موسیقی بومی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<big>'''موسیقی بومی'''</big>؛ موسیقی برآمده از یک زیست‌بوم و اقلیم خاص. | <big>'''موسیقی بومی'''</big>؛ موسیقی برآمده از یک زیست‌بوم و اقلیم خاص. | ||
موسیقی بومی، نواحی، محلی، مقامی و موسیقی فولکلور، نوعی [[موسیقی]] مختص بخش‌ها و نواحی مختلف در سراسر جهان است که به‌عنوان نمادی از فرهنگ و خرده‌فرهنگ در زندگی مردم مناطق حضور دارد. این نوع موسیقی، راهی برای زنده نگه‌داشتن خاطرات گذشتگان و دریچه‌ای رو به فرهنگ مناطق است. موسیقی‌های بومی، در موقعیت‌های خاص و با موضوع مشخص اجرا می‌شوند و خوانش آنها نیازمند شناخت وجوه مختلف فرهنگی، تاریخی و ادبی است. در ایران نیز تمام اقوام و خرده‌فرهنگ‌ها، موسیقی بومی و مخصوص خود را دارند. امروزه اقوام مختلف ایرانی می‌کوشند تا این میراث معنوی خود را زنده نگه دارند. | موسیقی بومی، نواحی، محلی، مقامی و موسیقی فولکلور، نوعی [[موسیقی]] مختص بخش‌ها و نواحی مختلف در سراسر جهان است که به‌عنوان نمادی از فرهنگ و خرده‌فرهنگ در زندگی مردم مناطق حضور دارد. این نوع موسیقی، راهی برای زنده نگه‌داشتن خاطرات گذشتگان و دریچه‌ای رو به فرهنگ مناطق است. موسیقی‌های بومی، در موقعیت‌های خاص و با موضوع مشخص اجرا می‌شوند و خوانش آنها نیازمند شناخت وجوه مختلف فرهنگی، تاریخی و ادبی است. در ایران نیز تمام اقوام و خرده‌فرهنگ‌ها، موسیقی بومی و مخصوص خود را دارند. امروزه اقوام مختلف ایرانی می‌کوشند تا این میراث معنوی خود را زنده نگه دارند. | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
«بوم»، به‌معنای زیستگاهِ افرادی است که در اصول اخلاقی و آداب‌ورسوم با یکدیگر مشابه بوده و اشتراکاتی داشته باشند.<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/338843/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D8%A8%D9%88%D9%85%DB%8C «آشنایی با موسیقی بومی»، خبرگزاری همشهری آنلاین.]</ref> موسیقی بومی نیز به‌عنوان موسیقی ویژۀ هر اجتماع یا قومی، نشان‌دهندۀ فرهنگ و آداب‌ورسوم یک منطقه.<ref>[https://webnavazan.com/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D8%A8%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%88-%D9%81%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%88%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ «آشنایی با موسیقی بومی و فولکور ایران»، وب‌سایت وب‌نوازان.]</ref> موسیقی بومی، حکایت‌گر مجموعه‌ای از خاطرات، افسانه‌ها، باورهای عامیانه، [[ضرب‌المثل|ضرب‌المثل‌ها]] و قصه‌ها است که به‌صورت سینه‌به‌سینه منتقل شده و به شاخص هویتی مجموعه‌ای از افراد در یک منطقه تبدیل شده است. موسیقی بومی یا محلی، صدای احساس یک قوم یا منطقه است که در پس آن، داستانی جریان دارد. افراد، گاهی در طول تاریخ، از موسیقی‌های بومی برای فریاد دردهای نهفته در دل خود استفاده کرده‌اند. برخی بر این باورند که برای شناخت فرهنگ یک ملت، باید موسیقی محلی آنها را بررسی کرد.<ref> [https://weblight.ir/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D8%A8%D9%88%D9%85%DB%8C-%DB%8C%D8%A7-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%88-%DB%8C%D8%A7-%D9%81%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%84%D8%B1-%D8%8C-%D8%B6%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%87%D9%86/ «موسیقی بومی یا محلی و یا فولکلر، ضرباهنگ تاریخ شفاهی یک سرزمین»، مجلۀ فرهنگی وبلایت.]</ref> | «بوم»، به‌معنای زیستگاهِ افرادی است که در اصول اخلاقی و آداب‌ورسوم با یکدیگر مشابه بوده و اشتراکاتی داشته باشند.<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/338843/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D8%A8%D9%88%D9%85%DB%8C «آشنایی با موسیقی بومی»، خبرگزاری همشهری آنلاین.]