کتاب دیجیتالی: تفاوت میان نسخهها
←تأثیرات کتاب دیجیتالی
خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
احیای این صنعت در سال ۲۰۰۶ م، آغاز شد، زمانی که شرکت سونی اولین دستگاه کتابخوان الکترونیکی خود را معرفی کرد و آمازون یک سال بعد با عرضه کیندل، انقلابی در این عرصه ایجاد نمود. این نوآوریها به سرعت موجب رشد چشمگیر فروش کتابهای دیجیتالی شد و مسیر را برای تبدیل این صنعت به یکی از ارکان اصلی نشر جهانی هموار کرد. امروزه، کتابهای دیجیتالی نه تنها به بخشی جداییناپذیر از [[بازار]] نشر تبدیل شدهاند، بلکه نشاندهندۀ تحولات عمیق فناورانه و فرهنگی در سبک مصرف محتوا هستند.<ref>[https://www.britannica.com/technology/e-book. Arthur Attwell, ''e-book computing'', Britannica.]</ref> | احیای این صنعت در سال ۲۰۰۶ م، آغاز شد، زمانی که شرکت سونی اولین دستگاه کتابخوان الکترونیکی خود را معرفی کرد و آمازون یک سال بعد با عرضه کیندل، انقلابی در این عرصه ایجاد نمود. این نوآوریها به سرعت موجب رشد چشمگیر فروش کتابهای دیجیتالی شد و مسیر را برای تبدیل این صنعت به یکی از ارکان اصلی نشر جهانی هموار کرد. امروزه، کتابهای دیجیتالی نه تنها به بخشی جداییناپذیر از [[بازار]] نشر تبدیل شدهاند، بلکه نشاندهندۀ تحولات عمیق فناورانه و فرهنگی در سبک مصرف محتوا هستند.<ref>[https://www.britannica.com/technology/e-book. Arthur Attwell, ''e-book computing'', Britannica.]</ref> | ||
با ظهور فناوریهای نوین مانند تبلتهای کتابخوانی و گوشیهای هوشمند، | با ظهور فناوریهای نوین مانند تبلتهای کتابخوانی و گوشیهای هوشمند، تجربۀ مطالعه کتابهای الکترونیکی به سطحی لذتبخش و کاربرپسند، ارتقا یافت. از سوی دیگر، راهاندازی کتابفروشیهای آنلاین و پلتفرمهای اختصاصی مطالعه، دسترسی به این کتابها را سریع و آسان کرد. این عوامل در کنار هم، محبوبیت کتابهای دیجیتالی را به شکل چشمگیری افزایش دادند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5968326/%D8%B3%D9%87%D9%85-%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA-%D9%86%D8%B4%D8%B1-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D9%88-%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7 بسنه، «سهم انواع کتاب در صنعت نشر آمریکا و بریتانیا»، خبرگزاری مهر.] </ref> | ||
== تأثیرات کتاب دیجیتالی == | ==تأثیرات کتاب دیجیتالی== | ||
کتابهای الکترونیکی با ابعاد گوناگون، تحولی اساسی در صنعت نشر و عادتهای مطالعه ایجاد کردهاند. از نظر فناوری، با ویژگیهایی مانند جستجوی پیشرفته، نورپردازی قابل تنظیم و حجم سبک، دسترسی به محتوا را سریع و کاربرپسند کردهاند. در بعد تجربه خواندن، امکان شخصیسازی (تغییر فونت، یادداشتگذاری، و نشانهگذاری) و محتوای تعاملی، تعامل مخاطب با متن را عمیقتر نموده است. از جنبه اقتصادی، هزینۀ تولید و توزیع پایینتر، فروش آنلاین، و اشتراکگذاری آسان، فرصتهای درآمدی نوینی برای ناشران و نویسندگان فراهم کرده است. در حوزه فرهنگی و اجتماعی، دسترسی جهانی به کتابها، امکان ارائه محتوا به زبانهای متنوع، و گسترش مخاطبان بینالمللی، مرزهای جغرافیایی و زبانی را کمرنگ نموده و تنوع فرهنگی را تقویت کرده است. به این ترتیب، کتابهای الکترونیکی نه تنها ابزاری برای مطالعه، بلکه عاملی برای | کتابهای الکترونیکی با ابعاد گوناگون، تحولی اساسی در صنعت نشر و عادتهای مطالعه ایجاد کردهاند. از نظر فناوری، با ویژگیهایی مانند جستجوی پیشرفته، نورپردازی قابل تنظیم و حجم سبک، دسترسی