محور مقاومت: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
حمید گلزار (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
حمید گلزار (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
<big>'''محور مقاومت'''؛</big> ائتلاف فرامنطقهای باهدف مبارزه با اشغالگری اسرائیل و سلطۀ آمریکا در خاورمیانه. | <big>'''محور مقاومت'''؛</big> ائتلاف فرامنطقهای باهدف مبارزه با اشغالگری اسرائیل و سلطۀ آمریکا در خاورمیانه. | ||
محور مقاومت، یک گفتمان فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و نظامی است که تحت تأثیر انقلاب اسلامی ایران، در چارچوب یک ائتلاف بزرگ منطقهای با هدف مبارزه با سلطۀ غرب به رهبری | محور مقاومت، یک گفتمان فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و نظامی است که تحت تأثیر [[انقلاب اسلامی]] ایران، در چارچوب یک ائتلاف بزرگ منطقهای با هدف مبارزه با سلطۀ غرب به رهبری آمریکا و سیاست اشغالگری رژیم صهیونی و آزادی فلسطین تشکیل شده است. ارزشهای هویتبخش انقلاب اسلامی مانند عدالتخواهی، صلحطلبی، عقلانیت، حقطلبی، اقتدار و عزت، آزادی، استقلالطلبی و [[معنویت|معنویتگرایی]]، گفتمان اصلی محور مقاومت را تشکیل میدهد. | ||
==مفهومشناسی== | ==مفهومشناسی== | ||
محور مقاومت (Axis of resistance) را یک اصطلاح سیاسی و ائتلاف ژئوپلتیک منطقهای (اتحاد نظامی و سیاسی) مرکب از بازیگران دولتی | محور مقاومت (Axis of resistance) را یک اصطلاح سیاسی و ائتلاف ژئوپلتیک منطقهای (اتحاد نظامی و سیاسی) مرکب از بازیگران دولتی ایران، سوریه، عراق و بازیگران غیردولتی ([[حزبالله لبنان]]، [[حماس]] فلسطین و انصارالله یمن) است که منافع مشترک و ایدئولوژیک دارند و تلاش میکنند با سیاستهای ویژۀ خود، با نظام سلطه با محوریت آمریکا مقابله کنند.<ref> عیوضی و قاسمی، «چرایی و پیدایی محور مقاومت و تحلیل ساختاری مسائل مرتبط از منظر آیندهنگاری راهبردی»، 1401ش، 205.</ref> از منظر بسیاری از پژوهشگران، محور مقاومت یک جریان فکری، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و نظامی نشأتگرفته از اندیشههای [[سبک زندگی عاشورایی|عاشورایی]] [[شیعه]] است که تحت تأثیر انقلاب اسلامی ایران در مقابل سلطهگری غرب بهویژه آمریکا شکل گرفته است.<ref>نساج و دیگران، «مبانی نظری محور مقاومت اسلامی با نگاهی بر انتر ناسیونالیسم اسلامی»، 1400ش، ص207-208.</ref> | ||
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
محور مقاومت با رخداد انقلاب اسلامی آغاز و به یک واقعیت عینی در جهان تبدیل شد؛ انقلاب اسلامی ایران در قرن بیستم میلادی، گفتمان جدیدی را مقابل دو ساختار جهانی «کمونیسم» و «کاپیتالیسم» ارائه داد و بر لزوم هویتیابی دوبارۀ مسلمانان تأکید کرد.<ref>متقی و فرهبیگی، «واکاوی گفتمان ژئوپلیتیکی انقلاب اسلامی ایران از نظرگاه نظریۀ سازهانگاری»، 1393ش، ص66.</ref> آیتالله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، اولین بار در مرداد ۱۳۷۲ش در دیدار با سید حسن | محور مقاومت با رخداد انقلاب اسلامی آغاز و به یک واقعیت عینی در جهان تبدیل شد؛ انقلاب اسلامی ایران در قرن بیستم میلادی، گفتمان جدیدی را مقابل دو ساختار جهانی «کمونیسم» و «کاپیتالیسم» ارائه داد و بر لزوم هویتیابی دوبارۀ [[مسلمان|مسلمانان]] تأکید کرد.