عبدالعلی مزاری: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
عبدالعلی مزاری، چهرۀ مشهور سیاسی و رهبر مقاومت ضد استبداد در [[افغانستان]] که نام او به‌دلیل اندیشه و مبارزات عدالت‌خواهانه، به نماد «عدالت‌خواهی» در خاطرۀ جمعی اقوام محروم این کشور بدل شده است. عبدالعلی مزاری، وحدت ملی در افغانستان را یک اصل می‌دانست و راهبرد مبارزاتی او، ایجاد حکومت اسلامی بر قاعده وسیع و مبتنی بر خواست مردم بود که همۀ اقوام افغانستان به‌اندازۀ شعاع وجودی خود در آن حضور فعال داشته باشند. | عبدالعلی مزاری، چهرۀ مشهور سیاسی و رهبر مقاومت ضد استبداد در [[افغانستان]] که نام او به‌دلیل اندیشه و مبارزات عدالت‌خواهانه، به نماد «عدالت‌خواهی» در خاطرۀ جمعی اقوام محروم این کشور بدل شده است. عبدالعلی مزاری، وحدت ملی در افغانستان را یک اصل می‌دانست و راهبرد مبارزاتی او، ایجاد حکومت اسلامی بر قاعده وسیع و مبتنی بر خواست مردم بود که همۀ اقوام افغانستان به‌اندازۀ شعاع وجودی خود در آن حضور فعال داشته باشند. | ||
==کودکی و نوجوانی عبدالعلی مزاری== | ==کودکی و نوجوانی عبدالعلی مزاری== | ||
عبدالعلی مزاری، فرزند حاجی خداداد، در پنجم [[خرداد]] (جوزا)<ref>[https://www.andisha.af/fa/events/477/%D9%BE%D9%86%D8%AC%D9%85-%D8%AC%D9%88%D8%B2%D8%A7-%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DA%A9 «پنجم جوزا سال‌روز ولادت رهبر شهید وحدت ملی عبدالعلی مزاری بر عدالت‌خواهان مبارک»، وب‌سایت بنیاد اندیشه.]</ref> سال 1326ش، در یک خانوادۀ [[مسلمان]] و محب [[اهل‌بیت]] [[پیامبر اسلام]] در روستای «نانوایی» منطقۀ «چهاركِنت»، از توابع ولایت (استان) [[بلخ]] افغانستان به دنیا آمد. پدر عبدالعلی مزاری از طریق کشاورزی معیشت خانواده را تأمین می‌کرد و از نظر قومی به [[قوم هزاره]] تعلق داشت و به [[زبان دری]] تکلم می‌کرد.<ref>[https://www.andisha.af/fa/martyrMazari/385/Mazari-biography آیتی، «زندگی‌نامۀ شهید وحدت ملی استاد عبدالعلی مزاری»، وب‌سایت بنیاد اندیشه.]</ref> | عبدالعلی مزاری، فرزند حاجی خداداد، در پنجم [[خرداد]] (جوزا)<ref>[https://www.andisha.af/fa/events/477/%D9%BE%D9%86%D8%AC%D9%85-%D8%AC%D9%88%D8%B2%D8%A7-%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DA%A9 «پنجم جوزا سال‌روز ولادت رهبر شهید وحدت ملی عبدالعلی مزاری بر عدالت‌خواهان مبارک»، وب‌سایت بنیاد اندیشه.]</ref> سال 1326ش، در یک خانوادۀ [[مسلمان]] و محب [[اهل‌بیت]] [[پیامبر اسلام]] در روستای «نانوایی» منطقۀ «چهاركِنت»، از توابع ولایت (استان) [[بلخ]] افغانستان به دنیا آمد. [[پدر]] عبدالعلی مزاری از طریق کشاورزی معیشت خانواده را تأمین می‌کرد و از نظر قومی به [[قوم هزاره]] تعلق داشت و به زبان [[فارسی دری|فارسی]] [[زبان دری|دری]] تکلم می‌کرد.<ref>[https://www.andisha.af/fa/martyrMazari/385/Mazari-biography آیتی، «زندگی‌نامۀ شهید وحدت ملی استاد عبدالعلی مزاری»، وب‌سایت بنیاد اندیشه.]</ref> | ||
