مشارکت سیاسی زنان افغانستان: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «<big>'''مشارکت سیاسی زنان افغانستان؛'''</big> فرصت دخالت مستقیم و غیرمستقیم زنان افغانستان در سیاست. در تاریخ سیاسی افغانستان، مشارکت اجتماعی زنان فراز و فرودهای زیادی داشته است و از حذف کامل تا حضور موقتی و کم‌رنگ را تجربه کرده است. از سال 2001م با س...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
در تاریخ سیاسی افغانستان، مشارکت اجتماعی زنان فراز و فرودهای زیادی داشته است و از حذف کامل تا حضور موقتی و کم‌رنگ را تجربه کرده است. از سال 2001م با سقوط نظام طالبانی، این روند به نفع زنان تغییر کرد. زنان افغانستان به‌این خودباوری رسیدند که می‌توانند با حضور فعال در عرصۀ سیاسی، نقش قابل ملاحظه‌ای در جامعه داشته باشند. | در تاریخ سیاسی افغانستان، مشارکت اجتماعی زنان فراز و فرودهای زیادی داشته است و از حذف کامل تا حضور موقتی و کم‌رنگ را تجربه کرده است. از سال 2001م با سقوط نظام طالبانی، این روند به نفع زنان تغییر کرد. زنان افغانستان به‌این خودباوری رسیدند که می‌توانند با حضور فعال در عرصۀ سیاسی، نقش قابل ملاحظه‌ای در جامعه داشته باشند. | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
مشارکت سیاسی به‌معنای دخالت مردم در امور سیاسی و حکومت‌داری است و مشارکت سیاسی زنان، سهم‌گیری فعال زنان در سیاست‌ورزی است که هر دو نوع مشارکت خودجوش و نظام‌یافته را شامل می‌شود. | مشارکت سیاسی به‌معنای دخالت مردم در امور سیاسی و حکومت‌داری است<ref>مقصودی و غله‌دار، «مشارکت سیاسی زنان افغانستان در ساختار جدید قدرت پس از حادثۀ 11 سپتامبر»، 1390ش، ص182. </ref> و مشارکت سیاسی زنان، سهم‌گیری فعال زنان در سیاست‌ورزی است که هر دو نوع مشارکت خودجوش و نظام‌یافته را شامل می‌شود.<ref>احمدی، «بررسی وضعیت مشارکت سیاسی- اجتماعی زنان در کشور افغانستان»، 1399ش، ص183. </ref> | ||
==اهمیت مشارکت سیاسی زنان در افغانستان== | ==اهمیت مشارکت سیاسی زنان در افغانستان== | ||
1. به‌‌باور سیاست‌پژوهان، مشارکت فعال سیاسی به خودباوری می‌انجامد و زنان نیز به‌عنوان نیمی از پیکرۀ جامعه، از رهگذر مشارکت سیاسی به خودباوری و نقش‌آفرینی مؤثر در جامعه می‌رسند. | 1. به‌‌باور سیاست‌پژوهان، مشارکت فعال سیاسی به خودباوری می‌انجامد<ref>احمدی، «بررسی وضعیت مشارکت سیاسی- اجتماعی زنان در کشور افغانستان»، 1399ش، ص103-102.</ref> و زنان نیز به‌عنوان نیمی از پیکرۀ جامعه، از رهگذر مشارکت سیاسی به خودباوری و نقش‌آفرینی مؤثر در جامعه می‌رسند.<ref>یزدانی، «مشارکت سیاسی واجتماعی زنان؛ ضرورت‌ها و راه‌بردها»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> | ||
