دفتر هنر و ادبیات انقلاب اسلامی افغانستان (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۱۱
، ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۴←پانویس
(←پانویس) |
|||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<big>'''دفتر هنر و ادبیات انقلاب اسلامی افغانستان؛'''</big> اولین تشکل فراگیر ادبی و هنری مهاجرین افغانستانی در ایران. | <big>'''دفتر هنر و ادبیات انقلاب اسلامی افغانستان؛'''</big> اولین تشکل فراگیر ادبی و هنری مهاجرین افغانستانی در ایران. | ||
دفتر هنر و ادبیات انقلاب اسلامی افغانستان، با همکاری حوزۀ هنری ابتدا در مشهد و سپس در قم و تهران با محوریت ادبیات و هنر مقاومت، تاسیس شد و نقش مهمی در تحولات ادبی و هنری مهاجرین، بازتاب جهاد مردم افغانستان، ثبت حماسه‌های مردم و جنایات عوامل دولت وقت افغانستان داشت. | |||
دفتر هنر و ادبیات انقلاب اسلامی افغانستان، با همکاری حوزۀ هنری ابتدا در [[مشهد]] و سپس در قم و [[تهران]] با محوریت ادبیات و هنر مقاومت، تاسیس شد و نقش مهمی در تحولات ادبی و هنری مهاجرین، بازتاب جهاد مردم افغانستان، ثبت حماسه‌های مردم و جنایات عوامل دولت وقت افغانستان داشت. | |||
==پیشینه== | ==پیشینه== | ||
مهاجرت مردم افغانستان به جمهوری اسلامی ایران، زمینه را برای تغییرات گستردۀ فکری و فرهنگی در بین مهاجرین فراهم ساخت. جهاد و مقاومت مردم افغانستان در مقابل نیروهای حزب خلق و ضرورت ترویج و ثبت حماسه‌های مردمی نیز به یاری این تحولات شتافت. این | مهاجرت مردم افغانستان به جمهوری اسلامی ایران، زمینه را برای تغییرات گستردۀ فکری و فرهنگی در بین مهاجرین فراهم ساخت. جهاد و مقاومت مردم افغانستان در مقابل نیروهای حزب خلق و ضرورت ترویج و ثبت حماسه‌های مردمی نیز به یاری این تحولات شتافت. این مسائل باعث شد اولین‌بار در 1363ش برخی شاعران مقیم [[هرات]] که به مشهد مهاجر شده بودند در گلشهر مشهد یک مجمع فرهنگی ایجاد کنند و زمینه برای برگزاری شب‌های شعر و تدوین مجموعه‌های شعری با رویکرد حماسه‌سرایی و مقاومت در بین مهاجرین فراهم شود. جامعه آن روز مهاجرین نیاز شدیدی به اشعار و مطالب حماسی داشت. این آثار در مجالس و محافل خوانده شده و در مطبوعات به چاپ رسیده و مورد توجه و اقبال شنوندگان و مخاطبان قرار می‌گرفت. سیدعسکر موسوی (ع.کابلی) و سعادت‌ملوک تابش (اولین شاعران مهاجر در ایران) چندین مجموعه از اشعار خود را در سال‌های اولیۀ دهۀ شصت شمسی منتشر کردند.<ref>کاظمی، «کارنامۀ شعر هجرت در ایران اسلامی»، شماره 14، 1373ش، ص23؛ حجتی، «ادبیات مقاومت افغانستان»، 1381ش، ص64.