<ref>متقی و فرهبیگی، «واکاوی گفتمان ژئوپلیتیکی انقلاب اسلامی ایران از نظرگاه نظریۀ سازهانگاری»، 1393ش، ص66.</ref> آیتالله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، اولین بار در مرداد ۱۳۷۲ش در دیدار با [[سیدحسن نصرالله|سید حسن نصرالله]]، دبیرکل جنبش حزبالله لبنان، از اصطلاح «جبهه مقاومت اسلامی» سخن گفت و آن را نتیجۀ تجاوز اسرائیل به [[لبنان]] دانست که موجب همبستگی و اتحاد مردم شده است.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=9122 «دیدار دبیر کل جنبش حزبالله لبنان با رهبر انقلاب»، وبسایت دفتر حفظ و نشر آثار آیتالله خامنهای،].</ref> | ||
سپس جبهۀ اسلامی مقاومت با افزایش تحولات در جهان عرب و بیداری اسلامی که از ۲۰۱۱م به این سو آغاز شد، روندی تازه به خود گرفت و کشورها و گروههایی که با آرمانهای انقلاب اسلامی در ایران، همگرا بودند، محور مشترکی را برای مقابله با سلطۀ کشورهای غرب بهویژه آمریکا و اسرائیل تشکیل دادند.<ref>بختیاری و دیگران، «بررسی ابعاد و زمینههای اتحاد راهبردی کشورها و جنبشهای محور مقاومت»، بهار 1402ش، ص6.</ref>اصطلاح سیاسیِ محور مقاومت نخستینبار توسط روزنامۀ لیبیایی «الزحف الاخضر» در مقابل اصطلاح محور شرارت به کار رفت که توسط «جورج دبلیو بوش»، رئیس جمهور وقت آمریکا و جان بولتون، برای اشاره به کشورهای غیرهمسو با سیاستهای ایالات متحده استفاده شد و در آن کشورهای ایران، سوریه، عراق، لیبی، کوبا و کرۀ شمالی محور شرارت خوانده شدند.<ref>کریمی، ابوالفضل، «نقش جمهوری اسلامی ایران در هویت بخشی به مجموعه امنیتی محور مقاومت»، پایگاه اطلاعرسانی حوزه.</ref> | |||
==ویژگیها و اهداف== | ==ویژگیها و اهداف== | ||
محور مقاومت بهعنوان یک جبهۀ رهاییبخش و برخورد با نظام سلطه بر اساس روایت انقلاب اسلامی ایران از اسلام ناب و نظام بینالملل تشکیل شده و جبهۀ بزرگ فرهنگی، سیاسی و نظامی در برابر سلطۀ جهان غرب بر سرزمینهای اسلامی محسوب میشود.<ref>اسلامی و داوند، «تأثیر انقلاب اسلامی بر هندسۀ قدرت مقاومت اسلامی در غرب آسیا»، 1397ش، ص84.</ref> همچنین محور مقاومت دارای یک بخش سلبی و یک بخش اثباتی است؛ در مرکز | محور مقاومت بهعنوان یک جبهۀ رهاییبخش و برخورد با نظام سلطه بر اساس روایت انقلاب اسلامی ایران از اسلام ناب و نظام بینالملل تشکیل شده و جبهۀ بزرگ فرهنگی، سیاسی و نظامی در برابر سلطۀ جهان غرب بر سرزمینهای اسلامی محسوب میشود.<ref>اسلامی و داوند، «تأثیر انقلاب اسلامی بر هندسۀ قدرت مقاومت اسلامی در غرب آسیا»، 1397ش، ص84.</ref> همچنین محور مقاومت دارای یک بخش سلبی و یک بخش اثباتی است؛ در مرکز بُعد سلبی مقاومت، ظلمستیزی و مقابله با سلطهگری و انتقاد از ساختارهای نظام جهانی و نهادهای بینالمللی، دیگرسازی با غرب بهویژه آمریکا، استکبارستیزی قرار دارد و مهمترین وجوه اثباتی محور مقاومت، عدالتخواهی، اسلامخواهی، صلحطلبی، آزادیخواهی<ref>بصیری و مجیدینژاد، «بررسی تهدیدهای امنیتی داعش در محور ماقومت و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، 1396ش، ص15.</ref> و توجه ویژه به عقلانیت، معنویتگرایی و آرمانگرایی در کنار واقعبینی،<ref>عیوضی و قاسمی، «چرایی و پیدایی محور مقاومت و تحلیل ساختاری مسائل مرتبط از منظر آیندهنگاری راهبردی»، 1401ش، 205.</ref> صراحت در مواضع، عزت امت اسلامی، پشتیبانی از جنبشهای اسلامی است.<ref>محمودی رجا و دیگران، «بررسی محور مقاومت و آینده نظام سلطه با استفاده از نظریه نظام جهانی»، 1397ش، ص19.</ref> | ||
