تخت سلیمان: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
هانیه کلهر (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «<big>'''تخت سلیمان'''</big>؛ بزرگترین مرکز آموزشی، مذهبی و نیایشگاه قبل از اسلام در شهر تکاب. تخت سلیمان، زادگاه زردشت و مجموعه‌ای با قدمت ۳۰۰۰ ساله است. این مجموعه در شهر تکاب از توابع استان آذربایجان غربی واقع شده و در فهرست میراث جهانی یونسکو به...» ایجاد کرد) |
هانیه کلهر (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<big>'''تخت سلیمان'''</big>؛ بزرگترین مرکز آموزشی، مذهبی و نیایشگاه قبل از اسلام در شهر تکاب. | <big>'''تخت سلیمان'''</big>؛ بزرگترین مرکز آموزشی، مذهبی و نیایشگاه قبل از اسلام در شهر تکاب. | ||
تخت سلیمان، زادگاه زردشت و مجموعه‌ای با قدمت ۳۰۰۰ ساله است. این مجموعه در شهر تکاب از توابع استان آذربایجان غربی واقع شده و در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. این مجموعة منحصر به‌فرد در دل دره‌ای سرسبز، سفری تاریخی به بخش‌هایی مانند آتشکده آذرگُشَنسب، ایوان خسرو، معبد آناهیتا و آتشگاه‌های کوچک را به گردشگران هدیه می‌دهد. تخت سلیمان یکی از نقاط روی کرة زمین است که جریان انرژی در آن قابل درک است. می‌توان در روزهای اوج فعالیت زمین به این مکان آمده و در جهت عقربه‌های ساعت دور دریاچه چرخید تا حس درونی حیرت‌انگیزی تجربه شود. | تخت سلیمان، زادگاه زردشت و مجموعه‌ای با قدمت ۳۰۰۰ ساله است. این مجموعه در شهر تکاب از توابع استان آذربایجان غربی واقع شده و در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. این مجموعة منحصر به‌فرد در دل دره‌ای سرسبز، سفری تاریخی به بخش‌هایی مانند آتشکده آذرگُشَنسب، ایوان خسرو، معبد آناهیتا و آتشگاه‌های کوچک را به گردشگران هدیه می‌دهد. تخت سلیمان یکی از نقاط روی کرة زمین است که جریان انرژی در آن قابل درک است. می‌توان در روزهای اوج فعالیت زمین به این مکان آمده و در جهت عقربه‌های ساعت دور دریاچه چرخید تا حس درونی حیرت‌انگیزی تجربه شود.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/7193-takht-e-soleyman/ شجاعی، «تخت سلیمان»، سایت کجارو.] </ref> | ||
==واژه‌شناسی== | ==واژه‌شناسی== | ||
نام اصلی مجموعة تخت سلیمان آذرگشنسب بوده است اما پس از ورود اعراب به ایران، داستان‌هایی از حضرت سلیمان به آن مکان نسبت داده شد و به تخت سلیمان معروف گردید. همچنین در نوشته‌های پهلوی از تخت سلیمان با نام شهر گنجک یاد شده است. | نام اصلی مجموعة تخت سلیمان آذرگشنسب بوده است اما پس از ورود اعراب به ایران، داستان‌هایی از حضرت سلیمان به آن مکان نسبت داده شد و به تخت سلیمان معروف گردید. همچنین در نوشته‌های پهلوی از تخت سلیمان با نام شهر گنجک یاد شده است.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/7193-takht-e-soleyman/ شجاعی، «تخت سلیمان»، سایت کجارو.]</ref> | ||
==دسترسی== | ==دسترسی== | ||
تخت سلیمان در ۴۵ کیلومتری شمال شرقی تکاب و در نزدیکی روستای نصرت‌آباد قرار دارد. | تخت سلیمان در ۴۵ کیلومتری شمال شرقی تکاب و در نزدیکی روستای نصرت‌آباد قرار دارد.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/7193-takht-e-soleyman/ شجاعی، «تخت سلیمان»، سایت کجارو.] </ref> | ||
==جایگاه باستانی تخت سلیمان== | ==جایگاه باستانی تخت سلیمان== | ||