</ref> این اشعار در توصیف مبارزات مردم، بیان ظلم و جنایات نیروهای دولتی و تشجیع مردم افغانستان برای مقاومت و مبارزه، با استقبال شدید مردم مواجه شد و زمینه را برای علاقه‌مندی نسل جدید مهاجرین به ادبیات مقاومت فراهم ساخت. در سال‌های 1369 و 1370ش دو جلسۀ نقد و آموزش شعر و دو جلسۀ ادبیات داستانی در مشهد برگزار می‌شد. جلسات نقد و آموزش شعر توسط مجمع شعرای انقلاب اسلامی و حوزۀ هنری و جلسات داستان در مدرسۀ علمیۀ عباسقلی‌خان<ref>«عشق این سال‌ها»، 1377ش، ص3.</ref> و گلشهر. در همین ایام برخی از شاعران و داستان‌نویسان مهاجر به حوزۀ هنری سازمان تبلیغات اسلامی مشهد که محل جوشش ادبیات مقاومت و [[انقلاب اسلامی]] بود، رفت‌وآمد داشتند و در برخی جلسات ادبی آن شرکت می‌کردند.<ref> «خوش طابفه‌ایم هرچه هستیم»، 1380ش، ص48.</ref> در 1370ش زمینه برای تأسیس دفتر هنر و ادبیات انقلاب اسلامی افغانستان با مسئولیت محمد‌کاظم کاظمی تحت پوشش حوزۀ هنری مشهد فراهم شد.<ref>«عشق این سال‌ها»، 1377ش، ص3</ref> | ||
==اهداف== | ==اهداف== | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۹: | ||
در این بخش، مجموعه‌های مستقلی از خاطرات جهاد مردم افغانستان تهیه، تدوین و توسط انتشارات سورۀ حوزه هنری تهران منتشر و با استقبال خوب خوانندگان مواجه شد.<ref>«پنجرۀ آفتابی»، 1377ش، ص18. </ref> | در این بخش، مجموعه‌های مستقلی از خاطرات جهاد مردم افغانستان تهیه، تدوین و توسط انتشارات سورۀ حوزه هنری تهران منتشر و با استقبال خوب خوانندگان مواجه شد.<ref>«پنجرۀ آفتابی»، 1377ش، ص18. </ref> | ||
===کودک و نوجوان=== | ===کودک و نوجوان=== | ||
بخش ادبیات کودک و نوجوان یک بخش جدید و کم‌سابقه در دفتر بود.<ref>«پنجرۀ آفتابی»، 1377ش، ص18.</ref> | بخش [[ادبیات کودک]] و نوجوان یک بخش جدید و کم‌سابقه در دفتر بود.<ref>«پنجرۀ آفتابی»، 1377ش، ص18.</ref> | ||
==فعالیت‌ها== | ==فعالیت‌ها== | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۱: | ||
جُنگ ادبی ستارۀ احمد به مناسبت عید مبعث در 1374ش؛ | جُنگ ادبی ستارۀ احمد به مناسبت عید مبعث در 1374ش؛ | ||
جُنگ ادبی از دریا به دریا، به مناسبت عید غدیر خم در 1376ش؛ | جُنگ ادبی از دریا به دریا، به مناسبت [[عید غدیر]] خم در 1376ش؛ | ||
همایش ادبی نویسندگان جوان افغانستان در 1376ش؛ | همایش ادبی نویسندگان جوان افغانستان در 1376ش؛ | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۸: | ||
===همکاری با مراکز=== | ===همکاری با مراکز=== | ||
دفتر هنر و ادبیات در سالیان فعالیت خود همکاری مستمری با مراکز فرهنگی، ادبی و اجتماعی ایران و مهاجرین داشت؛ از جمله همکاری با حوزه هنری | دفتر هنر و ادبیات در سالیان فعالیت خود همکاری مستمری با مراکز فرهنگی، ادبی و اجتماعی ایران و مهاجرین داشت؛ از جمله همکاری با حوزه هنری [[تهران]]، انتشارات سورۀ حوزه هنری، دفتر آفرینش‌های ادبی حوزه هنری، دبیرخانه کنگرۀ شعر و قصه طلاب، دفتر نمایندگی ولی‌فقیه در امور افغانستان و دبیرخانه مجمع شاعران انقلاب اسلامی افغانستان، مرکز فرهنگی نویسندگان افغانستان در قم، دفتر ادبیات افغانستان در قم و اتحادیه فرهنگیان افغانستان.<ref> «پنجرۀ آفتابی»، 1377ش، ص18.</ref> | ||
