سیاه بازی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''<big>سیاه بازی</big>'''؛ نمایش شاد ایرانی با رویکرد انتقادی به مسائل اجتماعی و فرهنگی جامعه با شخصیت اصلی سیاه.<br>

==معرفی==

سیاه بازی در فرهنگ لغت به‌ نوعی نمایش سنتی گفته می‌شود که در آن شخصی، غلامی سیاه‌پوست دارد که گیج و منگ بوده و برای فریب دیگران کارهای خنده‌داری انجام می‌دهد.<ref>[https://vajehyab.com/moein/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C معین، فرهنگ فارسی، ذیل واژه سیاه بازی.]</ref>  این نمایش سنتی ایرانی به کمدی دلارته ایتالیایی و واریته اروپایی شباهت زیادی دارد.<ref>[https://www.irna.ir/news/83434948/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%88-%DA%AF%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D9%88-%D8%AE%D9%84%D8%A7%D «سیاه‌ بازی؛ نمایش شیرین و گزنده اما ساده و خلاق»، خبرگزاری مهر.]</ref>  در گذشته وسط حیاط خانه‌های ایرانی، حوض‌های بزرگی ساخته می‌شد که کاربردهای زیادی داشت؛ از جمله این‌که در میهمانی‌ها و جشن‌ها تختۀ بزرگی روی آن می‌گذاشتند و با پوشاندن آن با فرش و گلیم، صحنه را برای اجرای نمایش آماده می‌کردند، سپس بازیگران وارد صحنه می‌شدند و به اجرای نمایش کمدی می‌پرداختند؛ به‌همین دلیل به این نمایش، نمایش تخته حوضی یا روحوضی می‌گفتند. یکی از زیرمجموعه‌های رایج این هنر نمایشی، سیاه بازی بود.<ref>[https://www.sid.ir/paper/953019/fa#downloadbottom شهبازی، «سازوکار بازی زبانی ویتگنشتاین به مثابه نقد اجتماعی قدرت در نمایش آیینی-سنتی سیاه بازی»، 1399ش، ص236-237.]</ref>  شخصیت اصلی این نمایش، سیاه نام داشت.<ref>[http://mohamadmahdi-jafari.rzb.ir/post/2 جعفری، «تحقیق درباره نمایش روحوضی، سیاه بازی»، وب‌سایت محمدمهدی جعفری.]</ref>  سیاه بازی و نمایش تخته حوضی یک خط داستانی را به‌صورت بداهه دنبال می‌کند<ref>[https://www.isna.ir/news/97110100222/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C-%D8%B1%D9%88-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D9%86%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B6 «سیاه بازی هنری رو به انقراض»، خبرگزاری ایسنا.]</ref>  و داستان‌های آن برگرفته از قصه‌های عامیانه و فولکلوریک مانند چهار درویش، خورشید عالم‌گیر، شیرین و فرهاد و خسرو و فرخ‌لقا بوده است.<ref>[http://www.ostadkamali.blogfa.com/post/133 رفیعی دولت‌آبادی، «ترانه‌های تخت حوضی»، وبلاگ نصایح استاد بزرگ.]</ref>  سیاه با زبان طنز به بهترین شکل از مشکلات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جامعه انتقاد می‌کرد.<ref>[https://borna.news/fa/news/1259396/%D8%A2%DB%8C%D8%A7-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8% «آیا سیاه ‌بازی ریشه در دوران برده‌داری دارد؟»، خبرگزاری برنا.]</ref>  این نمایش که ابتدا برای عموم مردم اجرا می‌شد، در بین روایت‌های داستان علاوه بر بیان دغدغه‌های مردم، عقاید و باورهای مردم در طبقه‌های مختلف اجتماعی را بازتاب می‌داد و با زبان طنز و انتقادی و نیش و کنایه آنها را منعکس می‌کرد. این نمایش در ایران از محبوب‌ترین گونه‌های هنر نمایشی به ‌شمار می‌رفت و طرفداران زیادی داشت.<ref>[https://www.irna.ir/news/83434948/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%88-%DA%AF%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7-%D8%B3%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D9%88-%D8%AE%D9%84%D8%A7%D «سیاه‌ بازی؛ نمایش شیرین و گزنده اما ساده و خلاق»، خبرگزاری مهر.]</ref>     

==تاریخچه==

==نمادپردازی سیاه==

    

    

==ویژگی‌ها==

==اثرگذاران سیاه بازی==

==نمونه‌هایی از ترانه‌های نمایش تخت حوضی یا سیاه بازی==

===حمومی آی حمومی===

کفش می‌خواد، لباس می‌خواد *** ندارم

سیم زر و زور می‌خواد *** ندارم

قالی و قالیچه می‌خواد *** ندارم

دختره رو نما می‌خواد *** ندارم

مطرب و عنتری می‌خواد *** ندارم

مهمون و مهمونی می‌خواد *** ندارم، ندارم، ندارم

پس حالا کو چنینه

درد بی درمون من دوا و درمون نمی‌شه

یه خروار، مَن نمی‌شه، تاریکی، روشن نمی‌شه

{{پانویس}}   

==منابع==