بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''<big>خواب</big>'''، فرآیند بازیابی قوای جسمانی و روانی به‌واسطۀ ضعف یا از کار افتادن حواس ظاهری. انسان‌ها برای تجدید نیرو و داشتن آمادگی لازم برای ادامۀ فعالیت‌های روزمره نیاز به استراحت دارند. نعمت خواب و آرامش ناشی از آن، نقش مهمی در سلامتی ان...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''<big>خواب</big>'''، فرآیند بازیابی قوای جسمانی و روانی به‌واسطۀ ضعف یا از کار افتادن حواس ظاهری. | '''<big>خواب</big>'''، فرآیند بازیابی قوای جسمانی و روانی به‌واسطۀ ضعف یا از کار افتادن حواس ظاهری. | ||
انسان‌ها برای تجدید نیرو و داشتن آمادگی لازم برای ادامۀ فعالیت‌های روزمره نیاز به استراحت دارند. نعمت خواب و آرامش ناشی از آن، نقش مهمی در سلامتی انسان دارد. بسیاری از مشکلات جسمی و روانی، ریشه در کیفیت خواب افراد دارند و صاحب‌نظران برای دوری انسان از این مشکلات، همواره به خواب کافی و | انسان‌ها برای تجدید نیرو و داشتن آمادگی لازم برای ادامۀ فعالیت‌های روزمره نیاز به استراحت دارند. نعمت خواب و آرامش ناشی از آن، نقش مهمی در سلامتی انسان دارد. بسیاری از مشکلات جسمی و روانی، ریشه در کیفیت خواب افراد دارند و صاحب‌نظران برای دوری انسان از این مشکلات، همواره به خواب کافی و به‌هنگام، سفارش می‌کنند. | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
خواب در اصطلاح به حالت آسایش و راحتی گفته می‌شود که به‌واسطۀ آن حواس ظاهری از کار می‌افتد و فقدان حواس در انسان و سایر حیوانات بروز می‌کند. تصاویر، وقایع، و مناظری در هنگام خواب از ذهن انسان می‌گذرد که به خواب‌دیدن تعبیر می‌شود.<ref> [https://vajehyab.com/dehkhoda/%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%A8?q=%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%A8 دهخدا، لغتنامه، ذیل واژۀ خواب.]</ref> | خواب در اصطلاح به حالت آسایش و راحتی گفته می‌شود که به‌واسطۀ آن حواس ظاهری از کار می‌افتد و فقدان حواس در انسان و سایر حیوانات بروز می‌کند. تصاویر، وقایع، و مناظری در هنگام خواب از ذهن انسان می‌گذرد که به خواب‌دیدن تعبیر می‌شود.<ref> [https://vajehyab.com/dehkhoda/%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%A8?q=%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%A8 دهخدا، لغتنامه، ذیل واژۀ خواب.]</ref> | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
==کارکرد خواب== | ==کارکرد خواب== | ||
1. کنترل سطح قند خون؛ | 1.کنترل سطح قند خون؛ | ||
2. حفظ و ذخیرۀ انرژی؛<ref> [https://jsums.medsab.ac.ir/article_943_ae62f6a8e617d2711edee566f62ba54a.pdf علی‌مردانی و دیگران، «اهمیت خواب و ارتباط آن با چاقی، رژیم غذایی و دیابت»، 1396ش، ص36 و 38.]</ref> | 2.حفظ و ذخیرۀ انرژی؛<ref> [https://jsums.medsab.ac.ir/article_943_ae62f6a8e617d2711edee566f62ba54a.pdf علی‌مردانی و دیگران، «اهمیت خواب و ارتباط آن با چاقی، رژیم غذایی و دیابت»، 1396ش، ص36 و 38.]</ref> | ||
3. رشد فیزیکی؛ | 3.رشد فیزیکی؛ | ||
4. ترمیم عضلات؛ | 4.ترمیم عضلات؛ | ||
5. تقویت مغز و حافظه؛ | 5.تقویت مغز و حافظه؛ | ||
6. تقویت سیستم ایمنی؛<ref>[https://www.darmankade.com/blog/why-is-sleeping-important/ اهمیت خواب کافی چقدر است؟ مقدار خواب کافی»، وب‌سایت درمانکده.]</ref> | 6.تقویت سیستم ایمنی؛<ref>[https://www.darmankade.com/blog/why-is-sleeping-important/ اهمیت خواب کافی چقدر است؟ مقدار خواب کافی»، وب‌سایت درمانکده.]</ref> | ||
7. تقویت روحیۀ مثبت و شادی روان؛ | 7.تقویت روحیۀ مثبت و [[شادی]] روان؛ | ||
8. افزایش رضایت از | 8.افزایش [[رضایت از زندگی]]؛<ref>[https://www.darmankade.com/blog/sleep-and-mental-health/ «اثر خواب بر سلامت روان»، وب‌سایت درمانکده.]</ref> | ||
9. تقویت قوای جسمی بدن؛ | 9.تقویت قوای جسمی بدن؛ | ||
10. كاهش استرس و اضطراب؛ | 10.كاهش [[استرس]] و اضطراب؛ | ||