تخت سلیمان در دورة حکومت اشکانیان پایتخت ایران بوده و فره‌اسپه نام داشت. در کاوش‌های انجام شده در تخت سلیمان، طراحی مدور این شهر نشان‌دهندة شیوة شهرسازی اشکانیان است. | تخت سلیمان در دورة حکومت اشکانیان پایتخت ایران بوده و فره‌اسپه نام داشت.<ref>[https://mizboon.com/Blog/1398/04/takhte-soleyman/ «تخت سلیمان دیدنی؛ پایتخت دورة اشکانیان، جاذبة گردشگری ارومیه»، سایت میزبون.]</ref> در کاوش‌های انجام شده در تخت سلیمان، طراحی مدور این شهر نشان‌دهندة شیوة شهرسازی اشکانیان است.<ref>سرفراز، تخت سلیمان، ۱۳۴۷ش، ص۲۶-۲۷.</ref> | ||
==زادگاه زردشت== | ==زادگاه زردشت== | ||
برخی معتقدند «ایرانویچ» زادگاه زردشت، نام کهن آذربایجان است و او در ساحل دریاچه «چیچیست» (دریاچة ارومیه) به دنیا آمد و در تخت سلیمان به عبادت خداوند پرداخته است. | برخی معتقدند «ایرانویچ» زادگاه زردشت، نام کهن آذربایجان است و او در ساحل دریاچه «چیچیست» (دریاچة ارومیه) به دنیا آمد و در تخت سلیمان به عبادت خداوند پرداخته است.<ref>[https://www.alaedin.travel/blog/10944/زادگاه-زرتشت-کجاست «زادگاه زرتشت کجاست»، سایت علاءالدین ترول.]</ref> | ||
==معماری== | ==معماری== | ||
بناهای تاریخی تخت سلیمان دورتادور دریاچة زیبای تخت سلیمان ساخته شده و با دیواری بیضی‌شکل به طول ۱۱۲۰ متر احاطه شده است. این حصار ۳۸ برج دارد. داخل حصار این بنا دو مربع قرار دارد که در مرکز مربع شمالی آتشکده و در مرکز مربع جنوبی دریاچه قرار گرفته است. در شمال غرب دریاچه، ایوان بلندی به‌نام ایوان خسرو قرار دارد. در ضلع جنوب غربی تخت سلیمان، یک جوی سنگی موسوم به سنگ اژدها وجود دارد که ۵/۱ تا ۲ متر ارتفاع و ۲۵۰ متر طول دارد. | بناهای تاریخی تخت سلیمان دورتادور دریاچة زیبای تخت سلیمان ساخته شده و با دیواری بیضی‌شکل به طول ۱۱۲۰ متر احاطه شده است. این حصار ۳۸ برج دارد. داخل حصار این بنا دو مربع قرار دارد که در مرکز مربع شمالی آتشکده و در مرکز مربع جنوبی دریاچه قرار گرفته است. در شمال غرب دریاچه، ایوان بلندی به‌نام ایوان خسرو قرار دارد. در ضلع جنوب غربی تخت سلیمان، یک جوی سنگی موسوم به سنگ اژدها وجود دارد که ۵/۱ تا ۲ متر ارتفاع و ۲۵۰ متر طول دارد.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/7193-takht-e-soleyman/ شجاعی، «تخت سلیمان»، سایت کجارو.] </ref> | ||
==کارکردهای آیینی و آموزشی== | ==کارکردهای آیینی و آموزشی== | ||
تخت سلیمان بزرگترین مرکز آموزش دینی و پرورش موبدان زردشتی در دوران حکومت ساسانیان بوده است. | تخت سلیمان بزرگترین مرکز آموزش دینی و پرورش موبدان زردشتی در دوران حکومت ساسانیان بوده است.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/7193-takht-e-soleyman/ شجاعی، «تخت سلیمان»، سایت کجارو.] </ref> | ||
آتشکدة آذرگشنسب در این مکان، مهم‌ترین معبد مورد احترام ایرانیان پیش از اسلام بود و نقش بسیار مهمی در حیات سیاسی-اجتماعی حکومت ساسانی داشت و آتش جاودان آن به مدت ۷ قرن نماد اقتدار آیین زردشت بود. در سر در دروازة جنوب شرقی این مجموعه، هفت محراب سنگی به نماد هفت ایزد نگهبان در آیین زردشت وجود داشت و افراد با عبور از زیر این نشانة مقدس وارد مجموعه می‌شدند. | |||
آتشکدة آذرگشنسب در این مکان، مهم‌ترین معبد مورد احترام ایرانیان پیش از اسلام بود و نقش بسیار مهمی در حیات سیاسی-اجتماعی حکومت ساسانی داشت و آتش جاودان آن به مدت ۷ قرن نماد اقتدار آیین زردشت بود.<ref>[https://magirans.com/مقاله-در-مورد-تخت-سلیمان.htm «مقاله در مورد تخت سلیمان»، سایت مگ ایرانز.]</ref> در سر در دروازة جنوب شرقی این مجموعه، هفت محراب سنگی به نماد هفت ایزد نگهبان در آیین زردشت وجود داشت و افراد با عبور از زیر این نشانة مقدس وارد مجموعه می‌شدند.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/7193-takht-e-soleyman/ شجاعی، «تخت سلیمان»، سایت کجارو.]</ref> | |||
