لالایی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۵: | خط ۵: | ||
لالاییها، دارای تاریخ مشخصی برای آغاز نیستند اما برخی بر این باورند که این ادبیات عامه، با روی آوردن انسان به زندگی اجتماعی شروع و در کنار قصهها و داستانهای شفاهی، خَلق و استفاده شدهاند.<ref>[https://virgool.io/@marzilak/%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%DB%8C%DA%A9-%D8%B4%D8%B9%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%87%D9%85%D9%87-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%84%D8%A7%D9%84% «لالایی یک شعر جهانی در همۀ اقوام؛ نگاهی به لالایی در میان مردمان لک»، وبسایت ویرگول.]</ref> لالاییها در گذشته که مادران نقش پررنگتری در تربیت فرزندان خود داشتند، از اهمیت و کارکرد بیشتری نیز برخودار بودند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/1052258/fa مشتاقمهر و فیضی، «سیمای جامعۀ کرد در لالاییهای کردی»، 1399ش، ص90.]</ref> یکی از لالاییهای کهن بهصورت مکتوب در سنگنوشتههایی به خط میخی و متعلق به 4000 سال پیش، در عراق امروزی پیدا شده است.<ref>[https://weblight.ir/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ «بررسی لالایی در فرهنگ مردم ایران»، مجلۀ فرهنگی وبلایت.]</ref> | لالاییها، دارای تاریخ مشخصی برای آغاز نیستند اما برخی بر این باورند که این ادبیات عامه، با روی آوردن انسان به زندگی اجتماعی شروع و در کنار قصهها و داستانهای شفاهی، خَلق و استفاده شدهاند.<ref>[https://virgool.io/@marzilak/%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%DB%8C%DA%A9-%D8%B4%D8%B9%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%87%D9%85%D9%87-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%84%D8%A7%D9%84% «لالایی یک شعر جهانی در همۀ اقوام؛ نگاهی به لالایی در میان مردمان لک»، وبسایت ویرگول.]</ref> لالاییها در گذشته که مادران نقش پررنگتری در تربیت فرزندان خود داشتند، از اهمیت و کارکرد بیشتری نیز برخودار بودند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/1052258/fa مشتاقمهر و فیضی، «سیمای جامعۀ کرد در لالاییهای کردی»، 1399ش، ص90.]</ref> یکی از لالاییهای کهن بهصورت مکتوب در سنگنوشتههایی به خط میخی و متعلق به 4000 سال پیش، در عراق امروزی پیدا شده است.<ref>[https://weblight.ir/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ «بررسی لالایی در فرهنگ مردم ایران»، مجلۀ فرهنگی وبلایت.]</ref> | ||
==مفهومشناسی== | ==مفهومشناسی== | ||
لالایی، بخش بزرگی از فولکور و ادبیات شفاهی بشر در سراسر جهان است. لالاییها، بهصورت سینه به سینه منتقل شده و منسوب به مادران هستند. مادران، این گونه از ادبیات شفاهی را پرورانده و کودکان با شنیدن آنها، اولین ارتباط کلامی خود را با محیط پیرامون تجربه کردهاند. بسیاری از لالاییها، زمزمهها و درددلهایی مادرانه هستند که در خلوت مادر و کودک خلق شده و در قالب جملاتی آهنگین و کوتاه و با نوایی دلانگیز، بیان شدهاند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/1052258/fa مشتاقمهر و فیضی، «سیمای جامعۀ کرد در لالاییهای کردی»، 1399ش، چکیده.]