امام خمینی: تفاوت میان نسخه‌ها

امام خمینی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۹ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۱۵:۱۷

۱٬۱۷۶ بایت اضافه‌شده ، ۹ مارس

←‏رهبریِ انقلاب اسلامی

دیداریویکی‌متن

امان الله فصیحی

۴۹۴

ویرایش

@@ خط ۵۶: / خط ۵۶: @@
 ==رهبریِ انقلاب اسلامی==
 [[پرونده:امام10.jpg|300px|thumb|left|سخنرانی امام خمینی در بهشت زهرا، 12 بهمن 1357ش]]
-مجموعه اقدامات امام خمینی در سال 1341ش، آغاز یک مبارزۀ اجتماعیِ سخت و طولانی با حکومت پهلوی بود.<ref>[https://fa.wikishia.net/view/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%B1%D9%88%D8%AD%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%DB%8C_%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C «سید روح‌الله موسوی خمینی»، در وب‌سایت ویکی‌شیعه.]</ref>  در [[عاشورا|عاشورای]] ۱۳۴۲ش، اعتراض به پیروی محمدرضا پهلوی از سیاست اسرائیل و ایالات متحده آمریکا موجب زندانی‌ شدن او به‌مدت 10 ماه شد. در سال 1343ش نیز سخنرانی علیه اعطای [[کاپیتولاسیون]] به مستشاران نظامی آمریکایی، موجب شد که وی توسط حکومت پهلوی، ابتدا به ترکیه و سپس به عراق تبعید شود؛ اما او در طول چهارده سال دوری از میهن، همواره رهبری خیزش مردمی بر ضد حکومت پهلوی را بر عهده داشت. <br>
+مجموعه اقدامات امام خمینی در سال 1341ش، آغاز یک مبارزۀ اجتماعیِ سخت و طولانی با حکومت پهلوی بود.<ref>[https://fa.wikishia.net/view/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%B1%D9%88%D8%AD%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%DB%8C_%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C «سید روح‌الله موسوی خمینی»، در وب‌سایت ویکی‌شیعه.]</ref>  در [[عاشورا|عاشورای]] ۱۳۴۲ش، اعتراض به پیروی محمدرضا پهلوی از سیاست اسرائیل و ایالات متحده آمریکا موجب زندانی‌ شدن او به‌مدت 10 ماه شد. در سال 1343ش نیز سخنرانی علیه اعطای [[کاپیتولاسیون]] به مستشاران نظامی آمریکایی، موجب شد که وی توسط حکومت پهلوی، ابتدا به ترکیه و سپس به عراق تبعید شود؛ اما او در طول چهارده سال دوری از میهن و [[وطن]]، همواره رهبری خیزش مردمی بر ضد حکومت پهلوی را بر عهده داشت. <br>
-امام  خمینی با استقرار در شهر [[نجف]]، از سال 1344ش دروس حوزوی خود را در [[مسجد]] شیخ انصاری آغاز کرد و در درس [[فقه]]، ایدۀ برپایی [[حکومت اسلامی]] را تبیین کرد و مسئله ولایت فقیه را نیز در همین چارچوب تشریح کرد.<ref>[https://fa.wikishia.net/view/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%B1%D9%88%D8%AD%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%DB%8C_%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C «سید روح‌الله موسوی خمینی»، در وب‌سایت ویکی‌شیعه.]</ref>  سخت‌گیری‌های حکومت عراق، موجب شد تا امام خمینی در نیمه سال 1357ش به کشور فرانسه مهاجرت کند. امام در دهکده نوفل‌لوشاتو در حومه پاریس مستقر شد و روزانه در مصاحبه با خبرنگاران رسانه‌های جهان، وضعیت اجتماعی ایران و اهداف نهضت اسلامی ایرانیان را تشریح و تبیین می‌کرد.