روز پدر در ایران

روز پدر در ایران، روز بزرگ‌داشت جایگاه پدری و همسری مردان در زادروز امام علی.

روز پدر در ایران، مصادف با روز ولادت امام علی در سیزدهم رجب بوده و ایرانیان در این روز برای دیدار پدر، دور هم گرد آمده و با دادن گل و هدیه به پدر یا شوهر خود از آنان تقدیر کرده و جایگاه پدری یا شوهری آنها را گرامی می‌دارند. این رسم، استحکام پیوندهای عاطفی در خانواده و نشاط اجتماعی در جامعه را در پی شده است.

پیشینه

بر اساس برخی گزارش‌های تاریخی، روز چهارم شهریور نزد زرتشتیان با نام جشن «شهریورگان»، روزی بوده است که ایرانیان باستان، آن را به‌عنوان روز پدر گرامی می‌داشته‌اند. در دورۀ حکومت پهلوی، روز ۲۴ اسفند در تقویم ایرانی، به نام روز پدر ثبت شده بود، اما مردم به آن توجهی نداشتند و جشن‌ خاصی در آن روز برگزار نمی‌شد. پس از انقلاب اسلامی و تشکیل جمهوری اسلامی ایران، میلاد امام علی در 13 ماه رجب، به‌عنوان روز پدر تعیین شد.

روز پدر در جهان

در سراسر جهان جشن‌هایی برای گرامی‌داشت جایگاه پدر و شخصیت‌ او در زندگی و تربیت فرزندان، برپا می‌شود. کشورهای مختلف، روزهای متفاوتی را به‌عنوان روز پدر تعیین کرده‌اند؛ برخی کشورها سومین یکشنبه از ماه ژوئن را به پاس جایگاه پدران و ایفای نقش آنها در زندگی جشن می‌گیرند. بسیاری از شیعیان جهان با اثرپذیری از ایرانیان، زادروز امام علی را به‌عنوان روز پدر، جشن می‌گیرند و با این سنت، پیوند فرهنگی عمیق خود را در جهان به نمایش می‌گذارند.

مناسبت روز پدر در ایران

در آموزه‌های شیعی و روایات اهل‌بیت، پیامبر اسلام و امام علی به‌عنوان دو پدر امت اسلام، معرفی شده‌اند و بر اساس این آموزه، ایرانیان، روز میلاد امام علی را به‌عنوان روز پدر برگزیده‌اند. از این منظر، امام علی با توجه به شأن و مرتبتی که نزد خدا و جایگاه بسیار والایی که بین امت اسلام دارد، پدر جامعۀ اسلامی به‌شمار می‌آید و گرامی‌داشت زادروز وی بیان‌گر پیروی از یک الگوی دینی پدرانه در زندگی است. پدر در فرهنگ ایرانیان، ستون خانواده است که در شرایط سخت و بروز بحران‌های زندگی، تمام اعضای خانواده به او تکیه می‌کنند و از او، روح و جان تازه می‌گیرند.

آداب و رسوم روز پدر در ایران

خانواده‌های ایرانی در روز پدر دور هم جمع می‌شوند و این روز را در کنار پدران و شوهران خود جشن می‌گیرند. فرزندان به پدر و زنان به شوهر خود هدیه و گل می‌دهنند و مقام آنها را گرامی می‌دارند. در این روز جای پدران درگذشته نیز بیشتر حس می‌شود و فرزندان با حضور بر مزار پدر، یاد او و فداکاری‌های او را پاس می‌دارند. در روز پدر، سازمان‌ها و ارگان‎های مختلف نیز مراسم شادی و سرور برپا می‎دارند و از پرسنلی که نام آنها برگرفته از نام و القاب امام علی باشد تجلیل می‌کنند. مولودی‌خوانی، آذین‌بندی مساجد و تکایا، حسینیه‌ها، حرم امامان و امام‌زادگان و نیز بقاع متبرکه، معابر و اماکن عمومی، توزیع شیرینی و شربت و نذورات مردمی و نیز برگزاری مراسم ازدواج جوانان، از دیگر آداب و رسوم زادروز امام علی و روز پدر در ایران است.