عبدالعلی مزاری، به‌اقتضای شرایط حاکم بر جامعه، تابستان‌ها با [[خانواده]] در قشلاق می‌رفت و کار می‌کرد و زمستان‌ها در ییلاق، در مدرسۀ ابتدایی روستا، درس می‌خواند. او بعد از اتمام دورۀ ابتدایی، به تحصیل و [[آموزش علوم دینی در افغانستان|آموزش علوم دینی]] علاقه‌مند شد و دورۀ مقدماتی علوم دینی را در [[مدرسه دینی در هزاره‌جات|مدرسۀ دینی]] چهارکنت و در «[[مزارشریف]]» آموخت.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/441650 «مزاري از ولادت تا شهادت/ بررسي زندگی‌نامه شهيد وحدت ملی»، خبرگزاری شفقنا.]</ref> | عبدالعلی مزاری، به‌اقتضای شرایط حاکم بر جامعه، تابستان‌ها با [[خانواده]] در قشلاق می‌رفت و کار می‌کرد و زمستان‌ها در ییلاق، در مدرسۀ ابتدایی روستا، درس می‌خواند. او بعد از اتمام دورۀ ابتدایی، به تحصیل و [[آموزش علوم دینی در افغانستان|آموزش علوم دینی]] علاقه‌مند شد و دورۀ مقدماتی علوم دینی را در [[مدرسه دینی در هزاره‌جات|مدرسۀ دینی]] چهارکنت و در «[[مزارشریف]]» آموخت.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/441650 «مزاري از ولادت تا شهادت/ بررسي زندگی‌نامه شهيد وحدت ملی»، خبرگزاری شفقنا.]</ref> | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
==مآخذ فکری عبدالعلی مزاری== | ==مآخذ فکری عبدالعلی مزاری== | ||
===1. رشد و تربیت در فضای انقلابی=== | ===1. رشد و تربیت در فضای انقلابی=== | ||
فضای سیاسی دوران [[کودکی]] و [[نوجوانی]] عبدالعلی مزاری، فضای انقلابی و مبارزه با حاکمیت و رفتار استبدادی ظاهرشاه (پادشاه) و داوودخان (نخست‌وزیر) بود. تاریخ نگاری [[فیض‌محمد کاتب هزاره]]، مبارزات [[سید اسماعیل بلخی]] | فضای سیاسی دوران [[کودکی]] و [[نوجوانی]] عبدالعلی مزاری، فضای انقلابی و مبارزه با حاکمیت و رفتار استبدادی ظاهرشاه (پادشاه) و داوودخان (نخست‌وزیر) بود. تاریخ نگاری [[فیض‌محمد کاتب هزاره]]، مبارزات [[سید اسماعیل بلخی]]، قیام مسلحانۀ [[ابراهیم گاو سوار|ابراهیم گاو سوار]] و مبارزات فکری [[اسماعیل مبلغ]] و جریان اسلام‌گرایی در رأس همه اندیشه‌های انقلابی [[امام خمینی]] و جریان مبارزات ضداستبدادی در مناطق مختلف [[افغانستان]]، در پرورش روحیۀ انقلابی، دگرگونی فکری و مشی سیاسی آیندۀ عبدالعلی مزاری، تأثیرگذار بود.<ref>[https://www.andisha.af/fa/martyrMazari/385/Mazari-biography آیتی، «زندگی‌نامۀ شهید وحدت ملی استاد عبدالعلی مزاری»، وب‌سایت بنیاد اندیشه.]</ref> | ||
===2. آشنایی با چهره‌های مبارز و انقلابی=== | ===2. آشنایی با چهره‌های مبارز و انقلابی=== | ||
