ایل شاهسون: تفاوت میان نسخه‌ها
←فرهنگ
(←فرهنگ) |
|||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
پوشش غالب زنان شاهسون از 10 تکه تشکیل شده و تنوع آن نسبت به پوشش مردان ایل بیشتر است و شامل موارد زیر است: | پوشش غالب زنان شاهسون از 10 تکه تشکیل شده و تنوع آن نسبت به پوشش مردان ایل بیشتر است و شامل موارد زیر است: | ||
# کوینَک (پیراهنی بلند از رنگ‌های متنوع و شاد)؛ | # کوینَک (پیراهنی بلند از رنگ‌های متنوع و شاد)؛ | ||
# دامن شِلیته‌ای (شبیه دامن‌های بانوان | # دامن شِلیته‌ای (شبیه دامن‌های بانوان [[گیلان]]، بختیاری و قشقایی)؛ | ||
# یایلیق (چارقد یا روسری گل‌دار که با یک کلاغی بسته می‌شود)؛ | # یایلیق (چارقد یا روسری گل‌دار که با یک کلاغی بسته می‌شود)؛ | ||
# آیلن یایلیقی (چارقدی که از روی یایلیق و برای نگهداشتن آن در بالای پیشانی بسته می‌شود)؛ | # آیلن یایلیقی (چارقدی که از روی یایلیق و برای نگهداشتن آن در بالای پیشانی بسته می‌شود)؛ | ||
# آراخچن (عرق‌چین)؛ | # آراخچن (عرق‌چین)؛ | ||
# یِل (نیم‌تنۀ ساده زمستانی که روی جلیقه می‌پوشند)؛ | # یِل (نیم‌تنۀ ساده زمستانی که روی جلیقه می‌پوشند)؛ | ||
# | # [[جوراب]]؛ | ||
# جُلقا (جلیقۀ بدون آستین که روی آنها با سکه‌های طلا و نقره یا فلزی دوخته می‌شود که تعداد سکه‌ها نشان‌دهنده میزان ثروت خانواده است)؛ | # جُلقا (جلیقۀ بدون آستین که روی آنها با سکه‌های [[طلا]] و نقره یا فلزی دوخته می‌شود که تعداد سکه‌ها نشان‌دهنده میزان ثروت خانواده است)؛ | ||
# باشماق (کفش)؛ | # باشماق (کفش)؛ | ||
# یاشماق (دستمالی که روی دهان می‌بندند).<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5743200/%D8%B9%D8%B4%D8%A7%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B3%D9%88%D9%86-%D8%B3%D9%86%D8%AF-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%BE%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B1%D8%AF . «عشایر ایل «شاهسون» سند هویتی تاریخ پربار اردبیل»، خبرگزاری مهر.]</ref> | # یاشماق (دستمالی که روی دهان می‌بندند).<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5743200/%D8%B9%D8%B4%D8%A7%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B3%D9%88%D9%86-%D8%B3%D9%86%D8%AF-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%BE%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B1%D8%AF . «عشایر ایل «شاهسون» سند هویتی تاریخ پربار اردبیل»، خبرگزاری مهر.]</ref> | ||
<big>آداب و رسوم:</big> از جمله آداب و رسوم رایج در میان ایل شاهسون، یادگیری تیراندازی و شکار است. همچنین آنها در مناسبت‌های دینی و مذهبی مانند عید فطر و عید قربان که از اعیاد مهم در میان ایل شاهسون است به قربانی کردن و پخش گوشت آن در میان چادرهای همسایه و اطرافیان و نزدیکان خود می‌پردازند. احترام و تکریم بزرگتر‌های ایل، طایفه و خانواده از ویژگی‌های بارز ایل شاهسون است. آنها در این اعیاد نزد بزرگان و ریش‌سفیدان اوبه می‌روند. عید نوروز و چهارشنبه‌سوری نیز از شادترین روزهای شاهسون‌ها محسوب می‌شود. اهالی ایل در شب چهارشنبه‌سوری آجیلی از نخودچی و گندم برشته درست کرده، آتش روشن می‌کنند، بچه‌ها از روی آتش می‌پرند و صبح چهارشنبه آب‌تنی می‌کنند. از جمله رسوم شاهسون‌ها در عید نوروز، دید و بازدید با خویشاوندان و اطرافیان و هدیه دادن تخم‌مرغ رنگی به بچه‌ها است.