به محتوا را سریع و کاربرپسند کردهاند. در بعد تجربه خواندن، امکان شخصیسازی (تغییر فونت، یادداشتگذاری، و نشانهگذاری) و محتوای تعاملی، تعامل مخاطب با متن را عمیقتر نموده است. از جنبه اقتصادی، هزینۀ تولید و توزیع پایینتر، فروش آنلاین، و اشتراکگذاری آسان، فرصتهای درآمدی نوینی برای ناشران و نویسندگان فراهم کرده است. در حوزه فرهنگی و اجتماعی، دسترسی جهانی به کتابها، امکان ارائه محتوا به زبانهای متنوع، و گسترش مخاطبان بینالمللی، مرزهای جغرافیایی و زبانی را کمرنگ نموده و تنوع فرهنگی را تقویت کرده است. به این ترتیب، کتابهای الکترونیکی نه تنها ابزاری برای مطالعه، بلکه عاملی برای توسعۀ دانش، فرهنگ و هنر در جهان امروز هستند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5968326/%D8%B3%D9%87%D9%85-%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA-%D9%86%D8%B4%D8%B1-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D9%88-%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7 بسنه، «سهم انواع کتاب در صنعت نشر آمریکا و بریتانیا»، خبرگزاری مهر.]</ref> | ||
==نحوۀ خواندن کتابهای الکترونیکی== | ==نحوۀ خواندن کتابهای الکترونیکی== | ||
خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
==کتاب دیجیتالی در ایران== | ==کتاب دیجیتالی در ایران== | ||
بازار کتابهای الکترونیکی در ایران از سال ۱۳۹۳ با فعالیت پلتفرم «فیدیبو» شکل گرفت. بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، تا سال ۱۴۰۲ش حدود | بازار کتابهای الکترونیکی در ایران از سال ۱۳۹۳ با فعالیت پلتفرم «فیدیبو» شکل گرفت. بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، تا سال ۱۴۰۲ش حدود ۱۰۰ هزار عنوان کتاب الکترونیکی منتشر شده است، در حالی که طی چهار دهه گذشته، بیش از ۱.۷ میلیون عنوان کتاب چاپی مجوز گرفتهاند. این صنعت از نظر مالی نیز رشد چشمگیری داشته و گردش مالی آن از ۲۰ میلیارد تومان در سال ۱۳۹۶ به ۲۵۰ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۱ رسیده است که نشاندهندۀ رشد سالانه دو برابری '''ا'''ست.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5968326/%D8%B3%D9%87%D9%85-%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA-%D9%86%D8%B4%D8%B1-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D9%88-%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7 بسنه، «سهم انواع کتاب در صنعت نشر آمریکا و بریتانیا»، خبرگزاری مهر.] </ref> | ||
هماکنون حداقل ۲۳ برنامه کتابخوان الکترونیکی مانند فیدیبو، کتابراه، کتابسبز و طاقچه در ایران فعالند، اما چالش اصلی این حوزه، عدم مشارکت | هماکنون حداقل ۲۳ برنامه کتابخوان الکترونیکی مانند فیدیبو، کتابراه، کتابسبز و طاقچه در ایران فعالند، اما چالش اصلی این حوزه، عدم مشارکت گستردۀ ناشران و ضعف فنی برخی پلتفرمها است. بر اساس نظرسنجی سال ۱۴۰۰، حدود ۷۶.۹ درصد ناشران ایرانی کتاب الکترونیکی تولید نمیکنند که این امر توسعه بازار را با محدودیت مواجه کرده است. با این حال، روند رو به رشد تقاضا و تحولات فناوری، فرصتهایی برای گسترش این صنعت در آینده فراهم میکند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5968326/%D8%B3%D9%87%D9%85-%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA-%D9%86%D8%B4%D8%B1-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D9%88-%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7 بسنه، «سهم انواع کتاب در صنعت نشر آمریکا و بریتانیا»، خبرگزاری مهر.]</ref> | ||
