زن الگو در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

واژۀ «الگو» در زبان فارسی به‌معنای پیشوا و مقتدا است<ref>عمید، فرهنگ فارسی عمید، 1390ش، ج3، ص196.</ref> و در زبان عربی معادل این واژه «اُسوه» به‌کار می‌رود.<ref>. قزوینی، معجم مقاییس اللغة، 1404ق، ج1، ص105. ابن‌منظور، لسان العرب، 1414ق، ج1، ص147.</ref> الگو در اصطلاح به مجموعه‌ای از کیفیت‌های رفتاری و اصول فرهنگی اشاره دارد که برای پیروی و تقلید شایسته هستند.<ref>. گولد و دیگران، فرهنگ علوم اجتماعی، 1376ش، ص91.</ref> انسانی که به‌عنوان الگو معرفی می‌شود، به‌دلیل دارا بودن ویژگی‌های برجسته می‌تواند الهام‌بخش دیگران باشد.<ref>. بیرو، فرهنگ علوم اجتماعی، 1380ش، ص260.</ref> در آموزه‌های قرآن، زنانی به‌عنوان الگو برای دیگران معرفی شده‌اند که از ویژگی‌های برجسته‌ای برخوردارند و به‌عنوان نمادهایی از فضائل اخلاقی و دینی در تاریخ شناخته می‌شوند.<ref>. سورة نساء، آیة 43. سورة تحریم، آیۀ 11-12. سورة نور، آیة 31. سورة حج، آیة 41. سورة آل­عمران، آیة 104.</ref> قرآن با نکوهش باورها<ref>. سورة نحل، آیة 58.</ref> و دیدگاه‌های جاهلی دربارۀ زن، <ref>. سورة نساء، آیة 32.</ref> بر همسانی شخصیت وجودی زن و مرد تاکید کرده<ref>. سورة حجرات، آیة 13.</ref> و ضمن ارج‌نهادن به مقام زن، برخی زنان را به‌عنوان الگوی عملی برای همگان معرفی می‌کند.<ref>. سورة تحریم، آیة 12.</ref>

ایثار و فداکاری، یکی از اصول اساسی در تربیت دینی و اجتماعی است و نقش اساسی در حفظ و پیشبرد دین و اخلاق در جامعه ایفا می‌کند.<ref>. الطوسی، الغیبة، 1411ق، ج1، ص286.</ref> خدیجه و فاطمه، نمونه‌های بارزی از زنان ایثارگر در تاریخ اسلام به‌شمار می‌روند.<ref>. الحائری المازندرانی، شجرة طوبی، 1385ش، ج2، ص232. یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، بی‌تا، ج2، ص23.</ref> خدیجه تمام ثروت خود را در اختیار پیامبر گذاشت<ref>. مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج16، ص71.</ref> تا بتواند برای پیشبرد رسالت الهی خود از آن بهره ببرد.<ref>. حسینی شاه عبدالعظیمی، تفسیر اثنی‌عشری، 1363ش، ج14، ص256.</ref> پیامبر اسلام تصریح کرده ‌است که ثروت خدیجه باعث تثبیت دین اسلام شد.<ref>. الحائری المازندرانی، شجرة طوبی، 1385ش، ج2، ص233.</ref> حضرت فاطمه نیز به‌عنوان نماد ایثار در قرآن و روایات معرفی شده است.<ref>. الحسکانی، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، بی‌تا، ج2، ص403.</ref> از نمونه‌های ایثار فاطمه، بخشیدن افطار خود به مسکین، یتیم و اسیر به‌مدت سه شب متوالی بود.<ref>. سورة انسان، آیة 8.</ref> این عمل فداکارانة فاطمه، آن‌چنان اهمیتی داشت که آیات سورۀ انسان در گرامی‌داشت آن نازل شد.<ref>. الطوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، بی‌تا، ج10، ص210.</ref>

در قرآن کریم، امر به معروف و نهی از منکر به‌عنوان یکی از ویژگی‌های برجسته برای امت مسلمان مطرح شده و مورد تاکید قرار گرفته است. این وظیفه دینی و اجتماعی، به حفظ و تقویت حدود الهی کمک کرده و نقش اساسی در حفظ ارزش‌های دینی و اخلاقی در زندگی فردی و اجتماعی دارد. طبق آیات قرآن، آمران به معروف و ناهیان از منکر، رستگار و یاری‌دهنده خدا معرفی شده‌اند.<ref>. سورة توبه، آیة 112. سورة حج، آیة 41. سورة آل‌عمران، آیة 104.</ref> در ماجرای کشتن نوزاد توسط فرعون، همسرش آسیه با شهامت در برابر او و اطرافیانش ایستاد<ref>. شیرازی، تفسیر نمونه، 1374ش، ج16، ص29. ‌</ref> و با عبارات عاطفی و دلنشین، <ref>. سورة قصص، آیة 9.</ref> موفق به تغییر رای فرعون شد.<ref>. قرائتی، تفسیر نور، 1383ش، ج7، ص22.</ref>