11. تقويت قدرت تمركز؛ | 11.تقويت قدرت تمركز؛ | ||
12. سلامتی فعالیت‌های اجتماعی و عاطفی فرد.<ref>[https://nmj.umsha.ac.ir/browse.php?a_id=1113&slc_lang=fa&sid=1&printcase=1&hbnr=1&hmb=1 شمسائی و چراغی، «بررسي همبودي اختلالات خواب و سلامت عمومي در مردم شهر همدان»، 1391ش، ص41-40.]</ref> | 12.سلامتی فعالیت‌های اجتماعی و عاطفی فرد.<ref>[https://nmj.umsha.ac.ir/browse.php?a_id=1113&slc_lang=fa&sid=1&printcase=1&hbnr=1&hmb=1 شمسائی و چراغی، «بررسي همبودي اختلالات خواب و سلامت عمومي در مردم شهر همدان»، 1391ش، ص41-40.]</ref> | ||
==اختلال خواب== | ==اختلال خواب== | ||
خواب فرآیندی پیچیده دارد که از جهاتی ممکن است دچار اختلال شود. مهم‌ترین علائم اختلال خواب عبارت است از: مشکل در به خواب‌رفتن؛ در خواب ماندن؛ خستگی در طول روز؛ چرت‌زدن در طول روز؛ تحریک‌پذیری و اضطراب؛ افسردگی و عدم تمرکز.<ref> [https://www.darmankade.com/blog/sleep-disorders/ «اختلال خواب چیست و چگونه درمان می‌شود»، وب‌سایت درمانکده.]</ref> اختلال خواب می‌تواند عوارض زیر را در پی داشته باشد: افزایش احتمال مرگ؛ خواب‌آلودگی روزانه؛ کاهش هوشیاری و هیپوترمی؛ افزایش فعالیت‌های سمپاتیک بدن؛ کاهش عملکردهای شناختی مانند توجه و حافظه؛ کاهش عملکردهای اجرایی و پردازش اطلاعات؛ <ref> [http://C:\Users\m.h.l\Downloads\20185218939.pdf اشرفی و دیگران، «مروری بر اختلالات خواب و درمان آنها»، 1397ش، ص99.]</ref> کاهش رشد؛ افزایش ابتلا به چاقی؛ زود رنجی؛ توهم؛ ریسک ابتلا به دیابت؛ ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی؛ اختلالات سیستم ایمنی و اشتباهات شناختی.<ref> [https://ijhp.ir/article-1-335-fa.pdf فرهود و پورکلهر، «خواب به‌عنوان يك شاخص مهم سبك زندگي»، 1399ش، ص387.]</ref> | خواب فرآیندی پیچیده دارد که از جهاتی ممکن است دچار اختلال شود. مهم‌ترین علائم اختلال خواب عبارت است از: مشکل در به خواب‌رفتن؛ در خواب ماندن؛ خستگی در طول روز؛ چرت‌زدن در طول روز؛ تحریک‌پذیری و اضطراب؛ [[افسردگی]] و عدم تمرکز.<ref> [https://www.darmankade.com/blog/sleep-disorders/ «اختلال خواب چیست و چگونه درمان می‌شود»، وب‌سایت درمانکده.]</ref> اختلال خواب می‌تواند عوارض زیر را در پی داشته باشد: افزایش احتمال مرگ؛ خواب‌آلودگی روزانه؛ کاهش هوشیاری و هیپوترمی؛ افزایش فعالیت‌های سمپاتیک بدن؛ کاهش عملکردهای شناختی مانند توجه و حافظه؛ کاهش عملکردهای اجرایی و پردازش اطلاعات؛ <ref> [http://C:\Users\m.h.l\Downloads\20185218939.pdf اشرفی و دیگران، «مروری بر اختلالات خواب و درمان آنها»، 1397ش، ص99.]</ref> کاهش رشد؛ افزایش ابتلا به چاقی؛ زود رنجی؛ توهم؛ ریسک ابتلا به دیابت؛ ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی؛ اختلالات سیستم ایمنی و اشتباهات شناختی.<ref> [https://ijhp.ir/article-1-335-fa.pdf فرهود و پورکلهر، «خواب به‌عنوان يك شاخص مهم سبك زندگي»، 1399ش، ص387.]</ref> | ||
اختلال خواب، انواع گوناگونی دارد، از جمله: | اختلال خواب، انواع گوناگونی دارد، از جمله: | ||
===1. بی‌خوابی=== | ===1.بی‌خوابی=== | ||
بی‌خوابی شایع‌ترین اختلال مربوط به خواب است.<ref> [https://shefayekhatam.ir/article-1-734-fa.pdf بلوچی انارکی و رحیمی، «اختلالات خواب و رؤيا جنبه‌هاي روانشناسی و پاتوفیزیولوژی»، 1394ش، ص107.]</ref> بی‌خوابی یا | بی‌خوابی شایع‌ترین اختلال مربوط به خواب است.<ref> [https://shefayekhatam.ir/article-1-734-fa.pdf بلوچی انارکی و رحیمی، «اختلالات خواب و رؤيا جنبه‌هاي روانشناسی و پاتوفیزیولوژی»، 1394ش، ص107.]</ref> بی‌خوابی یا کم‌خوابی كيفيت زندگی فرد را کاهش می‌دهد و سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و عاطفی فرد را به مخاطره می‌اندازد. کیفیت خواب با افزايش تنش، تحريك‌پذيری، افسردگی و رضايت از زندگی ارتباط دارد. تجديد حيات سلولی در عميق‌ترين مرحلۀ خواب اتفاق می‌افتد و عدم تعادل در فرآیند خواب، شخص را خسته و عصبی کرده و موجب مختل شدن کیفیت زندگی می‌شود. بی‌خوابی در مرحلۀ شروع خواب گاهی مزمن شده و با گذشت زمان افزایش می‌یابد.<ref>[https://nmj.umsha.ac.ir/article-1-1113-en.pdf شمسائی و چراغی، «بررسي همبودي اختلالات خواب و سلامت عمومي در مردم شهر همدان»، 1391ش، ص41.]</ref> | ||
