چوداری
چوداری؛ واسطۀ خرید و فروش دام.
چوداری، از مشاغل مربوط به دامداری است که در گذشته به‌صورت موقت به پرواربندی دام و فروش آن به قیمت بالاتر پرداخته و امروزه به دلالان خرید و فروش دام مبدل شده‌اند. آنها در اغلب موارد با هزینۀ کمتر دام زنده را از دامداران عشایر و روستایی خریداری کرده و با سود بیشتر آن را به بازار فروش (مانند قصابی‌ها و متقاضیان) عرضه می‌کنند.
مفهوم‌شناسی
چودار/چوبدار، به‌معنای کسى است که گوسفند را براى چرا یا فروش از جایى به جایى ببرد.[۱] چودارها، افرادی بوده‌اند که گاهی به نگهداری و پرورش گاو و گوسفند پرداخته؛ اما در اغلب موارد واسطۀ بین فروشنده و خریدار دام هستند.[۲]
سیر تطور شغل چوداری
چوداری از شغل‌هایی است که در گذشته، میان جوامع روستایی و عشایر رواج فراوان داشته و از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. در گذشته چودار، بیشتر به نگهداری و پرواربندی موقت دام می‌پرداخت؛ اما با گذر زمان امروزه چوداران به دلالان بازار خرید و فروش دام تبدیل شدند.[۳] آنها با داشتن سرمایۀ نقدی از روستاییان گاو یا گوسفند را با قیمت کمتری خریداری کرده و با قیمتی بالاتر به قصاب‌های شهر و سایر افراد متقاضی می فروشند.[۴] چودارها علاوه بر دلالی خرید و فروش گاو و گوسفند، در نوسانات قیمت گوشت نیز چند گاو یا گوسفند را نگهداری می‌کنند تا در فرصتی مناسب با یافتن مشتری مناسب آن را به قیمت بالاتری بفروشند. در این شرایط تعداد دام‌هایی که توسط چودار نگهداری می‌شود، معمولاً محدود بوده و کمتر از 10 عدد است.[۵]
پیامدهای شغل چوداری
امروزه به‌دلیل تغییر در سبک زندگی و گسترش گرایش افراد به مشاغل کم‌زحمت با درآمد بالا، چوداری از شکل قبلی خود فاصله گرفته و به شکل دیگری به ایفای نقش در این حیطه می‌پردازد. امروزه با گسترش زندگی شهرنشینی، تحولات اجتماعی و تغییر در سبک زندگی افراد جامعه با افزایش تقاضای مردم برای استفاده از گوشت دام مانند گاو، گوسفند و بز، بسیاری از افراد در قالب چودار به دلالان بازار خرید و فروش دام تبدیل شده‌اند. ورود دلالان به بازار گوشت قرمز سبب بالارفتن هزینه‌های تمام شده می‌شود. کارشناسان معتقدند وجود حلقه‌های واسطه در چرخۀ توزیع، دلیل اصلی در افزایش قیمت دام است. این امر سبب سود بیشتر دلالان و سود کمتر دامداران و دامپروران می‌شود. [۶] این امر سبب شده بسیاری از دامپروران نیز به واسطه‌گری و دلالی روی آورند. کاهش تعداد دامپروران، علاوه بر اینکه سبب کاهش تولید دام توسط دامداران می‌شود، بر افزایش قیمت گوشت قرمز در بازار خرید تأثیر مستقیم گذاشته و فشار مضاعفی را بر معیشت افراد جامعه وارد می‌کند.[۷]
راهکارها
دامداری از جمله فعالیت‌های تولیدی و اصلی‌ترین روش کسب درآمد و تأمین معیشت به‌خصوص در بین روستانشینان است. اگر تغییر جزئی در این شغل رخ دهد آثار خود را بر زندگی این قشر نمایان خواهد کرد. [۸] دامپروری علاوه بر اشتغال‌زایی و کارآفرینی برای افراد یک خانواده از جنبه‌های مختلفی دارای آثار مهم برای جامعه و پیشرفت ملی است. ارتباط تنگاتنگ دامداری با معیشت، امنیت غذایی و سلامت جامعه بر اهمیت آن می‌افزاید. امروزه ورود دلالان به عرصۀ خرید و فروش دام و وجود سرمایه‌داری رانتی با انگیزۀ حداکثر سودیابی با حداقل ریسک و بهره‌بری‌های کلان، این بخش مولد اقتصادی را با چالش‌هایی مانند سود اقتصادی کم در مقابل زحمت و سختی نگهداری دام، هزینه‌های بالای تولید و نگهداری و خسارت‌های تحمیلی (مانند مرگ‌و‌میر دام در اثر بیماری و حوادث طبیعی) مواجه کرده است. به‌همین منظور این شغل در مسیر افول و رکود قرار گرفته است، به‌طوری که برخی از دامداران ورشکسته شده‌اند و بسیاری از آنها در مرز ورشکستگی هستند.