برخی کارشناسان برای مدیریت بهتر اقتصاد نشر، پیشنهاد دارند که با ارائه کتاب در سایتهای فروش کتاب آنلاین، پیش از چاپ فیزیکی، میتوان بازخورد مردم را ارزیابی کرده و سپس اقدام به چاپ فیزیکی کتاب کرد.<ref>[https://digiato.com/article/2017/11/11/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%B4%D8%B1-%D8%A7%D9%84%DA%A9 پارساپور، «کتاب الکترونیکی در ایران به کجا خواهد رسید؟»، وبسایت دیجیاتو.]</ref> | |||
== آینده کتاب دیجیتالی در جهان == | |||
آینده کتابهای الکترونیکی روشن و پر از فرصت است و توجه جهانی را به خود جلب کرده است. کشورها در تلاش برای ایجاد زیرساختها و تشویق مردم به خواندن کتابهای الکترونیکی هستند. | |||
در آمریکا، شرکتهایی مانند آمازون و اپل با ارائه پلتفرمهای متنوع و تمرکز بر اپلیکیشنهای آموزشی و ارتباط با مراکز تحصیلی، نقش کلیدی در ترویج کتابهای الکترونیکی دارند. رقابت در قیمت، تبلیغات هدفمند و برگزاری رویدادهای مرتبط از دیگر راهکارهای آنها برای جذب مخاطب است. | |||
بریتانیا نیز از طریق سیاستهای حمایتی دولت و سازمانهایی مانند Arts Council England، به ناشران و نویسندگان در زمینه نشر الکترونیکی کمک میکند. کتابخانههای عمومی امکان امانت کتابهای الکترونیکی را فراهم کردهاند و تخفیفهای مالیاتی به ناشران انگیزه میدهد تا محتوای الکترونیکی بیشتری تولید کنند. | |||
رشد فناوریهایی مانند واقعیت افزوده و واقعیت مجازی، قابلیت خوانش در دستگاههای مختلف، قوانین کپی رایت، امکان نشر شخصی، توجه به محیط زیست، دسترسی آسان برای افراد دارای معلولیت، توزیع راحت کتابهای قدیمی و کمیاب، تنوع محتوا، استفاده از رسانههای اجتماعی برای [[تبلیغات رسانهای|تبلیغات]]، رقابت در قیمت، ساخت اپلیکیشنهای آموزشی و بینالمللی کردن فروش کتابهای الکترونیکی، از جمله عواملی هستند که در کشورهایی مانند کره جنوبی، ژاپن، استرالیا و کانادا برای توسعه صنعت نشر الکترونیکی و ترویج کتابخوانی الکترونیکی به کار گرفته میشوند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5968326/%D8%B3%D9%87%D9%85-%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA-%D9%86%D8%B4%D8%B1-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D9%88-%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7 بسنه، «سهم انواع کتاب در صنعت نشر آمریکا و بریتانیا»، خبرگزاری مهر.]</ref> | |||
==کتاب دیجیتالی در تقابل با کتاب کاغذی== | ==کتاب دیجیتالی در تقابل با کتاب کاغذی== | ||
بهباور کارشناسان، نشر کاغذی از بین نمیرود و نوعی تعادل میان بازار نشر الکترونیک و چاپ کاغذی کتاب برقرار میشود. این دو در تکامل با یکدیگر حرکت خواهند کرد به این شکل که اگر مردم در خانه کتاب کاغذی مطالعه میکنند در محیط بیرون از خانه به دلایل گوناگون میتوانند کتاب دیجیتالی بخوانند. | بهباور کارشناسان، نشر کاغذی از بین نمیرود و نوعی تعادل میان بازار نشر الکترونیک و چاپ کاغذی کتاب برقرار میشود. این دو در تکامل با یکدیگر حرکت خواهند کرد به این شکل که اگر مردم در خانه کتاب کاغذی مطالعه میکنند در محیط بیرون از خانه به دلایل گوناگون میتوانند کتاب دیجیتالی بخوانند. صفحۀ نمایشها هر روز پیشرفتهتر و امکان استفاده از کتاب دیجیتالی برای کاربران راحتتر میشود. اما نشر الکترونیک نمیخواهد و نمیتواند نشر سنتی را از بین ببرد.<ref>[https://digiato.com/article/2017/11/11/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%B4%D8%B1-%D8%A7%D9%84%DA%A9 پارساپور، «کتاب الکترونیکی در ایران به کجا خواهد رسید؟»، وبسایت دیجیاتو.]</ref> | ||
