هفت‌سین: تفاوت میان نسخه‌ها
←پیشینه‌ی سفره‌ی هفت‌سین
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
هفت‌سین از مشهورترین [[آیین‌های نوروزی]] است و مراد از آن، قرار دادن هفت چیز بر سفره نوروزی است که نام آنها با حرف سین شروع می‌شود. هفت‌سین معمولا از میان [[سیب]]، [[سیاهدانه]]، [[سنجد]]، [[سماق]]، [[سیر]]، [[سرکه]]، [[سبزه]]، [[سبزی]] و [[سمنو]] گزینش می‌شود.<ref>[https://www.vajehyab.com/dehkhoda/%D9%87%D9%81%D8%AA+%D8%B3%DB%8C%D9%86 دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه‌ی هفت‌سین.]</ref> خانواده‌های ایرانی سفره‌ی هفت‌سین را روی زمین و یا روی میز پهن می‌کنند و هنگام [[تحویل سال]]، دور آن می‌نشینند. در بالای [[سفره]]، [[آینه]]، [[شمع‌دان]] و [[قرآن]] گذاشته می‌شود و گاهی [[ماهی قرمز]]، [[گل]] و [[تخم‌مرغ]] رنگی نیز به آن اضافه می‌شود. همچنین در سفره‌ی هفت‌سین، خوراکی‌های مانند [[آجیل]]، [[شیرینی]] و [[میوه]] نیز قرار داده می‌شود. بزرگترهای خانواده در بالای [[سفره]] می‌نشینند، [[قرآن]] می‌خوانند و برای کوچکترها [[دعا]] می‌کنند. گاهی بزرگترها با [[دیوان حافظ]] برای [[خانواده|اهل خانه]]، [[فال]] می‌گیرند. پس از [[تحویل سال]]، بزرگترها اسکناس‌های نو را که از قبل لای [[قرآن]] گذاشته‌اند به‌عنوان [[عیدی]] به کوچکترها می‌دهند و اعضای خانواده، [[نوروز]] را به یکدیگر [[شاباش|شادباش]] می‌گویند.<ref>[http://old.roshd.ir/Default.aspx?tabid=267&SSOReturnPage=Check&Rand=0 «سفره‌ی هفت‌سین»، وب‌سایت دانشنامه رشد.]</ref> برخی از خانواده‌ها سفره‌ی هفت‌سین را تا روز [[سیزده‌بدر|سیزدهم فروردین]] پهن می‌گذارند و در آن روز [[سبزه]] را به آب روان می‌سپارند.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1541711/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%87-%D9%87%D9%81%D8%AA-%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 دهقانی، «پیشینه‌ی هفت‌سین در ایران»، ۱۳۹۸ش، ص۳۷4.] </ref> از سفره‌ی هفت‌سین یا شبیه آن، در [[شب چله]] و همچنین در [[جشن ازدواج]] نیز استفاده می‌شود. | هفت‌سین از مشهورترین [[آیین‌های نوروزی]] است و مراد از آن، قرار دادن هفت چیز بر سفره نوروزی است که نام آنها با حرف سین شروع می‌شود. هفت‌سین معمولا از میان [[سیب]]، [[سیاهدانه]]، [[سنجد]]، [[سماق]]، [[سیر]]، [[سرکه]]، [[سبزه]]، [[سبزی]] و [[سمنو]] گزینش می‌شود.<ref>[https://www.vajehyab.com/dehkhoda/%D9%87%D9%81%D8%AA+%D8%B3%DB%8C%D9%86 دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه‌ی هفت‌سین.]</ref> خانواده‌های ایرانی سفره‌ی هفت‌سین را روی زمین و یا روی میز پهن می‌کنند و هنگام [[تحویل سال]]، دور آن می‌نشینند. در بالای [[سفره]]، [[آینه]]، [[شمع‌دان]] و [[قرآن]] گذاشته می‌شود و گاهی [[ماهی قرمز]]، [[گل]] و [[تخم‌مرغ]] رنگی نیز به آن اضافه می‌شود. همچنین در سفره‌ی هفت‌سین، خوراکی‌های مانند [[آجیل]]، [[شیرینی]] و [[میوه]] نیز قرار داده می‌شود. بزرگترهای خانواده در بالای [[سفره]] می‌نشینند، [[قرآن]] می‌خوانند و برای کوچکترها [[دعا]] می‌کنند. گاهی بزرگترها با [[دیوان حافظ]] برای [[خانواده|اهل خانه]]، [[فال]] می‌گیرند. پس از [[تحویل سال]]، بزرگترها اسکناس‌های نو را که از قبل لای [[قرآن]] گذاشته‌اند به‌عنوان [[عیدی]] به کوچکترها می‌دهند و اعضای خانواده، [[نوروز]] را به یکدیگر [[شاباش|شادباش]] می‌گویند.<ref>[http://old.roshd.ir/Default.aspx?tabid=267&SSOReturnPage=Check&Rand=0 «سفره‌ی هفت‌سین»، وب‌سایت دانشنامه رشد.]