کاریز کیش

کاریز کیش؛ قنات و شهر زیر‌زمینی با قدمت 2500 ساله در جزیرۀ کیش.

کاریز یا قنات، محلی است که از آن برای هدایت آب‌های زیرزمینی استفاده می‌شود. ^[۱] کاریز کیش با قدمت بیش از ۲۵۰۰ سال،^[۲] منبع تأمین آب آشامیدنی ساکنان جزیره کیش بوده است. ^[۳] امروزه این قنات شهرتی جهانی دارد^[۴] و با تغییر کاربری به یک شهر زیر‌زمینی تبدیل شده و قسمت‌هایی از آن به غرفه‌های صنایع دستی، رستوران سنتی و موزه اختصاص یافته است.^[۵]

تاریخچه

کاریز کیش در 16 متری عمق زمین قرار دارد.^[۶] قدمت این قنات به حدود 2500 سال می‌رسد.^[۷] ایرانیان باستان برای دسترسی آسان‌تر به آب داخل قنات، شیب ملایمی به طول 15 متر را در آن ایجاد کرده‌اند.^[۸] پایاب‌ها، مکانی برای امکان برداشتن آب از کاریز است.^[۹] همچنین قدمت پایاب های موجود در کاریز کیش به حدود 800 سال می‌رسد.^[۱۰] با توجه به آزمایش‌های انجام شده بر روی فسیل‌های موجود در سقف مرجانی این کاریز، سقف کاریز بین ۵۳ تا ۵۷۰ میلیون سال قدمت دارد.^[۱۱]

جغرافیا

موقعیت جغرافیایی: کاریز کیش در استان هرمزگان و در جزیرۀ کیش قرار دارد.^[۱۲]
آب‌و‌هوا: کاریز کیش دارای آب‌و‌هوایی معتدل و خنک است. ^[۱۳] این آب‌و‌هوای خنک در طول سال دائمی است. ^[۱۴] هوای خنک داخل قنات سبب شده تا کیفیت آب قنات برای آشامیدن، حفظ شود.^[۱۵]
منابع آبی: آب شیرین کاریز از بارندگی‌های فصلی جزیره است^[۱۶] که از مرجان‌ها به‌صورت یک فیلتر طبیعی عبور کرده و در لایه «گل مارن» جریان می‌یابد.^[۱۷] همچنین در داخل کاریز کیش چندین چاه آب شیرین نیز وجود دارد.^[۱۸]

ویژگی

کاریز کیش با قدمت دو هزار ساله و حداکثر ارتفاع 45 متری، نوعی قنات منحصربه‌فرد در این منطقه است.^[۱۹]
این قنات به دست ایرانیان حفر و احداث شده است^[۲۰] و حدود ۱۰۰۰۰ متر‌مربع وسعت دارد.^[۲۱]
کاریز کیش با طول ۱۵ کیلومتر، یکی از طولانی‌ترین قنات‌های ایران است.^[۲۲]
مسیر جریان آب این قنات از منطقه صفین و فرودگاه تا محل فعلی این شهر زیرزمینی به سه رشته تبدیل می‌شود و از این محل مجدداً با تبدیل به یک رشته، به شهر قدیمی حریره می‌ریزد.^[۲۳]
در طول مسیر این قنات‌ 74 حلقه چاه وجود دارد. ^[۲۴]
آب این قنات در برخی مناطق به‌صورت ساکن و در مسیر مظهر قنات، دارای جریان و حرکت است. در گذشته از آب این قنات برای مصرف آبیاری فضای سبز و آب آشامیدنی استفاده می‌شد.^[۲۵]
در محیط داخلی این کاریز «گل مارن» نوعی گل رس وجود دارد^[۲۶] که دارای استفاده‌های درمانی برای درد مفاصل است.^[۲۷]
ین کاریز دارای ۶ پایاب بوده^[۲۸] که این پایاب‌ها مکانی برای برداشت آب از این قنات هستند.^[۲۹]
سقف کاریز کیش از جنس مرجان با قطری حدود هفت متر است که زمانی بستر دریا بوده^[۳۰] و امروزه مملو از صدف‌ها و آبزیانی است که به‌ فسیل تبدیل شده‌اند.^[۳۱]
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های کاریز کیش، قرار‌گرفتن آن در دل تنها جزیره مرجانی دنیا است.^[۳۲]

