نظام ارباب رعیتی: تفاوت میان نسخه‌ها
←ویژگی نظام ارباب‌رعیتی
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
==ویژگی نظام ارباب‌رعیتی== | ==ویژگی نظام ارباب‌رعیتی== | ||
از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های نظام ارباب‌رعیتی عبارت‌اند از: | از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های نظام ارباب‌رعیتی عبارت‌اند از: | ||
# قدرت سیاسی و اجتماعی میان زمین‌داران بزرگ و خوانین، تقسیم شده و رعایا حق دخالت در امور سیاسی و نظامی را نداشتند. | # قدرت سیاسی و اجتماعی میان زمین‌داران بزرگ و خوانین، تقسیم شده و رعایا حق دخالت در امور سیاسی و نظامی را نداشتند.<ref> [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1075878/%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1-%D8%A7%D8%B5%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%AD-%D8%B1%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D9%88-%D9%82%D8%B4%D8%B1%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C-%D8%B1%D8%B9%D8%A7%DB%8C%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%B4%DA%A9%DB% ذیلابی، «تطور اصطلاح رعیت و قشربندی رعایا در تشکیلات اسلامی»، 1393ش، ص87-88.]</ref> | ||
# اشراف‌زادگان و خوانین، مالک اصلی دارایی و زمین‌های رعیت بودند. رعیت، برده نبود که مستقلاً فروخته شود؛ بلکه به‌عنوان خدمت‌رسان در تلاش برای تأمین نیازهای ارباب بوده است. | # اشراف‌زادگان و خوانین، مالک اصلی دارایی و زمین‌های رعیت بودند. رعیت، برده نبود که مستقلاً فروخته شود؛ بلکه به‌عنوان خدمت‌رسان در تلاش برای تأمین نیازهای ارباب بوده است.<ref> [https://jor.ut.ac.ir/article_57086.html . زینالی و قلیزاده، «نگرش ضد نظام ارباب- رعیتی در یادداشت‌های شکارچی اثر ایوان سرگیویچ تورگنیف»، 1394ش، ص275-276.]</ref> | ||
# هر ارباب قلمروی را به یک دست‌نشانده اختصاص می‌داد و او در آن‌جا بر عملکرد رعیت نظارت می‌کرد تا منافع ارباب تامین شود و از این طریق خود نیز به منافع قابل توجهی دست یابد. | # هر ارباب قلمروی را به یک دست‌نشانده اختصاص می‌داد و او در آن‌جا بر عملکرد رعیت نظارت می‌کرد تا منافع ارباب تامین شود و از این طریق خود نیز به منافع قابل توجهی دست یابد. <ref> [https://www.asriran.com/fa/news/879519/%D9%81%D8%A6%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA . «فئودالیسم چیست»، وب‌سایت خبری عصر ایران.]</ref> | ||
# قانون بنیادین اقتصاد ارباب‌رعیتی، مبتنی بر تولید محصول اضافی برای ارباب بود؛ بهره‌کشی از رعایا با نیروی نظامی، سنت یا رویه‌های قضایی، إعمال می‌شد. | # قانون بنیادین اقتصاد ارباب‌رعیتی، مبتنی بر تولید محصول اضافی برای ارباب بود؛<ref>[https://www.asriran.com/fa/news/879519/%D9%81%D8%A6%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA . «فئودالیسم چیست»، وب‌سایت خبری عصر ایران.]</ref> بهره‌کشی از رعایا با نیروی نظامی، سنت یا رویه‌های قضایی، إعمال می‌شد.<ref>[https://www.asriran.com/fa/news/879519/%D9%81%D8%A6%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA . «فئودالیسم چیست»، وب‌سایت خبری عصر ایران.]</ref> | ||
==تأثیر نظام ارباب‌رعیتی در روابط اجتماعی و خانوادگی مردم== | ==تأثیر نظام ارباب‌رعیتی در روابط اجتماعی و خانوادگی مردم== | ||
مناسبات ارباب و رعیت، بیشتر بر مبنای مسائل عرفی و گاه شرعی، تعریف می‌شد و اگر خدماتی در جهت آبادانی، ایجاد نظم، حل‌و‌فصل اختلافات و رسیدگی به امور جاری مردم صورت می‌گرفت با هدف تأمین بیشتر و بهتر منافع اربابان بود. در همین چارچوب، ناملایماتی در امور رعیت توسط اربابان صورت می‌گرفت که تصرف املاک و زمین‌های رعیت، سهیم‌شدن در محصولات رعیت و دخالت در امور شخصی و خانوادگی رعیت مانند زورگویی و ازدواج اجباری با دختران رعیت، از جمله آنها است. | مناسبات ارباب و رعیت، بیشتر بر مبنای مسائل عرفی و گاه شرعی، تعریف می‌شد و اگر خدماتی در جهت آبادانی، ایجاد نظم، حل‌و‌فصل اختلافات و رسیدگی به امور جاری مردم صورت می‌گرفت با هدف تأمین بیشتر و بهتر منافع اربابان بود. در همین چارچوب، ناملایماتی در امور رعیت توسط اربابان صورت می‌گرفت که تصرف املاک و زمین‌های رعیت، سهیم‌شدن در محصولات رعیت و دخالت در امور شخصی و خانوادگی رعیت مانند زورگویی و ازدواج اجباری با دختران رعیت، از جمله آنها است. | ||