برج سه‌گنبد: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
هانیه کلهر (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<big>'''برج سه‌گنبد'''</big>؛ یکی از آثار باستانی دوران سلجوقیان در شهر ارومیه. | <big>'''برج سه‌گنبد'''</big>؛ یکی از آثار باستانی دوران سلجوقیان در شهر [[ارومیه]]. | ||
برج یا مقبرة آجری سه‌گنبد در ۵۸۰ق در جنوب شرقی ارومیه در استان آذربایجان غربی ساخته شد.<ref>[https://fa.tripyar.com/iran/آذربایجان-غربی/ارومیه/گردشگری/باستانی-و-تاریخی/ابنیه-های-تاریخی/برج-سه%E2%80%8C-گنبد-ارومیه.html «برج سه‌گنبد ارومیه»، وب‌سایت تریپ‌یار.]</ref> بر اساس اسناد تاریخی، این بنا که اکنون داخل شهر ارومیه است،<ref>[https://www.cgie.org.ir/popup/fa/system/contentprint/214973 «سه‌گنبد ارومیه، نگین برج مقبره‌های ایران‌زمین»، وب‌سایت مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی.]</ref> در گذشته، در فاصلة یک کیلومتری از حصار دفاعی شهر ارومیه در نزدیکی دروازة بازارباش قرار داشت.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/24761-se-gonbad/ همایونی، «سه‌گنبد»، سایت کجارو.]</ref> برج سه‌گنبد در سال ۱۳۱۴ش در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/24761-se-gonbad/ همایونی، «سه‌گنبد»، سایت کجارو.]</ref> | برج یا مقبرة آجری سه‌گنبد در ۵۸۰ق در جنوب شرقی [[ارومیه]] در استان آذربایجان غربی ساخته شد.<ref>[https://fa.tripyar.com/iran/آذربایجان-غربی/ارومیه/گردشگری/باستانی-و-تاریخی/ابنیه-های-تاریخی/برج-سه%E2%80%8C-گنبد-ارومیه.html «برج سه‌گنبد ارومیه»، وب‌سایت تریپ‌یار.]</ref> بر اساس اسناد تاریخی، این بنا که اکنون داخل شهر [[ارومیه]] است،<ref>[https://www.cgie.org.ir/popup/fa/system/contentprint/214973 «سه‌گنبد ارومیه، نگین برج مقبره‌های ایران‌زمین»، وب‌سایت مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی.]</ref> در گذشته، در فاصلة یک کیلومتری از حصار دفاعی شهر [[ارومیه]] در نزدیکی دروازة بازارباش قرار داشت.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/24761-se-gonbad/ همایونی، «سه‌گنبد»، سایت کجارو.]</ref> برج سه‌گنبد در سال ۱۳۱۴ش در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/24761-se-gonbad/ همایونی، «سه‌گنبد»، سایت کجارو.]</ref> | ||
==نام‌گذاری== | ==نام‌گذاری== | ||
برخی دلیل نام‌گذاری این برج به سه‌گنبد را وجود دو بنای دیگر در مجاورت ده چهریق (در نزدیکی سلماس) دانسته‌اند که به این سه بنا با یکدیگر سه‌گنبد گفته می‌شد. برخی نیز بر این باورند که این برج در گذشته طبقة سومی نیز داشته است که به‌مرور زمان از میان رفته است و یا در یک محوطة بسیار وسیع سه باب گنبد موجود بود که تنها یکی از آن‌ها باقی مانده است.<ref>قوچانی، «بررسی کتیبه‌های برج سه‌گنبد و مسجد جامع ارومیه»، ۱۳۹۵ش، ص۴۰.</ref> | برخی دلیل نام‌گذاری این برج به سه‌گنبد را وجود دو بنای دیگر در مجاورت ده چهریق (در نزدیکی سلماس) دانسته‌اند که به این سه بنا با یکدیگر سه‌گنبد گفته می‌شد. برخی نیز بر این باورند که این برج در گذشته طبقة سومی نیز داشته است که به‌مرور زمان از میان رفته است و یا در یک محوطة بسیار وسیع سه باب گنبد موجود بود که تنها یکی از آن‌ها باقی مانده است.<ref>قوچانی، «بررسی کتیبه‌های برج سه‌گنبد و مسجد جامع ارومیه»، ۱۳۹۵ش، ص۴۰.</ref> | ||
== | ==تاریخچه== | ||