<ref>[https://emam.com/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C#full-Bigraphy «زندگی‌نامه امام خمینی»، در سایت جامع امام خمینی.]</ref> این رویکرد، موجب شتاب فزاینده [[انقلاب اسلامی|نهضت اسلامی ایرانیان]] به رهبری امام خمینی شد و سرانجام با خروج محمدرضا شاه از ایران و سست شدن پایه‌های حکومت پهلوی، امام خمینی در 12 [[بهمن]] 1357 پیروزمندانه به [[ایران]] بازگشت.<br>
+امام  خمینی با استقرار در شهر [[نجف]]، از سال 1344ش دروس حوزوی خود را در [[مسجد]] شیخ انصاری آغاز کرد و در درس [[فقه اسلامی]]، ایدۀ برپایی [[حکومت اسلامی]] را تبیین کرد و مسئله ولایت فقیه را نیز در همین چارچوب تشریح کرد.<ref>[https://fa.wikishia.net/view/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%B1%D9%88%D8%AD%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%DB%8C_%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C «سید روح‌الله موسوی خمینی»، در وب‌سایت ویکی‌شیعه.]</ref>  سخت‌گیری‌های حکومت عراق، موجب شد تا امام خمینی در نیمه سال 1357ش به کشور فرانسه مهاجرت کند. امام در دهکده نوفل‌لوشاتو در حومه پاریس مستقر شد و روزانه در مصاحبه با خبرنگاران رسانه‌های جهان، وضعیت اجتماعی ایران و اهداف نهضت اسلامی ایرانیان را تشریح و تبیین می‌کرد.<ref>[https://emam.com/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C#full-Bigraphy «زندگی‌نامه امام خمینی»، در سایت جامع امام خمینی.]</ref> این رویکرد، موجب شتاب فزاینده [[انقلاب اسلامی|نهضت اسلامی ایرانیان]] به رهبری امام خمینی شد و سرانجام با خروج محمدرضا شاه از ایران و سست شدن پایه‌های حکومت پهلوی، امام خمینی در 12 [[بهمن]] 1357ش پیروزمندانه به [[ایران]] بازگشت.<br>
-امام خمینی در [[فرودگاه مهرآباد]] [[تهران]]، کوتاه سخن گفت و سپس راهی مزار شهیدان انقلاب در [[بهشت زهرا]] شد. سخنرانی آیت‌الله خمینی در بهشت زهرا و میان انبوه طرفداران، به‌روشنی بر تغییر حکومت و برپایی دولت اسلامی تأکید می‌کرد.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/C207_42027/_%d8%ba%db%8c%d8%b1%d9%82%d8%a7%d9%86%d9%88%d9%86%db%8c_%d8%a8%d9%88%d8%af%d9%86_%d9%85%d8%ac%d9%84%d8%b3_%d9%88_%d8%af%d9%88%d9%84%d8%aa_%d9%85%d9%86%d8%b5%d9%88%d8%a8_%d8%b4%d8%a7%d9%87_%d9%88_%d9%85%d9%81%d8%a7%d8%b3%d8%af_%d8%b1%da%98%db%8c%d9%85#page16 امام خمینی، صحیفه امام، 1389ش، ج6، ص16.]</ref>  مردم ایران با پذیرش رهبری امام خمینی، بزرگ‌ترین تحول را‏‎ ‎‏در تاریخ سیاسی ایران پدید آوردند و ساختار حکومت سلطنتی را به «[[امامت]]» و [[مردم‌سالاری دینی]] تبدیل کردند.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/Theme1/fa/pages/165.aspx?catid=207&id=51846&lang=fa خامنه‌ای، «دیباچه صحیفه امام»، صحیفه امام، 1389ش، ج1، صفحه ذ.]</ref> امام خمینی در آغاز ورود به [[ایران]]، زمینه‌سازی برای تشکیل شورای انقلاب و دولت موقت را انجام داده بود.