</ref> در بسیاری از لالاییها، مادر تلاش میکند تا به کودک خود اطمینان و آرامش دهد که در این دنیا، دستانی مراقب او هستند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/1052258/fa مشتاقمهر و فیضی، «سیمای جامعۀ کرد در لالاییهای کردی»، 1399ش، ص90.]</ref> | لالایی، بخش بزرگی از فولکور و ادبیات شفاهی بشر در سراسر جهان است. لالاییها، بهصورت سینه به سینه منتقل شده و منسوب به مادران هستند. مادران، این گونه از ادبیات شفاهی را پرورانده و کودکان با شنیدن آنها، اولین ارتباط کلامی خود را با محیط پیرامون تجربه کردهاند. بسیاری از لالاییها، زمزمهها و درددلهایی مادرانه هستند که در خلوت مادر و [[کودک]] خلق شده و در قالب جملاتی آهنگین و کوتاه و با نوایی دلانگیز، بیان شدهاند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/1052258/fa مشتاقمهر و فیضی، «سیمای جامعۀ کرد در لالاییهای کردی»، 1399ش، چکیده.]</ref> در بسیاری از لالاییها، مادر تلاش میکند تا به کودک خود اطمینان و آرامش دهد که در این دنیا، دستانی مراقب او هستند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/1052258/fa مشتاقمهر و فیضی، «سیمای جامعۀ کرد در لالاییهای کردی»، 1399ش، ص90.]</ref> | ||
==نامگذاری== | ==نامگذاری== | ||
ریشۀ واژۀ لالایی نامشخص است. هرچند، واژههای مشابهی در زبانهای دیگر مانند واژۀ «لالابای»<ref>Lullaby</ref> در زبان انگلیسی، «لالاره» در زبان لاتین، «لولن» در زبان آلمانی و «لولا» در زبان سوییسی وجود دارند که میتواند دلیلی بر ریشۀ یکسان این واژه در سراسر جهان باشد.<ref>[https://weblight.ir/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ «بررسی لالایی در فرهنگ مردم ایران»، مجلۀ فرهنگی وبلایت.]</ref> همچنین، برخی بر این باورند که در زبان پارسی، واژۀ «لالا» معادل «لَلَه» و بهمعنای دایه و کسی است که وظیفۀ خواباندن کودک را بر عهده داشته است.<ref>عمید، فرهنگ فارسی، 1377ش، ص1031.</ref> | ریشۀ واژۀ لالایی نامشخص است. هرچند، واژههای مشابهی در زبانهای دیگر مانند واژۀ «لالابای»<ref>Lullaby</ref> در زبان انگلیسی، «لالاره» در زبان لاتین، «لولن» در زبان آلمانی و «لولا» در زبان سوییسی وجود دارند که میتواند دلیلی بر ریشۀ یکسان این واژه در سراسر جهان باشد.<ref>[https://weblight.ir/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ «بررسی لالایی در فرهنگ مردم ایران»، مجلۀ فرهنگی وبلایت.]</ref> همچنین، برخی بر این باورند که در زبان پارسی، واژۀ «لالا» معادل «لَلَه» و بهمعنای دایه و کسی است که وظیفۀ خواباندن کودک را بر عهده داشته است.<ref>عمید، فرهنگ فارسی، 1377ش، ص1031.</ref> | ||
خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
# موسیقی زنانه: از آنجایی که زنان در آفرینش لالاییها، نقش اصلی را عهدهدار هستند، میتوان لالایی را نوعی موسیقی زنانه دانست که سایر افراد خانواده و جامعه، تنها بهصورت عناصری در آن مجموعه حضور دارند.<ref>وجدانی، «لالایی موسیقی، نقش زن در انتقال فرهنگ شفاهی»، 1387ش، ص103.</ref> | # موسیقی زنانه: از آنجایی که زنان در آفرینش لالاییها، نقش اصلی را عهدهدار هستند، میتوان لالایی را نوعی موسیقی زنانه دانست که سایر افراد خانواده و جامعه، تنها بهصورت عناصری در آن مجموعه حضور دارند.<ref>وجدانی، «لالایی موسیقی، نقش زن در انتقال فرهنگ شفاهی»، 1387ش، ص103.