==جاذبه‌های گردشگری== | ==جاذبه‌های گردشگری== | ||
دریاچه تخت سلیمان؛ در محوطة تخت سلیمان، دریاچه‌ای طبیعی وجود دارد که آب آن از چشمه‌ای در عمق ۱۲۰ متری زمین می‌جوشد. این چشمة آهکی هزاران سال قدمت دارد و از چاکراه‌های اصلی انرژی زمین شناخته می‌شود. طبق فرضیة گایا (فرضیه‌ای که در سال ۱۹۶۵ میلادی توسط جیمز لاولاک مطرح شد)، زمین روحی زنده و آگاه دارد و ۱۶ حلقة انرژی مانند عصب‌هایی با بار مغناطیسی، دور زمین را احاطه کرده‌اند. محل تقاطع حلقه‌ها، ۵۲ چاکرا را تشکیل داده که سه رأس آن‌ها اهرام مصر، کعبه و تخت سلیمان است. برخی معتقدند که چشمة جوشان این دریاچه با کوبیدن عصای حضرت سلیمان تشکیل شده است. برخی نیز معتقدند که هرمزد (پادشاه ایرانی) پس از شنیدن خبر تولد حضرت عیسی، کیسه‌ای خاک نزد حضرت مریم فرستاد. فرستاده قبل از رسیدن به حضرت مریم، بیمار شد و در تخت سلیمان در گذشت. او کیسة خاک را در آن محل دفن کرد و بعدها چشمه‌ای جوشان در آن مکان به وجود آمد. | دریاچه تخت سلیمان؛ در محوطة تخت سلیمان، دریاچه‌ای طبیعی وجود دارد که آب آن از چشمه‌ای در عمق ۱۲۰ متری زمین می‌جوشد. این چشمة آهکی هزاران سال قدمت دارد و از چاکراه‌های اصلی انرژی زمین شناخته می‌شود. طبق فرضیة گایا (فرضیه‌ای که در سال ۱۹۶۵ میلادی توسط جیمز لاولاک مطرح شد)، زمین روحی زنده و آگاه دارد و ۱۶ حلقة انرژی مانند عصب‌هایی با بار مغناطیسی، دور زمین را احاطه کرده‌اند. محل تقاطع حلقه‌ها، ۵۲ چاکرا را تشکیل داده که سه رأس آن‌ها اهرام مصر، کعبه و تخت سلیمان است. برخی معتقدند که چشمة جوشان این دریاچه با کوبیدن عصای حضرت سلیمان تشکیل شده است. برخی نیز معتقدند که هرمزد (پادشاه ایرانی) پس از شنیدن خبر تولد حضرت عیسی، کیسه‌ای خاک نزد حضرت مریم فرستاد. فرستاده قبل از رسیدن به حضرت مریم، بیمار شد و در تخت سلیمان در گذشت. او کیسة خاک را در آن محل دفن کرد و بعدها چشمه‌ای جوشان در آن مکان به وجود آمد. | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۷: | ||
تالار ستون‌دار؛ این تالار که در دورة ایلخانان ساخته شده، محل برگزاری جشن‌ها و غذاخوری شاهان بوده است. این تالار در غرب آتشکدة آذرگشنسب قرار دارد. | تالار ستون‌دار؛ این تالار که در دورة ایلخانان ساخته شده، محل برگزاری جشن‌ها و غذاخوری شاهان بوده است. این تالار در غرب آتشکدة آذرگشنسب قرار دارد. | ||
بناهای هشت‌ضلعی؛ دو بنای هشت‌ضلعی در غرب ایوان خسرو قرار دارد که با سنگ، آجر و ملات گچ ساخته شده و از کاشی‌کاری و گچ‌بری برای تزیین آن استفاده شده است. این دو سازه از کاخ‌های ایلخانی تخت سلیمان محسوب می‌شوند. | بناهای هشت‌ضلعی؛ دو بنای هشت‌ضلعی در غرب ایوان خسرو قرار دارد که با سنگ، آجر و ملات گچ ساخته شده و از کاشی‌کاری و گچ‌بری برای تزیین آن استفاده شده است. این دو سازه از کاخ‌های ایلخانی تخت سلیمان محسوب می‌شوند. | ||
تالار شورا؛ این بنا نیز توسط شاهان ایلخانی ساخته شده و محل تصمیم‌گیری مسائل مهم کشوری بوده است. | تالار شورا؛ این بنا نیز توسط شاهان ایلخانی ساخته شده و محل تصمیم‌گیری مسائل مهم کشوری بوده است.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/7193-takht-e-soleyman/ شجاعی، «تخت سلیمان»، سایت کجارو.] </ref> | ||
