موسیقی مردم هزاره: تفاوت میان نسخه‌ها

پژوهش‌گران، موسیقی هزارگی را بخشی از حوزۀ گستردۀ موسیقی خراسان بزرگ می‌دانند که دارای مقام‌ها و دستگاه‌های مختلف بوده<ref>[http://heimeg.blogfa.com/post/49 کریمی، «مقامها و دستگاههای موسیقی سنتی هزارگی»، وبلاگ اقتباسی از هیچ‌چیز.]</ref>  و اصالت بسیاری از این مقام‌ها حفظ شده است.<ref> قاسمی، موسیقی اصیل هزاره، 1396ش، ص9-10.</ref>  تاریخ‌پژوهان معتقدند که مقام «مَخته» طی قیام مردم هزاره علیه عبدالرحمن به وجود آمده است. موسیقی هزارگی طی دهه‌های شصت و هفتاد قرن 14ش، رشد بیشتری پیدا کرد و خوانندگان هزاره توانستند آثار زیادی از موسیقی هزارگی در رادیو و تلویزیون ملی ثبت کنند.<ref>[https://radionowruz.com/take-a-look-at-millennial-music/ سرور، «نگاهی به موسیقی هزارگی»، وبسایت رادیو نوروز.]</ref>  پس از کودتای 1978م، موسیقی میان مردم هزاره، برای بیداری و افزایش آگاهی سیاسی مردم، مورد استفاده قرار گرفت<ref>موسوی، هزاره‌های افغانستان، 1379ش، ص119-126.</ref>  و در همین دوره موسیقی مقاومت هزاره‌ها خلق شد.<ref>[https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=https://www.etilaatroz.com/187499/%25D9%2587%25D9%2588%25DB%258C%25D8%25AA-%25D9%2588-%25D8%25B1%25D9%2586%25D8%25AC-%25D8%25AF%25D8%25B1-%25D9%2585%25D9%2588%25D8%25B3%25DB%258C%25D9%2582% مددی، «غریو آب از آتشفشان؛ هویت و رنج در موسیقی افغانستان»، وبسایت روزنامۀ اطلاعات روز.] </ref>  چهار دهه جنگ و مهاجرت تأثیر منفی بر موسیقی محلی مردم هزاره گذاشت؛<ref>[http://www.dailyafghanistan.com/national_detail.php?post_id=140488 رجا، «موسیقی فولکور هزارگی در حال نابود شدن است»، وبسایت روزنامۀ افغانستان ما.]</ref> اما در دو دهۀ گذشته تعداد زیادی از نسل جوان به موسیقی محلی روی آوردند و در سال‌های اخیر، جشنوارۀ موسیقی محلی در بامیان، استان مرکز هزاره‌ها، برگزار می‌شد.<ref>[https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=https://www.etilaatroz.com/49583/%25D9%2586%25D8%25AE%25D8%25B3%25D8%25AA%25DB%258C%25D9%2586-%25D8%25AC%25D8%25B4%25D9%2586%25E2%2580%258C%25D9%2588%25D8%25A7%25D8%25B1%25D9%2587%25E2%2580 جویا، «نخستین جشنواره فرهنگی و هنری دمبوره در بامیان»، وبسایت روزنامۀ اطلاعات روز.]</ref>

== پانویس ==

* «تأملی بر شعر عامیانۀ هزارگی»، وبلاگ پیام دایکندی، تاریخ بازدید: 3 فروردین 1403ش.

* جویا، زهرا، «نخستین جشنوارهی فرهنگی و هنری دمبوره در بامیان»، وبسایت روزنامۀ اطلاعات روز، تاریخ درج مطلب: 17 تیر 1396ش.

* رجا، نوروز، «موسیقی فولکور هزارگی در حال نابود شدن است»، وبسایت روزنامۀ افغانستان ما، تاریخ درج مطلب: 18 تیر 1396ش.

* سرور، الهه، «نگاهی به موسیقی هزارگی»، وبسایت رادیو نوروز، تاریخ درج مطلب: 21 فروردین 1400ش.

* شاهی، مریم، «رونمایی از نماد زنانه موسیقی در سومین جشنواره دمبوره بامیان»، یورو نیوز، تاریح درج مطلب: 26 اوت 2019م.

* «غزل‌های هزارگی آقای علی‌مدد پاطو»، چینل چنگیزی دیدو، تاریخ بازدید: 4 فروردین 1403ش.

* قاسمی، وحید، موسیقی اصیل هزاره، ترجمۀ رامین انوری، کابل، 1396ش.

* کریمی، یاسین، «مقامها و دستگاههای موسیقی سنتی هزارگی»، وبلاگ اقتباسی از هیچ‌چیز، تاریخ درج مطلب: 2 مهر 1395ش.

* «مختۀ هزارگی از علی ساقی در تظاهرات جهانی بر علیه کشتار سیستماتیک هزاره»، چینل علی ساقی، تاریخ بازدید: 4 فروردین 1403ش.

* مددی، علی، «غریو آب از آتشفشان؛ هویت و رنج در موسیقی افغانستان»، وبسایت روزنامۀ اطلاعات روز، تاریخ درج مطلب: 7 آبان 1402ش.

* موسوی، عسکر، هزاره‌های افغانستان، ترجمۀ اسدالله شفایی، تهران، مؤسسۀ فرهنگی هنری نقش سیمرغ، 1379ش.

* «موسیقی چیست؟ به زبان ساده»، وب‌سایت آوای هیوا، تاریخ بازدید: 1 اسفند 1402ش.

* محبی، «نیمنگاهی به هنر موسیقی و موسیقی هزارگی»، وبلاگ خط سوم، تاریخ درج مطلب: 18 فروردین 1396ش.

* «موسیقی محلی بامیان در آستانۀ فراموشی»، شبکۀ اطلاعرسانی افغانستان، تاریخ درج مطلب: 12 آّبان 1390ش.

* ناصری، اسپیلو، «یادکردی از آبی میرزا، میوز موسیقی محلی هزارهها»، وبلاگ مِچید، تاریخ درج مطلب: 8 مهر 1390ش.