مرمت و بازسازی

در شهریور ۱۳۷۸ش این مجموعۀ تاریخی احیا و مورد مرمت قرار گرفت.^[۳۳] احیا و مرمت کاریز کیش توسط مهندس حاجی‌حسینی انجام گرفت.^[۳۴]

جاذبه‌های گردشگری

مهم‌ترین جاذبۀ دیدنی کاریز کیش، سقف مرجانی آن است که به‌ویژه در تونل شاهنامه،^[۳۵] مملو از صدف و فسیل‌های آبزیان است.^[۳۶] وجود «سنگواره‌هایی با قدمت ۲۷۰ تا ۵۷۰ میلیون سال»،^[۳۷] «پایاب کهن کاریز» ^[۳۸] و «چاه‌های کاریز»^[۳۹] نیز از دیگر جاذبه‌های گردشگری کاریز کیش به‌شمار می‌رود. همچنین در این قنات مکان‌هایی با معماری سنتی مانند «بازارچه»، «رستوران» و «موزه» ایجاد شده است.^[۴۰] در کاریز کیش یک مسجد تاریخی نیز وجود دارد که تنها مسجد مرجانی جهان به‌شمار می‌رود. ^[۴۱] علاوه بر جاذبه‌های گردشگری کاریز کیش در نزدیکی این قنات مکان‌های دیدنی دیگر مانند «دهکده المپیک»، «باشگاه اسب‌سواری»^[۴۲] و «شهر باستانی حریره» نیز وجود دارد.^[۴۳]

امکانات رفاهی

شهر زیرزمینی کاریز کیش به‌عنوان یک مکان تاریخی گردشگری دارای امکانات رفاهی مناسبی مانند پارکینگ، سرویس بهداشتی، رستوران سنتی، چایخانه، فروشگاه صنایع دستی است و تعدادی فن‌ پرتابل در داخل راهروهای کاریز به منظور تهویه هوا در هنگام شلوغی و گرمای زیاد وجود دارد.^[۴۴]

مسیر دسترسی

برای سفر به کاریز کیش لازم است در استان هرمزگان به جزیرۀ کیش رفته^[۴۵] و با عبور از بلوار میرمهنا و میدان المپیک، نرسیده به میدان فارور به کاریز کیش رسید.^[۴۶]

پانویس

منابع

«چرا به شهر زیر‌زمینی کاریز کیش برویم»، وب‌سایت مجله گردشگری ایران و جهان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.
«شهر زیرزمینی کاریز»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.
«شهر زیر‌زمینی کاریز کیش»، وب‌سایت کیش میزبان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.
«شهر زیرزمینی کاریز کیش، هنر ایرانیان در ۲۵۰۰ سال پیش»، وب‌سایت الی گشت، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.
«شهر زیرزمینی کاریز در دل جزیره کیش»، وب‌سایت آسمونی، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.

[1] . «شهر زیرزمینی کاریز کیش کجاست؟»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.

[2] . «شهر زیرزمینی کاریز کیش کجاست؟»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.

[3] . «شهر زیرزمینی کاریز کیش کجاست؟»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.

[4] . «شهر زیر‌زمینی کاریز کیش»، وب‌سایت کیش میزبان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.

[5] . «شهر زیرزمینی کاریز کیش کجاست؟»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.

[6] . «شهر زیر‌زمینی کاریز کیش»، وب‌سایت کیش میزبان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.

[7] . «چرا به شهر زیر‌زمینی کاریز کیش برویم»، وب سایت مجله گردشگری ایران و جهان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.

[8] . «چرا به شهر زیر‌زمینی کاریز کیش برویم»، وب سایت مجله گردشگری ایران و جهان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.

[9] . «شهر زیر‌زمینی کاریز کیش»، وب‌سایت کیش میزبان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.

[10] . «چرا به شهر زیر‌زمینی کاریز کیش برویم»، وب سایت مجله گردشگری ایران و جهان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.

[11] . «چرا به شهر زیر‌زمینی کاریز کیش برویم»، وب سایت مجله گردشگری ایران و جهان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.