===2. نوکتوريا === | ===2.نوکتوريا=== | ||
نوکتوری یا تکرر ادرار شبانه، نوعی اختلال در خواب است که موجب می‌شود شخص بارها از خواب بیدار شود. عدم تعادل هورمونی و بیماری‌های دستگاه ادراری عامل بروز این اختلال است. <ref> [https://ijhp.ir/article-1-335-fa.pdf فرهود و پورکلهر، «خواب به‌عنوان يك شاخص مهم سبك زندگي»، 1399ش، ص386.]</ref> | نوکتوری یا تکرر ادرار شبانه، نوعی اختلال در خواب است که موجب می‌شود شخص بارها از خواب بیدار شود. عدم تعادل هورمونی و بیماری‌های دستگاه ادراری عامل بروز این اختلال است. <ref> [https://ijhp.ir/article-1-335-fa.pdf فرهود و پورکلهر، «خواب به‌عنوان يك شاخص مهم سبك زندگي»، 1399ش، ص386.]</ref> | ||
===3. آپنۀ خواب=== | ===3.آپنۀ خواب=== | ||
آپنۀ خواب نوعی اختلال تنفسی است که موجب توقف تنفس در خواب می‌شود این اختلال به‌مدت 10 ثانیه یا بیش‌تر طول می‌کشد. | آپنۀ خواب نوعی اختلال تنفسی است که موجب توقف تنفس در خواب می‌شود این اختلال به‌مدت 10 ثانیه یا بیش‌تر طول می‌کشد. | ||
===4. اختلالات ریتم شبانه=== | ===4.اختلالات ریتم شبانه=== | ||
اختلالات ریتم شبانه مشکلات مربوط به چرخۀ خواب و بیداری است که مانع خواب و بیداری | اختلالات ریتم شبانه مشکلات مربوط به چرخۀ خواب و بیداری است که مانع خواب و بیداری به‌هنگام می‌شود.<ref>[https://uswr.ac.ir/uploads/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA%20%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%A8.pdf سبزعلی‌زاده، «اختلالات خواب»، 1399ش، ص2.]</ref> | ||
===5. سندرم پای بی‌قرار=== | ===5.سندرم پای بی‌قرار=== | ||
در این نوع اختلال، درد ناراحت‌کننده در ساق پا موجب می‌شود که فرد مبتلا در طول خواب حرکات متناوب دست و پا را تجربه کند.<ref> [https://shefayekhatam.ir/article-1-734-fa.pdf بلوچی انارکی و رحیمی، «اختلالات خواب و رؤيا جنبه‌هاي روانشناسی و پاتوفیزیولوژی»، 1394ش، ص107.]</ref> | در این نوع اختلال، درد ناراحت‌کننده در ساق پا موجب می‌شود که فرد مبتلا در طول خواب حرکات متناوب دست و پا را تجربه کند.<ref> [https://shefayekhatam.ir/article-1-734-fa.pdf بلوچی انارکی و رحیمی، «اختلالات خواب و رؤيا جنبه‌هاي روانشناسی و پاتوفیزیولوژی»، 1394ش، ص107.]</ref> | ||
===6. دردهای مزمن=== | ===6.دردهای مزمن=== | ||
دردهای دائمی می‌توانند به خواب‌رفتن را دشوار و حتی فرد را از خواب بیدار کنند. برخی از شایع‌ترین دردهای مزمن عبارت است از: آرتروز، سندرم خستگی مزمن، بیماری التهاب روده، سندرم درد اسکلتی یا عضلانی و سردردهای مداوم که ممکن است به‌دلیل بیماری‌های زمینه‌ای باشد. | دردهای دائمی می‌توانند به خواب‌رفتن را دشوار و حتی فرد را از خواب بیدار کنند. برخی از شایع‌ترین دردهای مزمن عبارت است از: آرتروز، سندرم خستگی مزمن، بیماری التهاب روده، سندرم درد اسکلتی یا عضلانی و سردردهای مداوم که ممکن است به‌دلیل بیماری‌های زمینه‌ای باشد. | ||
===7. پاراسومنیا=== | ===7.پاراسومنیا=== | ||
به حرکات و رفتارهای غیرطبیعی در هنگام خواب، پاراسومنیا می‌گویند، مانند راه‌رفتن در خواب، دندان قروچه یا فشار فک بر روی هم، ناله کردن، حرف زدن، شب ادراری و کابوس‌های شبانه. <ref>[https://ijhp.ir/article-1-335-fa.pdf فرهود و پورکلهر، «خواب به‌عنوان يك شاخص مهم سبك زندگي»، 1399ش، ص386.]</ref> | به حرکات و رفتارهای غیرطبیعی در هنگام خواب، پاراسومنیا می‌گویند، مانند راه‌رفتن در خواب، دندان قروچه یا فشار فک بر روی هم، ناله کردن، حرف زدن، شب ادراری و کابوس‌های شبانه. <ref>[https://ijhp.ir/article-1-335-fa.pdf فرهود و پورکلهر، «خواب به‌عنوان يك شاخص مهم سبك زندگي»، 1399ش، ص386.]</ref> | ||