با توجه به کتیبة سردر ورودی این برج، تاریخ بنای آن مصادف با سال ۵۸۰ق و دوران سلجوقیان است.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/24761-se-gonbad/ همایونی، «سه‌گنبد»، سایت کجارو.]</ref> در اطراف این برج، قبرهای زیادی وجود دارد. این احتمال وجود دارد که این قبرها به‌دلیل قدسیت در این مکان واقع شده‌اند. این احتمال نیز وجود دارد که قبرهای موجود مربوط به طبقة بالای جامعه شامل سرداران، تجار و اشراف بوده باشد.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/24761-se-gonbad/ همایونی، «سه‌گنبد»، سایت کجارو.]</ref> | با توجه به کتیبة سردر ورودی این برج، تاریخ بنای آن مصادف با سال ۵۸۰ق و دوران سلجوقیان است.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/24761-se-gonbad/ همایونی، «سه‌گنبد»، سایت کجارو.]</ref> در اطراف این برج، قبرهای زیادی وجود دارد. این احتمال وجود دارد که این قبرها به‌دلیل قدسیت در این مکان واقع شده‌اند. این احتمال نیز وجود دارد که قبرهای موجود مربوط به طبقة بالای جامعه شامل سرداران، تجار و اشراف بوده باشد.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/24761-se-gonbad/ همایونی، «سه‌گنبد»، سایت کجارو.]</ref> | ||
==معماری== | ==معماری== | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
در سراسر بدنة برج، لوزی‌های متعددی به چشم می‌خورند که هر یک شامل چهار لوزی کوچک است. مجموع حروف لوزی‌ها کلمة الله است که در هر لوزی چهار بار تکرار شده است. به استناد کتیبة سردر ورودی، این بنا به دستور حاکمی با نام شیشقاط المظفری ساخته شده است. معمار برج نیز منصور بن موسی بوده است. دربارة کاربری این برج تنها در کتیبه به کلمة «قبه» اشاره شده است و کاربری دقیق این بنا مشخص نیست.<ref>قوچانی، «بررسی کتیبه‌های برج سه‌گنبد و مسجد جامع ارومیه»، ۱۳۹۵ش، ص۴۰-۴۳.</ref> | در سراسر بدنة برج، لوزی‌های متعددی به چشم می‌خورند که هر یک شامل چهار لوزی کوچک است. مجموع حروف لوزی‌ها کلمة الله است که در هر لوزی چهار بار تکرار شده است. به استناد کتیبة سردر ورودی، این بنا به دستور حاکمی با نام شیشقاط المظفری ساخته شده است. معمار برج نیز منصور بن موسی بوده است. دربارة کاربری این برج تنها در کتیبه به کلمة «قبه» اشاره شده است و کاربری دقیق این بنا مشخص نیست.<ref>قوچانی، «بررسی کتیبه‌های برج سه‌گنبد و مسجد جامع ارومیه»، ۱۳۹۵ش، ص۴۰-۴۳.</ref> | ||
==دسترسی و امکانات== | ==دسترسی و امکانات== | ||
این برج در قسمت جنوب شرقی شهر ارومیه در خیابان جانبازان (استاد برزگر) قرار دارد.<ref>[https://fa.tripyar.com/iran/آذربایجان-غربی/ارومیه/گردشگری/باستانی-و-تاریخی/ابنیه-های-تاریخی/برج-سه%E2%80%8C-گنبد-ارومیه.html «برج سه‌گنبد ارومیه»، وب‌سایت تریپ‌یار.] </ref> در نزدیکی این برج هتل‌هایی برای استراحت گردشگران موجود است.<ref>[https://safarmarket.com/blog/attractions/iran/urmia/three-dome-tower «سه‌گنبد ارومیه»، سایت سفرمارکت.]</ref> | این برج در قسمت جنوب شرقی شهر [[ارومیه]] در خیابان جانبازان (استاد برزگر) قرار دارد.<ref>[https://fa.tripyar.com/iran/آذربایجان-غربی/ارومیه/گردشگری/باستانی-و-تاریخی/ابنیه-های-تاریخی/برج-سه%E2%80%8C-گنبد-ارومیه.html «برج سه‌گنبد ارومیه»، وب‌سایت تریپ‌یار.] </ref> در نزدیکی این برج هتل‌هایی برای استراحت گردشگران موجود است.<ref>[https://safarmarket.com/blog/attractions/iran/urmia/three-dome-tower «سه‌گنبد ارومیه»، سایت سفرمارکت.]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||