</ref> موسیقی بومی نیز به‌عنوان موسیقی ویژۀ هر اجتماع یا قومی، نشان‌دهندۀ فرهنگ و آداب‌ورسوم یک منطقه.<ref>[https://webnavazan.com/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D8%A8%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%88-%D9%81%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%88%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ «آشنایی با موسیقی بومی و فولکور ایران»، وب‌سایت وب‌نوازان.]</ref> موسیقی بومی، حکایت‌گر مجموعه‌ای از خاطرات، افسانه‌ها، باورهای عامیانه، [[ضرب‌المثل|ضرب‌المثل‌ها]] و قصه‌ها است که به‌صورت سینه‌به‌سینه منتقل شده و به شاخص هویتی مجموعه‌ای از افراد در یک منطقه تبدیل شده است. موسیقی بومی یا محلی، صدای احساس یک قوم یا منطقه است که در پس آن، داستانی جریان دارد. افراد، گاهی در طول تاریخ، از موسیقی‌های بومی برای فریاد دردهای نهفته در دل خود استفاده کرده‌اند. برخی بر این باورند که برای شناخت فرهنگ یک ملت، باید [[موسیقی محلی افغانستان|موسیقی محلی]] آنها را بررسی کرد.<ref> [https://weblight.ir/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D8%A8%D9%88%D9%85%DB%8C-%DB%8C%D8%A7-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%88-%DB%8C%D8%A7-%D9%81%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%84%D8%B1-%D8%8C-%D8%B6%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%87%D9%86/ «موسیقی بومی یا محلی و یا فولکلر، ضرباهنگ تاریخ شفاهی یک سرزمین»، مجلۀ فرهنگی وبلایت.]</ref> | ||
==تاریخچه موسیقی در ایران== | ==تاریخچه موسیقی در ایران== | ||
از قدیمی‌ترین موسیقی‌ها در ایران، موسیقی مذهبی [[زرتشت|زرتشتی]] است؛ این نوع از موسیقی، با آوازهایی همراه بوده که در بخش‌هایی از [[اوستا]] به آن اشاره شده است. در دورۀ هخامنشیان، موسیقی به‌صورت‌های درباری، نظامی و مردمی وجود داشته است. موسیقی نظامی، نوعی موسیقی رزمی بوده که در راستای روحیه‌دهی به سربازان به‌وجود آمده و در آن از ابزارآلات موسیقی همچون شیپور، [[نقاره]]، [[کرنانوازی|کرنا]]، طبل، کوس و [[دهل]] استفاده می‌شده است. با ورود اسلام به ایران، موسیقی‌های بومی، شکل تازه‌ای به خود گرفته و با نوحه، مدیحه‌سرایی، حمد و ثنا همراه شد و محتوای بسیاری از موسیقی‌ها نیز دستخوش تغییر شد. از معروف‌ترین موسیقی‌های مذهبی در ایران، «موسیقی [[تعزیه]]» است که تا هنوز در میان بسیاری از اقوام ایرانی مرسوم است. از دیگر انواع این موسیقی می‌توان به موسیقی عاشورایی، موسیقی عرفانی، موسیقی خانقاهی و موسیقی انقلابی اشاره کرد.<ref>[https://mehrvarzanmusic.ir/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D9%81%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%88%D8%B1/#:~:text=%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C%20%D9%81%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%84%D9%88%D8%B1%20%DB%8C%D8%A7%20%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C%20%D8%A8. «آشنایی با موسیقی فولکور یا فولکوریک»، وب‌سایت آموزشگاه موسیقی صدای مهرورزان.]</ref> | از قدیمی‌ترین موسیقی‌ها در ایران، موسیقی مذهبی [[زرتشت|زرتشتی]] است؛ این نوع از موسیقی، با آوازهایی همراه بوده که در بخش‌هایی از [[اوستا]] به آن اشاره شده است. در دورۀ هخامنشیان، موسیقی به‌صورت‌های درباری، نظامی و مردمی وجود داشته است. موسیقی نظامی، نوعی موسیقی رزمی بوده که در راستای روحیه‌دهی به سربازان به‌وجود آمده و در آن از ابزارآلات موسیقی همچون شیپور، [[نقاره]]، [[کرنانوازی|کرنا]]، طبل، کوس و [[دهل]] استفاده می‌شده است. با ورود اسلام به ایران، موسیقی‌های بومی، شکل تازه‌ای به خود گرفته و با نوحه، مدیحه‌سرایی، حمد و ثنا همراه شد و محتوای بسیاری از موسیقی‌ها نیز دستخوش تغییر شد. از معروف‌ترین موسیقی‌های مذهبی در ایران، «موسیقی [[تعزیه]]» است که تا هنوز در میان بسیاری از اقوام ایرانی مرسوم است. از دیگر انواع این موسیقی می‌توان به موسیقی عاشورایی، موسیقی عرفانی، موسیقی خانقاهی و موسیقی انقلابی اشاره کرد.