==زمینههای تاریخی، سیاسی و اجتماعی== | ==زمینههای تاریخی، سیاسی و اجتماعی== | ||
پژوهشگران حضور نظام سلطه در سرزمینهای اسلامی و استفادۀ ابزاری از رژیم صهونیستی برای ایجاد آشوب در این منطقه را از زمینههای تاریخی و سیاسی مهم شکلگیری محور مقاومت میدانند. بر اساس شواهد تاریخی نظام سلطه بیش از ۳۰۰ سال است که با انواع نقشهها و توطئهها در غرب آسیا کشورهای اسلامی را به کشورهای کوچک تبدیل کرده است. آمریکا بهعنوان سردمدار نظام سلطه طی ۱۰۰ سال اخیر سیاستهای تفرقهانگیز ترسیم شدۀ انگلیس را در خاورمیانه اجرا میکند. یکی از مهمترین اقداماتی که نظام سلطه برای جلوگیری از وحدت مسلمانان انجام داد اشغال سرزمین فلسطین و ایجاد دولت جعلی اسرائیل بود.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5327466/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84-%D9%85%D9%87%D9%85%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%87-%D8%AC%D9%87%D8%AA-%D8%AA%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87- «اسرائیل مهمترین ابزار نظام سلطه جهت تفرقهافکنی بین مسلمانان است»، خبرگزاری مهر.] </ref> سرزمین فلسطین در حساسترین نقطۀ جهان اسلام قرار دارد و اشغال آن توسط اسرائیل، تهدیدی برای جهان اسلام محسوب میشود.<ref>خامنهای، فلسطین، ۱۳۹۷ش، ص۴۰-۴۲ و ۵۱-۵۳.</ref> مسلمانان فلسطین را پارۀ تن اسلام، قلب دنیای اسلام و مهمترین مسئله جهان اسلام و مشکلِ اشغال آن را مشکل جهان اسلام میدانند.<ref>خامنهای، فلسطین، ۱۳۹۷ش، ص41-47. .</ref> بههمین دلیل پس از اشغال سرزمینهای فلسطین، هستههای | پژوهشگران حضور نظام سلطه در سرزمینهای اسلامی و استفادۀ ابزاری از رژیم صهونیستی برای ایجاد آشوب در این منطقه را از زمینههای تاریخی و سیاسی مهم شکلگیری محور مقاومت میدانند. بر اساس شواهد تاریخی نظام سلطه بیش از ۳۰۰ سال است که با انواع نقشهها و توطئهها در غرب آسیا کشورهای اسلامی را به کشورهای کوچک تبدیل کرده است. آمریکا بهعنوان سردمدار نظام سلطه طی ۱۰۰ سال اخیر سیاستهای تفرقهانگیز ترسیم شدۀ انگلیس را در خاورمیانه اجرا میکند. | ||
یکی از مهمترین اقداماتی که نظام سلطه برای جلوگیری از وحدت مسلمانان انجام داد [[اشغال سرزمین فلسطین]] و ایجاد دولت جعلی اسرائیل بود.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5327466/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84-%D9%85%D9%87%D9%85%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%87-%D8%AC%D9%87%D8%AA-%D8%AA%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87- «اسرائیل مهمترین ابزار نظام سلطه جهت تفرقهافکنی بین مسلمانان است»، خبرگزاری مهر.] </ref> سرزمین فلسطین در حساسترین نقطۀ جهان اسلام قرار دارد و اشغال آن توسط اسرائیل، تهدیدی برای جهان اسلام محسوب میشود.<ref>خامنهای، فلسطین، ۱۳۹۷ش، ص۴۰-۴۲ و ۵۱-۵۳.</ref> مسلمانان فلسطین را پارۀ تن اسلام، قلب دنیای اسلام و مهمترین مسئله جهان اسلام و مشکلِ اشغال آن را مشکل جهان اسلام میدانند.<ref>خامنهای، فلسطین، ۱۳۹۷ش، ص41-47. .</ref> بههمین دلیل پس از اشغال سرزمینهای فلسطین، هستههای اولیه مقاومت در قالب جنبشها و سازمانهای مختلفی مانند جنبش فتح (جنبش آزادیبخش فلسطین) در ۱۹۵۹م، [[سازمان آزادیبخش فلسطین]] (ساف) در ۱۹۶۴م،<ref>کفاش و دیگران، دایرةالمعارف مصور تاریخ فلسطین، ۱۳۹۲ش، ص210-212.</ref> جنبش [[جهاد اسلامی فلسطین|جهاد اسلامی]] در ۱۹۷۹م،<ref>مالکی و رشیدی، «جهاد اسلامی، جنبش»، 1386ش، ص۴۳۷.</ref>و جنبش حماس (جنبش مقاومت اسلامی) در ۱۹۸۷م با هدف آزادسازی سرزمینهای فلسطین از اشغال اسرائیل تشکیل شد.<ref>مالکی، «حماس، جنبش»، 1389ش، ص۷۹ -۸۰.</ref> | |||