2. زنان با مشارکت فعال سیاسی در قبال حفاظت و پویایی جامعه، مسؤلیت‌پذیر می‌شوند و برای انجام مسؤلیت، شرایط و مهارت لازم را در خود ایجاد می‌کنند. | 2. زنان با مشارکت فعال سیاسی در قبال حفاظت و پویایی جامعه، مسؤلیت‌پذیر می‌شوند و برای انجام مسؤلیت، شرایط و مهارت لازم را در خود ایجاد می‌کنند.<ref>یزدانی، «مشارکت سیاسی واجتماعی زنان؛ ضرورت‌ها و راه‌بردها»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> | ||
3. زنان از نیروی مصرف‌کننده محض به نیروی فعال در عرصه‌های مختلف تبدیل می‌شوند. | 3. زنان از نیروی مصرف‌کننده محض به نیروی فعال در عرصه‌های مختلف تبدیل می‌شوند.<ref>سیفی، «جایگاه زنان نخبۀ افغانستان در آیندۀ نظام سیاسی این کشور پس از ورود طالبان به‌بدنۀ دولت»، وب‌سایت دیپلماسی ایرانی.</ref> | ||
==گذشتۀ تاریخی== | ==گذشتۀ تاریخی== | ||
===الف) دورۀ قبل از ظاهرشاه؛=== مشارکت سیاسی زنان به‌معنای مدرن آن به دورۀ امان‌الله، منتسب شده است، در دوران امان‌الله با تصویب نظام‌نامه، برای اولین بار این حق به‌صورت رسمی پذیرفته شد، ولی بهره‌وری از این حق به دربار و ملکه، محدود ماند. | ===الف) دورۀ قبل از ظاهرشاه؛=== مشارکت سیاسی زنان به‌معنای مدرن آن به دورۀ امان‌الله، منتسب شده است،<ref>حمدی، «بررسی وضعیت مشارکت سیاسی- اجتماعی زنان در کشور افغانستان»، 1399ش، ص104.</ref> در دوران امان‌الله با تصویب نظام‌نامه، برای اولین بار این حق به‌صورت رسمی پذیرفته شد، ولی بهره‌وری از این حق به دربار و ملکه، محدود ماند.<ref>سایه، «نخستین حضور اجتماعی زنان در دورۀ امان‌الله خان»، وب‌سایت نیمرخ.</ref> | ||
===ب) دوران محمدظاهرشاه؛=== در دوران پادشاهی محمدظاهر، تحت تأثیر تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی و فشارهای اصلاح‌طلبانۀ داخلی، زمینۀ گسترده‌تری برای مشارکت سیاسی زنان، فراهم شد. زنان در این دوره به عضویت کابینه، نمایندگی پارلمان، شوراهای ولایتی، شهری، ناحیه و ولسوالی‌ها رسیدند و فرصت ایجاد سازمان سیاسی و حضور در تجمعات سیاسی را پیدا کردند. اما به‌دلیل تمرکز این فعالیت‌ها به شهرهای بزرگ و پایتخت، بر زندگی عمومی زنان افغانستان تأثیری نداشت و در عمل نیز مشارکت زنان به قوم پشتون محدود شد. | ===ب) دوران محمدظاهرشاه؛=== در دوران پادشاهی محمدظاهر، تحت تأثیر تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی و فشارهای اصلاح‌طلبانۀ داخلی، زمینۀ گسترده‌تری برای مشارکت سیاسی زنان، فراهم شد.<ref>حمدی، «بررسی وضعیت مشارکت سیاسی- اجتماعی زنان در کشور افغانستان»، 1399ش، ص106.</ref> زنان در این دوره به عضویت کابینه، نمایندگی پارلمان، شوراهای ولایتی، شهری، ناحیه و ولسوالی‌ها رسیدند و فرصت ایجاد سازمان سیاسی و حضور در تجمعات سیاسی را پیدا کردند.<ref>موسوی، «جنبش زنان افغانستان»، وبلاگ دیدهبان.</ref> اما به‌دلیل تمرکز این فعالیت‌ها به شهرهای بزرگ و پایتخت، بر زندگی عمومی زنان افغانستان تأثیری نداشت و در عمل نیز مشارکت زنان به قوم پشتون محدود شد.<ref> احمدی، «بررسی وضعیت مشارکت سیاسی- اجتماعی زنان در کشور افغانستان»، 1399ش، ص106.</ref> | ||