<ref>[https://mehrvarzanmusic.ir/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D9%81%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%88%D8%B1/#:~:text=%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C%20%D9%81%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%84%D9%88%D8%B1%20%DB%8C%D8%A7%20%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C%20%D8%A8. «آشنایی با موسیقی فولکور یا فولکوریک»، وب‌سایت آموزشگاه موسیقی صدای مهرورزان.]</ref> | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
موسیقی بومی ایرانی با تاریخ و اصالت هزاران ساله، از غنای عظیم تاریخی و فرهنگی برخوردار است. فرهنگ ایرانیان، از آغاز پیدایش تمدن پارسی با موسیقی و انواع آن عجین شده و آثار موسیقایی پارسی بسیاری در طول تاریخ، ماندگار شده‌اند.<ref>[https://mehrvarzanmusic.ir/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D9%81%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%88%D8%B1/#:~:text=%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C%20%D9%81%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%84%D9%88%D8%B1%20%DB%8C%D8%A7%20%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C%20%D8%A8. «آشنایی با موسیقی فولکور یا فولکوریک»، وب‌سایت آموزشگاه موسیقی صدای مهرورزان.]</ref> موسیقی بومی در فرهنگ ایرانی، نقشی پررنگ در مراسم‌های سنتی و آیینی دارد. موسیقی بومی در مراسم [[جشن]] عروسی مردم ایران هنوز هم طرفداران بسیاری دارد. مهمترین موسیقی‌های بومی ایران از نظر جغرافیا عبارتند از: | موسیقی بومی ایرانی با تاریخ و اصالت هزاران ساله، از غنای عظیم تاریخی و فرهنگی برخوردار است. فرهنگ ایرانیان، از آغاز پیدایش تمدن پارسی با موسیقی و انواع آن عجین شده و آثار موسیقایی پارسی بسیاری در طول تاریخ، ماندگار شده‌اند.<ref>[https://mehrvarzanmusic.ir/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D9%81%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%88%D8%B1/#:~:text=%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C%20%D9%81%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%84%D9%88%D8%B1%20%DB%8C%D8%A7%20%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C%20%D8%A8. «آشنایی با موسیقی فولکور یا فولکوریک»، وب‌سایت آموزشگاه موسیقی صدای مهرورزان.]</ref> موسیقی بومی در فرهنگ ایرانی، نقشی پررنگ در مراسم‌های سنتی و آیینی دارد. موسیقی بومی در مراسم [[جشن]] عروسی مردم ایران هنوز هم طرفداران بسیاری دارد. مهمترین موسیقی‌های بومی ایران از نظر جغرافیا عبارتند از: | ||
===موسیقی خراسان=== | ===موسیقی خراسان=== | ||
در منطقۀ | در منطقۀ [[خراسان]]، اقوام مختلف کرد، لر، فارس و ترک در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند. موسیقی بومی این منطقه نیز متأثر از اقلیم جغرافیایی و خرده‌فرهنگ‌های متنوعی است که در آن حضور دارند. یکی از مهمترین ویژگی‌های موسیقی خراسان، داستان‌پردازی در خلال موسیقی است. از سازهای معروف این منطقه نیز سازهای [[دهل]]، [[دوتار]]، [[سرنا|سورنا]]، [[کمانچه]] و [[نی]] هستند. کارشناسان، موسیقی بومی خراسان را به دو دستۀ کلی تقسیم می‌کنند: | ||
#جلگه‌ای: موسیقی جلگه‌ای بیشتر دارای نوایی آرام و ملایم است. | #جلگه‌ای: موسیقی جلگه‌ای بیشتر دارای نوایی آرام و ملایم است. | ||
#کوهپایه‌ای: این بخش، متأثر از فرهنگ مردم مستقر در مناطق کوهپایه‌ای خراسان بوده و نسبت به موسیقی جلگه‌ای، قوی‌تر، رساتر و گاهی تندتر است. | #کوهپایه‌ای: این بخش، متأثر از فرهنگ مردم مستقر در مناطق کوهپایه‌ای خراسان بوده و نسبت به موسیقی جلگه‌ای، قوی‌تر، رساتر و گاهی تندتر است. | ||