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در ۱۳۵۷ش، دفاع از حقوق همۀ مسلمانان و حمایت از مبارزۀ حقطلبانۀ مستضعفین در برابر مستکبرین در هر نقطه از جهان در اولویت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت و زمینۀ شکلگیری ساختار امروزی محور مقاومت را فراهم کرد.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/82074/%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9-%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A8%D8%B1%D8%AF%DB%8C-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB% «دفاع از فلسطین سیاست راهبردی جمهوری اسلامی ایران»، پرتال جامع علوم اسلامی.]</ref> | |||
==مبانی محور مقاومت== | ==مبانی محور مقاومت== | ||
'''1. مبنای فطری؛''' ایستادگی در برابر ظلم ریشه در فطرت و عقلانیت داشته و در جوهرۀ اسلام ناب و هویت تشیع نهفته است؛ از نظر فطری هیچ فرد، قوم و ملتی تسلیم در برابر متجاوز را نمیپسندد و دفاع از خانه و سرزمین خود را امری ارزشمند میدانند.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/1117088/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87-%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DA%A9%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C-%D8% مجتبیزاده، «مبانی و منطق مقاومت و استکبارستیزی جمهوری اسلامی»، خبرگزاری رسمی حوزه.]</ref>علامه طباطبایی با تفسیر آیات قرآنی در این زمینه، دفاع را یک امر فطری دانسته و معتقد است که خداوند انسان را مانند سایر موجودات به ابزار دفاعی مجهز کرده تا در برابر دشمن مزاحم از حق خود دفاع کند.<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۱۴، ص۵۴۵.</ref>. | '''1. مبنای فطری؛''' ایستادگی در برابر ظلم ریشه در [[فطرت]] و عقلانیت داشته و در جوهرۀ اسلام ناب و هویت تشیع نهفته است؛ از نظر فطری هیچ فرد، قوم و ملتی تسلیم در برابر متجاوز را نمیپسندد و دفاع از خانه و سرزمین خود را امری ارزشمند میدانند.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/1117088/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87-%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DA%A9%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C-%D8% مجتبیزاده، «مبانی و منطق مقاومت و استکبارستیزی جمهوری اسلامی»، خبرگزاری رسمی حوزه.]</ref>علامه طباطبایی با تفسیر آیات قرآنی در این زمینه، دفاع را یک امر فطری دانسته و معتقد است که خداوند انسان را مانند سایر موجودات به ابزار دفاعی مجهز کرده تا در برابر دشمن مزاحم از حق خود دفاع کند.<ref>طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۱۴، ص۵۴۵.</ref>. | ||
'''2. مبنای عقلی؛''' از منظر عقلی نیز دفاع از عزت، آزادی، امنیت و استقلال فارغ از هر دینی یک ارزش انسانی محسوب میشود و پذیرش زورگویی و ذلت در نظر عقلای دنیا، برخلاف [[کرامت]] و آزادی انسان است.<ref>مجتبیزاده، «مبانی و منطق مقاومت و استکبارستیزی جمهوری اسلامی»، 1400ش، 56-57.</ref> | |||