عبدالعلی مزاری، در دوران نوجوانی و تحصیل، با چهره‌های انقلابی مانند [[سید جمال الدین|سید جمال‌الدین حسینی]]، [[امام خمینی|امام خمینی،]] سیدقطب، حسن‌البنا و کواکبی آشنا شد<ref>[https://www.andisha.af/fa/martyrMazari/385/Mazari-biography آیتی، «زندگی‌نامۀ شهید وحدت ملی استاد عبدالعلی مزاری»، وب‌سایت بنیاد اندیشه.]</ref> و با سیداسماعیل بلخی که از فعالان ضداستبداد در [[افغانستان]] بود، از نزدیک مراوده داشت. اسماعیل بلخی در سفری به‌زادگاه مزاری، او را به ادامۀ تحصیل، داشتن همت بالا و رفتن به‌خدمت سربازی تشویق کرد که برای او الهام‌بخش و منشأ تحولی بزرگ بود.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/441650 «مزاري از ولادت تا شهادت/ بررسي زندگی‌نامه شهيد وحدت ملی»، خبرگزاری شفقنا.]</ref> | عبدالعلی مزاری، در دوران نوجوانی و تحصیل، با چهره‌های انقلابی مانند [[سید جمال الدین|سید جمال‌الدین حسینی]]، [[امام خمینی|امام خمینی،]] سیدقطب، حسن‌البنا و کواکبی آشنا شد<ref>[https://www.andisha.af/fa/martyrMazari/385/Mazari-biography آیتی، «زندگی‌نامۀ شهید وحدت ملی استاد عبدالعلی مزاری»، وب‌سایت بنیاد اندیشه.]</ref> و با سیداسماعیل بلخی که از فعالان ضداستبداد در [[افغانستان]] بود، از نزدیک مراوده داشت. اسماعیل بلخی در سفری به‌زادگاه مزاری، او را به ادامۀ تحصیل، داشتن همت بالا و رفتن به‌خدمت سربازی تشویق کرد که برای او الهام‌بخش و منشأ تحولی بزرگ بود.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/441650 «مزاري از ولادت تا شهادت/ بررسي زندگی‌نامه شهيد وحدت ملی»، خبرگزاری شفقنا.]</ref> | ||
===3. دوران سربازی عبدالعلی مزاری=== | ===3. دوران سربازی عبدالعلی مزاری=== | ||
خدمت سربازی، برای عبدالعلی مزاری دوران تحول شخصیت و اندیشه بود که خود از این دوران، به‌عنوان مدرسۀ «عبرت‌آموزی» یاد کرده است.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/441650 «مزاري از ولادت تا شهادت/ بررسي زندگی‌نامه شهيد وحدت ملی»، خبرگزاری شفقنا.]</ref> او دوران سربازی را که برای دیگران چالش خطرناک بود، به فرصت مطالعه دربارۀ مناسبات قدرت تبدیل کرد و با ساختار فسادآلود و رفتار تبعض‌آمیز سران [[قوم پشتون]] و حاکمان وقت افغانستان با اقوام تحت ستم چون [[قوم هزاره|هزاره]]، [[تاجیک‌های افغانستان|تاجیک]]، [[قوم ازبک|ازبک]]، به‌صورت عینی و ملموس، آشنا شد. عبدالعلی مزاری، بعد از این تحول فکری و با الهام از اندیشۀ انقلابی و توصیه‌های اسماعیل بلخی، تصمیم گرفت که خوب درس بخواند و در راه مبارزه با استبداد و تأمین عدالت | خدمت سربازی، برای عبدالعلی مزاری دوران تحول شخصیت و اندیشه بود که خود از این دوران، به‌عنوان مدرسۀ «عبرت‌آموزی» یاد کرده است.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/441650 «مزاري از ولادت تا شهادت/ بررسي زندگی‌نامه شهيد وحدت ملی»، خبرگزاری شفقنا.]</ref> او دوران سربازی را که برای دیگران چالش خطرناک بود، به فرصت مطالعه دربارۀ مناسبات قدرت تبدیل کرد و با ساختار فسادآلود و رفتار تبعض‌آمیز سران [[قوم پشتون]] و حاکمان وقت افغانستان با اقوام تحت ستم چون [[قوم هزاره|هزاره]]، [[تاجیک‌های افغانستان|تاجیک]]، [[قوم ازبک|ازبک]]، به‌صورت عینی و ملموس، آشنا شد. عبدالعلی مزاری، بعد از این تحول فکری و با الهام از اندیشۀ انقلابی متفکران مسلمان و توصیه‌های اسماعیل بلخی، تصمیم گرفت که خوب درس بخواند و در راه مبارزه با استبداد و تأمین [[عدالت اجتماعی]]، تا آخرین لحظۀ زندگی خود، تلاش کند.<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/441650 «مزاري از ولادت تا شهادت/ بررسي زندگی‌نامه شهيد وحدت ملی»، خبرگزاری شفقنا.]</ref> | ||
