ایل شاهسون: تفاوت میان نسخه‌ها
←ظلم‌های حکومت قاجار و پهلوی به ایل شاهسون
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
==ظلم‌های حکومت قاجار و پهلوی به ایل شاهسون== | ==ظلم‌های حکومت قاجار و پهلوی به ایل شاهسون== | ||
ایل شاهسون از بزرگ‌ترین عشایر کشور هستند که در طول تاریخ به‌دلیل ظرفیت‌های بالای زندگی عشایری و در اختیار داشتن موقعیت مهم سیاسی در تحولات، معادلات قدرت، برقراری امنیت و توسعه پایدار در کشور نقش مهمی داشته‌اند. این امر سبب شد حاکمان و پادشاهان وقت اقدامات متعددی را برای محدود کردن قدرت، اقتصاد و نقش سیاسی ایل شاهسون انجام دهند. در دورۀ حکومت قاجار قلمرو شاهسون‌ها دچار تغییرات محسوسی شد که زندگی آنها را تحت تأثیر قرار داد. در زمان فتحعلی شاه با عقد قرارداد گلستان بین ایران و روسیه، بخش‌هایی از شمال مغان که سرزمین‌های قشلاقی شاهسون‌ها بود به تصرف روسیه در آمد. همچنین در معاهدۀ ترکمانچای بخش عظیم دیگری از منطقه قشلاق ایل شاهسون از سمت شمال مرز‌های ایران محدود شد و این امر بر جغرافیا و پراکندگی ایل شاهسون تأثیر گذاشت. | ایل شاهسون از بزرگ‌ترین عشایر کشور هستند که در طول تاریخ به‌دلیل ظرفیت‌های بالای زندگی عشایری و در اختیار داشتن موقعیت مهم سیاسی در تحولات، معادلات قدرت، برقراری امنیت و توسعه پایدار در کشور نقش مهمی داشته‌اند. <ref> [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1989260/%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B3%D9%88%D9%86-%D9%88-%D8%B4%DA%A9%D8%A7%DA%A9-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%AD%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8 . دهقانی و همکاران، «نقش ایلات شاهسون و شکاک در تحولات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی میاندوآب، در دوران قاجار و پهلوی»، 1401ش، ص8693.]</ref> این امر سبب شد حاکمان و پادشاهان وقت اقدامات متعددی را برای محدود کردن قدرت، اقتصاد و نقش سیاسی ایل شاهسون انجام دهند. در دورۀ حکومت قاجار قلمرو شاهسون‌ها دچار تغییرات محسوسی شد که زندگی آنها را تحت تأثیر قرار داد. در زمان فتحعلی شاه با عقد قرارداد گلستان بین ایران و روسیه، بخش‌هایی از شمال مغان که سرزمین‌های قشلاقی شاهسون‌ها بود به تصرف روسیه در آمد. <ref> [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1614754/%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B3%D9%88%D9%86-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%B4%D8%AA-%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9% . کشاورز و همکاران، «فرآیند اسکان شاهسون‌های دشت مغان در دورۀ رضاشاه(1310-1320ش)»، 1398ش، ص2.]</ref> همچنین در معاهدۀ ترکمانچای بخش عظیم دیگری از منطقه قشلاق ایل شاهسون از سمت شمال مرز‌های ایران محدود شد و این امر بر جغرافیا و پراکندگی ایل شاهسون تأثیر گذاشت.<ref> [https://www.sid.ir/paper/478806/fa . قاسمی، «قبایل مرزنشین ایران: ایل شاهسون معرفی و نقد کتاب»، 1383ش، ص4-5.]</ref> | ||
همچنین سبک اصیل ایرانی که در زندگی عشایر رایج بوده مانند اتحاد و همدلی، قناعت، و اقتصاد وابسته به تولیدکنندگی نه مصرف‌گرایی، اهمیت به پوشش محلی و آداب و رسوم اصیل ایل، سبب شد پادشاهان وقت برای از بین بردن فرهنگ اصیل ایرانی و ترویج و تحمیل سبک زندگی مدرن و غربی اقدامات دیگری انجام دهند. در عصر پهلوی به‌دنبال مخالفت‌های ایل شاهسون با حکومت استبدادی پهلوی، طرح اسکان اجباری عشایر شاهسون به‌منظور کاهش قدرت، رکود فعالیت‌های دامی (دامپروری و تولیدات دامی) و ضربه به اقتصاد ایل شاهسون از سوی رضاخان پهلوی صورت گرفت. سیاست تغییر ساختارهای اجتماعی در این دوره در شکنندگی زندگی ایلات تأثیر اساسی داشت و موجب افزایش مهاجرت، کاهش محصولات دامی، بیکاری و حاشیه‌نشینی آنها شد. در دوران پهلوی برای از بین بردن سبک زندگی سنتی و نابودی فرهنگ با ایجاد پست‌های امنیه جهت جلوگیری از تمرد عشایر، استقرار مأمورین اسکان در نواحی اسکان داده شده، سوزاندن ابزار‌آلات کوچ‌نشینی و وضع قوانین محدود کنندۀ دامداری، عشایر کوچ‌نشین شاهسونی را مجبور به زندگی یکجانشینی کردند و با این کار سبک زندگی سنتی و اصیل عشایر شاهسون را دچار تحول کرده و با اجبار آنها به زندگی شهری، زندگی عشایر را در جهت مدرنیته و سبک زندگی غربی سوق دادند. | همچنین سبک اصیل ایرانی که در زندگی عشایر رایج بوده مانند اتحاد و همدلی، قناعت، و اقتصاد وابسته به تولیدکنندگی نه مصرف‌گرایی،<ref>[https://www.sid.ir/paper/478806/fa . قاسمی، «قبایل مرزنشین ایران: ایل شاهسون معرفی و نقد کتاب»، 1383ش، ص6.]