''' | '''3. مبنای دینی؛''' از منظر [[دین]] تبعیت از مستکبران و پذیرش خواستههای آنان با توحید در تشریع و توحید در اطاعت منافات دارد. بر اساس آیات قرآن مقابله با دشمن مهاجم و ستمگر حق مشروع ستمدیدگان است و اگر در برابر دشمنان دین مقاومت صورت نمیگرفت، مراکز عبادی از بین میرفت و دین مردم ضربه خواهد خورد.<ref>سورۀ حج، آیۀ 39-40</ref> [[عزت نفس|عزت]] و کرامت جامعۀ اسلامی در نزد خداوند تا جایی است که اجازۀ تسلط کافران بر مؤمنان را در هیچ عرصهای نمیدهد.<ref>سورۀ نساء، آیۀ 141.</ref> | ||
''' | '''4. مبنای حقوقی؛''' مطابق با حقوق بشردوستانۀ بینالمللی، جنگهای آزادیبخش ملی بهعنوان یک حق ضروری برای مردم تحت اشغال، در همه جا بهصراحت پذیرفته شده است. در ۱۹۷۴م، قطعنامۀ ۳۳۱۴ سازمان ملل متّحد «هر گونه اشغال نظامی، هرچند موقّت» را ممنوع دانسته و بر حق تعیین سرنوشت، استقلال و آزادی مردمی که بهزور از این حقوق محروم شدهاند، بهصراحت تأکید کرده است.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/others-report?id=57881 «مشروعیّت مقاومت؛ از احکام اسلامی تا قوانین جهانی»، وبسایت دیگران.]</ref> | ||
در قوانین نظام جمهوری اسلامی ایران نیز به قاعدۀ نفی سبیل توجه شده و اصل ۱۵۲ قانون اساسی، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را بر اساس نفی هر گونه سلطهجویی و سلطهپذیری و حفظ استقلال همهجانبۀ کشور، معرفی میکند.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/others-article?id=12773 ارجینی، «نفی سلطهپذیری در سیاست خارجی دولت اسلامی»، وبسایت دیگران.] </ref> | |||
==جغرافیای محور مقاومت== | ==جغرافیای محور مقاومت== | ||
هرچند کشورهای ایران، سوریه و عراق و همچنین حزبالله لبنان، بهعنوان ارکان محور مقاومت و جمهوری اسلامی ایران، رهبر آن دانسته میشود، اما این محور به لحاظ اهمیتیافتن ابعاد معنایی و گفتانی آن، مرزهای جغرافیایی را درنوردیده و کلیه کشورها، احزاب، سازمانها، گروهها و حتی افرادی را که بر اساس مبانی فکری محور مقاومت اسلامی عمل میکند، در برمیگیرد. بر این اساس، کلیه گروههای اسلامی اعم از شیعه و سنی که به نوعی تحت تأثیر انقلاب اسلامی ایران قرار گرفته و در راستای اعتلای کلمۀ الله و احقاق عدالت گام برداشته و سلطۀ اردوگاه غرب به رهبری آمریکا و اشغالگری صهیونیسم را بر نمیتابد جزئی از محور مقاومت محسوب میشوند.<ref> نساج و دیگران، «مبانی نظری محور مقاومت اسلامی با نگاهی بر انتر ناسیونالیسم اسلامی»، 1400ش، ص308.</ref> | |||
==دستاوردهای محور مقاومت== | ==دستاوردهای محور مقاومت== | ||
خط ۳۸: | خط ۴۶: | ||
===الف) مقابله با اشغالگری اسرائیل=== | ===الف) مقابله با اشغالگری اسرائیل=== | ||