===ج) دوران بعد از ظاهرشاه تا حاکمیت اول طالبان=== | ===ج) دوران بعد از ظاهرشاه تا حاکمیت اول طالبان=== | ||
در شکل‌گیری و ساختار جنبش‌های سوسیالیست افغانستان، در مبارزات و اعتراضات خیابانی و در سازمان‌های اکادمیک و ادارات دولتی، زنان فعال بودند. در زمان دولت اسلامی افغانستان (حکومت مجاهدین) به‌دلیل جنگ و آشفتگی داخلی فعالیت زنان مختل شد. البته برخی احزاب جهادی از حق سیاسی زنان حمایت می‌کردند و حضور زنان را سبب ترقی کشور می‌دانستند. در زمان حاکمیت اول طالبان، زنان به‌صورت کامل از حضور در عرصۀ عمومی منع شدند و روند مهاجرت آنها به خارج کشور افزایش یافت. | در شکل‌گیری و ساختار جنبش‌های سوسیالیست افغانستان، در مبارزات و اعتراضات خیابانی و در سازمان‌های اکادمیک و ادارات دولتی، زنان فعال بودند. در زمان دولت اسلامی افغانستان (حکومت مجاهدین) به‌دلیل جنگ و آشفتگی داخلی فعالیت زنان مختل شد.<ref>ضیا، « مشارکت سیاسی زنان؛ راه دشوار رییس‌جمهور»، روزنامه راه مدنیت. </ref> البته برخی احزاب جهادی از حق سیاسی زنان حمایت می‌کردند و حضور زنان را سبب ترقی کشور می‌دانستند.<ref>غفاری لعلی، فریاد عدالت، 1373ش، ص55.</ref> در زمان حاکمیت اول طالبان، زنان به‌صورت کامل از حضور در عرصۀ عمومی منع شدند<ref>جفی و اسلامی، «چرخه و مبانی سیستمی سیاست‌گذاری امور زنان در افغانستان 2001-2019م»، 1389ش، ص48.</ref> و روند مهاجرت آنها به خارج کشور افزایش یافت.<ref> مقصودی و غله‌دار، «مشارکت سیاسی زنان افغانستان در ساختار جدید قدرت پس از حادثۀ 11 سپتامبر»، 1390ش، ص180.</ref> | ||
===د) دورۀ جمهوری اسلامی=== | ===د) دورۀ جمهوری اسلامی=== | ||
با روی کار آمدن نظام جمهوری اسلامی افغانستان، قانون اساسی جدید راه را برای مشارکت سیاسی زنان هموار کرد. زنان از مرحلۀ آغازین روند جدید، حضور فعال خود را در عرصۀ سیاسی ثابت کردند و معادلۀ مشارکت زنان از لحاظ قومی و گرایش‌های فکری تغییر کرد. | با روی کار آمدن نظام جمهوری اسلامی افغانستان، قانون اساسی جدید راه را برای مشارکت سیاسی زنان هموار کرد.<ref> احمدی، «بررسی وضعیت مشارکت سیاسی- اجتماعی زنان در کشور افغانستان»، 1399ش، ص108.</ref> زنان از مرحلۀ آغازین روند جدید، حضور فعال خود را در عرصۀ سیاسی ثابت کردند و معادلۀ مشارکت زنان از لحاظ قومی و گرایش‌های فکری تغییر کرد.<ref>نجفی و اسلامی، «چرخه و مبانی سیستمی سیاست‌گذاری امور زنان در افغانستان 2001-2019م»، 1389ش، ص48.</ref> | ||
