ترکان خاتون (سلجوقی): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(←پانویس) |
مهدی مهدوی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ترکان خاتون (سلجوقی)؛'''<big></big> از زنان سیاست‌مدار در حکومت سلجوقیان. | '''ترکان خاتون (سلجوقی)؛'''<big></big> از زنان سیاست‌مدار در حکومت سلجوقیان. | ||
ترکان خاتون از زنان مقتدر دوران سلجوقی، در عرصه سیاست نقشی تعیینکننده داشت. ترکان خاتون با کنشگری فعال در حکومت سلجوقی و در تقابل آشکار با سیاست خواجه نظام‌الملک، وزیر مقتدر سلجوقیان، موجب حضور شیعیان در دربار سلجوقیان شد. وی منشأ خدمات فرهنگی نیز درجامعۀ روزگار خود بوده است. | ترکان خاتون از [[زنان سرپرست خانوار در ایران|زنان]] مقتدر دوران سلجوقی، در عرصه سیاست نقشی تعیینکننده داشت. ترکان خاتون با کنشگری فعال در حکومت سلجوقی و در تقابل آشکار با سیاست خواجه نظام‌الملک، وزیر مقتدر سلجوقیان، موجب حضور [[شیعیان]] در دربار سلجوقیان شد. وی منشأ خدمات فرهنگی نیز درجامعۀ روزگار خود بوده است. | ||
=نام‌گذاری= | =نام‌گذاری= | ||
در دوران قبل از مغول، نام همسران چند نفر از حکمرانان ترک را تَرکان خاتون می‌گفتند، تَرکان (تَرکَن)، عنوانی اشرافی بود که بیشتر در مورد زنان استفاده می‌کردند و تقریباً معادل ملکه بود. خاتون نیز به‌‌معنای همسر شاه یا حاکم بود که در ترکی قاتون و در عربی خاتون تلفظ می‌شده است.<ref> [https://lib.eshia.ir/23019/1/3466 . میرعابدینی، «ترکان خاتون»، دانشنامه جهان اسلام، ج1، ص3466.] </ref> | در دوران قبل از مغول، نام همسران چند نفر از حکمرانان ترک را تَرکان خاتون می‌گفتند، تَرکان (تَرکَن)، عنوانی اشرافی بود که بیشتر در مورد زنان استفاده می‌کردند و تقریباً معادل ملکه بود. خاتون نیز به‌‌معنای همسر شاه یا حاکم بود که در ترکی قاتون و در عربی خاتون تلفظ می‌شده است.<ref> [https://lib.eshia.ir/23019/1/3466 . میرعابدینی، «ترکان خاتون»، دانشنامه جهان اسلام، ج1، ص3466.] </ref> | ||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
آلب‌ارسلان در سفر به ماوراءالنهر، ترکان خاتون را برای همسری فرزندش، ملکشاه سلجوقی برگزید. حاصل این ازدواج سه فرزند بود. دو فرزند اول قبل از پدر از دنیا رفتند. ترکان خاتون برای ولیعهدی فرزند دیگرش، محمود که سن کمی داشت، در رقابت با فرزند دیگر ملکشاه که از همسر دیگر او بود، تلاش بسیاری کرد. | آلب‌ارسلان در سفر به ماوراءالنهر، ترکان خاتون را برای همسری فرزندش، ملکشاه سلجوقی برگزید. حاصل این ازدواج سه فرزند بود. دو فرزند اول قبل از پدر از دنیا رفتند. ترکان خاتون برای ولیعهدی فرزند دیگرش، محمود که سن کمی داشت، در رقابت با فرزند دیگر ملکشاه که از همسر دیگر او بود، تلاش بسیاری کرد. | ||
==خاستگاه تربیتی== | ==خاستگاه تربیتی== | ||
ترکان خاتون به‌دلیل جایگاه خانوادگی، جوانی و جذابیت، مورد توجه ملکشاه بود و در او نفوذ داشت. او هنگام ازدواج با ملکشاه، شرط کرد که خلیفه، همسر دیگری اختیار نکند.<ref> [https://lib.eshia.ir/23019/1/3466 . میرعابدینی، «ترکان خاتون»، دانشنامه جهان اسلام، ج1، ص3466.] </ref> خلیفه اما پس از چندی برخلاف عهدی که با ترکان خاتون بسته بود، با زن دومی ازدواج کرد مورخان به خردمندی، بخشندگی، خوش‌گذرانی و خودشیفتگی، خودخواهی و قدرت‌جویی ترکان خاتون اشاره کرده‌اند.<ref> . [https://fa.wikifeqh.ir/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%86 «ترکان خاتون»، ویکی فقه.] </ref> | ترکان خاتون به‌دلیل جایگاه خانوادگی، جوانی و جذابیت، مورد توجه ملکشاه بود و در او نفوذ داشت. او هنگام [[ازدواج]] با ملکشاه، شرط کرد که خلیفه، همسر دیگری اختیار نکند.<ref> [https://lib.eshia.ir/23019/1/3466 . میرعابدینی، «ترکان خاتون»، دانشنامه جهان اسلام، ج1، ص3466.] </ref> خلیفه اما پس از چندی برخلاف عهدی که با ترکان خاتون بسته بود، با زن دومی ازدواج کرد مورخان به خردمندی، بخشندگی، خوش‌گذرانی و خودشیفتگی، خودخواهی و قدرت‌جویی ترکان خاتون اشاره کرده‌اند.<ref> . [https://fa.wikifeqh.ir/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%86 «ترکان خاتون»، ویکی فقه.] </ref> | ||
==فعالیت‌های علمی و فرهنگی== | ==فعالیت‌های علمی و فرهنگی== | ||