===8. نارکولپسی=== | ===8.نارکولپسی=== | ||
نارکولپسی نوعی حملۀ خواب است که در آن مغز قادر به کنترل خواب یا بیداری بدن نیست و ممکن است در طول روز به‌طور ناگهانی به خواب بروند و مقاومت در برابر آن غیرممکن است. حملۀ خواب در بیش‌تر مواقع قابل درمان است، اما می‌تواند باعث اختلالات شدیدی در روند زندگی، فعالیت و روابط اجتماعی شود.<ref>[https://beheshtiyan.ir/mag/what-is-narcolepsy/ «نارکولپسی حمله خواب چیست و چطور درمان می‌شود»، وب‌سایت مجلۀ سلامت دکتر بهشتیان.]</ref> | نارکولپسی نوعی حملۀ خواب است که در آن مغز قادر به کنترل خواب یا بیداری بدن نیست و ممکن است در طول روز به‌طور ناگهانی به خواب بروند و مقاومت در برابر آن غیرممکن است. حملۀ خواب در بیش‌تر مواقع قابل درمان است، اما می‌تواند باعث اختلالات شدیدی در روند زندگی، فعالیت و روابط اجتماعی شود.<ref>[https://beheshtiyan.ir/mag/what-is-narcolepsy/ «نارکولپسی حمله خواب چیست و چطور درمان می‌شود»، وب‌سایت مجلۀ سلامت دکتر بهشتیان.]</ref> | ||
==تشخیص و درمان اختلال خواب== | ==تشخیص و درمان اختلال خواب== | ||
برای تشخیص اختلال خواب، معمولا از سه راه استفاده می‌شود: | برای تشخیص اختلال خواب، معمولا از سه راه استفاده می‌شود: | ||
1. پلی‌سومنوگرافی یا آزمایش چندگانۀ خواب: در تست پلی‌سنوگرافی کارکرد تعدادی از ارگان‌ها و سیستم‌های بدن را در حین خواب ضبط و ثبت می‌کنند.<ref> [https://sleep.tums.ac.ir/PSG-(%D9%BE%D9%84%DB%8C-%D8%B3%D9%88%D9%85%D9%86%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C) «تست پلی‌سومنوگرافی PSG»، وب‌سایت کلینیک اختلالات خواب.]</ref> در این آزمایش سطح اکسیژن، حرکات بدن و امواج مغزی برای بررسی اختلالات خواب ارزیابی می‌شود. | 1.پلی‌سومنوگرافی یا آزمایش چندگانۀ خواب: در تست پلی‌سنوگرافی کارکرد تعدادی از ارگان‌ها و سیستم‌های بدن را در حین خواب ضبط و ثبت می‌کنند.<ref> [https://sleep.tums.ac.ir/PSG-(%D9%BE%D9%84%DB%8C-%D8%B3%D9%88%D9%85%D9%86%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C) «تست پلی‌سومنوگرافی PSG»، وب‌سایت کلینیک اختلالات خواب.]</ref> در این آزمایش سطح اکسیژن، حرکات بدن و امواج مغزی برای بررسی اختلالات خواب ارزیابی می‌شود. | ||
2. الکتروانسفالوگرام یا نوار مغزی: تستی که فعالیت الکتریکی مغز را ارزیابی می‌کند و تمام مشکلات وابسته به‌فعالیت ثبت شده را شناسایی می‌کند. | 2.الکتروانسفالوگرام یا نوار مغزی: تستی که فعالیت الکتریکی مغز را ارزیابی می‌کند و تمام مشکلات وابسته به‌فعالیت ثبت شده را شناسایی می‌کند. | ||
3. آزمایش خون ژنتیک: از این نوع آزمایش برای تشخیص نارکولپسی و دیگر بیماری‌های زمینه‌ای که منجر به اختلالات خواب شده است، استفاده می‌کنند. <ref>[https://www.darmankade.com/blog/sleep-disorders/ «اختلال خواب چیست و چگونه درمان می‌شود»، وب‌سایت درمانکده.]</ref> | 3.آزمایش خون ژنتیک: از این نوع آزمایش برای تشخیص نارکولپسی و دیگر بیماری‌های زمینه‌ای که منجر به اختلالات خواب شده است، استفاده می‌کنند. <ref>[https://www.darmankade.com/blog/sleep-disorders/ «اختلال خواب چیست و چگونه درمان می‌شود»، وب‌سایت درمانکده.]</ref> | ||
پس از روند تشخیصی، برای درمان اختلالات خواب گاهی از دارو و گاهی از رفتار درمانی بهره گرفته می‌شود. رفتار درمانی شامل کنترل محرک‌ها، محدودیت خواب و آموزش روش آرام‌سازی است. شواهد بالینی حاکی از آن است که بیش‌تر افراد که از بی‌خوابی‌های مداوم رنج می‌برند تا حدودی با روش رفتار درمانی بهبود یافته‌اند.<ref> [http://C:\Users\m.h.l\Downloads\20185218939.pdf اشرفی و دیگران، «مروری بر اختلالات خواب و درمان آنها»، 1397ش، ص103-100.]</ref> | پس از روند تشخیصی، برای درمان اختلالات خواب گاهی از دارو و گاهی از رفتار درمانی بهره گرفته می‌شود. رفتار درمانی شامل کنترل محرک‌ها، محدودیت خواب و آموزش روش آرام‌سازی است. شواهد بالینی حاکی از آن است که بیش‌تر افراد که از بی‌خوابی‌های مداوم رنج می‌برند تا حدودی با روش رفتار درمانی بهبود یافته‌اند.<ref> [http://C:\Users\m.h.l\Downloads\20185218939.pdf اشرفی و دیگران، «مروری بر اختلالات خواب و درمان آنها»، 1397ش، ص103-100.]</ref> | ||