==کتاب دیجیتالی و حق کپیرایت== | ==کتاب دیجیتالی و حق کپیرایت== | ||
مسئله بیتوجهی به قانون کپیرایت، علت اصلی ترس ناشران از ورود به حوزه کتابهای دیجیتالی است. | مسئله بیتوجهی به قانون کپیرایت، علت اصلی ترس ناشران از ورود به حوزه کتابهای دیجیتالی است. با ابداع طرحهای خلاقانه و بنیادین برای رعایت حقوق مولف کتابهای دیجیتالی و بهکارگیری تجارب دیگر سایتها و کشورهای موفق در زمینه نشر کتب دیجیتال، میتوان مشکلات مربوط به حق کپیرایت را برطرف کرد. اغلب ناشران بزرگ دنیا بهسوی کتابهای دیجیتالی حرکت کردهاند و سودهای کلان بهدست میآورند، که عامل تمایل آنها به نشر کتب دیجیتالی است. بیشتر آنها از کدهای رمزگذاری محتوا استفاده میکنند، یعنی کتاب دیجیتالی فقط روی دستگاه خواننده کاربران قابل مطالعه است و یا با اخذ مجوزهایی، استفاده از آن بر روی تعداد مشخصی دستگاه کتابخوان وجود دارد.<ref>[https://www.qudsonline.ir/news/45620/%D8%A8%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%DA%A9%D9%BE%DB%8C-%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A8%DB%8C-%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%B2%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7%DB%8C «بیتوجهی به قانون کپی رایت، عامل بیانگیزگی ناشران به کتابهای الکترونیکی»، قدس آنلاین.]</ref> | ||
==فروش کتاب دیجیتالی== | ==فروش کتاب دیجیتالی== | ||
نحوه فروش کتاب دیجیتالی به دو راه ممکن است: عرضه کتاب در سایت شخصی، که در اینصورت، کل فرایند در کنترل شخص فروشنده است و تمام اطلاعات مشتری را دریافت میکند. در این روش، محصولات و خدمات یا کتابهای اضافی را هم میتوان تبلیغ کرد و حتی قیمت بیشتری برای کتابهای خود تعیین کرد. اما راه دوم که از سادهترین راهها است، استفاده از سایتهای معروف و پربازدید فروش کتاب است.<ref>[https://novinpardakht.com/make-money-with-selling-online-books «فروش آنلاین کتاب الکترونیکی و کسب درآود ارزی»، وبسایت نوین پرداخت.]</ref> | نحوه فروش کتاب دیجیتالی به دو راه ممکن است: عرضه کتاب در سایت شخصی، که در اینصورت، کل فرایند در کنترل شخص فروشنده است و تمام اطلاعات مشتری را دریافت میکند. در این روش، محصولات و خدمات یا کتابهای اضافی را هم میتوان تبلیغ کرد و حتی قیمت بیشتری برای کتابهای خود تعیین کرد. اما راه دوم که از سادهترین راهها است، استفاده از سایتهای معروف و پربازدید فروش کتاب است.<ref>[https://novinpardakht.com/make-money-with-selling-online-books «فروش آنلاین کتاب الکترونیکی و کسب درآود ارزی»، وبسایت نوین پرداخت.]</ref> | ||
خط ۵۲: | خط ۶۰: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
*بسنه، نجمه، «سهم انواع کتاب در صنعت نشر آمریکا و بریتانیا»، خبرگزاری مهر، تاریخ بارگذاری 26 آدر 1402ش. | |||
*«بیتوجهی به قانون کپی رایت، عامل بیانگیزگی ناشران به کتابهای الکترونیکی»، قدس آنلاین، تاریخ درج مطلب: 12 اردیبهشت 1391ش. | *«بیتوجهی به قانون کپی رایت، عامل بیانگیزگی ناشران به کتابهای الکترونیکی»، قدس آنلاین، تاریخ درج مطلب: 12 اردیبهشت 1391ش. | ||
*پارساپور، آرش، «کتاب الکترونیکی در ایران به کجا خواهد رسید؟»، وبسایت دیجیاتو، تاریخ درج مطلب: 20 ابان 1396ش. | *پارساپور، آرش، «کتاب الکترونیکی در ایران به کجا خواهد رسید؟»، وبسایت دیجیاتو، تاریخ درج مطلب: 20 ابان 1396ش. |