</ref> اهمیت به پوشش محلی و آداب و رسوم اصیل ایل،<ref> [http://www.dalgha.blogfa.com/post/64 . «رموز پنهان در لباس عشایر ایل شاهسون»، وب‌سایت دالغا.]</ref> سبب شد پادشاهان وقت برای از بین بردن فرهنگ اصیل ایرانی و ترویج و تحمیل سبک زندگی مدرن و غربی اقدامات دیگری انجام دهند. در عصر پهلوی به‌دنبال مخالفت‌های ایل شاهسون با حکومت استبدادی پهلوی، طرح اسکان اجباری عشایر شاهسون به‌منظور کاهش قدرت، رکود فعالیت‌های دامی (دامپروری و تولیدات دامی) و ضربه به اقتصاد ایل شاهسون از سوی رضاخان پهلوی صورت گرفت. سیاست تغییر ساختارهای اجتماعی در این دوره در شکنندگی زندگی ایلات تأثیر اساسی داشت و موجب افزایش مهاجرت، کاهش محصولات دامی، بیکاری و حاشیه‌نشینی آنها شد.<ref>[https://www.sid.ir/paper/478806/fa . قاسمی، «قبایل مرزنشین ایران: ایل شاهسون معرفی و نقد کتاب»، 1383ش، ص6.]</ref> در دوران پهلوی برای از بین بردن سبک زندگی سنتی و نابودی فرهنگ با ایجاد پست‌های امنیه جهت جلوگیری از تمرد عشایر، استقرار مأمورین اسکان در نواحی اسکان داده شده، سوزاندن ابزار‌آلات کوچ‌نشینی و وضع قوانین محدود کنندۀ دامداری، عشایر کوچ‌نشین شاهسونی را مجبور به زندگی یکجانشینی کردند و با این کار سبک زندگی سنتی و اصیل عشایر شاهسون را دچار تحول کرده و با اجبار آنها به زندگی شهری، زندگی عشایر را در جهت مدرنیته و سبک زندگی غربی سوق دادند.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1614754/%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B3%D9%88%D9%86-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%B4%D8%AA-%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9% . کشاورز و همکاران، «فرآیند اسکان شاهسون‌های دشت مغان در دورۀ رضاشاه(1310-1320ش)»، 1398ش، ص2.]</ref> | ||
==نقش ایل شاهسون در پیروزی انقلاب اسلامی== | ==نقش ایل شاهسون در پیروزی انقلاب اسلامی== | ||
ایل شاهسون در طول تاریخ به میهن‌دوستی مشهور بوده‌اند. زندگی در کوهستان و دشت‌های آزاد و پهناور عشایری سبب ایجاد و تقویت روحیۀ دلاوری و جوانمردی در مردمان ایل شاهسون شد که این امر در تقویت روحیۀ مبارزه‌طلبی و ایستادگی در مقابل دشمن و استبداد، شاهسون‌ها، نقش اساسی داشته‌اند. عشایر شاهسون در رویدادهای سیاسی پیش و پس از انقلاب نقش‌آفرینی کرده و در مقابل نظام استبدادی پهلوی به مبارزه پرداختند. پس از پیروزی انقلاب به‌دلیل اهمیت جایگاه عشایر سراسر کشور از جمله ایل شاهسون و نقش‌آفرینی آنها در تحقق پیروزی انقلاب اسلامی، ابتـدا سازمان امور عشايـر تشکیل شد که مسـئول رسيـدگي بـه مسـائل عشاير بوده و امکانات لازم برای کاهش سختی‌های زندگی عشایری مانند حمل و نقل و جاده‌سازی، تأمین منابع آبی، برق‌رسانی و ارائه خدمات آموزشی و وام‌های کشاورزی برای توسعه و احیای سبک زندگی كـوچ‌نشينـي عشایری (دامداری و کشاورزی) را مهیا کردند. | ایل شاهسون در طول تاریخ به میهن‌دوستی مشهور بوده‌اند. زندگی در کوهستان و دشت‌های آزاد و پهناور عشایری سبب ایجاد و تقویت روحیۀ دلاوری و جوانمردی در مردمان ایل شاهسون شد که این امر در تقویت روحیۀ مبارزه‌طلبی و ایستادگی در مقابل دشمن و استبداد، شاهسون‌ها، نقش اساسی داشته‌اند. عشایر شاهسون در رویدادهای سیاسی پیش و پس از انقلاب نقش‌آفرینی کرده و در مقابل نظام استبدادی پهلوی به مبارزه پرداختند. پس از پیروزی انقلاب به‌دلیل اهمیت جایگاه عشایر سراسر کشور از جمله ایل شاهسون و نقش‌آفرینی آنها در تحقق پیروزی انقلاب اسلامی، ابتـدا سازمان امور عشايـر تشکیل شد که مسـئول رسيـدگي بـه مسـائل عشاير بوده و امکانات لازم برای کاهش سختی‌های زندگی عشایری مانند حمل و نقل و جاده‌سازی، تأمین منابع آبی، برق‌رسانی و ارائه خدمات آموزشی و وام‌های کشاورزی برای توسعه و احیای سبک زندگی كـوچ‌نشينـي عشایری (دامداری و کشاورزی) را مهیا کردند. | ||