+امام خمینی در [[فرودگاه مهرآباد]] [[تهران]]، کوتاه سخن گفت و سپس راهی مزار شهیدان انقلاب در [[بهشت زهرا]] شد. سخنرانی آیت‌الله خمینی در بهشت زهرا و میان انبوه طرفداران، به‌روشنی بر تغییر حکومت و برپایی دولت اسلامی تأکید می‌کرد.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/C207_42027/_%d8%ba%db%8c%d8%b1%d9%82%d8%a7%d9%86%d9%88%d9%86%db%8c_%d8%a8%d9%88%d8%af%d9%86_%d9%85%d8%ac%d9%84%d8%b3_%d9%88_%d8%af%d9%88%d9%84%d8%aa_%d9%85%d9%86%d8%b5%d9%88%d8%a8_%d8%b4%d8%a7%d9%87_%d9%88_%d9%85%d9%81%d8%a7%d8%b3%d8%af_%d8%b1%da%98%db%8c%d9%85#page16 امام خمینی، صحیفه امام، 1389ش، ج6، ص16.]</ref>  مردم ایران با پذیرش رهبری امام خمینی به‌عنوان یک [[مرجع دینی]]، بزرگ‌ترین تحول را‏‎ ‎‏در تاریخ سیاسی ایران پدید آوردند و ساختار حکومت سلطنتی را به نظام «[[امامت]]» و «امت»<ref>[https://fa.wikizendegi.com/w/index.php?title=%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C&veaction=edit&section=5 «بیانات آیت‌الله جوادی آملی در همایش تفسیر تسنیم»، وب‌سایت مناهج.] </ref> و [[مردم‌سالاری دینی]] تبدیل کردند.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/Theme1/fa/pages/165.aspx?catid=207&id=51846&lang=fa خامنه‌ای، «دیباچه صحیفه امام»، صحیفه امام، 1389ش، ج1، صفحه ذ.]</ref> امام خمینی در آغاز ورود به [[ایران]]، زمینه‌سازی برای تشکیل شورای انقلاب و دولت موقت را انجام داده بود.
 ==برپایی جمهوری اسلامی==
 با سقوط نهادهای اصلی نظام شاهنشاهی در 22 بهمن 1357ش، امام خمینی مردم را به آرامش دعوت کرد تا نظم در کشور حکم‌فرما شود. دولت مـوقت بـا رهنمودهـای امام خمینی، انتخابات [[مجلس خبرگان]]، تدوین [[قانون اساسی]] و [[همه‌پرسی قانون اساسی]] را برگزار کرد تا سرانجام در ۱۲ [[فروردین]] ۱۳۵۸ش، برقراری نظام [[جمهوری اسلامی]] از سوی [[ایرانیان]] به‌صورت رسمی اعلام شد.<br>
-در این دوره، امام خمینی، هم به‌عنوان [[مرجع دینی]] و هم به‌مثابه [[رهبر انقلاب]]، پاسخ‌گوی نیازها و خواسته‌های جامعۀ ایران بود. در این جایگاه، سررشتۀ بسیاری از امور، مانند مباحث مربوط به سیاست داخلی و سیاست خارجی، به او ختم می‌شد. وی اگرچه خواستار واگذاردن امور به دیگران و نظارت کلی بر آنها بود؛ اما رهنمودهایش همواره کارگشا بود.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/article/240871/%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%8C-%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87?entryviewid=245606 پاکتچی و دیگران، «خمینی، روح‌الله»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی.]</ref> در همین چارچوب، او در فرمان‌های جداگانه‌ای، نهادهای اجتماعی نوپدیدی مانند کمیته‌های انقلاب اسلامی، کمیته امداد، [[جهاد سازندگی]]، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، [[نهضت سوادآموزی]]، سازمان [[بسیج]] مستضعفین و شورای عالی انقلاب فرهنگی را بنیان نهاد.<br>