==سیرۀ عملی و اخلاقی عبدالعلی مزاری== | ==سیرۀ عملی و اخلاقی عبدالعلی مزاری== | ||
از ویژگی‌های بارز عبدالعلی مزاری، [[صداقت]] در گفتار و رفتار، صراحت بیان،<ref>[http://bonyadesaba.com/%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA/543-%D8%AA%D8%A8%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D9%88-%D8%B9%D9%85%D9%84-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%87-%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B1%D9%87.html صالحی مالستانی، «تبیین وحدت ملی، در اندیشه و عمل شهید بابه مزاری»، وب‌سایت سروش صبا.]</ref> [[عزت نفس]]، پشتكار، [[قناعت]]،<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/441650 «مزاري از ولادت تا شهادت/ بررسي زندگی‌نامه شهيد وحدت ملی»، خبرگزاری شفقنا.]</ref> [[ساده‌زیستی]]، [[امانت داری|امانت داری،]] مردمی‌بودن بود.<ref>[https://www.mizan.news/283382/%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AA-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A7/ «عدالت اجتماعی و مشارکت عادلانه سیاسی از مولفه‌های اصلی اندیشه‌های شهید وحدت ملی استاد عبدالعلی مزاری بود»، خبرگزاری میزان.]</ref> او علاقۀ شدیدی به | از ویژگی‌های بارز عبدالعلی مزاری، [[صداقت]] در گفتار و رفتار، صراحت بیان،<ref>[http://bonyadesaba.com/%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA/543-%D8%AA%D8%A8%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%AA-%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D9%88-%D8%B9%D9%85%D9%84-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%87-%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B1%D9%87.html صالحی مالستانی، «تبیین وحدت ملی، در اندیشه و عمل شهید بابه مزاری»، وب‌سایت سروش صبا.]</ref> [[عزت نفس]]، پشتكار، [[قناعت]]،<ref>[https://af.shafaqna.com/FA/441650 «مزاري از ولادت تا شهادت/ بررسي زندگی‌نامه شهيد وحدت ملی»، خبرگزاری شفقنا.]</ref> [[ساده‌زیستی]]، [[امانت داری|امانت داری،]] مردمی‌بودن بود.<ref>[https://www.mizan.news/283382/%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AA-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A7/ «عدالت اجتماعی و مشارکت عادلانه سیاسی از مولفه‌های اصلی اندیشه‌های شهید وحدت ملی استاد عبدالعلی مزاری بود»، خبرگزاری میزان.]