همچنین برای خواب بهتر، برنامه‌های زیر، توصیه شده است: | همچنین برای خواب بهتر، برنامه‌های زیر، توصیه شده است: | ||
1. کاهش مصرف قند و شکر در طول روز و مصرف بیش‌تر سبزیجات و ماهی‌ها؛ | 1.کاهش مصرف قند و شکر در طول روز و مصرف بیش‌تر سبزیجات و ماهی‌ها؛ | ||
2. کاهش اضطراب و استرس با ورزش‌های منظم؛ | 2.کاهش اضطراب و استرس با [[ورزش|ورزش‌های]] منظم؛ | ||
3. داشتن برنامۀ خواب منظم؛ | 3.داشتن برنامۀ خواب منظم؛ | ||
4. نوشیدن کم‌تر مایعات قبل از خواب؛ | 4.نوشیدن کم‌تر مایعات قبل از خواب؛ | ||
5. محدود کردن مصرف کافئین در اواخر شب؛ | 5.محدود کردن مصرف کافئین در اواخر شب؛ | ||
6. عدم مصرف | 6.عدم مصرف تنباکو و الکل؛<ref>[https://ijhp.ir/article-1-335-fa.pdf فرهود و پورکلهر، «خواب به‌عنوان يك شاخص مهم سبك زندگي»، 1399ش، ص387.]</ref> | ||
7. کاهش چرت‌های نامنظم روزانه؛ | 7.کاهش چرت‌های نامنظم روزانه؛ | ||
8. مصرف مکمل‌هایی مانند ملاتونین، منیزیم و استخودوس؛ | 8.مصرف مکمل‌هایی مانند ملاتونین، منیزیم و استخودوس؛ | ||
9. تنظیم دمای اتاق خواب؛ | 9.تنظیم دمای اتاق خواب؛ | ||
10. | 10. دوش آرامش‌بخش برای خواب بهتر؛ | ||
11. میل‌کردن وعدۀ شام سبک در اوایل شب؛ | 11.میل‌کردن وعدۀ شام سبک در اوایل شب؛ | ||
12. انتخاب تخت، تشک و بالش مناسب.<ref>[https://beheshtiyan.ir/mag/better-sleep-at-night/ «نکته مهم برای داشتن خواب بهتر»، وب‌سایت مجلۀ سلامت دکتر بهشتیان.]</ref> | 12.انتخاب تخت، تشک و بالش مناسب.<ref>[https://beheshtiyan.ir/mag/better-sleep-at-night/ «نکته مهم برای داشتن خواب بهتر»، وب‌سایت مجلۀ سلامت دکتر بهشتیان.]</ref> | ||
این در حالی است که زندگی پرمشغله امروزی موجب به‌هم‌ریختگی نظم خواب و برآمدن عادات اشتباه دربارۀ خواب شده است. بیدارماندن‌ها یا خوابیدن‌های بی‌موقع در شبانه‌روز، انسان‌ها را از خواب کامل و ضروری محروم کرده و سلامت آنها را به مخاطره می‌اندازد. استفاده از تلفن‌همراه یا تماشای تلویزیون هنگام خواب، بی‌توجهی به بهداشت خواب و خوابیدن در معرض نور، از عادات و اشتباهات رایج امروزی است که در کنار انواع تأثیرات منفی روانی، موجب پیری‌زودرس نیز می‌شود.<ref>[https://farhikhtegandaily.com/news/2182/%DB%B1%DB%B3-%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%81%D9%82-%D9%BE%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%A8/ «عادت افراد ناموفق پیش از خواب»، وب‌سایت روزنامۀ فرهیختگان.]</ref> | این در حالی است که زندگی پرمشغله امروزی موجب به‌هم‌ریختگی نظم خواب و برآمدن عادات اشتباه دربارۀ خواب شده است. بیدارماندن‌ها یا خوابیدن‌های بی‌موقع در شبانه‌روز، انسان‌ها را از خواب کامل و ضروری محروم کرده و سلامت آنها را به مخاطره می‌اندازد. استفاده از تلفن‌همراه یا تماشای تلویزیون هنگام خواب، بی‌توجهی به بهداشت خواب و خوابیدن در معرض نور، از عادات و اشتباهات رایج امروزی است که در کنار انواع تأثیرات منفی روانی، موجب پیری‌زودرس نیز می‌شود.<ref>[https://farhikhtegandaily.com/news/2182/%DB%B1%DB%B3-%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%81%D9%82-%D9%BE%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%A8/ «عادت افراد ناموفق پیش از خواب»، وب‌سایت روزنامۀ فرهیختگان.]</ref> | ||
| خط ۹۵: | خط ۹۷: | ||
در قرآن، خواب از نشانه‌های الهی دانسته شده است؛ خداوند، روح انسان‌ها را درحال خواب قبض می‌کند و آنها که زمان مرگ‌شان نرسیده باز می‌فرستد.<ref> سورۀ زمر ، آیۀ42.</ref> در روایات اسلامی برای خوابیدن، آدابی به شرح زیر، توصیه شده است: | در قرآن، خواب از نشانه‌های الهی دانسته شده است؛ خداوند، روح انسان‌ها را درحال خواب قبض می‌کند و آنها که زمان مرگ‌شان نرسیده باز می‌فرستد.<ref> سورۀ زمر ، آیۀ42.</ref> در روایات اسلامی برای خوابیدن، آدابی به شرح زیر، توصیه شده است: | ||
