رقص لری: تفاوت میان نسخه‌ها

در دورۀ مادها، برای نمایش دادن چگونگی جنگ‌ها، از حرکت دست همراه با دستمال به‌صورت آرام یا تند، استفاده می‌کردند. به‌واسطۀ این حرکت‌ها، پادشاه از شروع [[جنگ]] یا حمله به دشمن، با‌خبر می‌شد. در رقص لُری، یک پا به عقب گذاشتن و با سرعت دو پا را جلو آوردن به این معنی بود که اگر در جنگ، یک قدم عقب‌نشینی شده، ولی با سرعت، دو قدم، حمله کرده‌اند. رقص لُری، حماسی‌ترین نوع رقص در طول تاریخِ ایران<ref>[https://amozeshraghs.com/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B1%D9%82%D8%B5-%D9%84%D8%B1%DB%8C/ «تاریخچه رقص لری»، وب‌سایت آموزش رقص.]</ref> است. تصویرِ انسان‌های در حال رقص، روی سفال‌های کشف شده و مفرغ‌های نگهداری شده در [[موزه|موزۀ]] لوور،<ref>[https://abadis.ir/fatofa/%D8%B1%D9%82%D8%B5-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%B1%DB%8C/ «رقص‌های لری»، وب‌سایت آبادیس.]</ref> نشان‌گر از پیشینۀ رقص لری در سال 612 قبل از میلاد است.<ref>[https://amozeshraghs.com/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B1%D9%82%D8%B5-%D9%84%D8%B1%DB%8C/ «تاریخچه رقص لری»، وب‌سایت آموزش رقص.]</ref>

رقص لری که در زبان محلی به آن دَس‌گِرِته، باختِه،<ref>[https://lib.eshia.ir/12294/2/66/%D8%B1%D9%82%D8%B5_%D9%84%D8%B1%DB%8C آنی‌زاده، «ختنه و ختنه‌سوران»، ج2، ص66.]</ref> چووپی یا بازی می‌گویند، در مراسم جشن و عروسی با آداب خاص، از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و در هر نسل، شیوه‌های قدیمی آن حفظ شده است. در این رقص که به‌صورت جمعی و زنجیروار اجرا می‌شود، افراد به‌واسطۀ نفر اول که به او «سَر‌چووپی یا چووپی‌کِش» می‌گویند، هماهنگ می‌شوند.<ref>[https://namnak.com/%D8%B1%D9%82%D8%B5-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%B1%DB%8C-%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%86.p1644 «رقص‌های لری و ویژگی‌های آن»، وب‌سایت نمناک.]</ref>  «سرچووپی» دستمال رنگی به دست دارد وهدایت‌کنندۀ دستۀ رقص است. او بعد از یک دور سرچوپی‌گری، دستمال را به دیگری داده تا نوبت «چووپی‌کشی» به بقیۀ افراد برسد. هیجان رقص لری، با شاباش تماشاچیان و کِل زدن و هلهلۀ زنان، دوچندان می‌شود و نوازندگان از [[تار]]، تُمبک و [[کمانچه]]، ساز و [[دهل|دُهل]]، بهره می‌گیرند. این رقص، با آهنگ کُند آغاز و با آهنگ نیمه‌تُند و تند، اوج گرفته و با آهنگ ملایم به پایان می‌رسد.<ref>[https://vista.ir/w/a/27/ks59i «رقص‌های لری و ویژگی‌های آن»، مجلۀ ویستا.]</ref>

سنگین سَماع، سه‌پا، چوبی، دو‌پا، اِشکاری، رقص دستمال<ref>[https://amozeshraghs.com/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B1%D9%82%D8%B5-%D9%84%D8%B1%DB%8C/ «تاریخچه رقص لری»، وب‌سایت آموزش رقص.]</ref> عشایری، چپی<ref>[https://golvani.ir/1395/05/%D8%B1%D9%82%D8%B5%E2%80%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%B1%DB%8C/ «رقص‌های لری را بشناسید»، پایگاه خبری گلونی.]</ref> و شانه‌شَکی،<ref>[https://lib.eshia.ir/12294/2/66/%D8%B1%D9%82%D8%B5_%D9%84%D8%B1%DB%8C آنی‌زاده، «ختنه و ختنه‌سوران»، ج2، ص66.]</ref> از جمله انواع رقص لری است و هر کدام، ویژگی‌هایی دارند:

'''سنگین سماع:''' سنگین سماع که در گویش محلی سنگین سما گفته می‌شود، رقصی گروهی<ref>[https://amozeshraghs.com/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B1%D9%82%D8%B5-%D9%84%D8%B1%DB%8C/ «تاریخچه رقص لری»، وب‌سایت آموزش رقص.]</ref> و آرام، همراه با موسیقی ملایم است که بیشتر افراد با سن بالا به این نوع رقص تمایل دارند.<ref>[https://golvani.ir/1395/05/%D8%B1%D9%82%D8%B5%E2%80%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%B1%DB%8C/ «رقص‌های لری را بشناسید»، پایگاه خبری گلونی]</ref>  

'''رقص دستمال:''' رقصی پُرجنب‌وجوش و مخصوص لُرهای بختیاری و جنوبی.<ref>[https://amozeshraghs.com/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B1%D9%82%D8%B5-%D9%84%D8%B1%DB%8C/ «تاریخچه رقص لری»، وب‌سایت آموزش رقص.]</ref>  

'''چپی:''' رقص یک پا و تندترین نوع رقص است که سنگینی بدن روی یک پا می‌افتد.<ref>[https://golvani.ir/1395/05/%D8%B1%D9%82%D8%B5%E2%80%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%B1%DB%8C/ «رقص‌های لری را بشناسید»، پایگاه خبری گلونی.]</ref>  

*رهاییِ ذهن از مشغله‌های [[زندگی]] و تخلیۀ فشارهای روحی؛<ref>[https://namnak.com/%D8%B1%D9%82%D8%B5-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%B1%DB%8C-%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%86.p1644 «رقص‌های لری و ویژگی‌های آن»، وب‌سایت نمناک.]</ref>

*ایجاد حس نشاط و شادابی.<ref>[https://amozeshraghs.com/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B1%D9%82%D8%B5-%D9%84%D8%B1%DB%8C/ «تاریخچه رقص لری»، وب‌سایت آموزش رقص.]</ref>

در رقص لری، نفر اول و نفر آخر گروهِ رقص، از دستمال استفاده می‌کنند. به این نوع رقص، دو دستماله هم گفته می‌شود. حرکت دستمال به‌صورت منظم و معنادار است و برای ایجاد شور و هیجان به‌کار می‌رود.<ref>[https://lastsecond.ir/blog/9826-napkins-in-local-dances «انواع دستمال رقص در اقوام ایرانی»، وبلاگ لست سکند.]</ref> رنگ دستمال رقص، رنگارنگ و نماد [[پرچم]]<ref>[https://golvani.ir/1395/05/%D8%B1%D9%82%D8%B5%E2%80%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%B1%DB%8C/ «رقص‌های لری را بشناسید»، پایگاه خبری گلونی.]</ref> است.  

از نظر مراجع دینی، رقص لری، یکی از انواع رقص است و اگر همراه با تحریک شهوت و کار حرام باشد، از نظر شرعی، حرام است. فقیهان، تفاوتی میان رقص سنتی و مُدرن و همچنین رقص انفرادی و جمعی، نمی‌گذارند.<ref>[https://hadana.ir/%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D8%B1%D9%82%D8%B5-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D9%88-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C/ «حکم رقص محلی و سنتی»، وبگاه هدانا.]</ref>