</ref> او علاقۀ شدیدی به مطالعه داشت و از [[مصرف‌گرایی]] و [[تجمل‌گرایی|تجمل، گریزان]] بود. پایبندی به احکام [[دین]] اسلام و داشتن اعتقاد راسخ به [[ولایت‌پذیری در سبک زندگی|ولایت]]، [[امامت]] و [[مرجع دینی]] از دیگر ویژگی‌های بارز او بود. برای مزاری، نسبت‌های قومی، زبانی، منطقه‌ای و خانوادگی، ملاک خدمت و ارزش‌گذاری تلقی نمی‌شد و [[کرامت انسانی|کرامت ذاتی]] انسان‌ها برای او مهم بود.<ref> [http://www.dailyafghanistan.com/opinion_detail.php?post_id=142952 دانش، «شهید مزاری؛ پیوند امروز، دیروز و فردا»، وب‌سایت روزنامۀ افغانستان ما.]</ref> | ||
==فعالیتهای فرهنگی عبدالعی مزاری== | ==فعالیتهای فرهنگی عبدالعی مزاری== | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
#تأسیس نشریۀ «پیام خون» در سال 1360ش در زادگاه خود؛ | #تأسیس نشریۀ «پیام خون» در سال 1360ش در زادگاه خود؛ | ||
#سفر به [[ایران]] در [[پاییز]] 1360ش و تلاش برای ایجاد کانون‌های آموزشی و تربیتی و شناسایی استعدادها و نیروی‌های فرهنگی مؤثر از میان جوانان مهاجر در [[تهران]] و [[قم]]؛ | #سفر به [[ایران]] در [[پاییز]] 1360ش و تلاش برای ایجاد کانون‌های آموزشی و تربیتی و شناسایی استعدادها و نیروی‌های فرهنگی مؤثر از میان جوانان مهاجر در [[تهران]] و [[قم]]؛ | ||
#فراهم‌کردن زمینۀ | #فراهم‌کردن زمینۀ [[تحصیلات عالی افغانستان|تحصیلات عالی]] برای دانشجویان و طلاب [[مهاجرت هزاره‌ها|مهاجر افغانستانی]] در [[دانشگاه در افغانستان|دانشگاه]]<nowiki/>ها و حوزه‌های علمیۀ [[ایران]]؛ | ||
#تأسیس مجلۀ «[[مجله حبل‌الله|حبل‌الله]]» در سال 1365ش در | #تأسیس مجلۀ «[[مجله حبل‌الله|حبل‌الله]]» در سال 1365ش در [[تهران]]، با همکاری جمعی از فعالان فرهنگی افغانستانی؛ | ||
#طراحی و انتشار مجلۀ «پیام نصر» در مدرسۀ حضرت قائم [[تهران]]؛ | #طراحی و انتشار مجلۀ «پیام نصر» در مدرسۀ حضرت قائم [[تهران]]؛ | ||
#طراحی و انتشار «بُولتَن (نشریه داخلی) خبری سازمان نصر افغانستان» در مدرسۀ حضرت قائم تهران؛ | #طراحی و انتشار «بُولتَن (نشریه داخلی) خبری سازمان نصر افغانستان» در مدرسۀ حضرت قائم تهران؛ | ||
#به‌دست‌آوردن نسخۀ خطی جلد سوم «[[سراج التواریخ|سراج‌التواریخ]]»، و چاپ آن. | #به‌دست‌آوردن نسخۀ خطی جلد سوم «[[سراج التواریخ|سراج‌التواریخ]]»، و چاپ آن. | ||
#تأسیس «مجمتع آموزش عالی شهید بلخی» در چهار رشتۀ علوم انسانی در سال 1369ش در [[قم]]؛<ref> [https://www.andisha.af/fa/martyrMazari/289/%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C امیری، «فعالیتهای فرهنگی شهید مزاری»، وب‌سایت بنیاد اندیشه.]</ref> | #تأسیس «مجمتع آموزش عالی شهید بلخی» به‌عنون مرکز [[تحصیلات عالی خصوصی]] در چهار رشتۀ علوم انسانی در سال 1369ش در [[قم]]؛<ref> [https://www.andisha.af/fa/martyrMazari/289/%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C امیری، «فعالیتهای فرهنگی شهید مزاری»، وب‌سایت بنیاد اندیشه.]</ref> | ||