===مسابقات ادبی=== | ===مسابقات ادبی=== | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۴: | ||
===تهیه کتاب و مطبوعات=== | ===تهیه کتاب و مطبوعات=== | ||
در سال‌های 1372 و 1373ش با همکاری سازمان تبلیغات اسلامی و حوزه هنری تعداد زیادی کتاب و نشریات فرهنگی و ادبی تهیه و بین فرهنگیان و ادیبان مهاجر و مراکز فرهنگی و کتابخانه‌های مهاجرین و در داخل کشور توزیع شد. در 1377ش نیز با همکاری سازمان تبلیغات اسلامی، تعدادی کتاب برای مراکز فرهنگی مهاجرین مقیم پاکستان تهیه و ارسال شد.<ref>«پنجرۀ آفتابی»، 1377ش، ص21.</ref> | در سال‌های 1372 و 1373ش با همکاری سازمان تبلیغات اسلامی و حوزه هنری تعداد زیادی [[کتاب]] و نشریات فرهنگی و ادبی تهیه و بین فرهنگیان و ادیبان مهاجر و مراکز فرهنگی و کتابخانه‌های مهاجرین و در داخل کشور توزیع شد. در 1377ش نیز با همکاری سازمان تبلیغات اسلامی، تعدادی کتاب برای مراکز فرهنگی مهاجرین مقیم پاکستان تهیه و ارسال شد.<ref>«پنجرۀ آفتابی»، 1377ش، ص21.</ref> | ||
==کتاب‌ها== | ==کتاب‌ها== | ||
| خط ۱۰۷: | خط ۱۰۸: | ||
===پیامبر=== | ===پیامبر=== | ||
پیامبر اولین فصل‌نامۀ ادبی دفتر هنر و ادبیات بود که اولین شماره آن در بهار 1377ش در مشهد منتشر شد. این نشریه حاوی مطالب متنوع و گزارش مفصلی از فعالیت‌های دفتر هنر و ادبیات افغانستان بود.<ref> «رکعت اول»، 1377ش، ص2.</ref> | پیامبر اولین فصل‌نامۀ ادبی دفتر هنر و ادبیات بود که اولین شماره آن در [[بهار]] 1377ش در مشهد منتشر شد. این نشریه حاوی مطالب متنوع و گزارش مفصلی از فعالیت‌های دفتر هنر و ادبیات افغانستان بود.<ref> «رکعت اول»، 1377ش، ص2.</ref> | ||
==دفتر ادبیات افغانستان در قم== | ==دفتر ادبیات افغانستان در قم== | ||
از 1372ش زمینه برای فعالیت دفتر ادبیات افغانستان در حوزه هنری قم فراهم شد. دفتر ادبیات قم علاوه بر جلسه‌های هفتگی شعر و داستان، با نشریات مهاجرین در قم همکاری مستمری داشت که در 1375ش منجر به انتشار «گلبانگ» (اولین نشریه ادبی مهاجرین در ایران) شد. | از 1372ش زمینه برای فعالیت دفتر ادبیات افغانستان در حوزه هنری قم فراهم شد. دفتر ادبیات قم علاوه بر جلسه‌های هفتگی شعر و داستان، با نشریات مهاجرین در قم همکاری مستمری داشت که در 1375ش منجر به انتشار «گلبانگ» (اولین نشریه ادبی مهاجرین در ایران) شد. دفتر ادبیات قم همچنین دو دوره جُنگ ادبی «دُرِّ دَری» را با همکاری واحد ادبیات حوزه هنری در سال‌های 1375 و 1376ش با برنامه‌های متنوع ادبی و هنری و با حضور مهمانانی از مشهد و تهران برگزار کرد. مسئولیت این دفتر را در اوایل سید عزیز حامدی و بعد از 1375ش سید میرزا‌حسین بلخی (داستان) و محمد‌شریف سعیدی (شعر) به عهده داشتند.<ref>«جنگ ادبی در دری»، 1376ش، ص160؛ پیام، «گزارش کوتاهی از جُنگ ادبی در دری»، 1375ش، ص8.</ref> | ||