1. مقابله با اشغالگیری صهیونیستها و فروپاشی بازدارندگی آنها، از مهمترین دستآوردهای محور مقاومت بوده که در طول تاریخ اشغال رخ داده است؛ هستههای اولیۀ محور مقاومت که بعد از اشغال فلسطین شکل گرفت مانند جنبش حماس و جهاد اسلامی مقابله با اشغالگری اسرائیل را از همان ابتدا آغاز کردند و رویای «از نیل تا فرات» رژیم صهیونیستی را ناکام گذاشتند. مقاومت فلسطین علاوهبر فعالیتهای سیاسی و فرهنگی آگاهیبخش، درگیریهای متعدد نظامی نیز با رژیم صهیونیستی داشتهاند که ازجمله مهمترین آنها میتوان به انتفاضههای اول و دوم فلسطین<ref>شیرودی و همکاران، «گفتمان مقاومت (شیعی) و تأثیر آن بر نظم امنیتی هژمونیک غرب آسیا در مواجهه با گفتمانهای سلفی و اخوانی»، 1399ش، ص۲۳۶-۲۳۷. </ref> و جنگ ۲۲ روزه غزه اشاره کرد.<ref> باقری و همکاران، «تأثیر محور مقاومت بر عمق استراتژیک جمهوری اسلامی ایران»، 1400ش، ص۷۶-۸۴..</ref> | 1. مقابله با اشغالگیری صهیونیستها و فروپاشی بازدارندگی آنها، از مهمترین دستآوردهای محور مقاومت بوده که در طول تاریخ اشغال رخ داده است؛ هستههای اولیۀ محور مقاومت که بعد از اشغال فلسطین شکل گرفت مانند جنبش حماس و جهاد اسلامی مقابله با اشغالگری اسرائیل را از همان ابتدا آغاز کردند و رویای «از نیل تا فرات» رژیم صهیونیستی را ناکام گذاشتند. مقاومت فلسطین علاوهبر فعالیتهای سیاسی و فرهنگی آگاهیبخش، درگیریهای متعدد نظامی نیز با رژیم صهیونیستی داشتهاند که ازجمله مهمترین آنها میتوان به انتفاضههای اول و دوم فلسطین<ref>شیرودی و همکاران، «گفتمان مقاومت (شیعی) و تأثیر آن بر نظم امنیتی هژمونیک غرب آسیا در مواجهه با گفتمانهای سلفی و اخوانی»، 1399ش، ص۲۳۶-۲۳۷. </ref> و جنگ ۲۲ روزه [[نوار غزه|غزه]] اشاره کرد.<ref> باقری و همکاران، «تأثیر محور مقاومت بر عمق استراتژیک جمهوری اسلامی ایران»، 1400ش، ص۷۶-۸۴..</ref> | ||
2. حزبالله لبنان در خرداد ۱۳۷۹ش موفق شد به تسلط نظامی ۱۸ سالۀ اسرائیل بر مناطقی از جنوب لبنان پایان دهد. پیروزی حزبالله لبنان در جنگ ۳۳ روزه نیز دستآورد دیگری بود که از اواخر تیر ۱۳۸۵ش تا اواخر مرداد همان سال اتفاق افتاد و به هیمنۀ شکستناپذیری اسرائیل خدشه وارد کرد.<ref>کریمی، «نقش جمهوری اسلامی ایران در هویتبخشی به مجموعه امنیتی محور مقاومت»، 1396ش، ص۱۲.</ref> | 2. حزبالله لبنان در خرداد ۱۳۷۹ش موفق شد به تسلط نظامی ۱۸ سالۀ اسرائیل بر مناطقی از جنوب لبنان پایان دهد. پیروزی حزبالله لبنان در [[جنگ ۳۳ روزه]] نیز دستآورد دیگری بود که از اواخر تیر ۱۳۸۵ش تا اواخر مرداد همان سال اتفاق افتاد و به هیمنۀ شکستناپذیری اسرائیل خدشه وارد کرد.<ref>کریمی، «نقش جمهوری اسلامی ایران در هویتبخشی به مجموعه امنیتی محور مقاومت»، 1396ش، ص۱۲.</ref> | ||
3. عملیات طوفان الاقصی که در ۱۵ مهر ۱۴۰۲ رخ داد، یک نقطۀ عطف در تاریخ مبارزات محور مقاومت شناخته میشود که تأثیرات عمیق و گستردهای بر وضعیت سیاسی، نظامی و اجتماعی در سطح جهانی و منطقهای داشته است.<ref> [https://www.irna.ir/news/85620487/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%B7%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%82%D8%B5%DB%8C-%D9%88-%D8%AA%D8%A3%D8%AB%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%B9%D9%85%DB%8C%D9%82-%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D8%B1-%D9%86%D8%B8%D9 «عملیات طوفانالاقصی و تأثیرات عمیق آن بر نظم جهانی و منطقهای»، خبرگزاری ایرنا.]</ref> | 3. عملیات [[طوفان الاقصی]] که در ۱۵ مهر ۱۴۰۲ رخ داد، یک نقطۀ عطف در تاریخ مبارزات محور مقاومت شناخته میشود که تأثیرات عمیق و گستردهای بر وضعیت سیاسی، نظامی و اجتماعی در سطح جهانی و منطقهای داشته است.<ref> [https://www.irna.ir/news/85620487/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%B7%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%82%D8%B5%DB%8C-%D9%88-%D8%AA%D8%A3%D8%AB%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%B9%D9%85%DB%8C%D9%82-%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D8%B1-%D9%86%D8%B8%D9 «عملیات طوفانالاقصی و تأثیرات عمیق آن بر نظم جهانی و منطقهای»، خبرگزاری ایرنا.]</ref> | ||