</ref> | ||
# بیان اعتراض: در برخی موارد، لالاییها، انعکاس صدای زنانی هستند که از سمت جوامع مردسالار، تحقیر شده، از سادهترین حقوق خود محروم بودهاند، کرامت انسانی آنها نادیده گرفته شده و تنها بهدلیل جنسیت به انزوا کشانده شدهاند.<ref>[http://www.golestanema.com/news/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA/%D9%86%D9%82%D8%B4-%D9%86%D9%88%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%B2-%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D8%B1 «نقش نوای شورانگیز لالایی در تقویت روح هنر انقلاب و انقلابی»، پایگاه خبری تحلیلی گلستان ما.]</ref> | # بیان اعتراض: در برخی موارد، لالاییها، انعکاس صدای زنانی هستند که از سمت جوامع مردسالار، تحقیر شده، از سادهترین حقوق خود محروم بودهاند، کرامت انسانی آنها نادیده گرفته شده و تنها بهدلیل جنسیت به انزوا کشانده شدهاند.<ref>[http://www.golestanema.com/news/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA/%D9%86%D9%82%D8%B4-%D9%86%D9%88%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%B2-%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D8%B1 «نقش نوای شورانگیز لالایی در تقویت روح هنر انقلاب و انقلابی»، پایگاه خبری تحلیلی گلستان ما.]</ref> | ||
# موسیقی و آواز: بیشتر لالاییهای ایرانی، با آوازی دشتی و گویش دشتستانی در دستگاه شور زمزمه میشوند. هرچند، مادران، موسیقیدان یا آهنگساز نیستند، اما نغمه و نوایی که زمزمه میکنند نوعی موسیقی است.<ref>[https://weblight.ir/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ «بررسی لالایی در فرهنگ مردم ایران»، مجلۀ فرهنگی وبلایت.]</ref> در سالهای اخیر، لالاییهای ماندگاری در برخی از فیلمها و سریالهای پرطرفدار ایرانی، استفاده شده که به ماندگاری این نوای دلانگیز کمک میکند. از آن جمله میتوان به نوای لالایی در موسیقی فیلم مختارنامه اشاره کرد. در این موسیقی پیچیده و جذاب، از بخشهای مختلفی از لالایی زنان بوشهری استفاده شده که بهمنظور مرثیهخوانی برای علیاصغر، در محرم میخواندهاند.<ref>[https://www.musicema.com/node/159813 «موسیقی فیلم مختارنامه از پیچیدهترین موسیقیهایی است که در تاریخ این مملکت ساخته شده است»، وبسایت موسیقی ما.]</ref> | # موسیقی و آواز: بیشتر لالاییهای ایرانی، با آوازی دشتی و گویش دشتستانی در دستگاه شور زمزمه میشوند. هرچند، مادران، موسیقیدان یا آهنگساز نیستند، اما نغمه و نوایی که زمزمه میکنند نوعی موسیقی است.<ref>[https://weblight.ir/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ «بررسی لالایی در فرهنگ مردم ایران»، مجلۀ فرهنگی وبلایت.]</ref> در سالهای اخیر، لالاییهای ماندگاری در برخی از فیلمها و سریالهای پرطرفدار ایرانی، استفاده شده که به ماندگاری این نوای دلانگیز کمک میکند. از آن جمله میتوان به نوای لالایی در موسیقی فیلم مختارنامه اشاره کرد. در این موسیقی پیچیده و جذاب، از بخشهای مختلفی از لالایی زنان بوشهری استفاده شده که بهمنظور مرثیهخوانی برای علیاصغر، در [[ماه محرم|محرم]] میخواندهاند.<ref>[https://www.musicema.com/node/159813 «موسیقی فیلم مختارنامه از پیچیدهترین موسیقیهایی است که در تاریخ این مملکت ساخته شده است»، وبسایت موسیقی ما.]