پس از به قدرت رسیدن مجدد امارت اسلامی، زنان بار دیگر از هر نوع مشارکت سیاسی محروم شدند. | پس از به قدرت رسیدن مجدد امارت اسلامی، زنان بار دیگر از هر نوع مشارکت سیاسی محروم شدند.<ref>حمیدی، «واکاوی جایگاه مشارکت سیاسی زنان در افغانستان با تاکید بر امارت اسلامی طالبان»، پایگاه اطلاع رسانی سیویکا.</ref> | ||
==زمینه‌های مشارکت سیاسی زنان در دوران جمهوری اسلامی== | ==زمینه‌های مشارکت سیاسی زنان در دوران جمهوری اسلامی== | ||
1. حمایت‌های بین‌المللی، منطقه‌ای، کشورها و سازمان‌های اسلامی از نظام جمهوری اسلامی، منوط به بهبود وضعیت حقوق زنان بود. | 1. حمایت‌های بین‌المللی، منطقه‌ای، کشورها و سازمان‌های اسلامی از نظام جمهوری اسلامی، منوط به بهبود وضعیت حقوق زنان بود.<ref>نجفی و اسلامی، «چرخه و مبانی سیستمی سیاست‌گذاری امور زنان در افغانستان 2001-2019م»، 1389ش، ص57.</ref> | ||
2. حضور فعال زنان در کنفرانس بن (2001م)، کمیسیون تدویر لویه‌جرگۀ اضطراری، لویه‌جرگۀ اضطراری، کنفرانس‌های ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی، کمیسیون تسوید قانون اساسی، کمیسیون تدقیق قانون اساسی و لویه‌جرگۀ قانون اساسی، چشم‌گیر بود. | 2. حضور فعال زنان در کنفرانس بن (2001م)، کمیسیون تدویر لویه‌جرگۀ اضطراری، لویه‌جرگۀ اضطراری،<ref>کاظم، زنان افغانستان زیر فشار عنعنه و تجدد، 2004م، ص506 -509.</ref> کنفرانس‌های ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی، کمیسیون تسوید قانون اساسی، کمیسیون تدقیق قانون اساسی و لویه‌جرگۀ قانون اساسی، چشم‌گیر بود.<ref>کاظم، زنان افغانستان زیر فشار عنعنه و تجدد، 2004م، ص525 – 527.</ref> | ||
3. حمایت حقوقی از مشارکت سیاسی زنان، با تأیید رهبران گروهای جهادی در کنفرانس بن، در قانون اساسی جمهوری اسلامی افغانستان (1382ش)، در قانون انتخابات با تأمین سهم خاص برای زنان و در قانون منع خشونت علیه زنان. | 3. حمایت حقوقی از مشارکت سیاسی زنان، با تأیید رهبران گروهای جهادی در کنفرانس بن،<ref>کاظم، زنان افغانستان زیر فشار عنعنه و تجدد، 2004م، ص506 -509.</ref> در قانون اساسی جمهوری اسلامی افغانستان (1382ش)،<ref>سیاف، « کسی بخواهد یا نخواهد صلح را آوردنی هستیم»، وب‌سایت اسپوتنیک.</ref> در قانون انتخابات با تأمین سهم خاص برای زنان و در قانون منع خشونت علیه زنان.<ref>احمدی، «بررسی وضعیت مشارکت سیاسی- اجتماعی زنان در کشور افغانستان»، 1399ش، ص109- 110.</ref> | ||
4. الحاق افغانستان به اسناد بین‌المللی از جمله حقوق بشر، کنوانسیون رفع کلیۀ اشکال تبعیض علیه زنان، میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی و میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی و فرهنگی، حق سیاسی زنان را تضمین کرد. | 4. الحاق افغانستان به اسناد بین‌المللی از جمله حقوق بشر، کنوانسیون رفع کلیۀ اشکال تبعیض علیه زنان، میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی و میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی و فرهنگی، حق سیاسی زنان را تضمین کرد.<ref>نجفی و اسلامی، «چرخه و مبانی سیستمی سیاست‌گذاری امور زنان در افغانستان 2001-2019م»، 1389ش، ص48.</ref> | ||