4. عملیاتهای وعدۀ صادق جمهوری اسلامی ایران که در ۲۶ فروردین ۱۴۰۳ش<ref>[https://www.javanonline.ir/fa/news/1223977/%D9%86%D8%A7%D9%85-%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%88%D8%B9%D8%AF%D9%87-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D8%A8%D8%A7-%D8%B1%D9%85%D8%B2-%DB%8C%D8%A7-%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%D8%B5-%D8%2 «نام عملیات وعده صادق با رمز یا رسولالله/ جزئیات عملیات به زودی اعلام میشود»، جوانآنلاین. «جزئیات سیاهترین شب رژیم صهیونیستی/ وعده صادق چگونه اجرا شد؟»، خبرگزاری ایسنا.] </ref> و ۱۰ مهر ۱۴۰۳ش<ref>[https://www.irna.ir/news/85614624/%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D9%87%D9%86%DB%8C%D9%87-%D9%86%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%88-%D9%86%DB%8C%D9%84%D9%81%D8%B1%D9%88%D8 «سپاه: در پاسخ به شهادت هنیه، نصرالله و سرلشکر نیلفروشان قلب اراضی اشغالی هدف قرار گرفت»، خبرگزاری ایرنا.]</ref> با صدها موشک بالستیک و پهباد انجام شد، باعث شکست کامل رژیم صهیونیستی و تحقق وعدۀ فروپاشی آن شد.<ref>کارخانهای، ابراهیم، «۴۰ دستاورد عملیات قدرتمند وعده صادق، وبسایت روزنامۀ کیهان.</ref> | 4. عملیاتهای [[وعده صادق (عملیات)|وعدۀ صادق]] جمهوری اسلامی ایران که در ۲۶ فروردین ۱۴۰۳ش<ref>[https://www.javanonline.ir/fa/news/1223977/%D9%86%D8%A7%D9%85-%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%88%D8%B9%D8%AF%D9%87-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D8%A8%D8%A7-%D8%B1%D9%85%D8%B2-%DB%8C%D8%A7-%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%D8%B5-%D8%2 «نام عملیات وعده صادق با رمز یا رسولالله/ جزئیات عملیات به زودی اعلام میشود»، جوانآنلاین. «جزئیات سیاهترین شب رژیم صهیونیستی/ وعده صادق چگونه اجرا شد؟»، خبرگزاری ایسنا.] </ref> و ۱۰ مهر ۱۴۰۳ش<ref>[https://www.irna.ir/news/85614624/%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D9%87%D9%86%DB%8C%D9%87-%D9%86%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%88-%D9%86%DB%8C%D9%84%D9%81%D8%B1%D9%88%D8 «سپاه: در پاسخ به شهادت هنیه، نصرالله و سرلشکر نیلفروشان قلب اراضی اشغالی هدف قرار گرفت»، خبرگزاری ایرنا.]</ref> با صدها موشک بالستیک و پهباد انجام شد، باعث شکست کامل رژیم صهیونیستی و تحقق وعدۀ فروپاشی آن شد.<ref>کارخانهای، ابراهیم، «۴۰ دستاورد عملیات قدرتمند وعده صادق، وبسایت روزنامۀ کیهان.</ref> | ||
===ب) کسب حمایتهای جهانی از فلسطین=== | ===ب) کسب حمایتهای جهانی از فلسطین=== | ||
