن»، وبلاگ خراسان‌زمین، تاریخ درج: 28 آذر 1390ش.
* «از احمدشاه ابدالی تا عبدالرحمن»، وبلاگ خراسان¬زمین، تاریخ درج: 28 آذر 1390ش.
* سمیعی، محمد، «احمدشاه درانی»، وب‌سایت مرکز دائرۀ‌المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ درج مطلب: 19 خرداد 1399ش.
* «روایت دیگر از زندگی احمدشاه بابا»، شبکۀ اطلاع رسانی افغانستان، تاریخ درج مطلب: 27خرداد 1394ش.
* سمیعی، محمد، «احمدشاه درانی»، وب¬سایت مرکز دائرۀ¬المعارف بزرگ اسلامی، تاریخ درج مطلب: 19 خرداد 1399ش.
* غبار، میر غلام محمد، افغانستان در مسیر تاریخ، نسخۀ دیجیتالی، کابل، انتشارات محسن،  بهار 1391ش.
* غبار، میر غلام محمد، افغانستان در مسیر تاریخ، نسخۀ دیجیتالی، کابل، انتشارات محسن،  بهار 1391ش.
* فرهنگ، میرمحمد‌صدیق، افغانستان در پنج قرن اخیر، ویرجینیا، امریکن سپیدی، قوس (آذر) 1367ش.
* فرهنگ، میرمحمد¬صدیق، افغانستان در پنج قرن اخیر، ویرجینیا، امریکن سپیدی، قوس (آذر) 1367ش.
* کاتب، فیض‌محمد، سراج‌التواریخ، ج اول، کابل، مطبعۀ حروفی دارالسلطنه، 1331ش.
* کاتب، فیض¬محمد، سراج¬التواریخ، ج اول، کابل، مطبعۀ حروفی دارالسلطنه، 1331ش.
* محمدی، محمدامیر، «احمدشاه درانی و نقش خانوادۀ آن در ادبیات افغانستان»، وبلاگ محمدامیر محمدی ابلاغ، تاریخ درج مطلب: 1 آبان 1397ش.
* محمدی، محمدامیر، «احمدشاه درانی و نقش خانوادۀ آن در ادبیات افغانستان»، وبلاگ محمدامیر محمدی ابلاغ، تاریخ درج مطلب: 1 آبان 1397ش.
* «مقبره و زیارت احمدشاه بابا»، وبلاگ انار افغانستان، تاریخ بازدید: 16 اردیبهشت 1402ش.
* «مقبره و زیارت احمدشاه بابا»، وبلاگ انار افغانستان، تاریخ بازدید: 16 اردیبهشت 1402ش.
* مصباح‌زاده، محمدباقر، تاریخ سیاسی مختصر افغانستان، مرکز پژوهش‌های آفتاب، 1388ش.
* مصباح¬زاده، محمدباقر، تاریخ سیاسی مختصر افغانستان، مرکز پژوهش¬های آفتاب، 1388ش.
* موسوی دالینی، جواد، «واکاوی عمل‌کرد سیاسی – نظامی احمدشاه درانی و پیامدهای آن»، فصل‌نامۀ علمی – پژوهشی پژوهش‌نامۀ تاریخ اسلام، سال پنجم، شمارۀ هفدهم، بهار 1394ش.
* موسوی دالینی، جواد، «واکاوی عمل¬کرد سیاسی – نظامی احمدشاه درانی و پیامدهای آن»، فصل¬نامۀ علمی – پژوهشی پژوهش¬نامۀ تاریخ اسلام، سال پنجم، شمارۀ هفدهم، بهار 1394ش.
 
[[رده:ویکی‌زندگی]]
[[رده:ویکی‌زندگی]]
[[رده:رهبران]]
[[رده:رهبران]]
[[رده:افغانستان]]
[[رده:افغانستان]]
۳۳۹

ویرایش