استرس شغلی: تفاوت میان نسخه‌ها
←زمینه‌ها و عوامل مرتبط با شغل
سلمان قاسمی (بحث | مشارکتها) |
سلمان قاسمی (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
==زمینه‌ها و عوامل مرتبط با شغل== | ==زمینه‌ها و عوامل مرتبط با شغل== | ||
نقش مجموعه رفتارهایی است که از شاغلین انتظار انجام آن می‌رود. در این زمینه تعارض نقش، ابهام نقش، گرانباری نقش، عوامل ارگونومیکی و خصوصیات فیزیکی شغل و محیط کار از مهم‌ترین عوامل استرس‌زای شغلی است. تعارض ﻧﻘﺶ زﻣﺎﻧﯽ رخ می‌دهد ﮐﻪ ﺗﻦ دادن ﺑﻪ مجموعه‌ای از الزام‌های ﺷﻐﻠﯽ ﺑﺎ ﭘﺬﯾﺮش ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ دﯾﮕﺮي از الزام‌های ﺷﻐﻠﯽ، ﻣﻐﺎﯾﺮ و ﯾﺎ به‌کل ﻧﺎﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ. | نقش<ref> Role </ref> مجموعه رفتارهایی است که از شاغلین انتظار انجام آن می‌رود. در این زمینه تعارض نقش، ابهام نقش، گرانباری نقش، عوامل ارگونومیکی و خصوصیات فیزیکی شغل و محیط کار از مهم‌ترین عوامل استرس‌زای شغلی است. تعارض ﻧﻘﺶ زﻣﺎﻧﯽ رخ می‌دهد ﮐﻪ ﺗﻦ دادن ﺑﻪ مجموعه‌ای از الزام‌های ﺷﻐﻠﯽ ﺑﺎ ﭘﺬﯾﺮش ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ دﯾﮕﺮي از الزام‌های ﺷﻐﻠﯽ، ﻣﻐﺎﯾﺮ و ﯾﺎ به‌کل ﻧﺎﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ.<ref>رﻧﺪال و ﻫﻤﮑﺎران، اﺳﺘﺮس ﺷﻐﻠﯽ، 1377ش، ص70. </ref> همچنین به اعتقاد برخی كمتر و يا بيشتر از حد به‌كار واداشتن فرد نیز می‌تواند از مصادیق تضاد یا تعارض نقش محسوب شود.<ref>حقيقي و دیگران، مديريت رفتار سازماني، 1383ش، ص349.</ref> ابهام نقش وقتی رخ می‌دهد که مسئولیت‌های فردی به‌خوبی تعریف نشده باشد و انتظارات روشنی در تصویر ذهنی فرد نباشد، یا اینکه اهداف سازمانی برای فرد مشخص نباشد. ﮔﺮانباری ﻧﻘﺶ در دو حیطه کمی و کیفی دسته‌بندی می‌شود. گرانباری کمی زمانی ﭘﯿﺶ می‌آید ﮐﻪ ﻓﺮد ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم تمام کارهایی ﮐﻪ در ﺷﻐﻞ ﻣﺤﻮل می‌گنجد، وﻗﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﻧﺪارد و گرانباری ﮐﯿﻔﯽ، به این معنی است که ﻓﺮد ﺷﺎﻏﻞ مهارت‌های ﻻزم را ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﺷﻐﻞ ﻣﻌﯿن ﻧﺪارد و به همین خاطر از پس انجام وظایف محوله برنمی‌آید.[http://ensani.ir/file/download/article/20120329142137-5022-10.pdf خنیفر، «اﺳﺘﺮس ﺷﻐﻠﯽ و محیط‌های حرفه‌ای؛ ﻋﻮاﻣﻞ، ﻧﻈﺮﯾﻪﻫﺎ، اﺛرات»، 1387ش، ص21.] | ||
==عوامل ارگونومیکی== | ==عوامل ارگونومیکی== | ||
ارگونومی ظرفیت‌ها و توانمندی‌های انسان را بررسی می‌کند و سپس اطلاعات به‌دست‌آمده را در طراحی مشاغل، فراورده‌ها، محیط‌های کار و تجهیزات به کار می‌بندد. معمولاً از اصطلاحات ارگونومی و عوامل انسانی به‌طور مترادف بهره گرفته می‌شود. هر دو اصطلاح، رابطه دوسویه کار و نیازمندی‌های شغلی را بازگو و تشریح می‌کنند و هر دو درصدد کاهش فشارهای جسمانی و روانی در محیط کار هستند. | ارگونومی ظرفیت‌ها و توانمندی‌های انسان را بررسی می‌کند و سپس اطلاعات به‌دست‌آمده را در طراحی مشاغل، فراورده‌ها، محیط‌های کار و تجهیزات به کار می‌بندد. معمولاً از اصطلاحات ارگونومی و عوامل انسانی به‌طور مترادف بهره گرفته می‌شود. هر دو اصطلاح، رابطه دوسویه کار و نیازمندی‌های شغلی را بازگو و تشریح می‌کنند و هر دو درصدد کاهش فشارهای جسمانی و روانی در محیط کار هستند. | ||