محور مقاومت، فلسطین را به مسالۀ اصلی جهان تبدیل کرد و موجب افزایش حمایتهای جهانی و مردمی از آن شده است. در حالحاضر بسیاری از گروههای مردمی و سازمانهای غیردولتی حتی در کشورهای اروپایی و | محور مقاومت، فلسطین را به مسالۀ اصلی جهان تبدیل کرد و موجب افزایش حمایتهای جهانی و مردمی از آن شده است. در حالحاضر بسیاری از گروههای مردمی و سازمانهای غیردولتی حتی در کشورهای اروپایی و آمریکا بهطور فعال در حمایت از حقوق فلسطینیان و محکومیت جنایات رژیم صهیونیستی فعالیت میکنند. این حمایتها بهویژه در سطح جهانی، موجب افزایش آگاهی و همبستگی با مردم فلسطین شده و بهعنوان یک نیروی مؤثر در تغییر افکار عمومی مردم جهان و کشورها عمل کرده است.<ref>[https://www.irna.ir/news/85620487/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%B7%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%82%D8%B5%DB%8C-%D9%88-%D8%AA%D8%A3%D8%AB%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%B9%D9%85%DB%8C%D9%82-%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D8%B1-%D9%86%D8%B8%D9 «عملیات طوفانالاقصی و تأثیرات عمیق آن بر نظم جهانی و منطقهای»، خبرگزاری ایرنا.]</ref> برای مثال در حالحاضر ٧٠ درصد کشورهاى جهان کشور فلسطین را به رسمیت میشناسند و برخی از متحدان آمریکا در حال پیوستن به آنها هستند. ایرلند، نروژ و اسپانیا بعد از عملیات طوفان الاقصی کشور مستقل فلسطین را به رسمیت شناختند.<ref>[https://nournews.ir/fa/news/174433/%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%D8%8C-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86-%D8%B1%D8%A7-%D8% «کدام کشورها، کشور سرزمینهای فلسطین را به رسمیت می شناسند؟»، وبسایت نور نیوز.]</ref> | ||
===ج) مشروعیتزدایی از سلطۀ آمریکا=== | ===ج) مشروعیتزدایی از سلطۀ آمریکا=== | ||
خط ۵۶: | خط ۶۴: | ||
===د) شکست داعش در عراق و سوریه=== | ===د) شکست داعش در عراق و سوریه=== | ||
بعد از آن که گروه داعش در ۲۰۰۳م ظاهر شد و بخشهای قابل توجهی از کشورهای سوریه و عراق را تصرف کرد، محور مقاومت با هدف مبارزه با تهدیدات نظامی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی این گروه تکفیری، متحد شدند. در این میان جمهوری اسلامی ایران بهعنوان رهبر اصلی محور مقاومت با حضور نظامی و مستشاری در عراق و سوریه، تلاش خود برای جلوگیری از پیشروی و شکست داعش را آغاز کرد. فعالیتهای | بعد از آن که گروه داعش در ۲۰۰۳م ظاهر شد و بخشهای قابل توجهی از کشورهای سوریه و عراق را تصرف کرد، محور مقاومت با هدف مبارزه با تهدیدات نظامی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی این گروه تکفیری، متحد شدند. در این میان جمهوری اسلامی ایران بهعنوان رهبر اصلی محور مقاومت با حضور نظامی و مستشاری در عراق و سوریه، تلاش خود برای جلوگیری از پیشروی و شکست داعش را آغاز کرد. فعالیتهای «[[قاسم سلیمانی]]» و گروههای مردمی باعث شکست داعش<ref> [https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/08/30/1579447/%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%D8%AF%DB%8C%D9%84-%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%DA%A9%D8%B3%D8%AA-%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4 «نقش بیبدیل جبهه مقاومت در شکست داعش»، خبرگزاری تسنیم.]</ref> و حفظ اماکن مقدس در عراق و سوریه از جمله حرم حضرت زینب شد.<ref>بصیری، «واکاوی تهدیدات امنیتی داعش بر محور مقاومت و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، 1396ش، ص۲۱-۲۲.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== |