</ref> | ||
# قدرت زبانسازی و فرهنگسازی: سرودن لالایی همواره متأثر از ساختار فرهنگی جوامع بوده و مفاهیم نهفته در آنها، همراه با رشد کودک، ذهن او را برای پذیرش شرایط فرهنگی و اجتماعی حاکم بر جامعه آماده میکند.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/406878/%D9%85%D8%B6%D9%85%D9%88%D9%86-%D9%88-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C جاوید، «مضمون و موسیقی در لالاییهای ایرانی»، 1397ش، ص40.]</ref> | # قدرت زبانسازی و فرهنگسازی: سرودن لالایی همواره متأثر از ساختار فرهنگی جوامع بوده و مفاهیم نهفته در آنها، همراه با رشد کودک، ذهن او را برای پذیرش شرایط فرهنگی و اجتماعی حاکم بر جامعه آماده میکند.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/406878/%D9%85%D8%B6%D9%85%D9%88%D9%86-%D9%88-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C جاوید، «مضمون و موسیقی در لالاییهای ایرانی»، 1397ش، ص40.]</ref> | ||
# انتقال مفاهیم معنوی به کودکان: مادران ایرانی همواره تلاش کردهاند تا خداشناسی را در قالب واژگانی ساده به کودکان خود بیاموزند. در لالایی، مادر با تکرار واژگانی همچون خدا، مکه، زیارت، پیغمبر و اسامی امامان، ذهن فرزند خود را آمادۀ فراگیری آیینهای مذهبی میکند.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/406878/%D9%85%D8%B6%D9%85%D9%88%D9%86-%D9%88-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C جاوید، «مضمون و موسیقی در لالاییهای ایرانی»، 1397ش، ص51.]</ref> | # انتقال مفاهیم معنوی به کودکان: مادران ایرانی همواره تلاش کردهاند تا خداشناسی را در قالب واژگانی ساده به کودکان خود بیاموزند. در لالایی، مادر با تکرار واژگانی همچون خدا، مکه، زیارت، پیغمبر و اسامی امامان، ذهن فرزند خود را آمادۀ فراگیری آیینهای مذهبی میکند.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/406878/%D9%85%D8%B6%D9%85%D9%88%D9%86-%D9%88-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C جاوید، «مضمون و موسیقی در لالاییهای ایرانی»، 1397ش، ص51.]</ref> | ||
خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
{{پایان نستعلیق}} | {{پایان نستعلیق}} | ||
به سفر رفتن پدر یا بازگشت او از سفر<ref>نجفزاده بارفروش، لالاییهای ایرانی، 1375ش، ص54.</ref> | |||
{{آغاز نستعلیق}} | {{آغاز نستعلیق}} | ||
{{شعر|نستعلیق}} | {{شعر|نستعلیق}} | ||
خط ۶۳: | خط ۶۲: | ||
{{پایان نستعلیق}} | {{پایان نستعلیق}} | ||
آرام گرفتن نوزاد و به خواب رفتن او<ref>نجفزاده بارفروش، لالاییهای ایرانی، 1375ش، ص53.</ref> | |||
{{آغاز نستعلیق}} | {{آغاز نستعلیق}} | ||
{{شعر|نستعلیق}} | {{شعر|نستعلیق}} | ||
خط ۷۰: | خط ۶۹: | ||
{{پایان نستعلیق}} | {{پایان نستعلیق}} | ||
ترساندن نوزاد از موجودات ماورایی (اعتقادات خرافی)<ref>نجفزاده بارفروش، لالاییهای ایرانی، 1375ش، ص130.</ref> | |||
{{آغاز نستعلیق}} | {{آغاز نستعلیق}} | ||
{{شعر|نستعلیق}} | {{شعر|نستعلیق}} | ||
خط ۹۵: | خط ۹۴: | ||
بیان اندیشههای درونی مادرانه<ref>نجفزاده بارفروش، لالاییهای ایرانی، 1375ش، ص52.</ref> | |||
{{آغاز نستعلیق}} | {{آغاز نستعلیق}} | ||
{{شعر|نستعلیق}} | {{شعر|نستعلیق}} | ||