هدیه روز پدر

به‌صورت معمول در خانواده‌ها رسم بر این است که هنگام برگزاری روز پدر هدایایی تدارک دیده شود. هدیه‌دادن در روز مرد و پدر به همسر و پدر خانواده ضمن این‌که نشان‌دهندۀ علاقه و تقدیر از آنها است باعث می‌شود پیوند بین اعضای خانواده و ارتباطات عاطفی بین آنها عمیق‌تر شود. برای خرید هدیه‌ای مناسب و درخور که با بودجه افراد و سلیقه پدرها متناسب باشد معمولا به عطر و ادوکلن، کفش و صندل، لباس، لوازم ورزشی، کتاب، گوشی موبایل، جوارب، ساعت مچی و پیراهن، توجه بیشتری می‌شود.

تعطیل رسمی

روز پدر در تقویم جمهوری اسلامی ایران روز تعطیل اعلام شده است. به همین دلیل، مردم فرصت کافی دارند تا به آداب و رسوم این روز بپردازند.

بازتاب روز پدر در رسانه‌ها

روز پدر در رسانه‌ها و فضای مجازی هرساله بازتاب گسترده پیدا می‌کند و متن ها و دل‌نوشته‌های زیاد تولید می‌شوند که هدف آن زنده نگه‌داشتن مقام پدر، تحکیم جایگاه خانواده بر مبنای احترام به پدر و ترویج فضایل اهل‌بیت به‌ویژه امام علی است.

منابع

• «آیین‌های جشن ولادت امام علی و روز پدر»، خبرگزاری صدا و سیما، تاریخ درج مطلب: 28 اسفند 1397ش.
• «امروز هم روز پدر است»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 3 شهریور 1393ش.
• «برگزاری جشن میلاد مولی‌الموحدین حضرت علی و روز پدر»، وب‌سایت دانشگاه علوم پزشکی اراک، تاریخ درج مطلب:12 بهمن 1401ش.
• «به بهانه روز پدر»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: 23 اردیبهشت 1393ش.
• «بهترین پیشنهد کادو برای روز پدر و مرد»، وب‌سایت نمناک، تاریخ بازدید: 7 مهر 1402ش.
• «بهترین هدیۀ روز پدر را از کجا بخریم»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 18 بهمن 1400ش.
• «پدران آسمانی»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 12 اردیبهشت 1394ش.
• «تعطیلی روز پدر قطعی شد/ روز پدر چندشنبه است»، وب‌سایت خبر ملت، تاریخ درج مطلب: 8 بهمن 1401ش.
• «چرا سال‌روز ولادت امام علی را روز پدر نامیده‌اند»، خبرگزاری مشرق، تاریخ درج مطلب: 18 اسفند 1398ش.
• «چه کسی روز میلاد حضرت علی را در ایران به روز پدر مشهور کرد»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 7 اسفند 1399ش.
• «دلیل نام‌گذاری ولادت امام علی به‌عنوان روز پدر»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 17 اسفند 1398ش.
• «روز پدر و تاری خ روز پدر»، وب‌سایت بیتوته، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1402ش.
• «روز جهانی پدر و مرد و تاریخچۀ نام‌گذاری آن»، وب‌سایت نمناک، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1402ش.
• «روز جهانی پدر 1420 چه روزی است؟ تاریخچه و عکس»، وب‌سایت رویداد ایران، تاریخ درج مطلب: 22 اردیبهشت 1401ش.
• «روز مرد بر همۀ شیرمردان افغانستان مبارک»، شبکۀ اطلاع‌رسانی افغانستان، تاریخ درج مطلب: 12 اردیبهشت 1394ش.
• «فلسفه و تاریخ روز پدر در ایران و جهان»، وب‌سایت چوکو برندز، تاریخ بازدید: 2 مهر 1402ش