←تغییر الگوی زندگی از عیالواری به فردگرایی
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
==تغییر الگوی زندگی از عیالواری به فردگرایی== | ==تغییر الگوی زندگی از عیالواری به فردگرایی== | ||
خانواده ایرانی در گذشته از الگوی خانوادۀ پرجمعیت و عیالوار پیروی می‌کرد که به شکل همزیستی سه نسل یا بیشتر در کنار هم و در زیر یک سقف بود؛ اما امروزه سبک زندگی دگرگون شده و با گسترش فرهنگ بیگانه، افراد جامعه به خانوادۀ هسته‌ای و کم‌جمعیت با ساختاری کوچک و متشکل از زوجین و تعداد اندکی فرزند، تمایل دارند. در این الگو، تشکیل خانوادۀ پرجمعیت، ناسازگار با شرایط نامطلوب اقتصادی و دغدغه‌های مربوط به فرزندآوری و فرزندپروری، قلمداد می‌شود؛ این در حالی است که خانوادۀ کم‌جمعیت میان افراد متمول و ثروتمند، رواج بیشتری یافته است. در همین راستا همزیستی زوجین با والدین مسن خود نیز به بهانۀ عدم توانایی آنها در پاسخ به نیازهای مراقبتی و اقتصادی و دخالت آنها در تربیت نوه‌ها و زندگی زوجین، کاهش یافته است. نتیجه این دگرگونی، افزایش خانواده‌های تک‌فرزند و كاهش جمعیت است. گسترش این نگرش در جامعه ایرانی، پیامدهای زیر را در پی داشته است: | خانواده ایرانی در گذشته از الگوی خانوادۀ پرجمعیت و عیالوار پیروی می‌کرد که به شکل همزیستی سه نسل یا بیشتر در کنار هم و در زیر یک سقف بود؛ اما امروزه سبک زندگی دگرگون شده و با گسترش فرهنگ بیگانه، افراد جامعه به خانوادۀ هسته‌ای و کم‌جمعیت با ساختاری کوچک و متشکل از زوجین و تعداد اندکی فرزند، تمایل دارند. در این الگو، تشکیل خانوادۀ پرجمعیت، ناسازگار با شرایط نامطلوب اقتصادی و دغدغه‌های مربوط به فرزندآوری و فرزندپروری، قلمداد می‌شود؛ این در حالی است که خانوادۀ کم‌جمعیت میان افراد متمول و ثروتمند، رواج بیشتری یافته است.<ref> [https://www.hamshahrionline.ir/news/804913/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D9%88-%D9%BE%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%DA%86%D8%B7%D9%88%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88% . «زندگی با مادربزرگ و پدربزرگ چطور است؟ | خانواده گسترده و تربیت فرزندان»، وب‌سایت همشهری آنلاین.]</ref> در همین راستا همزیستی زوجین با والدین مسن خود نیز به بهانۀ عدم توانایی آنها در پاسخ به نیازهای مراقبتی و اقتصادی و دخالت آنها در تربیت نوه‌ها و زندگی زوجین، کاهش یافته است. نتیجه این دگرگونی، افزایش خانواده‌های تک‌فرزند و كاهش جمعیت است. گسترش این نگرش در جامعه ایرانی، پیامدهای زیر را در پی داشته است: | ||
# کاهش مسئولیت‌پذیری افراد در قبال والدین مسن؛ | # کاهش مسئولیت‌پذیری افراد در قبال والدین مسن؛<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/804913/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D9%88-%D9%BE%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%DA%86%D8%B7%D9%88%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88% . «زندگی با مادربزرگ و پدربزرگ چطور است؟ | خانواده گسترده و تربیت فرزندان»، وب‌سایت همشهری آنلاین.]</ref> | ||
# افزایش میانگین سن ازدواج؛ | # افزایش میانگین سن ازدواج؛ | ||
# افزایش فاصلۀ سنی میان زوجین و فرزندان؛ | # افزایش فاصلۀ سنی میان زوجین و فرزندان؛<ref> [https://www.beytoote.com/psychology/khanevde-m/yalvary3-byshvhry.html . «از عیالواری تا بی‌شوهری»، وب‌سایت بیتوته.]