←نام‌گذاری
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
چشتیه، یکی از طریقت‌های صوفیۀ اهل‌سنت و منسوب به ابواحمد ابدال چشتی است که به‌وسیلۀ شاگردان او در کشورهای مختلف گسترش یافت. امروزه این طریقت بعد از فرقه‌های قادریه و نقشبندیه بیشترین پیروان را در شهرهای مختلف افغانستان دارد. | چشتیه، یکی از طریقت‌های صوفیۀ اهل‌سنت و منسوب به ابواحمد ابدال چشتی است که به‌وسیلۀ شاگردان او در کشورهای مختلف گسترش یافت. امروزه این طریقت بعد از فرقه‌های قادریه و نقشبندیه بیشترین پیروان را در شهرهای مختلف افغانستان دارد. | ||
==نام‌گذاری== | ==نام‌گذاری== | ||
بنیان‌گذار طریقت چشتیه، ابواحمد ابدال چشتی بود که در 290ق در منطقۀ چشت هرات زاده شد و در 355ق از دنیا رفت. بعد از وی فرزندان او، طریقت چشتی را رهبری کردند وسپس بزرگانی از این طریقت به هند عزیمت کردند. از این میان خواجه معین‌الدین چشتی اجمیری متوفای 633ق که بین مسلمانان هند از جایگاه اجتماعی برخوردار بود طریقت چشتیه را در هند گسترش داد. پیروان طریقت چشتیۀ افغانستان و هندوستان از لحاظ فقهی، حنفی‌‌مذهب هستند و به اهل‌بیت پیامبر محبت و ارادت خاص دارند. | بنیان‌گذار طریقت چشتیه، ابواحمد ابدال چشتی بود که در 290ق در منطقۀ چشت هرات زاده شد و در 355ق از دنیا رفت. بعد از وی فرزندان او، طریقت چشتی را رهبری کردند وسپس بزرگانی از این طریقت به هند عزیمت کردند. از این میان خواجه معین‌الدین چشتی اجمیری متوفای 633ق که بین مسلمانان هند از جایگاه اجتماعی برخوردار بود طریقت چشتیه را در هند گسترش داد.<ref>موسوی، تصوف در افغانستان معاصر، 1399ش، ص161.</ref> پیروان طریقت چشتیۀ افغانستان و هندوستان از لحاظ فقهی، حنفی‌‌مذهب هستند و به اهل‌بیت پیامبر محبت و ارادت خاص دارند.<ref>باقری، اهل بیت از دیدگاه اهل سنت، 1384ش، ص80.</ref> | ||
==مشاهیر چشتیه== | ==مشاهیر چشتیه== | ||
ابواحمد ابدال چشتی (290/ 355ق)، مودودی چشتی، خواجه معین‌الدین چشتی اجمیری متوفای 633ق، خواجه قطب‌الدین اولیا، خواجه نظام‌الدین اولیا متوفای 725ق، شیخ فریدالدین گنج‌شکر متوفای670 ق، سیدمحمد گیسودراز، شیخ برهان‌الدین و خواجه‌حسن دهلوی از مشاهیر صوفیۀ چشتیه بودند. بعضی از امیرخسر دهلوی شاعر نامدار فارسی، متوفای 726ق نیز در مسلک چشتیه نام برده‌اند که اشعاری با مضامین عرفانی سروده است. در عصر مشایخ نخستین، جانشینی و خلافت جنبۀ موروثی نداشت و از سوی هر شیخ به شایسته‌ترین مرید او تفویض می‌شد. مشایخ از صاحبان قدرت و مراکز ادارۀ سیاسی دوری جسته، هدایا و کمک‌های مالی حاکمان را نمی‌پذیرفتند. بزرگان چشتیه با ساده‌زیستی و ارتباط با توده‌های مردم در حفظ استقلال و سلامت خانقاه و طریقۀ خود، تلاش می‌کردند. | ابواحمد ابدال چشتی (290/ 355ق)، مودودی چشتی، خواجه معین‌الدین چشتی اجمیری متوفای 633ق، خواجه قطب‌الدین اولیا، خواجه نظام‌الدین اولیا متوفای 725ق، شیخ فریدالدین گنج‌شکر متوفای670 ق، سیدمحمد گیسودراز، شیخ برهان‌الدین و خواجه‌حسن دهلوی از مشاهیر صوفیۀ چشتیه بودند. بعضی از امیرخسر دهلوی شاعر نامدار فارسی، متوفای 726ق نیز در مسلک چشتیه نام برده‌اند که اشعاری با مضامین عرفانی سروده است. در عصر مشایخ نخستین، جانشینی و خلافت جنبۀ موروثی نداشت و از سوی هر شیخ به شایسته‌ترین مرید او تفویض می‌شد. مشایخ از صاحبان قدرت و مراکز ادارۀ سیاسی دوری جسته، هدایا و کمک‌های مالی حاکمان را نمی‌پذیرفتند. بزرگان چشتیه با ساده‌زیستی و ارتباط با توده‌های مردم در حفظ استقلال و سلامت خانقاه و طریقۀ خود، تلاش می‌کردند. | ||