بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<big>'''مشهد'''</big>؛ مرکز استان | <big>'''مشهد'''</big>؛ مرکز استان خراسان رضوی واقع در شمال شرقی ایران<br> | ||
[[پرونده:مشهد1.jpg|300px|thumb|left|نمایی از شهر مشهد با محوریت [[حرم امام رضا]] در سال 1399ش]] | [[پرونده:مشهد1.jpg|300px|thumb|left|نمایی از شهر مشهد با محوریت [[حرم امام رضا]] در سال 1399ش]] | ||
مشهد، کلان‌شهری در شمال شرقی ایران است که با مساحت 351 کیلومتر مربع، دومین شهر بزرگ ایران پس از [[تهران]] محسوب می‌شود. در سال 1388ش، مشهد به‌عنوان «پایتخت معنوی ایران» و در هفتمین اجلاس آیسسکو (2017م)، به‌عنوان پایتخت فرهنگ اسلامی انتخاب شد.<ref>[https://www.irna.ir/news/81759389/%D8%A7%D8%B2-%D9%BE%D8%A7%D9%8A%D8%AA%D8%AE%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D9%86%D9%88%D9%8A-%D8%AA%D8%A7-%D9%BE%D8%A7%D9%8A%D8%AA%D8%AE%D8%AA-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%D9%8A-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-475%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AA%D8%A7-%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF2017 «از پایتخت معنوی تا پایتخت فرهنگی جهان اسلام»، وب‌سایت ایرنا.] </ref><br> | مشهد، کلان‌شهری در شمال شرقی ایران است که با مساحت 351 کیلومتر مربع، دومین شهر بزرگ ایران پس از [[تهران]] محسوب می‌شود. در سال 1388ش، مشهد به‌عنوان «پایتخت معنوی ایران» و در هفتمین اجلاس آیسسکو (2017م)، به‌عنوان پایتخت فرهنگ اسلامی انتخاب شد.<ref>[https://www.irna.ir/news/81759389/%D8%A7%D8%B2-%D9%BE%D8%A7%D9%8A%D8%AA%D8%AE%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D9%86%D9%88%D9%8A-%D8%AA%D8%A7-%D9%BE%D8%A7%D9%8A%D8%AA%D8%AE%D8%AA-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%D9%8A-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-475%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AA%D8%A7-%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF2017 «از پایتخت معنوی تا پایتخت فرهنگی جهان اسلام»، وب‌سایت ایرنا.] </ref><br> | ||
==پیشینه و نام‌گذاری== | ==پیشینه و نام‌گذاری== | ||
پیش از حضور امام [[علی بن موسی‌الرضا]]، این شهر را توس، نوقان (نوغان) و سناباد می‌گفتند. پس از دفن امام هشتم شیعیان در سناباد (203ق)، این محل را «مشهد الرضا» ناميدند.<ref>صدرالمتالهین لاهیجانی، تاریخ و جغرافیای شهر مشهد، 1386ش، ص33. </ref> شیعیان در آبادانی این شهر و حرم امام رضا بسیار کوشیدند و از دوره | پیش از حضور امام [[علی بن موسی‌الرضا]]، این شهر را توس، نوقان (نوغان) و سناباد می‌گفتند. پس از دفن امام هشتم [[شیعیان]] در سناباد (203ق)، این محل را «مشهد الرضا» ناميدند.<ref>صدرالمتالهین لاهیجانی، تاریخ و جغرافیای شهر مشهد، 1386ش، ص33. </ref> شیعیان در آبادانی این شهر و [[حرم امام رضا]] بسیار کوشیدند و از دوره [[صفویان]]، بارگاهی پرشکوه در این مکان برپا کردند.<ref>افشارسيستاني، پژوهش در نام شهرهاي ايران، چ2، 1382ش، ص577.</ref><br> | ||
در منابع بر جای مانده از حدود 1000 سال قبل، از این شهر به‌عنوان سرزمینی که مرقد امام رضا در آن قرار دارد<ref>حدودالعالم من المشرق الي المغرب، 1362ش، ص90.</ref> و نیز به‌عنوان مهم‌ترین و کهن‌ترین شهر خراسان<ref>قلقشندي، جغرافياي تاريخي ايران در قرن نهم هجري، ج2، 1384ش، ص100. </ref> یاد شده است؛ برای مثال، در کتاب‌های معروفی مانند «عجایب المخلوقات» طوسی،<ref>طوسي، عجايب المخلوقات و غرايب الموجودات، چ2، 1382ش، ص245 و 246.</ref> «البلدان» یعقوبی،<ref>يعقوبي، البلدان، 1408ق، ص47 و 70. </ref> «صورة الارض» ابن‌حوقل،<ref>ابن‌حوقل، صورةالارض، 1345ش، ص169.</ref> «سفرنامه» ابن‌بطوطه و «روضات الجنّات فی اوصاف مدینة هرات» زمجی اسفزاری به این شهر و مرقد امام هشتم در کنار قبر [[هارون‌الرشید]] (خلیفه عباسی) و نیز «مشهد مقدس رضوی»، اشاراتی صورت گرفته است. اِبن‌بابوَیه قمی در سده‌ی چهارم هجری، در «عیون اخبار الرضا»، یک فصل را به‌صورت کامل به توصیف مشهد اختصاص داده و در آن به نام‌های «مشهد» و «مشهد رضوی» اشاره کرده است.<ref>ماهوان، تاریخ مشهدالرضا، ۱۳۸۳ش، ص152 و 153. </ref><br> | در منابع بر جای مانده از حدود 1000 سال قبل، از این شهر به‌عنوان سرزمینی که مرقد امام رضا در آن قرار دارد<ref>حدودالعالم من المشرق الي المغرب، 1362ش، ص90.</ref> و نیز به‌عنوان مهم‌ترین و کهن‌ترین شهر خراسان<ref>قلقشندي، جغرافياي تاريخي ايران در قرن نهم هجري، ج2، 1384ش، ص100. </ref> یاد شده است؛ برای مثال، در کتاب‌های معروفی مانند «عجایب المخلوقات» طوسی،<ref>طوسي، عجايب المخلوقات و غرايب الموجودات، چ2، 1382ش، ص245 و 246.</ref> «البلدان» یعقوبی،<ref>يعقوبي، البلدان، 1408ق، ص47 و 70. </ref> «صورة الارض» ابن‌حوقل،<ref>ابن‌حوقل، صورةالارض، 1345ش، ص169.</ref> «سفرنامه» ابن‌بطوطه و «روضات الجنّات فی اوصاف مدینة هرات» زمجی اسفزاری به این شهر و مرقد امام هشتم در کنار قبر [[هارون‌الرشید]] (خلیفه عباسی) و نیز «مشهد مقدس رضوی»، اشاراتی صورت گرفته است. اِبن‌بابوَیه قمی در سده‌ی چهارم هجری، در «عیون اخبار الرضا»، یک فصل را به‌صورت کامل به توصیف مشهد اختصاص داده و در آن به نام‌های «مشهد» و «مشهد رضوی» اشاره کرده است.<ref>ماهوان، تاریخ مشهدالرضا، ۱۳۸۳ش، ص152 و 153. </ref><br> | ||