تکیه‌خانه: تفاوت میان نسخه‌ها
←اجرای مراسم
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
==اجرای مراسم== | ==اجرای مراسم== | ||
===آمادگی تکایا=== | ===آمادگی تکایا=== | ||
چند هفته پیش از فرا رسیدن ماه محرم، مسئولان تکیه‌خانه برای برگزاری مراسم برنامه‌ریزی می‌کنند. | چند هفته پیش از فرا رسیدن ماه محرم، مسئولان تکیه‌خانه برای برگزاری مراسم برنامه‌ریزی می‌کنند.<ref>انوری، «معرفی مراسم تکایای شهر کابل»، 1390ش، ص147؛ جوادی، «مراسم عاشورا در کابل»، 1393ش، ص116.</ref> | ||
===آراستن تکیه=== | ===آراستن تکیه=== | ||
قبل از محرم تمام در و دیوار تکیه را سیاه‌پوش می‌کنند و روی آن را با پارچه‌نوشته‌های حاوی شعایر حسینی می‌پوشانند. | قبل از محرم تمام در و دیوار تکیه را سیاه‌پوش می‌کنند و روی آن را با پارچه‌نوشته‌های حاوی شعایر حسینی می‌پوشانند.<ref>انوری، «معرفی مراسم تکایای شهر کابل»، 1390ش، ص147؛ جوادی، «مراسم عاشورا در کابل»، 1393ش، ص116.</ref> | ||
===آغاز و ختم مراسم=== | ===آغاز و ختم مراسم=== | ||
در اغلب تکیه‌خانه‌ها از اول تا سیزدهم محرم، مراسم عزاداری برگزار می‌شود. | در اغلب تکیه‌خانه‌ها از اول تا سیزدهم محرم، مراسم عزاداری برگزار می‌شود.<ref>انوری، «معرفی مراسم تکایای شهر کابل»، 1390ش، ص147؛ جوادی، «مراسم عاشورا در کابل»، 1393ش، ص116.</ref> | ||
===زمان عزاداری‌ها=== | ===زمان عزاداری‌ها=== | ||
مراسم هم در روز و هم در شب برگزار می‌شود. | مراسم هم در روز و هم در شب برگزار می‌شود.<ref></ref> | ||
===نام‌گذاری روزها=== | ===نام‌گذاری روزها=== | ||
برخی از روزهای دهة محرم به نام افرادی خاص نام‌گذاری می‌شود. مثلاً روز پنجم به‌نام علی‌اکبر، روز ششم به‌نام قاسم، روز هفتم به‌نام حضرت عباس و روز نهم به‌نام علی‌اصغر. | برخی از روزهای دهة محرم به نام افرادی خاص نام‌گذاری می‌شود. مثلاً روز پنجم به‌نام علی‌اکبر، روز ششم به‌نام قاسم، روز هفتم به‌نام حضرت عباس و روز نهم به‌نام علی‌اصغر.<ref>انوری، «معرفی مراسم تکایای شهر کابل»، 1390ش، ص147؛ جوادی، «مراسم عاشورا در کابل»، 1393ش، ص116.</ref> | ||
===استقبال از عزاداران=== | ===استقبال از عزاداران=== | ||
صاحب مجلس یا صاحب تکیه به احترام عزاداران و به‌عنوان میزبان بر روی چهارپایه‌ای در کنار در ورودی تکیه‌خانه نشسته و از عزاداران استقبال کند. | صاحب مجلس یا صاحب تکیه به احترام عزاداران و به‌عنوان میزبان بر روی چهارپایه‌ای در کنار در ورودی تکیه‌خانه نشسته و از عزاداران استقبال کند.<ref>انوری، «معرفی مراسم تکایای شهر کابل»، 1390ش، ص147؛ جوادی، «مراسم عاشورا در کابل»، 1393ش، ص116.</ref> | ||
===اسپند و منقل=== | ===اسپند و منقل=== | ||
اغلب در ورودی تکایا منقل و اسپند گذاشته و آن را دود می‌کنند. با ورود یکی از علما و سادات سرشناس متصدی این قسمت مقداری اسپند داخل منقل ریخته و صلوات می‌فرستد. | اغلب در ورودی تکایا منقل و اسپند گذاشته و آن را دود می‌کنند. با ورود یکی از علما و سادات سرشناس متصدی این قسمت مقداری اسپند داخل منقل ریخته و صلوات می‌فرستد.<ref>انوری، «معرفی مراسم تکایای شهر کابل»، 1390ش، ص147؛ جوادی، «مراسم عاشورا در کابل»، 1393ش، ص116.</ref> | ||
===زنانه‌خوانی=== | ===زنانه‌خوانی=== | ||
در برخی از تکایا، روزها مجالس زنانه‌خوانی برگزار می‌شود. سرذاکر با ذکر صلوات جلسه را آغاز کرده و پس از آن، دختران نوحه‌خوان به ترتیب سن و رتبه خود نوحه می‌خوانند و در پایان یک خانم سخنرانی کرده و مجلس ختم می‌شود. | در برخی از تکایا، روزها مجالس زنانه‌خوانی برگزار می‌شود. سرذاکر با ذکر صلوات جلسه را آغاز کرده و پس از آن، دختران نوحه‌خوان به ترتیب سن و رتبه خود نوحه می‌خوانند و در پایان یک خانم سخنرانی کرده و مجلس ختم می‌شود.<ref>انوری، «معرفی مراسم تکایای شهر کابل»، 1390ش، ص147؛ جوادی، «مراسم عاشورا در کابل»، 1393ش، ص116.</ref> | ||
===صلوات‌خوانی=== | ===صلوات‌خوانی=== | ||
در بین سخنان دو سخنران یا پیش از آغاز خاتم مجلس، فرد یا افرادی برخاسته و با خواندن چند بیت شعر جمعیت را به فرستادن صلوات ترغیب می‌کنند. | در بین سخنان دو سخنران یا پیش از آغاز خاتم مجلس، فرد یا افرادی برخاسته و با خواندن چند بیت شعر جمعیت را به فرستادن صلوات ترغیب می‌کنند.<ref>انوری، «معرفی مراسم تکایای شهر کابل»، 1390ش، ص147؛ جوادی، «مراسم عاشورا در کابل»، 1393ش، ص116.</ref> | ||
===مجرایی=== | ===مجرایی=== | ||
در قدیم از شب هفتم به بعد، دسته‌های سینه‌زن از تکیه‌ای به تکیة دیگر رفته و در آن‌جا برنامة سینه‌زنی و عزاداری اجرا می‌کردند که در کابل به آن «مجرایی» می‌گویند.<ref>انوری، «معرفی مراسم تکایای شهر کابل»، 1390ش، ص147؛ جوادی، «مراسم عاشورا در کابل»، 1393ش، ص116.</ref> | در قدیم از شب هفتم به بعد، دسته‌های سینه‌زن از تکیه‌ای به تکیة دیگر رفته و در آن‌جا برنامة سینه‌زنی و عزاداری اجرا می‌کردند که در کابل به آن «مجرایی» می‌گویند.<ref>انوری، «معرفی مراسم تکایای شهر کابل»، 1390ش، ص147؛ جوادی، «مراسم عاشورا در کابل»، 1393ش، ص116.</ref> | ||