5. در این دوره جریان‌های اسلام‌گرا و احزاب جهادی معتدل، در قدرت بودند و علمای افغانستان از حق سیاسی زنان حمایت می‌کردند. | 5. در این دوره جریان‌های اسلام‌گرا و احزاب جهادی معتدل، در قدرت بودند و علمای افغانستان از حق سیاسی زنان حمایت می‌کردند.<ref>نجفی و اسلامی، «چرخه و مبانی سیستمی سیاست‌گذاری امور زنان در افغانستان 2001-2019م»، 1389ش، ص48.</ref> | ||
==جلوه‌های مشارکت سیاسی زنان افغانستان== | ==جلوه‌های مشارکت سیاسی زنان افغانستان== | ||
در بیست سال دوره جمهوری اسلامی افغانستان، حضور سیاسی زنان با نوسان، اما در سطوح مختلف سیاسی محقق شد. از کاندیدای مقام ریاست‌جمهوری تا معاونت ریاست‌جمهوری، از وزارت تا سفارت، از والی تا الزام یک معاون زن در تمام ولایات، ولسوالی، عضویت مجلس نمایندگان و سنا، سطوح مختلف دستگاه قضایی و به‌خصوص اِستَرَه محکمه (دیوان/ شورای عالی قضایی)، ریاست کمیسیون‌های مستقل چون کمیسیون مستقل حقوق بشر، کمیسیون انتخابات و شکایات انتخاباتی، عضویت در کمیسیون‌های مختلف، نمایندگی در سازمان ملل و معاونت وزیر، ادارات مستقل، لُوی سارَنوالِی (دادستان کل)، عضویت شوراهای ولایتی و شهرداری‌ها، زنان حضور داشتند. همچنین زنان در چارچوب احزاب سیاسی فعال بودند و حداقل سه حزب سیاسی به رهبری زنان احزاب به‌ثبت رسید. | در بیست سال دوره جمهوری اسلامی افغانستان، حضور سیاسی زنان با نوسان، اما در سطوح مختلف سیاسی محقق شد. از کاندیدای مقام ریاست‌جمهوری تا معاونت ریاست‌جمهوری، از وزارت تا سفارت، از والی تا الزام یک معاون زن در تمام ولایات،<ref>ضیا، « مشارکت سیاسی زنان؛ راه دشوار رییس‌جمهور»، روزنامه راه مدنیت.</ref> ولسوالی، عضویت مجلس نمایندگان و سنا، سطوح مختلف دستگاه قضایی و به‌خصوص اِستَرَه محکمه (دیوان/ شورای عالی قضایی)، ریاست کمیسیون‌های مستقل چون کمیسیون مستقل حقوق بشر، کمیسیون انتخابات و شکایات انتخاباتی، عضویت در کمیسیون‌های مختلف، نمایندگی در سازمان ملل و معاونت وزیر، ادارات مستقل، لُوی سارَنوالِی (دادستان کل)، عضویت شوراهای ولایتی و شهرداری‌ها، زنان حضور داشتند.<ref>مقصودی و غله‌دار، «مشارکت سیاسی زنان افغانستان در ساختار جدید قدرت پس از حادثۀ 11 سپتامبر»، 1390ش، ص199.</ref> همچنین زنان در چارچوب احزاب سیاسی فعال بودند و حداقل سه حزب سیاسی به رهبری زنان احزاب به‌ثبت رسید.<ref>حمدی، «بررسی وضعیت مشارکت سیاسی- اجتماعی زنان در کشور افغانستان»، 1399ش، ص110.</ref> | ||
