زنان سیستانی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
ج) فرزندآوری؛ سازمان ثبت احوال ایران در 1402ش، میانگین سن نخستین فرزندآوری زنان سیستانوبلوچستان را 22.6 اعلام کرده است.<ref>[https://www.pishkhan.com/news/308616 «چالشهای جمعیت از ضرورت کاهش سن ازدواج تا سلامت مادر و کودک»، وبسایت پیشخوان.]</ref> خانوادۀ سیستانی، پرجمعیت است.<ref>[https://www.mehrnews.com/photo/3599836/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 سعادتپور، «زنانی از دیار سیستان»، خبرگزاری مهر.]</ref> | ج) فرزندآوری؛ سازمان ثبت احوال ایران در 1402ش، میانگین سن نخستین فرزندآوری زنان سیستانوبلوچستان را 22.6 اعلام کرده است.<ref>[https://www.pishkhan.com/news/308616 «چالشهای جمعیت از ضرورت کاهش سن ازدواج تا سلامت مادر و کودک»، وبسایت پیشخوان.]</ref> خانوادۀ سیستانی، پرجمعیت است.<ref>[https://www.mehrnews.com/photo/3599836/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 سعادتپور، «زنانی از دیار سیستان»، خبرگزاری مهر.]</ref> | ||
د) نقش تربیتی؛ زنان سیستانی در تربیت کودکان سهم فعال دارند و به آنها بهویژه دختران مهارتهای زندگی، آداب معاشرت و هنرهای رایج را آموزش میدهند. | د) نقش تربیتی؛ زنان سیستانی در تربیت کودکان سهم فعال دارند و به آنها بهویژه دختران مهارتهای زندگی، آداب معاشرت و هنرهای رایج را آموزش میدهند. | ||
ه) اشتغال خانگی؛ زنان سیستانی وظیفۀ رسیدگی به امور منزل و پذیرایی از مهمان را بر عهده دارند. سوزندوزی و بافندگی از شغلهای خانگی رایج میان زنان سیستان است. شاهنامه از سوزندوزی «گشسم بانو» دختر رستم یاد کرده که در ایام فراغت به آن میپرداخته است. تحقیقات نشان میدهد که در سالهای اخیر میزان اشتغال خانگی در استان سیستانوبلوچستان افزایش یافته است. | ه) اشتغال خانگی؛ زنان سیستانی وظیفۀ رسیدگی به امور منزل و پذیرایی از مهمان را بر عهده دارند.<ref>[https://www.irna.ir/news/81344576/%D8%B2%D9%86-%D9%88-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D9%88-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3% «زن و نقش و جایگاه ارزنده آن در سیستانوبلوچستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> سوزندوزی و بافندگی از شغلهای خانگی رایج میان زنان سیستان است.<ref>[https://iranshahrkala.com/%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF-%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%B2%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D8%A7%D8%B2-%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B2%D8%A7%D8%A8%D9%84%DB%8C/ «با خرید صنایع دستی زابل از هنرمندان زابلی حمایت کنیم»، وبسایت ایرانشهر کالا.]</ref> شاهنامه از سوزندوزی «گشسم بانو» دختر رستم یاد کرده که در ایام فراغت به آن میپرداخته است.<ref>[https://www.irna.ir/news/81344576/%D8%B2%D9%86-%D9%88-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D9%88-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3% «زن و نقش و جایگاه ارزنده آن در سیستانوبلوچستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> تحقیقات نشان میدهد که در سالهای اخیر میزان اشتغال خانگی در استان سیستانوبلوچستان افزایش یافته است.<ref>[https://borna.news/fa/news/2036268/%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%DB%B4%DB%B1-%D8%AF%D8%B1%D8%B5%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%BA%D9%84-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%DB%8C%D8 «افزایش 41 درصدی اعتبارات مشاغل خانگی در سیستانوبلوچستان»، خبرگزاری برنا.]</ref> | ||
==کنشگری سیاسی== | ==کنشگری سیاسی== | ||