خط ۱۰۲: | خط ۱۰۱: | ||
{{پایان نستعلیق}} | {{پایان نستعلیق}} | ||
بازتاب شرایط اجتماعی، فرهنگی و زیستگاه مادران<ref>نجفزاده بارفروش، لالاییهای ایرانی، 1375ش، ص52.</ref> | |||
{{آغاز نستعلیق}} | {{آغاز نستعلیق}} | ||
{{شعر|نستعلیق}} | {{شعر|نستعلیق}} | ||
خط ۱۱۴: | خط ۱۱۳: | ||
{{پایان نستعلیق}} | {{پایان نستعلیق}} | ||
تشبیه کودک به عناصر طبیعی (از جمله گلها) | |||
{{آغاز نستعلیق}} | {{آغاز نستعلیق}} | ||
{{شعر|نستعلیق}} | {{شعر|نستعلیق}} | ||
خط ۱۲۱: | خط ۱۲۰: | ||
{{پایان نستعلیق}} | {{پایان نستعلیق}} | ||
بیان اندوههای اجتماعی<ref>نجفزاده بارفروش، لالاییهای ایرانی، 1375ش، ص200-202.</ref> | |||
{{آغاز نستعلیق}} | {{آغاز نستعلیق}} | ||
{{شعر|نستعلیق}} | {{شعر|نستعلیق}} | ||
خط ۱۳۳: | خط ۱۳۲: | ||
{{پایان نستعلیق}} | {{پایان نستعلیق}} | ||
واگویههایی از داستانهای کوتاه (بهصورت لالایی)<ref>[https://www.iranview.ir/post/10858/%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-%DA%A9%D9%87%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C «لالایی و اقوام کهن ایرانی»، وبسایت ایران ویو.]</ref> | |||
{{آغاز نستعلیق}} | {{آغاز نستعلیق}} | ||
{{شعر|نستعلیق}} | {{شعر|نستعلیق}} | ||
خط ۱۶۰: | خط ۱۵۹: | ||
{{پایان نستعلیق}} | {{پایان نستعلیق}} | ||
بیان غم دل و درد دل با [[کودک]]<ref>[https://www.iranview.ir/post/10858/%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-%DA%A9%D9%87%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C «لالایی و اقوام کهن ایرانی»، وبسایت ایران ویو.]</ref> | |||
{{آغاز نستعلیق}} | {{آغاز نستعلیق}} | ||
{{شعر|نستعلیق}} | {{شعر|نستعلیق}} | ||
خط ۱۷۲: | خط ۱۷۱: | ||
{{پایان نستعلیق}} | {{پایان نستعلیق}} | ||
تربیت دینی کودک<ref>[https://ensani.ir/fa/article/406878/%D9%85%D8%B6%D9%85%D9%88%D9%86-%D9%88-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C جاوید، «مضمون و موسیقی در لالاییهای ایرانی»، 1397ش، ص55.]</ref> | |||
آموزش اصول دین، پرورش روح خداشناسی و حماسی و جای دادن آنها در ذهن کودک، از جمله مفاهیمی هستند که مادران در لالاییهای خود گنجاندهاند:<br> | آموزش اصول دین، پرورش روح خداشناسی و حماسی و جای دادن آنها در ذهن کودک، از جمله مفاهیمی هستند که مادران در لالاییهای خود گنجاندهاند:<br> | ||
{{آغاز نستعلیق}} | {{آغاز نستعلیق}} | ||
خط ۱۹۸: | خط ۱۹۸: | ||
==تأثیر لالایی بر کودکان== | ==تأثیر لالایی بر کودکان== | ||
لالایی، علاوه بر بیان حس مادرانه، اعتماد، اطمینان و تنها نبودن را به کودکان منتقل میکند. کودک با شنیدن لالایی، احساس امنیت کرده و به خواب میرود. همچنین، کودکانی که با موسیقی لالایی به خواب میروند، در حدود 6 ماه زودتر از هم سنوسالان خود به حرف آمده و رشد عقلی و حافظۀ بهتری دارند.<ref>[https://weblight.ir/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ «بررسی لالایی در فرهنگ مردم ایران»، مجلۀ فرهنگی وبلایت.]