==وضعیت کنونی== | ==وضعیت کنونی== | ||
تخت سلیمان برای ساسانیان مانند تخت جمشید برای هخامنشیان بود. این بنا در زمان خسرو پرویز (۶۲۴م) در جنگ‌های ایران و روم به شدت آسیب دید. پس از این واقعه تعداد اندکی از زردشتیان در این مکان ساکن شدند و آتشکده در مقیاس کوچکی مورد استفاده قرار گرفت. در زمان حکومت آباقاخان مغول، تعمیراتی روی این بنا انجام شد تا به‌عنوان تفرجگاه تابستانی از آن استفاده شود و بناهایی مانند ایوان شرقی، سالن شورا، ساختمان هشت و دوازده ضلعی به این مجموعه اضافه شد. پس از سقوط مغول‌ها از تخت سلیمان به‌عنوان دهکده و بازارچة فصلی استفاده می‌شد. در دوران صفویه این مکان، سکونت‌گاه ییلاقی عشایر شد. بعدها این مکان خالی از سکنه شد. در سال ۱۳۳۷ش این مجموعه توسط هیئت حفاری آلمانی مورد کاوش قرار گرفت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز مرمت‌هایی در این بنا انجام شد. در سال ۱۳۹۵ش میان سازمان میراث فرهنگی ایران و دانشگاه درسدن آلمان تفاهم‌نامه‌ای مبنی بر مرمت تخت سلیمان امضا شد. این مجموعه از وضعیت ایستایی خوبی برخوردار نیست و ترک‌های عمیق و جدی در آن ایجاد شده است. همچنین حرکت نشانه‌گذاری‌های گچی انجام شده در سال ۱۳۹۰ش در محل ترک‌ها نیز در حال جداشدن است و این امر نشانة وضعیت خطرناک ترک‌ها است. | تخت سلیمان برای ساسانیان مانند تخت جمشید برای هخامنشیان بود. این بنا در زمان خسرو پرویز (۶۲۴م) در جنگ‌های ایران و روم به شدت آسیب دید. پس از این واقعه تعداد اندکی از زردشتیان در این مکان ساکن شدند و آتشکده در مقیاس کوچکی مورد استفاده قرار گرفت. در زمان حکومت آباقاخان مغول، تعمیراتی روی این بنا انجام شد تا به‌عنوان تفرجگاه تابستانی از آن استفاده شود و بناهایی مانند ایوان شرقی، سالن شورا، ساختمان هشت و دوازده ضلعی به این مجموعه اضافه شد. پس از سقوط مغول‌ها از تخت سلیمان به‌عنوان دهکده و بازارچة فصلی استفاده می‌شد. در دوران صفویه این مکان، سکونت‌گاه ییلاقی عشایر شد. بعدها این مکان خالی از سکنه شد. در سال ۱۳۳۷ش این مجموعه توسط هیئت حفاری آلمانی مورد کاوش قرار گرفت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز مرمت‌هایی در این بنا انجام شد. در سال ۱۳۹۵ش میان سازمان میراث فرهنگی ایران و دانشگاه درسدن آلمان تفاهم‌نامه‌ای مبنی بر مرمت تخت سلیمان امضا شد. این مجموعه از وضعیت ایستایی خوبی برخوردار نیست و ترک‌های عمیق و جدی در آن ایجاد شده است. همچنین حرکت نشانه‌گذاری‌های گچی انجام شده در سال ۱۳۹۰ش در محل ترک‌ها نیز در حال جداشدن است و این امر نشانة وضعیت خطرناک ترک‌ها است.<ref>[https://www.irna.ir/news/82041741/مرمت-میراث-جهانی-تخت-سلیمان-تكاب-با-همكاری-دانشگاه-درسدن-آلمان «مرمت میراث جهانی تخت سلیمان تکاب با همکاری دانشگاه درسدن آلمان»، سایت ایرنا.]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۹: | ||
* «مرمت میراث جهانی تخت سلیمان تکاب با همکاری دانشگاه درسدن آلمان»، سایت ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۳۱ فروردین ۱۳۹۵ش. | * «مرمت میراث جهانی تخت سلیمان تکاب با همکاری دانشگاه درسدن آلمان»، سایت ایرنا، تاریخ درج مطلب: ۳۱ فروردین ۱۳۹۵ش. | ||
* «مقاله در مورد تخت سلیمان»، سایت مگ ایرانز، تاریخ بازدید: ۱۸ مرداد ۱۴۰۱ش. | * «مقاله در مورد تخت سلیمان»، سایت مگ ایرانز، تاریخ بازدید: ۱۸ مرداد ۱۴۰۱ش. | ||
[[رده: ویکی‌زندگی]] | |||