+در این دوره، امام خمینی، هم به‌عنوان [[مرجع دینی]] و هم به‌مثابه [[رهبر انقلاب]]، پاسخ‌گوی نیازها و خواسته‌های جامعۀ ایران بود. طبق بیان جوادی آملی امام خمینی در حقیقت  ''جایگاه رهبری را از جایگاه العلما ورثه الانبیاء در جایگاه نیابت مطرح کرد. برجستگی اصلی امام خمینی در این بود که امام زمان را در همه ابواب این نظام و کشور توسعه داد''.<ref>[https://manahej.ir/%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85%DB%8C-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%87%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%B3%D9%86%DB%8C%D9%85/ «بیانات آیت‌الله العظمی جوادی آملی در همایش تفسیر تسنیم»، وب‌سایت مناهج.]</ref> در این جایگاه، سررشتۀ بسیاری از امور، مانند مباحث مربوط به سیاست داخلی و سیاست خارجی، به او ختم می‌شد. وی اگرچه خواستار واگذاردن امور به دیگران و نظارت کلی بر آنها بود؛ اما رهنمودهایش همواره کارگشا بود.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/article/240871/%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%8C-%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87?entryviewid=245606 پاکتچی و دیگران، «خمینی، روح‌الله»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی.]</ref> در همین چارچوب، او در فرمان‌های جداگانه‌ای، نهادهای اجتماعی نوپدیدی مانند کمیته‌های انقلاب اسلامی، کمیته امداد، [[جهاد سازندگی]]، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، [[نهضت سوادآموزی]]، سازمان [[بسیج]] مستضعفین و شورای عالی انقلاب فرهنگی را بنیان نهاد.<br>
 پیروزی [[انقلاب اسلامی|انقلاب]] و سقوط شاه ایران، توازن قدرت در منطقه را از میان برد. برهم خوردن موازنات منطقه‌ای، صدام حسین، رئیس جمهور عراق را بر آن داشت تا از این موقعیت بهره گیرد و جایگاه خود را در منطقه تثبیت کند. او با لغو یک‌جانبۀ قرارداد ۱۹۷۵م الجزایر پیرامون مرز [[اروندرود]]، و درخواست تخلیۀ جزایر سه‌گانۀ ایرانی در [[خلیج فارس]]، تهاجم نظامی گسترده‌ای را به [[ایران]] آغاز کرد. با آغاز [[جنگ تحمیلی،]] امام خمینی در اولین واکنش، مردم را به آرامش و خون‌سردی دعوت کرد و با کوچک نشان دادن حملۀ دشمن، سبب دل‌گرمی مردم و مسئولان ایران شد.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/c207_51529/%d8%b5%d8%ad%db%8c%d9%81%d9%87_%d8%a7%d9%85%d8%a7%d9%85/%d8%ac%d9%84%d8%af_13/%d9%be%db%8c%d8%a7%d9%85_%d8%b1%d8%a7%d8%af%db%8c%d9%88_%d9%80_%d8%aa%d9%84%d9%88%db%8c%d8%b2%db%8c%d9%88%d9%86%db%8c_%d8%a8%d9%87_%d9%85%d9%84%d8%aa_%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86_%d8%af%d8%b1_%d8%a2%d8%ba%d8%a7%d8%b2_%d8%b3%d8%a7%d9%84_%d8%aa%d8%ad%d8%b5%db%8c%d9%84%db%8c_%d8%ad%d9%85%d9%84%d9%87_%d8%b5%d8%af%d8%a7%d9%85_%d8%a8%d9%87_%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86_#page221 امام خمینی، صحیفه امام، 1389ش، ج13، ص221-224.]</ref> وی همزمان، دستور بسیج عمومی داد تا مردم وارد نبرد با دشمن متجاوز شوند. او برای ایجاد ساختار و سازمان دفاعی برای مقاومت، به تشکیل شورای دفاع مبادرت ورزید و برای اداره کردن جبهه‌های جنگ، به‌عنوان فرمانده کل قوا فرامینی را صادر کرد. <br>