</ref> امروزه پژوهشهای بسیاری ثابت کردهاند که لالایی، هنری ارزشمند است که نهتنها رابطۀ عاطفی مادر و کودک را بهبود میبخشد، بلکه در تقویت اعتماد به | لالایی، علاوه بر بیان حس مادرانه، اعتماد، اطمینان و تنها نبودن را به کودکان منتقل میکند. کودک با شنیدن لالایی، احساس امنیت کرده و به خواب میرود. همچنین، کودکانی که با موسیقی لالایی به خواب میروند، در حدود 6 ماه زودتر از هم سنوسالان خود به حرف آمده و رشد عقلی و حافظۀ بهتری دارند.<ref>[https://weblight.ir/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ «بررسی لالایی در فرهنگ مردم ایران»، مجلۀ فرهنگی وبلایت.]</ref> امروزه پژوهشهای بسیاری ثابت کردهاند که لالایی، هنری ارزشمند است که نهتنها رابطۀ عاطفی مادر و کودک را بهبود میبخشد، بلکه در تقویت [[اعتماد به نفس]]، یادگیری زبان، افزایش رشد شناختی و مهارتهای حرکتی او اثرگذار است. لالایی، بر یادگیری جنین نیز اثرگذار بوده و جنین از سن بیست هفتگی از کلام آهنگین، برای تقویت توانایی هوش کلامی خود بهره برده و نیمکرۀ چپ مغز را برای تکلم سریعتر آماده میسازد.<ref> [https://www.sid.ir/paper/871770/fa مرادی مخلص و دیگران، «تأثیر لالایی و قصهگویی بر یادگیری»، 1394ش، چکیده.]</ref> از سوی دیگر، لالایی و صدای آرام مادر، ریتم خواب و بیداری کودک را منظم میکند. کودک، با شنیدن آوای لالایی، از طریق نیمکرۀ راست خود که مرکز شکلگیری هیجانات انسانی است، عواطف مثبتی را تجربه میکند. لالایی همچنین، زمینههای آشنایی کودک با فرهنگ بومی و ملی را فراهم کرده و بهدلیل آهنگین بودن خود، تأثیری عمیق بر هر دو نیمکرۀ مغز میگذارد. کودکانی که در سالهای نخست زندگی از لالایی مادر بهرهمند بودهاند، خلاقتر بوده و به فرهنگ سرزمین مادری خود در بزرگسالی، علاقۀ بیشتری نشان میدهند.<ref>[https://amoozak.org/content/811-%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B0%D9%87%D9%86 «لالایی نخستین موسیقی ماندگار ذهن»، وبسایت آموزک.]</ref><br> | ||
از دیگر آثار لالایی بر کودکان میتوان به تقویت هوش معنوی آنها اشاره کرد. مفاهیم به کار برده شده در بیشتر لالاییها، به تقویت خودآگاهی (درک درست از خود و ظرفیتهای خود)، خودانگیختگی (رهایی فرد از عقدهها، قضاوتها و نفوذ دیگران و نیز آمادگی برای پاسخگویی لحظهای)، دگرخواهی (توانایی پذیرش دیگران همان گونه که هستند)، توانایی تغییر چهارچوبهای ذهنی (فراتر رفتن از مرزها و محدودیتها)، تمایل به طرح سؤال (ترغیب به اندیشیدن) و ارزشمحوری اشاره دارند.<ref>[https://cfl.modares.ac.ir/article-11-59869-fa.html جلالی و حسینی صابر، «نقش لالاییها در تقویت هوش معنوی»، 1401ش،ص55-56.]</ref> کارشناسان اثبات کردهاند، قطعاتی که بهعنوان لالایی برای کودکان زمزمه میشوند، در ذهن و ناخودآگاه آنها ثبت شده و در آینده، خطمشی زندگی آنها را تشکیل میدهند. بسیاری بر این باورند که هنر لالایی مادران در سالهای پیش از انقلاب اسلامی در ایران، مفاهیمی را به کودکان منتقل کرد که از آنها نسلی آرمانگرا و انقلابی به وجود آورد. | از دیگر آثار لالایی بر کودکان میتوان به تقویت هوش معنوی آنها اشاره کرد. مفاهیم به کار برده شده در بیشتر لالاییها، به تقویت خودآگاهی (درک درست از خود و ظرفیتهای خود)، خودانگیختگی (رهایی فرد از عقدهها، قضاوتها و نفوذ دیگران و نیز آمادگی برای پاسخگویی لحظهای)، دگرخواهی (توانایی پذیرش دیگران همان گونه که هستند)، توانایی تغییر چهارچوبهای ذهنی (فراتر رفتن از مرزها و محدودیتها)، تمایل به طرح سؤال (ترغیب به اندیشیدن) و ارزشمحوری اشاره دارند.