</ref> برخی از خانواده‌ها سفره‌ی هفت‌سین را تا روز [[سیزده‌بدر|سیزدهم فروردین]] پهن می‌گذارند و در آن روز [[سبزه]] را به آب روان می‌سپارند.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1541711/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%87-%D9%87%D9%81%D8%AA-%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 دهقانی، «پیشینه‌ی هفت‌سین در ایران»، ۱۳۹۸ش، ص۳۷4.] </ref> از سفره‌ی هفت‌سین یا شبیه آن، در [[شب چله]] و همچنین در [[جشن ازدواج]] نیز استفاده می‌شود. | ||
==پیشینه‌ی سفره‌ی هفت‌سین== | ==پیشینه‌ی سفره‌ی هفت‌سین== | ||
برخی پژوهشگران معتقدند که در گذشته، مردم سفره‌ای با هفت نماد برای [[نوروز]] یا [[جشن مهرگان]] می‌چیدند که نام آنها با سین آغاز نمی‌شد<ref>بیرونی، آثار | برخی پژوهشگران معتقدند که در گذشته، مردم سفره‌ای با هفت نماد برای [[نوروز]] یا [[جشن مهرگان]] می‌چیدند که نام آنها با سین آغاز نمی‌شد<ref>بیرونی، آثار الباقیة عن القرون الخالیة، ۱۳۹۰ش، ص۵۴۰.</ref> و هفت‌شین، هفت‌میم و یا هفت‌چین بوده است. هفت شین شامل [[شراب]]، [[شهد]]، [[شیرینی]]، [[شمشاد]]، [[شقایق]]، [[شاخه نبات]] و [[شمع]] بود که با ورود [[اسلام]] به [[ایران]] از میان رفت. هفت‌چین مربوط به دوره‌ی هخامنشیان است که در هفت کاسه‌ی چینی، [[خوراک]] می‌گذاشتند. هفت‌میم شامل [[میوه]]، [[ماهی]]، [[مرغ]]، [[ماست]]، [[مربا]]، [[مسقطی]] و [[میگو]] بوده است.<ref>رضی، گاه‌شماری و جشن‌های ایران باستان، ۱۳۹۲ش، ص۶۴۰.</ref> ابوریحان بیرونی (سده پنجم هجری) به سبز کردن هفت نوع غله‌ی مختلف برای [[نوروز]] اشاره کرده است. در سفرنامه‌های اواخر دوره قاجار نیز به سفره‌ی هفت‌سین اشاره شده است. طاش کبری‌زاده درباره‌ی [[نوروز]] نوشته است که [[ایرانیان]] در [[نوروز]] هفت چیز که در [[زبان عربی]] با سین آغاز می‌شود، سر سفره‌ی خود می‌گذارند و آنها عبارت‌اند از: [[شکر]] (السکر)، [[کنجد]] (السمسم)، یک نوع آرد سفید (السمید)، [[به]] (السفرجل)، [[سماق]]، سداب (السذاب) و سقنقور.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1541711/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%87-%D9%87%D9%81%D8%AA-%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 دهقانی، «پیشینه‌ی هفت‌سین در ایران»، ۱۳۹۸ش، ص۳۷۲.] </ref> در برخی اسناد، هفت‌سین را به هفت [[سینی]] ربط داده‌اند.<ref>رضی، گاه‌شماری و جشن‌های ایران باستان، ۱۳۹۲ش، ص۶۴۱.</ref> ساسانیان در [[نوروز]] هفت دانه بر هفت ستون می‌کاشتند و یا از هفت غله، [[نان]] می‌پختند. <br> | ||
در گذشته افغان‌ها، تاجیک‌ها و ارمنی‌ها، سفره‌ی هفت‌سین نداشتند و همچنین [[کرد|کردها]] و [[زرتشتیان]] که به آیین‌های باستانی ایرانی معتقد بودند نیز سفره‌ی هفت‌سین نمی‌انداختند؛ اما به تازگی شهرنشینان [[زرتشتی]] سفره‌ی هفت‌سین پهن می‌کنند. در سال‌های اخیر مردم افغانستان و مناطق کردنشین [[ایران]] و همچنین مردم پاکستان و جمهوری آذربایجان هم در نوروز سفره‌ی هفت‌سین می‌اندازند. | در گذشته افغان‌ها، تاجیک‌ها و ارمنی‌ها، سفره‌ی هفت‌سین نداشتند و همچنین [[کرد|کردها]] و [[زرتشتیان]] که به آیین‌های باستانی ایرانی معتقد بودند نیز سفره‌ی هفت‌سین نمی‌انداختند؛ اما به تازگی شهرنشینان [[زرتشتی]] سفره‌ی هفت‌سین پهن می‌کنند. در سال‌های اخیر مردم افغانستان و مناطق کردنشین [[ایران]] و همچنین مردم پاکستان و جمهوری آذربایجان هم در نوروز سفره‌ی هفت‌سین می‌اندازند. | ||