تحقیقات باستانشناسی در شهر سوختۀ سیستان نشان میدهد که زنان آن سامان از موقعیت اجتماعی بالایی برخوردار بودهاند. در دورۀ اشکانیان و ساسانیان نیز زنان سیستانی دارای قدرت سیاسی بودهاند. با ورود اسلام به سیستان ساختار سیاسی، اجتماعی و فرهنگی این سرزمین دستخوش تحول بسیار شد که بر چگونگی مشارکت اجتماعی زنان نیز اثرگذار بود. پس از انقلاب اسلامی، فرصتهای مشارکت سیاسی برای زنان سیستان، افزایش یافت؛ اما کارشناسان آن را متناسب با ظرفیت آنها نمیدانند. | تحقیقات باستانشناسی در شهر سوختۀ سیستان نشان میدهد که زنان آن سامان از موقعیت اجتماعی بالایی برخوردار بودهاند.<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/64b7d87b2badb-10700-1400-285.pdf طاهری، «جایگاه اجتماعی زنان در تمدن باستانی شهر سوخته»، 1398ش، ص397-406.]</ref> در دورۀ اشکانیان و ساسانیان نیز زنان سیستانی دارای قدرت سیاسی بودهاند.<ref>[https://www.irna.ir/news/81344576/%D8%B2%D9%86-%D9%88-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D9%88-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3% «زن و نقش و جایگاه ارزنده آن در سیستانوبلوچستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> با ورود اسلام به سیستان ساختار سیاسی، اجتماعی و فرهنگی این سرزمین دستخوش تحول بسیار شد که بر چگونگی مشارکت اجتماعی زنان نیز اثرگذار بود.<ref>[https://jou.spsiran.ir/article_156798_79fe299a255c4319bd6102993c6fe4fe.pdf فرهودی جوراب و بهروزی، «تأثیرات برآمدن اسلام در سیستان قرن نخست هجری»، 1401ش،ص 2493.</]ref> پس از انقلاب اسلامی، فرصتهای مشارکت سیاسی برای زنان سیستان، افزایش یافت؛<ref>[https://www.isna.ir/news/1402120100119/%D9%86%D9%82%D8%B4-%D9%85%D9%87%D9%85-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D8% «نقش مهم بانوان سیستانی بلوچستانی در ایجاد شور انتخاباتی»، خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا.]</ref> اما کارشناسان آن را متناسب با ظرفیت آنها نمیدانند.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1402/11/28/3040920/%D8%B3%D9%87%D9%85-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%DA%A9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D «سهم بانوان در حکمرانی و جغرافیای سیاسی سیستانوبلوچستان مناسب نیست»، خبرگزاری تسنیم.]</ref> | ||
==کنشگری اقتصادی== | ==کنشگری اقتصادی== | ||
زنان شهر سوخته در تجارت و صنعت چون بافندگی و سفالگری نقش اساسی داشته و از حق مالکیت شخصی برخوردار بودهاند. امروزه زنان سیستانی در شغلهای سنتی جامعۀ خود مانند صنایعدستی، | زنان شهر سوخته در تجارت و صنعت چون بافندگی و سفالگری نقش اساسی داشته و از حق مالکیت شخصی برخوردار بودهاند.<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/64b7d87b2badb-10700-1400-285.pdf طاهری، «جایگاه اجتماعی زنان در تمدن باستانی شهر سوخته»، 1398ش، ص397-406.]</ref> امروزه زنان سیستانی در شغلهای سنتی جامعۀ خود مانند صنایعدستی،<ref>[https://www.eghtesadnews.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-67/630173-%D8%B3%D9%87%D9%85-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%BA%D8%A7%D9%84-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8% «سهم صنعت از اشتغال زنان / زنان سیستانی پیشتاز شدند» وبسایت اقتصاد نیوز.]</ref> کشاورزی و دامداری، نقش قابل توجهی دارند.<ref>[https://www.irna.ir/news/6910570/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8 «نگاهی به فعالیتهای زنان روستایی در استان سیستان و بلوجستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> همچنین زنان سیستانی در بخشهای آموزش، سلامت،<ref> [https://www.irna.ir/news/81344576/%D8%B2%D9%86-%D9%88-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D9%88-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3% «زن و نقش و جایگاه ارزنده آن در سیستانوبلوچستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> ادارات دولتی<ref>[https://www.irna.ir/news/82529335/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%82%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%83%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9% «ارتقای مشارکتهای اجتماعی زنان سیستانوبلوچستان در عرصۀ مدیریت»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> و شرکتهای فعال در بخش صنایع دستی، اشتغال دارند.