==دفتر ادبیات افغانستان در تهران== | ==دفتر ادبیات افغانستان در تهران== | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۱۱۷: | ||
==تأثیرات== | ==تأثیرات== | ||
دفتر هنر و ادبیات انقلاب اسلامی افغانستان اولین پاتوق ادبی مهاجرین بود که نسل‌های مختلف ادبی و هنری با گرایش‌های مختلف برای اولین مرتبه در کنار یگدیگر فعالیت‌هایی را انجام دادند. این دفتر نقش مهمی در خلق ادبیات و هنر مقاومت بین مهاجرین و بازنمایی جهاد و حماسۀ مردم افغانستان داشت. | دفتر هنر و ادبیات انقلاب اسلامی افغانستان اولین پاتوق ادبی مهاجرین بود که نسل‌های مختلف ادبی و هنری با گرایش‌های مختلف برای اولین مرتبه در کنار یگدیگر فعالیت‌هایی را انجام دادند. این دفتر نقش مهمی در خلق ادبیات و هنر مقاومت بین مهاجرین و بازنمایی جهاد و حماسۀ مردم افغانستان داشت.<ref> «عشق این سال‌ها»، 1377ش، ص3.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | |||
*اسماعیل‌پور، م، «گلبانگ»، دانشنامه ادب فارسی، 1381ش. | |||
*بلخی، سید میرزا‌حسین و دیگران، سوره بچه‌های مسجد، شماره 44، تهران، حوزه هنری، 1375ش. | |||
*بلخی، میلاد، «ستاره‌ای که افول نمی‌کند»، تلاوه، پیش‌شماره 4، 1374ش. | |||
*«پنجرۀ آفتابی»، فصل‌نامۀ پیامبر، شمارۀ 1، 1377ش. | |||
*پیام، علی، «گزارش کوتاهی از جُنگ ادبی در دری»، گلبانگ، شماره 5، 30 حوت (اسفند) 1375ش. | |||
*«جُنگ ادبی در دری»، فصل‌نامۀ در دری، شماره 3 و 4، 1376ش. | |||
*حجتی، حمیده، «ادبیات مقاومت افغانستان»، دانشنامۀ ادب فارسی ویژه افغانستان، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1381ش. | |||
*خاوری، جواد، «سنگی در برکه»، مجلۀ ادبیات داستانی، شماره 19، 1373ش. | |||
*«خوش طایفه‌ایم هرچه هستیم»، فصل‌نامۀ در دری، شماره 13، 1380ش. | |||
*شجاعی، سید اسحاق، مهاجران فصل دلتنگی، تهران، حوزۀ هنری، 1375ش. | |||
*«عشق این سال‌ها»، فصل‌نامۀ پیامبر، شماره 1، 1377ش. | |||
*«قاصد»، خبرنامۀ قاصد، مشهد، دفتر هنر و ادبیات انقلاب اسلامی افغانستان، 1372ش. | |||
*کاظمی، محمد‌کاظم، «در دری و دیگر انجمن‌های مهاجران افغانستانی در ایران»، مجلۀ شعر، شماره 68، زمستان 1388ش. | |||
*کاظمی، محمد‌کاظم، روزنه، مشهد، ادارۀ کل آموزش و پرورش خراسان، 1372ش. | |||
*کاظمی، محمد‌کاظم، «کارنامۀ شعر هجرت در ایران اسلامی»، مجلۀ شعر، شماره 14، 1373ش. | |||
*ورزگانی، حسین، ویژه‌نامۀ جشن پانزده سالگی کلمه، قم، کانون ادبی فرهنگی کلمه، 1395ش. | |||
[[رده: ویکی‌زندگی]] [[رده: افغانستان]] | [[رده: ویکی‌زندگی]] | ||
[[رده: افغانستان]] | |||
[[رده: تاریخ ادبیات]] | |||
[[رده: ادبیات فارسی]] | |||
[[رده: زبان فارسی]] | |||