1. مسواک‌زدن قبل از خواب؛ | 1.مسواک‌زدن قبل از خواب؛ | ||
2. خوابیدن با | 2.خوابیدن با [[وضو]]؛ | ||
3. خواندن قرآن و اذکار؛ | 3.خواندن قرآن و اذکار؛ | ||
4. به قضای حاجت رفتن؛ | 4.به قضای حاجت رفتن؛ | ||
5. خوردن | 5.خوردن [[خرما]]، [[پنیر]]، کاهو یا [[انار]] قبل از خواب؛ | ||
6. خوابیدن به سمت راست بدن؛ | 6.خوابیدن به سمت راست بدن؛ | ||
7. اجتناب از خوابیدن در مکان بدون حصار؛ | 7.اجتناب از خوابیدن در مکان بدون حصار؛ | ||
8. اجتناب از تنها خوابیدن در خانه. <ref> [http://C:\Users\m.h.l\Downloads\4591395h0114.pdf سلطانی بناوندی، «اهمیت خواب از دیدگاه قرآن و روایات»، 1395ش، ص7-6.]</ref> | 8.اجتناب از تنها خوابیدن در خانه. <ref> [http://C:\Users\m.h.l\Downloads\4591395h0114.pdf سلطانی بناوندی، «اهمیت خواب از دیدگاه قرآن و روایات»، 1395ش، ص7-6.]</ref> | ||
همچنین در فرهنگ اسلامی، خوابیدن در فاصله زمانی طلوع فجر تا طلوع خورشید و نیز خواب در اول شب، مذموم دانسته شده است. خواب بین طلوعین، نامبارک و شوم و موجب فقر و تنگدستی معرفی شده است. خواب مغرب نیز موجب فقر و ازهم پاشیدگی کارها دانسته شده است. <ref>[http://C:\Users\m.h.l\Downloads\4591395h0114.pdf سلطانی بناوندی، «اهمیت خواب از دیدگاه قرآن و روایات»، 1395ش،ص6.]</ref> در مقابله به خواب قیلوله و خواب رخصت، سفارش شده است. خواب قیلوله، خواب قبل از ظهر است که موجب بازیابی نیروهای جسمی و روانی می‌شود و خواب رخصت، خواب بعد از زمان عشاء است که بهترین زمان خوابیدن انسان دانسته شده است.<ref> [https://2noor.com/%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D8%AF%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%B2/ «انواع خوابیدن در شبانه‌روز»، وب‌سایت موسسۀ قرآن و نهج‌البلاغه.]</ref> | همچنین در فرهنگ اسلامی، خوابیدن در فاصله زمانی طلوع فجر تا طلوع خورشید و نیز خواب در اول شب، مذموم دانسته شده است. خواب بین طلوعین، نامبارک و شوم و موجب فقر و تنگدستی معرفی شده است. خواب مغرب نیز موجب فقر و ازهم پاشیدگی کارها دانسته شده است. <ref>[http://C:\Users\m.h.l\Downloads\4591395h0114.pdf سلطانی بناوندی، «اهمیت خواب از دیدگاه قرآن و روایات»، 1395ش،ص6.]</ref> در مقابله به خواب قیلوله و خواب رخصت، سفارش شده است. خواب قیلوله، خواب قبل از ظهر است که موجب بازیابی نیروهای جسمی و روانی می‌شود و خواب رخصت، خواب بعد از زمان عشاء است که بهترین زمان خوابیدن انسان دانسته شده است.<ref> [https://2noor.com/%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D8%AF%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%B2/ «انواع خوابیدن در شبانه‌روز»، وب‌سایت موسسۀ قرآن و نهج‌البلاغه.]</ref> | ||
در فرهنگ اسلامی، خواب هرچند از نظر جسمی، نوعی از کار افتادن قوای طبیعی بدن است، اما از نظر روحی و نفسانی، جلوه‌ای دیگر از حیات انسان و حرکت روح او به سوی عالم ملکوت است. روح انسان در خواب، قالب مثالی پیدا کرده و عالمی را سیر می‌کند که در بیداری برایش میسر نیست. از این منظر، رؤیا و خواب‌دیدن نشانه‌ای دیگر از آیات خداوند است و می‌تواند زمینه‌ساز راه‌نمایی انسان باشد.<ref> [https://anthropologyandculture.com/%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%A8-%D9%88-%D8%B1%D8%A4%DB%8C%D8%A7-%D9%88-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C/ رستمی‌نژادان، «خواب و رؤیا و نظام فرهنگی»، وب‌سایت انسان‌شناسی و فرهنگ.]</ref> در رؤیای صادقه، خداوند پیام‌های مشخصی را به انسان القا می‌کند؛ مانند رؤیای حضرت ابراهیم برای ذبح اسماعیل<ref>[https://wiki.ahlolbait.com/%D8%A2%DB%8C%D9%87_102_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D9%81%D8%A7%D8%AA سوره صافات، آیه 102.]