<ref>[https://www.kojaro.com/history-art-culture/193694-nomads-of-the-shahsavan-tribe/ . وکیلی، «عشایر شاهسون | تاریخچه، فرهنگ و طوایف ایل شاهسون»، وب‌سایت کجارو.]</ref> | <big>آداب و رسوم:</big> از جمله آداب و رسوم رایج در میان ایل شاهسون، یادگیری تیراندازی و شکار است. همچنین آنها در مناسبت‌های دینی و مذهبی مانند [[عید فطر]] و [[عید قربان]] که از اعیاد مهم در میان ایل شاهسون است به قربانی کردن و پخش گوشت آن در میان چادرهای همسایه و اطرافیان و نزدیکان خود می‌پردازند. احترام و تکریم بزرگتر‌های ایل، طایفه و خانواده از ویژگی‌های بارز ایل شاهسون است. آنها در این اعیاد نزد بزرگان و ریش‌سفیدان اوبه می‌روند. [[نوروز|عید نوروز]] و [[چهارشنبه سوری|چهارشنبه‌سوری]] نیز از شادترین روزهای شاهسون‌ها محسوب می‌شود. اهالی ایل در شب چهارشنبه‌سوری [[آجیل|آجیلی]] از نخودچی و گندم برشته درست کرده، آتش روشن می‌کنند، بچه‌ها از روی آتش می‌پرند و صبح چهارشنبه آب‌تنی می‌کنند. از جمله رسوم شاهسون‌ها در عید نوروز، [[دید و بازدید]] با خویشاوندان و اطرافیان و هدیه دادن تخم‌مرغ رنگی به بچه‌ها است.<ref>[https://www.kojaro.com/history-art-culture/193694-nomads-of-the-shahsavan-tribe/ . وکیلی، «عشایر شاهسون | تاریخچه، فرهنگ و طوایف ایل شاهسون»، وب‌سایت کجارو.]</ref> | ||
همچنین موسیقی و استفاده از آلات مختلف موسیقی از جمله | همچنین [[موسیقی]] و استفاده از آلات مختلف موسیقی از جمله [[نی]]، توتک، [[تار]]، ساز و گارمان در میان این ایل رواج دارد. <ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1062398/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B3%D9%88%D9%86-%D8%A7%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86 . عین‌اله‌زاده، «مردم‌شناسی تاریخی ایل شاهسون آذربایجان»، 1391ش، ص111.]</ref> موسیقی متداول در میان عشایر شاهسون، عاشیقی است و نوازندگان این موسیقی محلی شاهسونی را عاشیق‌لَر می‌نامند. آنها با ساز زهی (چگو) اغلب به سرودن [[شعر فارسی|اشعار]] و داستان‌های حماسی و عاشقانه می‌پردازند. از مشهور‌ترین اشعار و موسیقی‌های شاهسون شامل گرایلی، قوشی، تجنیسی، بایاتی، باغلاما، دیوانی، خلق و ماهنسی هستند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5743200/%D8%B9%D8%B4%D8%A7%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B3%D9%88%D9%86-%D8%B3%D9%86%D8%AF-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%BE%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B1%D8%AF . «عشایر ایل «شاهسون» سند هویتی تاریخ پربار اردبیل»، خبرگزاری مهر.]</ref> | ||
==همسرگزینی در ایل شاهسون== | ==همسرگزینی در ایل شاهسون== | ||