</ref> | ||
# گسترش خانواده‌های تک‌فرزندی در جامعه؛ | # گسترش خانواده‌های تک‌فرزندی در جامعه؛<ref> [https://www.payamekhanevadeh.ir/news/9302/%DA%86%D8%A7%D9%84%D8%B4-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D8%A7%D8%B7%D9%81%DB%8C-%D9%88-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D9%88%DA%86%DA%A9 . «چالش‌های عاطفی و تربیتی در خانه‌های کوچک»، وب‌سایت پیام خانواده.]</ref> | ||
# افزایش مشکلات عاطفی و تربیتی حاصل از کاهش روابط اعضای خانواده؛ | # افزایش مشکلات عاطفی و تربیتی حاصل از کاهش روابط اعضای خانواده؛ | ||
# حذف صلۀ رحم؛ | # حذف صلۀ رحم؛ <ref> [https://www.tabnak.ir/fa/news/611303/%D8%B3%D8%B7%D8%AD-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DB%B1%DB%B5-%D8%AF%D9%82%DB%8C%D9%82%D9%87-%D8% . «سطح روابط در خانواده‌های»، وب‌سایت تابناک.]</ref> | ||
# افزایش آمار طلاق به‌دلیل کم‌بودن تعداد فرزندان؛ | # افزایش آمار طلاق به‌دلیل کم‌بودن تعداد فرزندان؛ | ||
# جایگزینی برداشت فردگرایانه از زندگی و خوشبختی به جای احساس تعلق به خانواده؛ | # جایگزینی برداشت فردگرایانه از زندگی و خوشبختی به جای احساس تعلق به خانواده؛ | ||
# تغییر جایگاه و نقش مادری و همسری؛ | # تغییر جایگاه و نقش مادری و همسری؛ | ||
# افزایش تمایل بانوان برای اشتغال بیرون از خانه. | # افزایش تمایل بانوان برای اشتغال بیرون از خانه.<ref>[https://www.beytoote.com/psychology/khanevde-m/yalvary3-byshvhry.html . «از عیالواری تا بی‌شوهری»، وب‌سایت بیتوته.]</ref> | ||
==چالش‌های عیالواری== | ==چالش‌های عیالواری== | ||
روی‌آوری به سبک زندگی عیالواری اگرچه در گذشته تاریخی ایرانیان همواره مورد توجه بوده و یکی از دلایل آن، هم‌افزایی برای تأمین نیازمندی‌های اقتصادی بوده است، اما گاهی ناترازی اقتصادی خانواده به چالشی بزرگ تبدیل می‌شد تا جایی که برخی مردان عیالوار در ایفای مسئولیت و مدیریت تأمین نیازهای خانواده، ناتوان شده و مسئولیت ادارۀ امور را به مادر خانواده می‌سپردند. از سوی دیگر در دوران معاصر با دگرگونی سبک زندگی و پیروی از الگوی خانوادۀ هسته‌ای، روی‌آوری به سبک زندگی عیالواری با چالش‌های نوپدیدی روبرو شده است، از جمله ناسازگاری سبک زندگی شهری و به‌ویژه معماری آن با عیالواری؛ گرایش روزافزون به زندگی فردی و کم‌رنگ شدن باورهای فرهنگی و دینی دربارۀ فرزندآوری و نگهداری از والدین مسن. | روی‌آوری به سبک زندگی عیالواری اگرچه در گذشته تاریخی ایرانیان همواره مورد توجه بوده و یکی از دلایل آن، هم‌افزایی برای تأمین نیازمندی‌های اقتصادی بوده است، اما گاهی ناترازی اقتصادی خانواده به چالشی بزرگ تبدیل می‌شد تا جایی که برخی مردان عیالوار در ایفای مسئولیت و مدیریت تأمین نیازهای خانواده، ناتوان شده و مسئولیت ادارۀ امور را به مادر خانواده می‌سپردند. از سوی دیگر در دوران معاصر با دگرگونی سبک زندگی و پیروی از الگوی خانوادۀ هسته‌ای، روی‌آوری به سبک زندگی عیالواری با چالش‌های نوپدیدی روبرو شده است، از جمله ناسازگاری سبک زندگی شهری و به‌ویژه معماری آن با عیالواری؛ گرایش روزافزون به زندگی فردی و کم‌رنگ شدن باورهای فرهنگی و دینی دربارۀ فرزندآوری و نگهداری از والدین مسن. | ||