[12] . «شهر زیرزمینی کاریز کیش کجاست؟»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.

[13] . «شهر زیر‌زمینی کاریز کیش»، وب‌سایت کیش میزبان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.

[14] . «شهر زیر‌زمینی کاریز کیش»، وب‌سایت کیش میزبان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.

[15] . «شهر زیر‌زمینی کاریز کیش»، وب‌سایت کیش میزبان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.

[16] . «شهر زیر‌زمینی کاریز کیش»، وب‌سایت کیش میزبان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.

[17] . «شهر زیرزمینی کاریز کیش کجاست؟»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.

[18] . «شهر زیرزمینی کاریز کیش کجاست؟»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.

[19] . «شهر زیرزمینی کاریز کیش کجاست؟»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.

[20] . «شهر زیرزمینی کاریز کیش کجاست؟»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.

[21] . «چرا به شهر زیر‌زمینی کاریز کیش برویم»، وب سایت مجله گردشگری ایران و جهان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.

[22] . «شهر زیرزمینی کاریز کیش کجاست؟»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.

[23] . «شهر زیرزمینی کاریز کیش کجاست؟»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.

[24] . «شهر زیر‌زمینی کاریز کیش»، وب‌سایت کیش میزبان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.

[25] . «شهر زیرزمینی کاریز کیش کجاست؟»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.

[26] . «شهر زیرزمینی کاریز کیش کجاست؟»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.

[27] . «شهر زیرزمینی کاریز کیش کجاست؟»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.

[28] . «شهر زیرزمینی کاریز کیش کجاست؟»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.

[29] . «شهر زیر‌زمینی کاریز کیش»، وب‌سایت کیش میزبان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.

[30] . «چرا به شهر زیر‌زمینی کاریز کیش برویم»، وب سایت مجله گردشگری ایران و جهان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.

[31] . «شهر زیرزمینی کاریز کیش کجاست؟»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.

[32] . «شهر زیرزمینی کاریز کیش کجاست؟»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.

[33] . «شهر زیر‌زمینی کاریز کیش»، وب‌سایت کیش میزبان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.

[34] . «شهر زیر‌زمینی کاریز کیش»، وب‌سایت کیش میزبان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.

[35] . «شهر زیر‌زمینی کاریز کیش»، وب‌سایت کیش میزبان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.

[36] . «چرا به شهر زیر‌زمینی کاریز کیش برویم»، وب سایت مجله گردشگری ایران و جهان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.

[37] . شهر زیرزمینی کاریز کیش، هنر ایرانیان در ۲۵۰۰ سال پیش»، وب‌سایت الی گشت، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.

[38] . «شهر زیر‌زمینی کاریز کیش»، وب‌سایت کیش میزبان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.

[39] . شهر زیرزمینی کاریز کیش، هنر ایرانیان در ۲۵۰۰ سال پیش»، وب‌سایت الی گشت، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.

[40] . «شهر زیر‌زمینی کاریز کیش»، وب‌سایت کیش میزبان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.

[41] . «چرا به شهر زیر‌زمینی کاریز کیش برویم»، وب سایت مجله گردشگری ایران و جهان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.

[42] . «چرا به شهر زیر‌زمینی کاریز کیش برویم»، وب سایت مجله گردشگری ایران و جهان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.

[43] . شهر زیرزمینی کاریز کیش، هنر ایرانیان در ۲۵۰۰ سال پیش»، وب‌سایت الی گشت، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.

[44] . «شهر زیر زمینی کاریز در دل جزیره کیش»، وب‌سایت آسمونی، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.

[45] . «شهر زیرزمینی کاریز کیش کجاست؟»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 شهریور 1401ش.

[46] . «شهر زیر‌زمینی کاریز کیش»، وب‌سایت کیش میزبان، تاریخ بازدید: 13 شهریور 1401ش.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]

[۲۶]

[۲۷]

[۲۸]

[۲۹]

[۳۰]

[۳۱]

[۳۲]

[۳۳]

[۳۴]

[۳۵]

[۳۶]

[۳۷]

[۳۸]

[۳۹]

[۴۰]

[۴۱]

[۴۲]

[۴۳]

[۴۴]

[۴۵]

[۴۶]