#تأسیس «[[مرکز فرهنگی نویسندگان افغانستان]]» در سال 1372ش.<ref>[https://www.andisha.af/fa/events/1612/mazari-Khorasani «گرامی‌داشت سالیاد شهادت شهید وحدت ملی استاد مزاری و تجلیل از مقام آیتالله محقق خراسانی»، وب‌سیات بنیاد اندیشه.] </ref> | #تأسیس «[[مرکز فرهنگی نویسندگان افغانستان]]» در سال 1372ش در قم با عضویت هفت نفر از شخصیت‌های برجسته از جمله [[بصیراحمد دولت‌آبادی]].<ref>[https://www.andisha.af/fa/events/1612/mazari-Khorasani «گرامی‌داشت سالیاد شهادت شهید وحدت ملی استاد مزاری و تجلیل از مقام آیتالله محقق خراسانی»، وب‌سیات بنیاد اندیشه.] </ref> | ||
==فعالیتهای سیاسی عبدالعلی مزاری== | ==فعالیتهای سیاسی عبدالعلی مزاری== | ||
===1. فعالیت عبدالعلی مزاری در حزب حسینی=== | ===1. فعالیت عبدالعلی مزاری در حزب حسینی=== | ||
فعالیت در حزب حسینی، اولین فعالیت سیاسی عبدالعلی مزاری در سال 1353ش است که مبارزه بر مبنای آموزه‌های اسلامی و بنیانگذاری حکومت اسلامی، از مواد اساسنامۀ این حزب و نشان‌دهندۀ مبانی فکری او است.<ref>[https://www.andisha.af/fa/martyrMazari/385/Mazari-biography آیتی، «زندگی‌نامۀ شهید وحدت ملی استاد عبدالعلی مزاری»، وب‌سایت بنیاد اندیشه.]</ref> | فعالیت در حزب حسینی، اولین فعالیت سیاسی عبدالعلی مزاری در سال 1353ش است که مبارزه بر مبنای آموزه‌های اسلامی و بنیانگذاری حکومت اسلامی، از مواد اساسنامۀ این حزب و نشان‌دهندۀ مبانی فکری او است.<ref>[https://www.andisha.af/fa/martyrMazari/385/Mazari-biography آیتی، «زندگی‌نامۀ شهید وحدت ملی استاد عبدالعلی مزاری»، وب‌سایت بنیاد اندیشه.]</ref> | ||
====2. عضویت عبدالعلی مزاری در شورای رهبری سازمان نصر افغانستان==== | ====2. عضویت عبدالعلی مزاری در شورای رهبری سازمان نصر افغانستان==== | ||
سازمان نصر | سازمان نصر افغانستان در سال ۱۳۵۷ش، از ائتلاف چند گروه کوچک‌تر تشکیل شد و در [[فروردین]] ۱۳۵۸ش، به‌طور رسمی، اعلام وجود کرد. این سازمان که مقر اصلی آن در [[ایران]] بود، به‌صورت شورایی رهبری می‌شد. اعضای آن بیشتر از روحانیان [[شیعیان افغانستان|شیعۀ افغانستانی]] و عبدالعلی مزاری، یکی از اعضای مهم شورای رهبری این تشکل سیاسی و جهادی بود.<ref>[https://www.andisha.af/fa/martyrMazari/385/Mazari-biography آیتی، «زندگی‌نامۀ شهید وحدت ملی استاد عبدالعلی مزاری»، وب‌سایت بنیاد اندیشه.]</ref> | ||
====3. فعالیت عبدالعی مزاری در حزب وحدت اسلامی افغانستان==== | ====3. فعالیت عبدالعی مزاری در حزب وحدت اسلامی افغانستان==== | ||
از مهم‌ترین فعالیتهای سیاسی عبدالعلی مزاری، تلاش بی‌وقفه او برای تأسیس حزب وحدت اسلامی [[افغانستان]]، با هدف اتحاد احزاب مختلف شیعی، رسمیت پیداکردن مذهب جعفری و سهم‌گیری موثر در معادلات نظامی و سیاسی افغانستان بود. او که در ساختار سازمان نصر به‌تدریج قدرت پیدا کرده و به رهبر برجستۀ این سازمان بدل شده بود، در ۱۳۶۵ش به افغانستان بازگشت و تلاش خود برای متحدکردن گروه‌های شیعی را آغاز کرد. نخست، منشور اتحاد، توسط سازمان نصر و