<ref>[http://www.ensafnews.com/304037/%D9%81%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A2%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%8C-%D9%85/ «فرزندآوری بالا در سیستانوبلوچستان مسئلۀ فرهنگی یا مکانیسم دفاعی»، پایگاه خبری و تحلیلی انصاف.]</ref> برخی با حمایت بسیج سازندگی و بنیاد برکت، کارگاههای تولیدی راهاندازی کردهاند.<ref>[https://modirinfo.com/content/4/72650/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D8%AF%D9%88%DB%8C%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1% «کارآفرینی زنان سیستانی با ادویههای رنگارنگ»، وبسایت مدیراینفو.]</ref> برخی دیگر با همکاری کمیتۀ امداد، در بخش بافندگی و دستدوزی ایجاد شغل کردهاند.<ref>[https://www.isna.ir/news/1402032716979/%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%B4 «روایت بانوی کارآفرین سیستانی که ایدههایش را از آموزههای اسلامی گرفت»، خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا.]</ref> | ||
==کنشگری فرهنگی و هنری== | ==کنشگری فرهنگی و هنری== | ||
الف) ادبیات؛ زنان سیستانی در خلق، حفظ و انتقال اشعار عامیانۀ سیستانی، نقش پررنگی داشتهاند. | الف) ادبیات؛ زنان سیستانی در خلق، حفظ و انتقال اشعار عامیانۀ سیستانی، نقش پررنگی داشتهاند.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/376631/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%88-%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84-%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86-%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%A9-%D8%B3%DB%8C%D8%AA%DA%A9-%D9%87%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%87%D8%A7 الهامی، «جایگاه و تحلیل درونمایۀ سیتکها در ترانههای سیستان»، 1396ش،ص157-160.]</ref> | ||
ب) موسیقی؛ ترانههای لالایی، بیشتر ترانههای عروسی و ترانههای مراسم سوگواری (اردهکشیدن)، ترانههای زنانه است که در سیستان بهصورت گروهی یا تکنفره، اجرا میشود. | ب) موسیقی؛ ترانههای لالایی، بیشتر ترانههای عروسی و ترانههای مراسم سوگواری (اردهکشیدن)، ترانههای زنانه است که در سیستان بهصورت گروهی یا تکنفره، اجرا میشود.<ref>[https://www.isna.ir/news/sistan-61549/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 «نگاهی به موسیقی سیستان»، خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا.]</ref> | ||
ج) هنر دستی؛ بافندگی و سوزندوزی زنان ریشه در فرهنگ باستانی سیستان دارد و زنان سیستان با ظرافت تمام، آرزوها، تخیلات، عقاید و زیباییهای طبیعت پیرامون خود را در آن ترسیم میکنند. | ج) هنر دستی؛ بافندگی<ref>[[«دستبافتههای بیگره سیستانوبلوچستان»، وبسایت لمآرت.]]</ref> و سوزندوزی زنان ریشه در فرهنگ باستانی سیستان دارد و زنان سیستان با ظرافت تمام، آرزوها، تخیلات، عقاید و زیباییهای طبیعت پیرامون خود را در آن ترسیم میکنند.<ref>[https://hsi.kashanu.ac.ir/article_113672_8139247c3f7903ef48fc4be2b036f3fa.pdf خورسند و درویشی، «تبیین مبانی طراحی و ظرفیتهای بصری نقوش هنر خُمکدوزی سیستان»، 1401ش، ص144-146.]</ref> | ||
==پوشش زنان سیستانی== | ==پوشش زنان سیستانی== | ||