[۹] به‌همین منظور نظارت بنیان توسعه اقتصادی بر ترقی این فعالیت مولد مؤثر است. همچنین اختصاص فعالیت‌های دلالان مانند خرید و فروش دام به‌صورت مستقیم از دامداران و ذبح دام، فروش گوشت و توزیع آن به یک نهاد دولتی با نظارت ارگان‌های مربوطه، کمک چشمگیری به کاهش فعالیت و تعداد واسطه‌ها می‌کند. این امر باعث افزایش سود اقتصادی دامدار و کاهش قیمت گوشت قرمز در کشور می‌شود که به‌دنبال آن فشار اقتصادی بر معیشت خانواده‌ها نیز کاهش می‌یابد.[۱۰] از آنجا که قشر زیادی از دامداران عشایر و روستا‌نشینانی هستند که گاهی سواد نوشتن نیز ندارند و حتی صنفی نیز برای هماهنگی بین دامداران و تعیین قیمت واحد برای خرید و فروش وجود ندارد، همۀ این امور باعث می‌شود تا دامدار تنها دلال را واسطۀ فروش محصول خود بداند. به‌همین منظور افزایش آگاهی آنها، تأثیر بسزایی در حل این معضل دارد. همچنین خرید تضمینی ارگان‌های مربوطه مانند جهاد کشاورزی هر منطقه از دامداران نیز کمک شایانی به حذف چوداران افزایش سوددهی دامداران می‌کند.[۱۱]
پانویس
- ↑ . «چودار»، گویش بختیاری، وبسایت واژه‌یاب.
- ↑ . همتی و بشارتی، «سودجویی دلالان و دست خالی دامداران»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
- ↑ . موسوی خسروی، «آشنایی با شغل چوداری»، وبسایت پیرباد.
- ↑ . «آیا خرید تضمینی دام، واسطه‌ها و دلال‌ها را از بازار حذف می‌کند؟»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ . موسوی خسروی، «آشنایی با شغل چوداری»، وبسایت پیرباد.
- ↑ . «دلال‌ها بیشترین سود را از خرید و فروش دام‌های عشایر می‌برند»، خبرگزاری تابناک ایلام.
- ↑ . همتی و بشارتی، «سودجویی دلالان و دست خالی دامداران»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
- ↑ . «آیا خرید تضمینی دام، واسطه‌ها و دلال‌ها را از بازار حذف می‌کند؟»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ . همتی و بشارتی، «سودجویی دلالان و دست خالی دامداران»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
- ↑ . همتی و بشارتی، «سودجویی دلالان و دست خالی دامداران»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
- ↑ . «آیا خرید تضمینی دام، واسطه‌ها و دلال‌ها را از بازار حذف می‌کند؟»، خبرگزاری تسنیم.
منابع
- «آیا خرید تضمینی دام، واسطه‌ها و دلال‌ها را از بازار حذف می‌کند؟»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 1 خرداد 1400ش.
- «چودار»، گویش بختیاری، وبسایت واژه‌یاب، تاریخ بازدید: 26 بهمن 1402ش.
- «دلال‌ها بیشترین سود را از خرید و فروش دام‌های عشایر می‌برند»، خبرگزاری تابناک ایلام، تاریخ درج مطلب: 19 آذر 1401ش.
- موسوی خسروی، سید مسلم، «آشنایی با شغل چوداری»، وبسایت پیرباد، تاریخ درج مطلب: 27 فروردین 1392ش.
- همتی، مریم و بشارتی، خیام، «سودجویی دلالان و دست خالی دامداران»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: 9 اسفند 1400ش.