در توافق‌نامه بن، بر مشارکت زنان در نظام سیاسی تأکید شد و معاون رییس دولت، وزیر صحت‌عامه، سه عضو از کمیسیون تدویر لویه‌جرگۀ اضطراری، تعداد قابل توجهی از نمایندگان لویه‌جرگۀ اضطراری، و وزارت امور زنان، به زنان واگذار شد. همچنین در قانون اساسی، بر تساوی زن و مرد در حق انتخاب‌کردن و انتخاب‌شدن، حق آزادی بیان، حق تشکیل حزب سیاسی، کاندیداتوری ریاست‌جمهوری، عضویت کابینه، عضویت شورای ستره محکمه (محکمۀ عالی)، تصریح شد و بر این نکته تأکید شد که از هر ولایت حداقل دو زن وارد پارلمان شود و رییس‌جمهور مکلف است که نیمی از اعضای انتصابی مجلس سنا را از میان زنان برگزیند. همچنین پلان کاری ملی برای زنان افغانستان تدوین شد که یکی از اهداف اساسی آن، حراست از حقوق و مشارکت سیاسی زنان است. | در توافق‌نامه بن، بر مشارکت زنان در نظام سیاسی تأکید شد<ref>نجفی و اسلامی، «چرخه و مبانی سیستمی سیاست‌گذاری امور زنان در افغانستان 2001-2019م»، 1389ش، ص57.</ref> و معاون رییس دولت، وزیر صحت‌عامه، سه عضو از کمیسیون تدویر لویه‌جرگۀ اضطراری،<ref>کاظم، زنان افغانستان زیر فشار عنعنه و تجدد، 2004م، ص508.</ref> تعداد قابل توجهی از نمایندگان لویه‌جرگۀ اضطراری، و وزارت امور زنان، به زنان واگذار شد.<ref>کاظم، زنان افغانستان زیر فشار عنعنه و تجدد، 2004م، ص517.</ref> همچنین در قانون اساسی، بر تساوی زن و مرد در حق انتخاب‌کردن و انتخاب‌شدن، حق آزادی بیان، حق تشکیل حزب سیاسی، کاندیداتوری ریاست‌جمهوری، عضویت کابینه، عضویت شورای ستره محکمه (محکمۀ عالی)، تصریح شد<ref>کاظم، زنان افغانستان زیر فشار عنعنه و تجدد، 2004م، ص535-536.</ref> و بر این نکته تأکید شد که از هر ولایت حداقل دو زن وارد پارلمان شود و رییس‌جمهور مکلف است که نیمی از اعضای انتصابی مجلس سنا را از میان زنان برگزیند.<ref>کاظم، زنان افغانستان زیر فشار عنعنه و تجدد، 2004م، ص536.</ref> همچنین پلان کاری ملی برای زنان افغانستان تدوین شد که یکی از اهداف اساسی آن، حراست از حقوق و مشارکت سیاسی زنان است.<ref>نجفی و اسلامی، «چرخه و مبانی سیستمی سیاست‌گذاری امور زنان در افغانستان 2001-2019م»، 1389ش، ص62.</ref> | ||
==چالش‌های مشارکت سیاسی زنان افغانستان== | ==چالش‌های مشارکت سیاسی زنان افغانستان== | ||
به‌صورت کلی، دو جریان فکری در تاریخ معاصر افغانستان، چالش‌زا هستند؛ گروهی با تبعیت از الگوهای مدرن، گونه‌ای از مشارکت سیاسی زنان را دنبال می‌کنند که با بنیادهای ارزشی جامعه در تضاد است و بدنۀ جامعه را نسبت به مشارکت سیاسی زنان بدبین می‌کند. گروه دیگر، به بهانۀ حفظ جایگاه زن مسلمان به‌صورت کلی زنان را از عرصۀ سیاسی محروم کرده و مردم را نسبت به ارزش‌های اصیل دینی بدبین می‌سازند. شکل‌نگرفتن یک جریان معتدل و سازگار با ارزش‌های اصیل و دینی جامعه افغانستان، سبب محروم‌ماندن زنان از مشارکت واقعی در جامعه شده است. | به‌صورت کلی، دو جریان فکری در تاریخ معاصر افغانستان، چالش‌زا هستند؛ گروهی با تبعیت از