تحقیقات باستانشناسی نشان میدهد که زنان شهر سوخته از لباس بلند و تزیینشده با رنگها و پولکها استفاده میکردهاند که شباهت زیادی با هنر رایج امروز در بلوچستان دارد. در دورۀ هخامنشیان پوشاک زنان همچون پوشاک مردان از پیراهن ساده تا نزدیک ساق پا با آستین کوتاه و پیراهن بلند و فراخ با آستینهای بلند و چسپان، جبههای بلند و کوتاه ساده و نقشدار با شلوارهای ساده و قلابدوز و کفشهای چرمی با رنگهای مختلف استفاده میکردهاند. در دورۀ قاجاریه لباس معمولی زنان سیستان پیراهن گشاد و بلند بوده که زنان دارای طبقات مرفه از پارچه و دوخت مرغوبتر استفاده میکردهاند. زیورآلات زنان نیز بستگی به امکانات و علاقۀ شوهران آنها داشتند. زنان مرفهتر به دلیل تفاوت با پوشش دیگر زنان، با پوشش کامل بیرون میآمدند. لباس امروزی سیستانی گرانترین لباس محلی ایران است. زنان سیستانی از پیراهن تاجیک، پیراهن دوگریبانه، جلیقه، شلوار، کت، لچک/دستمال سر، سرپوش/ چارقد، روبند، کلاهچادر، کفش و تُنبون استفاده میکنند که ازتکههای رنگی، طرحدار و سوزندوزی شده درست میشود. زنان سیستان از جواهرات خاص استفاده میکنند. | تحقیقات باستانشناسی نشان میدهد که زنان شهر سوخته از لباس بلند و تزیینشده با رنگها و پولکها استفاده میکردهاند که شباهت زیادی با هنر رایج امروز در بلوچستان دارد. در دورۀ هخامنشیان پوشاک زنان همچون پوشاک مردان از پیراهن ساده تا نزدیک ساق پا با آستین کوتاه و پیراهن بلند و فراخ با آستینهای بلند و چسپان، جبههای بلند و کوتاه ساده و نقشدار با شلوارهای ساده و قلابدوز و کفشهای چرمی با رنگهای مختلف استفاده میکردهاند. در دورۀ قاجاریه لباس معمولی زنان سیستان پیراهن گشاد و بلند بوده که زنان دارای طبقات مرفه از پارچه و دوخت مرغوبتر استفاده میکردهاند. زیورآلات زنان نیز بستگی به امکانات و علاقۀ شوهران آنها داشتند. زنان مرفهتر به دلیل تفاوت با پوشش دیگر زنان، با پوشش کامل بیرون میآمدند.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/344284/%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C یعقوبی، «هنرهای دستی زنان؛ پوشاک زنان سیستانی»، 1393ش، ص167-172.]</ref> لباس امروزی سیستانی گرانترین لباس محلی ایران است. زنان سیستانی از پیراهن تاجیک، پیراهن دوگریبانه، جلیقه، شلوار، کت، لچک/دستمال سر، سرپوش/ چارقد، روبند، کلاهچادر، کفش و تُنبون استفاده میکنند که ازتکههای رنگی، طرحدار و سوزندوزی شده درست میشود. زنان سیستان از جواهرات خاص استفاده میکنند.<ref>[https://dornatrips.com/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C/ «لباس محلی سیستانی؛ نفیسترین لباس محلی ایران»، وبسایت درناتریپ.]</ref> | ||
==چالشهای زنان سیستانی== | ==چالشهای زنان سیستانی== | ||
از نظر کارشناسان، تغییرات اقلیمی سبب شده است که زنان سیستانی شغلهای سنتی خود از جمله دامداری، بافندگی بهویژه حصیربافی را از دست بدهند. نبود بازار مناسب برای تولیدات دستی چالش دیگر زنان سیستانی است. بهرغم تلاشهای مسؤلین اما امکانات آموزشی بهویژه برای عشایر بسیار محدود است. بیکاری و فقر باعث میشود که دختران سیستانی مجبور به ازدواج زودهنگام و ترک تحصیل شوند. | از نظر کارشناسان، تغییرات اقلیمی سبب شده است که زنان سیستانی شغلهای سنتی خود از جمله دامداری، بافندگی بهویژه حصیربافی را از دست بدهند.<ref>[https://jhr.usb.ac.ir/article_6273.html شکری و دیگران، «مسألۀ تاریخی هیرمند و راهکارهای کاهش چالشهای ناشی از آن»، 1401ش، ص296.]</ref> نبود بازار مناسب برای تولیدات دستی چالش دیگر زنان سیستانی است. بهرغم تلاشهای مسؤلین اما امکانات آموزشی بهویژه برای عشایر بسیار محدود است.<ref>[https://eps.journals.umz.ac.ir/article_1725_606d980c4d0a4041e00fc57e8c0872e8.pdf حیدرزادگان و صندوقداران، «فرصتهای آموزشی دانشآموزان عشایر استان سیستانوبلوچستان، برابر یا نابرابر»، 1396ش، ص161-162.]</ref> بیکاری و فقر باعث میشود که دختران سیستانی مجبور به ازدواج زودهنگام و ترک تحصیل شوند.<ref>[https://www.mehrnews.com/photo/3599836/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 سعادتپور، «زنانی از دیار سیستان»، خبرگزاری مهر.]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} |