</ref> و مانند حضرت یوسف که در خواب، خورشید و ماه و یازده ستاره را در حال سجده بر خویشتن دید.<ref>[https://wiki.ahlolbait.com/%D8%A2%DB%8C%D9%87_4_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87_%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%81 سوره یوسف، آیه 4.]</ref> | در فرهنگ اسلامی، خواب هرچند از نظر جسمی، نوعی از کار افتادن قوای طبیعی بدن است، اما از نظر روحی و نفسانی، جلوه‌ای دیگر از حیات انسان و حرکت روح او به سوی عالم ملکوت است. روح انسان در خواب، قالب مثالی پیدا کرده و عالمی را سیر می‌کند که در بیداری برایش میسر نیست. از این منظر، رؤیا و خواب‌دیدن نشانه‌ای دیگر از آیات خداوند است و می‌تواند زمینه‌ساز راه‌نمایی انسان باشد.<ref> [https://anthropologyandculture.com/%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%A8-%D9%88-%D8%B1%D8%A4%DB%8C%D8%A7-%D9%88-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C/ رستمی‌نژادان، «خواب و رؤیا و نظام فرهنگی»، وب‌سایت انسان‌شناسی و فرهنگ.]</ref> در رؤیای صادقه، خداوند پیام‌های مشخصی را به انسان القا می‌کند؛ مانند رؤیای حضرت ابراهیم برای ذبح اسماعیل<ref>[https://wiki.ahlolbait.com/%D8%A2%DB%8C%D9%87_102_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D9%81%D8%A7%D8%AA سوره صافات، آیه 102.]</ref> و مانند حضرت یوسف که در خواب، خورشید و ماه و یازده ستاره را در حال سجده بر خویشتن دید.<ref>[https://wiki.ahlolbait.com/%D8%A2%DB%8C%D9%87_4_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87_%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%81 سوره یوسف، آیه 4.]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۱۱۷: | خط ۱۲۰: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* قرآن کریم. | *قرآن کریم. | ||
* ابراهیمی، فریده و دیگران، «طبقه‌بندي خودكار مراحل خواب با استفاده از شبكه‌هاي عصبي مصنوعي»، چهاردهمین کنفرانس مهندسی پزشکی ایران، بهمن 1386ش. | *ابراهیمی، فریده و دیگران، «طبقه‌بندي خودكار مراحل خواب با استفاده از شبكه‌هاي عصبي مصنوعي»، چهاردهمین کنفرانس مهندسی پزشکی ایران، بهمن 1386ش. | ||
* «اختلال خواب چیست و چگونه درمان می‌شود»، وب‌سایت درمانکده، تاریخ بازدید: 19 دی 1402ش. | *«اختلال خواب چیست و چگونه درمان می‌شود»، وب‌سایت درمانکده، تاریخ بازدید: 19 دی 1402ش. | ||
* اشرفی، حمیده و دیگران، «مروری بر اختلالات خواب و درمان آنها»، مجلۀ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تبریز، شمارۀ 2، 1397ش. | *اشرفی، حمیده و دیگران، «مروری بر اختلالات خواب و درمان آنها»، مجلۀ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تبریز، شمارۀ 2، 1397ش. | ||
* «انواع خوابیدن در شبانه‌روز»، وب‌سایت موسسۀ قرآن و نهج‌البلاغه، تاریخ درج مطلب: 9 مهر 1391ش. | *«انواع خوابیدن در شبانه‌روز»، وب‌سایت موسسۀ قرآن و نهج‌البلاغه، تاریخ درج مطلب: 9 مهر 1391ش. | ||
* «اهمیت خواب کافی چقدر است؟ مقدار خواب کافی»، وب‌سایت درمانکده، تاریخ بازدید: 18 دی 1402ش. | *«اهمیت خواب کافی چقدر است؟ مقدار خواب کافی»، وب‌سایت درمانکده، تاریخ بازدید: 18 دی 1402ش. | ||
* بلوچی انارکی، محمد و رحیمی، صادق، «اختلالات خواب و رؤيا جنبه‌هاي روانشناسی و پاتوفیزیولوژی»، نشریۀ شفای خاتم، شمارۀ 4، پاییز 1394ش. | *بلوچی انارکی، محمد و رحیمی، صادق، «اختلالات خواب و رؤيا جنبه‌هاي روانشناسی و پاتوفیزیولوژی»، نشریۀ شفای خاتم، شمارۀ 4، پاییز 1394ش. | ||
* «تست پلی‌سومنوگرافی PSG»، وب‌سایت کلینیک اختلالات خواب، تاریخ بازدید: 19 دی 1402ش. | *«تست پلی‌سومنوگرافی PSG»، وب‌سایت کلینیک اختلالات خواب، تاریخ بازدید: 19 دی 1402ش. | ||