الگوهای مدرن، گونه‌ای از مشارکت سیاسی زنان را دنبال می‌کنند که با بنیادهای ارزشی جامعه در تضاد است و بدنۀ جامعه را نسبت به مشارکت سیاسی زنان بدبین می‌کند. گروه دیگر، به بهانۀ حفظ جایگاه زن مسلمان به‌صورت کلی زنان را از عرصۀ سیاسی محروم کرده و مردم را نسبت به ارزش‌های اصیل دینی بدبین می‌سازند. شکل‌نگرفتن یک جریان معتدل و سازگار با ارزش‌های اصیل و دینی جامعه افغانستان، سبب محروم‌ماندن زنان از مشارکت واقعی در جامعه شده است.<ref>عارفی و حمیدی، «نقش فرهنگ سیاسی در مشارکت سیاسی افغانستان (1380-1395ش)»، 1397ش، ص106.</ref> | ||
مردم افغانستان، اکثر بایدها و نبایدهای خود را از سنت‌های قبیله‌ای گرفته و با خوانش بنیادگرایانه از دین، عرضه می‌کنند. تحلیل‌گران، چنین فرهنگی را با استبداد سیاسی و بی‌اعتمادی همراه دانسته و آن را مانع بزرگی برای مشارکت سیاسی زنان به‌شمار می‌آورند. جامعۀ افغانستان در برابر هرگونه تحول مغایر با سنت‌های قبیله‌ای مقاومت می‌کند و برای آن فرقی ندارد که این تغییر برگرفته از کشورهای اسلامی باشد یا غیر اسلامی. | مردم افغانستان، اکثر بایدها و نبایدهای خود را از سنت‌های قبیله‌ای گرفته و با خوانش بنیادگرایانه از دین، عرضه می‌کنند. تحلیل‌گران، چنین فرهنگی را با استبداد سیاسی و بی‌اعتمادی همراه دانسته و آن را مانع بزرگی برای مشارکت سیاسی زنان به‌شمار می‌آورند.<ref>عارفی و حمیدی، «نقش فرهنگ سیاسی در مشارکت سیاسی افغانستان (1380-1395ش)»، 1397ش، ص103.</ref> جامعۀ افغانستان در برابر هرگونه تحول مغایر با سنت‌های قبیله‌ای مقاومت می‌کند و برای آن فرقی ندارد که این تغییر برگرفته از کشورهای اسلامی باشد یا غیر اسلامی.<ref>عارفی و حمیدی، «نقش فرهنگ سیاسی در مشارکت سیاسی افغانستان (1380-1395ش)»، 1397ش، ص106</ref> | ||
محرومیت تاریخی زنان نیز سبب شده است که قاطبه زنان خواهان مشارکت سیاسی نباشند و حداکثر به حق رأی‌دادن بسنده کنند. به‌نظر برخی کارشناسان، از چالش‌های مهم مشارکت سیاسی زنان در دورۀ جمهوری اسلامی افغانستان، نگاه پروژه‌ای به زنان و مشارکت سیاسی آنها بوده است که مشارکت واقعی زنان در ساختار قدرت سیاسی را کم‌رنگ کرد. | محرومیت تاریخی زنان نیز سبب شده است که قاطبه زنان خواهان مشارکت سیاسی نباشند و حداکثر به حق رأی‌دادن بسنده کنند.<ref>مقصودی و غله‌دار، «مشارکت سیاسی زنان افغانستان در ساختار جدید قدرت پس از حادثۀ 11 سپتامبر»، 1390ش، ص186.</ref> به‌نظر برخی کارشناسان، از چالش‌های مهم مشارکت سیاسی زنان در دورۀ جمهوری اسلامی افغانستان، نگاه پروژه‌ای به زنان و مشارکت سیاسی آنها بوده است که مشارکت واقعی زنان در ساختار قدرت سیاسی را کم‌رنگ کرد.<ref>ییلماز، «نگاه پروژه‌ای به معضل ریشه‌دار زنان در دورۀ جمهوریت»، وب‌سایت نیمرخ.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||