<ref>[https://cfl.modares.ac.ir/article-11-59869-fa.html جلالی و حسینی صابر، «نقش لالاییها در تقویت هوش معنوی»، 1401ش،ص55-56.]</ref> کارشناسان اثبات کردهاند، قطعاتی که بهعنوان لالایی برای کودکان زمزمه میشوند، در ذهن و ناخودآگاه آنها ثبت شده و در آینده، خطمشی زندگی آنها را تشکیل میدهند. بسیاری بر این باورند که هنر لالایی مادران در سالهای پیش از [[انقلاب اسلامی]] در ایران، مفاهیمی را به کودکان منتقل کرد که از آنها نسلی آرمانگرا و انقلابی به وجود آورد. | ||
==لالایی در میان ایرانیان== | ==لالایی در میان ایرانیان== | ||
خط ۲۰۶: | خط ۲۰۶: | ||
==بازتاب قیام عاشورا بر لالایی ایرانیان== | ==بازتاب قیام عاشورا بر لالایی ایرانیان== | ||
آمیختگی فرهنگ ایرانیان با آموزههای دین اسلام و مذهب تشیع و نیز ارادت و محبت ایرانیان به پیامبر اسلام و اهلبیت او، بر کلام نوازشگرانۀ مادران ایرانی تأثیرگذار بوده است؛ لالایی برای مادر ایرانی، علاوه بر ابزار انتقال آرامش به کودک، محملی برای انتقال معارف دینی و آموزههای فرهنگی است. از جمله لالاییهای متأثر از قیام عاشورا میتوان به دوبیتی زیر اشاره کرد:<ref>[https://ensani.ir/fa/article/264730/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%B4%D9%81%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%AF%D9%88%D8%A8%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D شایستهرخ، «بازتاب قیام عاشورا در ادبیات شفاهی (دوبیتی و لالایی)، 1389ش، ص209-210.]</ref><br> | آمیختگی فرهنگ ایرانیان با آموزههای دین اسلام و مذهب تشیع و نیز ارادت و محبت ایرانیان به [[پیامبر اسلام]] و اهلبیت او، بر کلام نوازشگرانۀ مادران ایرانی تأثیرگذار بوده است؛ لالایی برای مادر ایرانی، علاوه بر ابزار انتقال آرامش به کودک، محملی برای انتقال معارف دینی و آموزههای فرهنگی است. از جمله لالاییهای متأثر از قیام [[عاشورا]] میتوان به دوبیتی زیر اشاره کرد:<ref>[https://ensani.ir/fa/article/264730/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%B4%D9%81%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%AF%D9%88%D8%A8%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D شایستهرخ، «بازتاب قیام عاشورا در ادبیات شفاهی (دوبیتی و لالایی)، 1389ش، ص209-210.]</ref><br> | ||
{{آغاز نستعلیق}} | {{آغاز نستعلیق}} | ||
{{شعر|نستعلیق}} | {{شعر|نستعلیق}} | ||
خط ۲۱۸: | خط ۲۱۸: | ||
{{پایان نستعلیق}} | {{پایان نستعلیق}} | ||
مادران ایرانی | مادران ایرانی [[مسلمان]]، گاهی لالاییهای خود را با نوحهها و مدیحهسراییها ترکیب کرده و با بیان داستانهای کودکانی همچون علیاصغر و حضرت رقیه، دوستی و معرفت کودک خود را نسبت به اهلبیت تقویت میکنند.<ref>[http://www.golestanema.com/news/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA/%D9%86%D9%82%D8%B4-%D9%86%D9%88%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%B2-%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D8%B1 «نقش نوای شورانگیز لالایی در تقویت روح هنر انقلاب و انقلابی»، پایگاه خبری تحلیلی گلستان ما.]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} |