گروه رقیب او «پاسداران جهاد اسلامی»، در [[بهار]] ۱۳۶۷ش امضاء شد و سپس در 25 [[تیر]] ۱۳۶۸ش، مسئولان اکثر احزاب شیعۀ افغانستان، گروه‌های خود را منحل و مثیاق وحدت را امضاء کردند و حزب وحدت اسلامی افغانستان را تأسیس کردند که مقر اصلی آن [[بامیان]] انتخاب شد. | از مهم‌ترین فعالیتهای سیاسی عبدالعلی مزاری، تلاش بی‌وقفه او برای تأسیس حزب وحدت اسلامی [[افغانستان]]، با هدف اتحاد احزاب مختلف شیعی، رسمیت پیداکردن مذهب جعفری و سهم‌گیری موثر در معادلات نظامی و سیاسی افغانستان بود. او که در ساختار سازمان نصر به‌تدریج قدرت پیدا کرده و به رهبر برجستۀ این سازمان بدل شده بود، در ۱۳۶۵ش به افغانستان بازگشت و تلاش خود برای متحدکردن گروه‌های شیعی را آغاز کرد. نخست، منشور اتحاد، توسط سازمان نصر و گروه رقیب او «پاسداران جهاد اسلامی»، در [[بهار]] ۱۳۶۷ش امضاء شد و سپس در 25 [[تیر]] ۱۳۶۸ش، مسئولان اکثر احزاب شیعۀ افغانستان، گروه‌های خود را منحل و مثیاق وحدت را امضاء کردند و حزب وحدت اسلامی افغانستان را تأسیس کردند که مقر اصلی آن [[بامیان]] انتخاب شد. | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
====4. حضور در کابل==== | ====4. حضور در کابل==== | ||
بعد از شکست دولت نجیب‌الله در 1371ش و آمدن مجاهدین در [[کابل]]، نیروهای حزب وحدت اسلامی نیز به پایتخت آمدند و در مناطق مختلف غرب کابل، مستقر شدند.<ref>[https://www.andisha.af/fa/martyrMazari/385/Mazari-biography آیتی، «زندگی‌نامۀ شهید وحدت ملی استاد عبدالعلی مزاری»، وب‌سایت بنیاد اندیشه.]</ref> بعد از تشکیل دولت موقت مجاهدین به ریاست [[صبغت‌الله مجددی| | بعد از شکست دولت نجیب‌الله در 1371ش و آمدن مجاهدین در [[کابل]]، نیروهای حزب وحدت اسلامی نیز به پایتخت آمدند و در مناطق مختلف غرب کابل، مستقر شدند.<ref>[https://www.andisha.af/fa/martyrMazari/385/Mazari-biography آیتی، «زندگی‌نامۀ شهید وحدت ملی استاد عبدالعلی مزاری»، وب‌سایت بنیاد اندیشه.]</ref> بعد از تشکیل دولت موقت مجاهدین به ریاست [[صبغت‌الله مجددی|صبغت‌الله مجددی]]، حزب وحدت اسلامی در دولت اسلامی عضو شد و با اعضای آن تعامل سازنده داشت؛ اما حزب جمعیت اسلامی [[افغانستان]] به‌رهبری [[برهان‌الدین ربانی]] و شورای نظار به‌ریاست [[احمدشاه مسعود]]، به توافقات قبلی خود عمل نکردند و جایگاه هزاره‌ها و [[شیعیان افغانستان|شیعیان]] را در دولت مجاهدین نادیده گرفتند. به‌همین دلیل، حزب وحدت اسلامی به‌رهبری عبدالعلی مزاری، با دولت برهان‌الدین ربانی همراهی نکرد. بعد از آن، مناطق هزاره‌نشین کابل مورد حملۀ نیروهای ربانی، مسعود و عبدالرب‌رسول سیاف قرار گرفت.<ref>بهمنی قاجار، جایگاه سیاسی و اجتماعی شیعیان در افغانستان، ۱۳۹۲ش، ص ۴۱.</ref> | ||
== | ==دیدگاه‌های عبدالعی مزاری== | ||