* «تکان‌های هیپنیک پرش و انقباضات ناگهانی و غیرارادی عضلات حین خواب»، وب‌سایت انستیتو سلامت مغز دانا، تاریخ درج مطلب: 14 فروردین 1401ش. | *«تکان‌های هیپنیک پرش و انقباضات ناگهانی و غیرارادی عضلات حین خواب»، وب‌سایت انستیتو سلامت مغز دانا، تاریخ درج مطلب: 14 فروردین 1401ش. | ||
* دهخدا، علی‌اکبر، لغتنامه، در وب‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: 16 دی 1402ش. | *دهخدا، علی‌اکبر، لغتنامه، در وب‌سایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: 16 دی 1402ش. | ||
* رستمی‌نژادان، دیانا، «خواب و رؤیا و نظام فرهنگی»، وب‌سایت انسان‌شناسی و فرهنگ، تاریخ درج مطلب: 5 بهمن 1399ش. | *رستمی‌نژادان، دیانا، «خواب و رؤیا و نظام فرهنگی»، وب‌سایت انسان‌شناسی و فرهنگ، تاریخ درج مطلب: 5 بهمن 1399ش. | ||
* سبزعلی‌زاده، سمانه، «اختلالات خواب»، راهنمای آموزشی مددجویان، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی بیمارستان توانبخشی رفیده، 1399ش. | *سبزعلی‌زاده، سمانه، «اختلالات خواب»، راهنمای آموزشی مددجویان، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی بیمارستان توانبخشی رفیده، 1399ش. | ||
* سلطانی بناوندی، مهین، «اهمیت خواب از دیدگاه قرآن و روایات»، کنگرۀ بین‌المللی علوم اسلامی - انسانی، تهران، آذرماه 1395ش. | *سلطانی بناوندی، مهین، «اهمیت خواب از دیدگاه قرآن و روایات»، کنگرۀ بین‌المللی علوم اسلامی - انسانی، تهران، آذرماه 1395ش. | ||
* سنایی، کامیار، «مراحل پنج‌گانه خواب»، وب‌سایت تخصصی روانشناسی، تاریخ درج مطلب: 20 اسفند 1400ش. | *سنایی، کامیار، «مراحل پنج‌گانه خواب»، وب‌سایت تخصصی روانشناسی، تاریخ درج مطلب: 20 اسفند 1400ش. | ||
* شمسایی، فرشید و چراغی، فاطمه، «بررسي همبودي اختلالات خواب و سلامت عمومي در مردم شهر همدان»، مجلۀ علمي دانشكدۀ پرستاري و مامايي همدان، شمارۀ 2، 1391ش. | *شمسایی، فرشید و چراغی، فاطمه، «بررسي همبودي اختلالات خواب و سلامت عمومي در مردم شهر همدان»، مجلۀ علمي دانشكدۀ پرستاري و مامايي همدان، شمارۀ 2، 1391ش. | ||
* عزیزخانی، طاهره و دیگران، «خودمراقبی در بهداشت خواب»، نشریۀ بهورز، سال 28، پاییز 1397ش. | *عزیزخانی، طاهره و دیگران، «خودمراقبی در بهداشت خواب»، نشریۀ بهورز، سال 28، پاییز 1397ش. | ||
* علی‌مردانی، فؤاد و دیگران، «اهمیت خواب و ارتباط آن با چاقی، رژیم غذایی و دیابت»، مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، شمارۀ1، 1396ش. | *علی‌مردانی، فؤاد و دیگران، «اهمیت خواب و ارتباط آن با چاقی، رژیم غذایی و دیابت»، مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، شمارۀ1، 1396ش. | ||
* فرهود، داریوش و پورکلهر، هانیه، «خواب به‌عنوان يك شاخص مهم سبك زندگي»، نشريۀ فرهنگ و ارتقاي سلامت فرهنگستان علوم‌پزشكي، شمارۀ 4، 1399ش. | *فرهود، داریوش و پورکلهر، هانیه، «خواب به‌عنوان يك شاخص مهم سبك زندگي»، نشريۀ فرهنگ و ارتقاي سلامت فرهنگستان علوم‌پزشكي، شمارۀ 4، 1399ش. | ||
* «نارکولپسی حمله خواب چیست و چطور درمان می شود»، وب‌سایت مجلۀ سلامت دکتر بهشتیان، تاریخ درج مطلب: 16 مهر 1402ش. | *«نارکولپسی حمله خواب چیست و چطور درمان می شود»، وب‌سایت مجلۀ سلامت دکتر بهشتیان، تاریخ درج مطلب: 16 مهر 1402ش. | ||
* «۱۳ عادت افراد ناموفق پیش از خواب»، وب‌سایت روزنامۀ فرهیختگان، تاریخ درج مطلب: 15 آذر 1395ش. | *«۱۳ عادت افراد ناموفق پیش از خواب»، وب‌سایت روزنامۀ فرهیختگان، تاریخ درج مطلب: 15 آذر 1395ش. | ||
* «14 اثر خواب بر سلامت روان»، وب‌سایت درمانکده، تاریخ بازدید: 18 دی 1402ش. | *«14 اثر خواب بر سلامت روان»، وب‌سایت درمانکده، تاریخ بازدید: 18 دی 1402ش. | ||
* «۱۷ نکته مهم برای داشتن خواب بهتر»، وب‌سایت مجلۀ سلامت دکتر بهشتیان، تاریخ درج مطلب: 2 مهر 1402ش. | *«۱۷ نکته مهم برای داشتن خواب بهتر»، وب‌سایت مجلۀ سلامت دکتر بهشتیان، تاریخ درج مطلب: 2 مهر 1402ش. | ||
[[رده: ویکی‌زندگی]] | [[رده: ویکی‌زندگی]] | ||
[[رده: زندگی سالم]] | [[رده: زندگی سالم]] | ||
[[رده:آمادگی جسمانی]] | |||
[[رده:بهداشت روان]] | |||