در اندیشۀ سیاسی عبدالعلی مزاری، تأمین عدالت اجتماعی و مشارکت عادلانۀ سیاسی همۀ اقوام در ساختار حکومت، یک اصل است. ضرورت وحدت ملی، فاجعه‌آمیز بودن دشمنی میان اقوام، تأکید بر حقوق شهروندی و انسانی زنان، لزوم تعدیل واحد‌های اداری، نظام فدرالیزم، سرشماری، برگزاری انتخابات، [[ | در اندیشۀ سیاسی عبدالعلی مزاری، تأمین عدالت اجتماعی و مشارکت عادلانۀ سیاسی همۀ اقوام در ساختار حکومت، یک اصل است. ضرورت وحدت ملی، فاجعه‌آمیز بودن دشمنی میان اقوام، تأکید بر حقوق شهروندی و انسانی زنان، لزوم تعدیل واحد‌های اداری، نظام فدرالیزم، سرشماری، برگزاری انتخابات، [[اشتغال زنان افغانستان|مشارکت سیاسی، اشتغال و تحصیل زنان]] و اقوام در تصمیم‌گیری‌های کلان کشور، از دیگر اصول فکری عبدالعلی مزاری است.<ref>[https://www.mizan.news/283382/%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AA-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A7/ «عدالت اجتماعی و مشارکت عادلانه سیاسی از مولفه‌های اصلی اندیشه‌های شهید وحدت ملی استاد عبدالعلی مزاری بود»، خبرگزاری میزان.]</ref> | ||
==رابطه با چهره‌های دیگر== | ==رابطه با چهره‌های دیگر== | ||
عبدالعلی مزاری، در زمان تحصیل در [[ایران]]، به‌ملاقات [[امام خمینی]] در [[عراق]] می‌رفت و پیام‌ها، نوارهای سخنرانی و کتاب ولایت فقیه او را به ایران می‌آورد و یک‌بار به‌دلیل همراه‌داشتن آثار امام خمینی، توسط ساواک دستگیر، زندانی و به‌شدت شکنجه شد. او در زندان اوین، پنج‌ماه با [[محمدعلی رجایی]]، هم‌سلول بود. عبدالعلی مزاری، بعد از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]]، با [[آیتالله خامنه‌ای]] (در زمان ریاست جمهوری)، آیتالله جوادی آملی، آیتالله علی مشکینی، هاشمی رفسنجانی، محسن رضایی و سیدعباس موسوی دبیرکل پیشین [[حزب‌الله لبنان|حزب‌اللّه لبنان]]، ارتباط نزدیک داشت و با آنها دربارۀ مسائل جهان [[اسلام]] و افغانستان، تبادل نظر می‌کرد.<ref> [https://www.andisha.af/fa/martyrMazari/191/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C احمدی، «نگاهی به مبانی اصولی شهید مزاری»، وب‌سایت بنیاد اندیشه.]</ref> | عبدالعلی مزاری، در زمان تحصیل در [[ایران]]، به‌ملاقات [[امام خمینی]] در [[عراق]] می‌رفت و پیام‌ها، نوارهای سخنرانی و کتاب ولایت فقیه او را به ایران می‌آورد و یک‌بار به‌دلیل همراه‌داشتن آثار امام خمینی، توسط ساواک دستگیر، زندانی و به‌شدت شکنجه شد. او در زندان اوین، پنج‌ماه با [[محمدعلی رجایی]]، هم‌سلول بود. عبدالعلی مزاری، بعد از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]]، با [[آیتالله خامنه‌ای]] (در زمان ریاست جمهوری)، آیتالله جوادی آملی، آیتالله علی مشکینی، هاشمی رفسنجانی، محسن رضایی و سیدعباس موسوی دبیرکل پیشین [[حزب‌الله لبنان|حزب‌اللّه لبنان]]، ارتباط نزدیک داشت و با آنها دربارۀ مسائل جهان [[اسلام]] و افغانستان، تبادل نظر می‌کرد.<ref> [https://www.andisha.af/fa/martyrMazari/191/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C احمدی، «نگاهی به مبانی اصولی شهید مزاری»، وب‌سایت بنیاد اندیشه.]</ref> | ||